Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

OMWATSI W’ERIGHA 19

Sihali Ekyanga Thwikalya Abathunganene

Sihali Ekyanga Thwikalya Abathunganene

“Abakanza emighambo yawu bali ndeke, n’obuholho, isihali ekindu ekyasyaleka ibawa.”​—ESY. 119:165.

OLHWIMBO 122 Musike, Simusegha-seghane!

EBIKENDI KANIBWAKO *

1-2. Ni byahi ebya muhandiki mughuma abugha, kandi omo mwatsi ono thukendi kania okuki?

MUNABWIRE esyomiliyoni sy’abandu bakabugha bathi b’ikirirye omu Yesu, aliwe sibali ligha eby’akangiriraya. (2 Tim. 4:3, 4) Omuhandiki mughuma mwanabugha athi: “Munabwire hamabya owundi ‘Yesu’ oyuwangabugha emyatsi ngoku Yesu wonyine-nyine anabughayo . . . , nayu ithunemwendi mughana ngoku thwakolha myaka 2000 kera? . . . Wukalhangira eky’erisubirya ikyabiribya: Ee, ithukendi mughana.”

2 Abangyi omo kighana ky’erimbere mubowa Yesu akakangirirya n’erilhangira akakolha ebithiko-thiko, aliwe bamaghana erimwikirirya. Busana naki? Omo mwatsi wa hanyuma, muthwakanirye okwa syonzumwa ini esyaleka abandu ibathwikalha busana n’ebya Yesu abugha n’erikolha. Thuthasyalebaya esindi nzumwa ini. Thukasikaniako, thukendi lhangira ekikaleka abandu munabwire ibaghana abakakwama Yesu kandi ngoku thwanga yihighulha okw’ithwikalibwa.

(1) YESU SYABYA AWITHE AKASOLHOLHO

Abangyi mubathwikalha busana n’abo Yesu abya akayihirako. Ebindu ibya n’ebyo byanga thwikalya bithi abandi munabwire? (Lebaya enungu 3) *

3. Ni kyahi ekya Yesu akolha ekyaleka abandi ibathwikalha?

3 Yesu iniane okwa kihugho, iniakayihira okwa bandu b’emisindo yosi. Mwalya n’abagaga n’ab’obuthoki, aliwe kandi iniaghunza obuthuku bwiwe bunene n’abanakwa n’ababirinubibwa. Eryongera okw’ekyo, iniakakwira obulighe ababya bakathwalhwa “ng’abakolha-nabi.” Abakayilhangira ng’abathunganene mubathwikalibwa busana n’ekya Yesu akolha. Mubabulya abigha biwe bathi: “Busana naki mukalya n’eripulya haghuma n’abasolesya n’abakolha-nabi kwehi?” Okw’eki, Yesu mwasubirya athi: “Abakalire sibali n’obwagha bw’omunganga, nikwa abalhwere. Mundasa eribirikira abandu bathunganene, nikwa eribirikira abakolha-nabi, babindule emithima yabu erileka ebibi.”​—Lk. 5:29-32.

4. Erikwamana n’omuminyereri Isaya, Abayuda babya batholere eribya ibanasi kyahi oku Masiya?

4 Amasako akabugha athiki? Kera Masiya athali asa okwa kihugho, omuminyereri Isaya mwamukaniako athi ekihugho kyanga mughanire. Obuminyereri mubwalhaghulha buthi: “Abiriponwa n’erisighanibwa n’abandu . . . Abya ng’oyo abandu bakabisako obusu bwabu. Mwaponwa, nethu muthuthamusima.” (Isa. 53:3) “Abandu” banga ghanire Masiya, neryo Abayuda ab’omwa kighana ky’erimbere babya batholere eribya ibanasi ngoku Yesu angaghanibirwe.

5. Munabwire abangyi bakalhangira bathi abakakwama Yesu?

5 Thunemulhangira ekitsibu ekiri ng’eki munabwire? Ee. Abakangirirya bangyi ab’amadini bakanza omo makanisa wabu mw’abandu ab’ebitsumbi, abagaga, n’abo ekihugho kikalhangira mwa b’amenge. Abakangirirya ng’abo bakakolha eki abandu abo nomubangabya ibawithe emitse n’emibere eyithehambangana n’ebihano bya Nyamuhanga. Abakangirirya iban’abo bakalhangira abaghombe ba Yehova ab’omuhwa, abawithe esyongeso esyuwene ng’abandu b’enyuma-nyuma, kundi ibo sibakumayire omwa kihugho. Ngoku Paulo anabugha, Nyamuhanga mwasombolha abandu abakalhangirawa nga “buyira.” (1 Kor. 1:26-29) Aliwe, oku Yehova, abaghombe biwe abosi abathaleghulha ni b’obughuli.

