Ebibulyo Erilhua Omwa Basomi
Busana naki 2 Samweli 21:7-9 hakabugha hathi Dawudi “mwabalya Mefiboseti” aliwe kandi amalhwikira Mefiboseti y’abamwitha?
Abandi abakasoma omwatsi oyu wa lhuba-lhuba babiriyibulya ekibulyo ekyo. Aliwe omwatsi oyu akakanaya okwa balhume babiri abakahulhawamo Mefiboseti, kandi thwanganayira ekyo thuk’igha omw’ilebya ekyabya.
Omwami Saulo aby’awithe baghalha musanju na bali babiri. Akambere ka Saulo abya in’iyo Yonatana. Enyuma waho, omwami mwabutha oku muhweki wiwe ya Rizipa kw’omwana w’obulhume ya Mefiboseti. Ekikaswekaya, Yonatana nayu abya inianawithe omwana w’obulhume oyukahulhawamo Mefiboseti. Neryo kwesi, Omwami Saulo aby’awithe omughalha oyukahulhawamo Mefiboseti n’omwitsikulhu oyuwithe erina iryan’eryo.
Buthuku bughuma, Omwami Saulo mwahindukira Abagibeoni ababya bikere omwa Baisraeli kandi mwanza eribaghunzaho. Kilhangirikire abangyi b’okw’ibo mubithibwa. Ahathe erithika-thika ekyo kyabya kibi. Busana naki? Kundi kera omwa biro bya Yosua, abakulhu b’Abaisraeli babya ibabirikolha endaghane y’obuholho n’Abagibeoni.—Yos. 9:3-27.
Endaghane eyo yabya iyikinakolha n’omwa buthuku bw’Omwami Saulo. Mbaghane n’ebyabya omo ndaghane, omwami mwalengesya erighunzaho Abagibeoni. Ekyo mukyaleka Saulo n’ekithunga kiwe ibabya ‘kw’olhubanza lhw’omusasi.’ (2 Sam. 21:1) Erighunzerera, Dawudi mwabya mwami. Abagibeoni abalhama mubamubwira okwa kindu kibi ekikalire ekyo. Dawudi mwababulya embanulho nga yihebawe yithi busana n’ekindu kibi ekya Saulo akolha ekyo neryo kyanaleka Yehova iniatsumulha ekihugho kye Israeli. Omwakanya k’erisaba esyosente, Abagibeoni mubasaba bathi bahebawe abaghalha musanju b’omulhume ‘oyuwayisunza athi, baheribawe’ nuku bithebo. (Emig. 35:30, 31) Dawudi mwaligha erisaba lyabu.—2 Sam. 21:2-6.
Okwa buthuku obo, Saulo na Yonatana babya ibabiriholera omwa malhwa, aliwe mughalha wa Yonatana ya Mefiboseti abya iniakineho. Mwabya mulema omwa aksidenti eyo athunga iniakine mulere kandi mwathasangira omwa malhwa wa sukulhu wiwe n’Abagibeoni. Dawudi abya iniabirikolha endaghane na munywani wiwe ya Yonatana, eyanga ghasire ab’olhubutho lhwiwe, imwamune na mughalha wa Yonatana ya Mefiboseti. (1 Sam. 18:1; 20:42) E Biblia yikabugha yithi: “Omwami [Dawudi] mwabalya Mefiboseti, mughalha wa Yonatana mughalha wa Saulo, busana n’erilhahirya ly’Omwami Mukulhu omo kathi-kathi kabu.”—2 Sam. 21:7.
Nomwabine, Dawudi mwasikya erisaba ly’Abagibeoni. Mwabaha baghalha babiri ba Saulo, omughuma w’okw’ibo iniakahulhawamo Mefiboseti, n’abathanu b’okwa bitsikulhu ba Saulo. (2 Sam. 21:8, 9) Ekya Dawudi akolha mukyaghunza omo kihugho ekyo mw’olhubanza lhw’omusasi.
Omwatsi oyu si binyambwirwa. Emighambo ya Nyamuhanga yabya yilhangirikire. Iyikabugha yithi: “Abaana sibithawe busana n’ab’ise babu.” (Ebi. 24:16) Yehova syanga lighire eky’eritha baghalha ba Saulo babiri n’abitsikulhu biwe bathanu kubathabya kw’olhubanza. Emighambo eyo muyongerako yithi: “Obuli mundu asyithwa busana n’ekibi kiwe-kiwe.” Ab’olhubutho lhwa Saulo musanju abithawa bangabya imubasangira omwa kibi kya Saulo eky’erianza erighunzaho Abagibeoni. Busana n’ekyo, abosi musanju mubakwa busana n’ekibi kyabu.
Omwatsi oyu akakanganaya ngoku omundu syanga yihambulya omw’ilengekania kutse omw’ibugha athi alyakolha ekibi busana n’erithakwama buyira obusondoli. Omusyo ono akabugha athi: “Wulingiriranaye enzira y’ebisandu byawu, n’esyonzira syawu sitheghekanibawe.”—Emi. 4:24-27; Efe. 5:15.