6. Thwanga gherererya thuthi amalengekania wa Yesu, ngoku kiri omu Matayo 11:25, 26?

6 Thwanga yihighulha thuthi okw’ithwikalibwa? (Soma Matayo 11:25, 26.) Isiwalighira amalengekania agho ekihugho kiwithe oko bandu ba Nyamuhanga akakuhambako. Wuminye ngoku Yehova akakolesaya abandu abayikehirye basa erikolha erisonda liwe. (Esy. 138:6) Kandi thalengekania okwa bingaha n’eby’abiriberererya omw’ikolesya abandu abo ekihugho kikalhangira ng’abathawithe amenge kutse abathasomire.

(2) YESU MWABISULHA AMALENGEKANIA AWATHAHIKIRE

7. Ni kyahi ekyaleka Yesu iniahulha Abafarisayo mwa bathebya, kandi mubakolhaki?

7 Buthubaha, Yesu mwaghana abanya dini ab’omwa buthuku bwiwe busana n’emitse yabu ey’obuthebya. Ng’eky’erileberyako, mwabisulha obuthebya bw’Abafarisayo, ababya batsomene emibere bakanabiramo oko byalha kwilhaba eritsomana ababuthi babu. (Mt. 15:1-11) Ebinywe bya Yesu byangabya imubyaswekya abigha biwe. Nibya mubamubulya bathi: “Wunasi kw’Abafarisayo mubaghalirwa omughulhu bowa ebinywe ebi kwehi?” Yesu mwasubiryabo athi: “Obuli mbutho eyo Thatha waghe w’elhubulha athahera yasyakulhangwa. Mulekebo, ni basondoli ndimethime b’abandu ndimethime. Omundu ndimethime amasondolha owundi mundu ndimethime, ababiri bosi basyathoghera omo buhya.” (Mt. 15:12-14) Yesu mwathalighira eriaghalirwa ly’abasondoli b’edini likamukakirya okw’ibugha ekwenene.

8. Yesu mwakangania athi ngoku Nyamuhanga syali ligha esyonyikirirya esyosi esy’amadini?

8 Kandi Yesu mwabisulha esyongangirirya sy’amabehi esy’amadini. Mwathabugha athi Nyamuhanga akaligha esyonyikirirya esyosi esy’amadini. Aliwe, mwakania okwa bangyi abangabere omo nzira nene eyikakolhaya okw’ihera, n’abake abangabere omo kayira kake akakakolhaya oko ngebe. (Mt. 7:13, 14) Mwakikangania ndeke ngoku abandi banga lhangirikire ng’abanemukolera Nyamuhanga, aliwe omo kwenene isibali mukolera. Mwabugha athi: “Muyitheghaye busana n’abaminyereri b’amabehi, abakabahikako ibayisosekenie ng’esyombuli, nikwa omw’isi w’emithima yabu ni mbwa sy’omoli esikalire kutsibu. Mwasyaminyererabo busana n’emibiiri yabu.”​—Mt. 7:15-20.

Abangyi mubathwikalha busana na Yesu erighania esyonyikirirya sy’amabehi n’emitse y’abandu. Ebindu ibya n’ebyo byanga thwikalya bithi abandi munabwire? (Lebaya enungu 9) *

9. Ni ngangirirya nga syahi esy’amabehi esy’ekidini esyo Yesu abisulha?

9 Amasako akabugha athiki? Obuminyereri mubwalhaghulha buthi Masiya angabere n’omuhwa munene busana n’enyumba ya Yehova. (Esy. 69:9; Yn. 2:14-17) Omuhwa oyo mwaleka Yesu iniabisulha esyonyikirirya sy’amabehi n’emitse y’ekidini. Ng’eky’erileberyako, Abafarisayo ibikirirye bathi omundu ali mw’akalimu akatheholha; Yesu mwakangirirya athi abaholi baghotsere, ni bugha ambu sibakiriho. (Yn. 11:11) Abasadukayo isibikirirye omw’ilhubuka; Yesu mwalhubukya munywani wiwe Lazaro. (Yn. 11:43, 44; Emib. 23:8) Abafarisayo ibakabugha bathi obuli kindu ekikabya kikabya ikyabirisangwa kyatheghekwa kandi kikalhua oku Nyamuhanga; Yesu mwakangirirya athi abandu bangana thwamu erikolera Nyamuhanga kutse eyihi.​—Mt. 11:28.

10. Busana naki esyongangirirya syethu sikathwikalhaya abangyi?

10 Thunemulhangira ekitsibu ekiri ng’eki munabwire? Ee. Abangyi bakathwikalha kundi esyongangirirya syethu esiseghemere okwa Biblia sikabisulha esyongangirirya sy’amabehi esy’amadini. Abakangirirya b’amadini bakakangiriraya abandu babu bathi Nyamuhanga akasuyira ababi omwa muliro wa kera na kera. Bakakolesaya engangirirya y’amabehi eyi nuku balhole embere erithabalha oko bandu. Ithwe ng’Abaghombe ba Yehova, abakaramaya Nyamuhanga w’olhwanzo, thukabisulha engangirirya y’amabehi eyo. Kandi abakangirirya abo bakakangiriraya bathi omundu ali mw’akalimu akatheholha. Thukabisulha enzuko y’engangirirya y’ekikafiri eyo, kundi yiryabya iyihikire, erilhubuka irikendibya isiririyithaghisibawa. Kandi mbaghane n’engangirirya ey’amadini ey’eribugha indi ebindu byabirisangwa byatheghekwa, ithwe thukakangiriraya thuthi abandu bawithe obwiranda obw’erithwamu erikolera Nyamuhanga. Ekyo kikahamba kithi oko bakangirirya abo? Mughulhu mungyi, bakahithana!

11. Erikwamana n’ebinywe bya Yesu ebiri omu Yoane 8:45-47, Nyamuhanga anzire abandu biwe ibakolhaki?

11 Thwanga yihighulha thuthi okw’ithwikalibwa? Thwamanza ekwenene, thutholere ithwaligha ebinywe bya Nyamuhanga. (Soma Yoane 8:45-47.) Erithendibya nga Sitani Diabolo, ithwe thukamakirira ekwenene. Sithuli lhwika ebyo thw’ikirirye. (Yn. 8:44) Nyamuhanga anzire abandu biwe ‘ibakwa ekibi kyo nye’ kandi ‘ibakwamirira ekibuya,’ ngoku Yesu akolha.​—Abar. 12:9; Ebr. 1:9.

(3) YESU MWENDERERIBWA

Abangyi mubathwikalha busana n’iyo eriholera okwa muthi. Ebindu ibya n’ebyo byanga thwikalya bithi abandi munabwire? (Lebaya enungu 12) *

12. Busana naki emibere Yesu aholeramu mukyathwikalya Abayuda bangyi?

12 Ni kindi kyahi ekya thwikalhaya Abayuda ab’omwa buthuku bwa Yesu? Paulo mwabugha athi: “Thukakanganaya Kristo [oyuwahanikawa okwa muthi, NWT]. Abayuda sibanzire omwatsi oyu.” (1 Kor. 1:23) Busana naki emibere Yesu aholeramu muyathwikalya Abayuda bangyi? Okw’ibo, Yesu erikwira okwa muthi mukyaleka inialhangirika ng’engoli y’ebibi kandi mukolha-nabi​—butsira Masiya.​—Ebi. 21:22, 23.

13. Abathwikalha busana na Yesu mubalemwa eriminyaki?

13 Abaghuma b’okwa Bayuda abathwikalha busana na Yesu mubalemwa erilhangira ngoku syabya kw’olhubanza, ngoku ahangirirawa, kandi ku mwathakanganibwa obulingirirania. Abathonganisaya Yesu mubathatsomana erihiraho obulingirirania. Ab’omwa koti ngulhu ey’Abayuda mubalhuaho ibakania okwa musango wa Yesu isibathaghendera okwa bilhaghiro. (Lk. 22:54; Yn. 18:24) Omwakanya k’erikangania obulingirirania n’erihulikirira ebyabughawa oku Yesu, abatsweri mubasondekania “emyatsi y’amabehi busana na Yesu, ibathoka erimwitha.” Ekyo kyabere kyalema, omuhereri mukulhu mwanza eribughisya Yesu y’ekiwire ekikendi leka iniabya kw’olhubanza. Ekyo kyabya isikirilighirawa omwa bilhaghiro. (Mt. 26:59; Mk. 14:55-64) Yesu abere abirilhubuka, abatsweri abathe mw’okwenene abo mubathuha abasirikali Abaroma ababya bakatheya eyisinda ya Yesu “esyofranka nene” nuku balhalhanaye amabehi erisoborera ekyalekire eyisinda imwabya isimuliki.​—Mt. 28:11-15.

14. Amasako abya iniabirilhaghulha athiki okwa lhuholho lhwa Masiya?

14 Amasako akabugha athiki? Nomwakine indi Abayuda bangyi ab’omwa buthuku bwa Yesu sibabya bakalengekania bathi Masiya atholere iniaholha, lhangira ekya Masako abya iniabirilhaghulha: “Mutha omuthima wiwe erihika okw’iholha, kandi mwaghanzirwa haghuma na babi. Nikwa mwaheka ebibi by’abangyi kandi mwasabira abahalirya.” (Isa. 53:12) Neryo Abayuda sibabya bawithe enzumwa eyanga leka ibathwikalha Yesu ak’ithibwa ng’omukolha-nabi.

15. Ni hangirirwa lyahi eryabirihirwa oko Bema ba Yehova eryabirileka abandi ibathwikalha?

15 Thunemulhangira ekitsibu ekiri ng’eki munabwire? Ahathe erithika-thika! Yesu mwahangirirwa n’erimusingisya olhubanza, n’Abema ba Yehova ku banemukolhwa bathya. Thulebaye eby’erileberyako. Omo myaka eya 1930 n’eya 1940 omo Amerika, mumwabya emisango minene ey’erilhwira okwa bwiranda bwethu obw’eriramya Nyamuhanga Yehova. Omo buthakwisoni, abandi batsweri ibakathughenderera. E Quebec, Canada, Ekanisa y’Ekikatuliki n’Egavumente mubayiyunga haghuma erihakanisya omubiiri wethu. Abathuliri bangyi mubahirwa omo ngomo busana n’erithabwira abandi oko Bwami bwa Nyamuhanga. Omo Germany, egavumente ye Nazi, muyitha abaghalha bethu bangyi abalere abathaleghulha. Omo myaka ya lino-lino, balikyethu bangyi e Russia babiribasingisya omusango n’erihiribwa omwa ngomo busana n’erikania okwa Biblia, ekindu ekyabirithwalhwa mwa mubiiri “ow’emimanire y’akabi.” Nibya ne Biblia eya New World Translation of the Holy Scriptures ey’omubughe w’Olhurasya yabirighanwa n’eribugha ambu ni kighuma ky’okwa bindu ebikakulha-kulhanaya emimanire y’akabi kundi yiri mw’erina Yehova.

16. Ngoku kiri omu 1 Yoane 4:1, busana naki sithutholere thukathebibwa omwa mabehi awakabughawa oko bandu ba Yehova?

16 Thwanga yihighulha thuthi okw’ithwikalibwa? Minya okwenene kw’omwatsi. Omw’Ikangirirya liwe ery’okwa Kithwe, Yesu mwabwira abakamuhulikirira athi abandi basyabalegha “omo misindo yosi y’ebibi.” (Mt. 5:11) Sitani ya nzuko w’amabehi aya. Akatsotsomereraya abahakani ibalhalhania amabehi awakalire okwa banzire ekwenene. (Erib. 12:9, 10) Thutholere ithwaghana amabehi w’esyonzighu syethu esyo. Sithutholere thukalighira amabehi ng’ayo erithubahisya kutse eritsekya erikirirya lyethu.​—Soma 1 Yoane 4:1.

(4) YESU MWAGHOBERIBWA N’ERISIGHANIBWA

Abangyi mubathwikalha busana na Yuda erimughoberya. Ebindu ibya n’ebyo byanga thwikalya bithi abandi munabwire? (Lebaya enungu 17-18) *

17. Ebyabya Yesu athali aholha byangabya imubyathwikalya bithi abandi?

17 Yesu iniakisiya iniaholha, omughuma w’okwa bakwenda biwe 12 mwamughoberya. Owundi mukwenda mwayighana Yesu emirundi isathu, n’abakwenda biwe abosi mubamusighania omw’igholho-gholho athali aholha. (Mt. 26:14-16, 47, 56, 75) Ekyo mukithaswekya Yesu. Abya iniabiribugha athi eki kikendi syabya. (Yn. 6:64; 13:21, 26, 38; 16:32) Abandi babere babirilhangira eki kikabya, bangabya imubathwikalha, erilengekania bathi, ‘Eyi yamabya iy’emibere abakwenda ba Yesu bakayithwa-yithwiramo, ingye sinangabya mughuma w’okw’ibo!’

18. Ni maminyereri wahi awabererera omwa byabya Yesu iniakisiya iniaholha?

18 Amasako akabugha athiki? Kera, Yehova mwabisulha omwa Kinywe kiwe athi bangaghoberye Masiya omwa bihandi 30 eby’efeza. (Zek. 11:12, 13) Omughobya angabere mughuma w’okwa banywani ba Yesu ab’okwa ndungu. (Esy. 41:9) N’omuminyereri Zekaria mwahandika athi: “Muswiraye omulisya, n’esyombuli sipanza-panzawe.” (Zek. 13:7) Omwakanya k’erithwikalibwa omo myatsi eyi, erikirirya ly’ab’emithima myolho lyanga ghumire bakalhangira amaminyereri aya akabererera oku Yesu.

19. Ab’emithima myolho bakabya ibanasiki?

19 Thunemulhangira ekitsibu ekiri ng’eki munabwire? Ee. Omwa biro byethu bino, Abema ba Yehova bake abasibwe babirisighania ekwenene, babiriyisamambulha okw’ikirirya, kandi bakalengaho erithebya abandi. Bakalhalhanaya oko Bema ba Yehova kw’emyatsi eyithuwene, eyikabya nga yihikire, n’amabehi erilhabira omwa by’amakuru n’okwa Intaneti. Aliwe ab’emithima myolho sibalithwikalibawa. Omwakanya k’ekyo, bakaminya ngoku e Biblia yabya iyabirilhaghulha yithi ebindu ng’ebyo byangabere.​—Mt. 24:24; 2 Pet. 2:18-22.

20. Thwanga yihighulha thuthi okw’ithwikalha busana n’ababirisighania ekwenene? (2 Timoteo 4:4, 5)

20 Thwanga yihighulha thuthi okw’ithwikalibwa? Thutholere ithwabya ithunemughumya erikirirya lyethu omw’iyeghesya mughulhu wosi, erisaba buthumbya, n’erisangira ndeke omwa mubiiri ogho Yehova abirithuha. (Soma 2 Timoteo 4:4, 5.) Thwamabya n’erikirirya, isithwendi tukumira thukowa emyatsi eyithuwene eya bakathubughako. (Isa. 28:16, NWT) Olhwanzo olhwa thuwithire Yehova, Ekinywe kiwe, n’abalikyethu lhukendi leka ithuthathwikalha busana n’ababirisighania ekwenene.

21. Nomwakine indi abandu bangyi munabwire bakaghana omwatsi wethu, ni kyahi ekyo thutholere ithwabya ithunasi?

21 Omo kighana ky’erimbere, abangyi mubathwikalha, kandi mubaghana Yesu. Aliwe, abandi bangyi mubamuligha. Aba mwamuli omughuma w’okwa Bayuda ab’omw’Ibuyiro kandi nibya ‘n’abahereri bangyi.’ (Emib. 6:7; Mt. 27:57-60; Mk. 15:43) Kuthya namunabwire, esyomiliyoni sy’abandu sibathathwikalibwa. Busana naki? Kundi banasi ekwenene eyiri omo Masako kandi banzireyo. Ekinywe kya Nyamuhanga kikabugha kithi: “Abakanza emighambo yawu bali ndeke, n’obuholho, isihali ekindu ekyasyaleka ibawa.”​—Esy. 119:165.

OLHWIMBO 124 Eribya Ithune Bathaleghulha

^ enu. 5 Omo mwatsi wa hanyuma, muthwakanirye oko syonzumwa ini esyaleka kera abandu ibaghana Yesu n’ekikaleka ibaghana abakamukwama munabwire. Omo mwatsi ono, thukendi thasyakania okwa sindi nzumwa ini. Kandi thukendi kania okwa kikaleka ab’emithima myolho abanzire Yehova ibathaligha erithwikalibwa.

^ enu. 60 ERISOBORERA EBISASANI: Yesu anemulya na Matayo n’abasolesya.

^ enu. 62 ERISOBORERA EBISASANI: Yesu akathibitha okwa bakakolera esuburu y’omo hekalu.

^ enu. 64 ERISOBORERA EBISASANI: Yesu anemuheka omuthi w’amaghali.

^ enu. 66 ERISOBORERA EBISASANI: Yuda akaghoberaya Yesu omw’imulyatsirira.