Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

OMWATSI W’ERIGHA 18

OLHWIMBO 1 Emibere ya Yehova

Yikethere ‘Omutsweri w’Ekihugho Kyosi’ ow’Obughanyiri!

Yikethere ‘Omutsweri w’Ekihugho Kyosi’ ow’Obughanyiri!

“Ko Omutsweri w’ekihugho kyosi syendi syatswera omwa lithunganene kwehi?”​—ENZ. 18:25.

EKIGHENDERERWA

Eryongera eriyitheghererya obughanyiri n’obulingirirania bwa Yehova bikahika okw’ilhubukya abathathunganene.

1. N’isomo lyahi erikahumulikanaya eryo Yehova akangiriraya Abrahamu?

 LYABYA ikanirania eryo Abrahamu athibirirawa. Erilhabira omwa mumalaika, Nyamuhanga mwabwira Abrahamu ngoku abya iniakayaheraya omuyi we Sodomo ne Gomora. Omulhume omuthaleghulha oyo mwakwa obulighe. Mwabulya athi: “Wasyaherya abathunganene haghuma n’ababi kwehi? . . . Ko Mutsweri w’ekihugho kyosi syendi syatswera omo lithunganene kwehi?” Omw’ighumisirizya, Yehova mwakangirirya munywani wiwe mwanzwa y’erisomo erikathughasira n’erithuhumulikania ithwe bosi, lino: Nyamuhanga syendi syathoghothya abathunganene.—Enz. 18:23-33.

2. Ni kyahi ekikathukakasaya ngoku eritswera lya Yehova lithunganene kandi ni ry’obughanyiri?

2 Thwanga kakasya thuthi ngoku eritswera lya Yehova lithunganene kandi ni ry’obughanyiri? Kundi thunakyasi ngoku ‘Omwami Mukulhu akasamalira omwa mithima’ y’abandu. (1 Sam. 16:7) Omo kwenene, asi ‘abaghalha b’abandu abosi.’ (1 Bam. 8:39; 1 Emy. 28:9) Eyo ni kwenene eyikaswekaya. Sithwanga yitheghererya eritswera lya Yehova. Ky’ekyaleka omukwenda Paulo iniasondolibwa eribugha oku Yehova Nyamuhanga athi: ‘Sihali mundu wangaminya eritswera liwe!’—Abar. 11:33.

3-4. Okwa bundi buthuku, ni bibulyo byahi ebya thwanga yibulya, kandi ni byahi ebyo thukendi kaniako omwa mwatsi ono? (Yoane 5:28, 29)

3 Nomwabine, thwangana yibulya ebibulyo ebiri ng’ebya Abrahamu abulhaya. Nibya ithwangana yibulya thuthi: ‘Mbwino hane amaha aw’obuthuku obukasa busana n’abandu abali ng’abatswerawa e Sodomo ne Gomora? Mbwino owosi-wosi w’okw’ibo anganasyabya ‘omw’ilhubuka ly’abathunganene?’—Emib. 24:15.

4 Leka thulebaye nga thukayitheghereraya thuthi erilhubuka. Lino-lino, muthwahebirwe eriyitheghererya lihya-lihya erihambire okwa ‘basyalhubukira okwa ngebe’ n’abasyalhubukira “oko lhubanza lhw’eritswerwa.” a (Soma Yoane 5:28, 29.) Eriyitheghererya eri lyabirileka ihabya esindi mbinduka, esikendi kanibwako omwa mwatsi ono n’owakakwamako. Bikahika okw’itswera lya Yehova erithunganene, thukendi tsuka erikania okwa ebyo thuthasi n’enyuma waho ithwakania okwa ebyo thwasi.

EBYO THUTHASI

5. Ebitabu byethu byabiribya ibinebugha bithiki okwa bathoghothibawa abe Sodomo ne Gomora?

5 Omwa buthuku obulhabire, ebitabu byethu byabiribya ibinemukania okwa kikendisyabya okwa ba Yehova akendi syatswera ng’abathathunganene. Thuthulha ithunemubugha thuthi okwa bandu abali ng’ab’Esodomo ne Gomora, sihali maha w’erisyalhubuka. Aliwe erisekulya okwa mwatsi oyu kwa buuli n’erisaba, mulyaleka ithwathasyayibulya thuthi, ithwanakakasya ekyo?

6. Ni by’erileberyako ng’abyahi ebikakanganaya eritswera lya Yehova okwa bathathunganene, kandi ni kyahi ekyo thuthasi?

6 Hane ebindi bibulyo by’erilengekaniako. Emyatsi mingyi ye Biblia yikanakanaya okw’itswera lya Yehova okwa bathathunganene. Ng’omughanzo ow’athasibwe ow’abandu abaholera omw’ighunga ly’amaghetse, abandu ab’omwa bihanda musanju eby’omwa kihugho eky’alhaghanisibawa abo Yehova alhaghira abandu biwe athi babathoghothaye, abasirikali 185,000 ab’abasuriya abo omumalaika wa Yehova itha omw’ithumbi lighuma. (Enz. 7:23; Ebi. 7:2, 3; Isa. 37:36, 37) Okwa myatsi eyi, mbwino omwa Biblia mune omwatsi owakakanganaya ndeke-ndeke athi Yehova mwatswera abandu bosi aba olhw’erisyathoghothibwa kera na kera, ahathe amaha w’erisyalhubuka? Eyihi. Busana naki ithwabugha thuthya?

7. Ni kyahi ekya thuthasi okwa bandu abathoghothibawa omw’ighunga ly’amaghetse n’okwa bihanda by’Ekanana? (Lebaya .)

7 Sithwasi Yehova nga mwatswera athi obuli mughuma w’okw’ibo; kandi sithwasi ab’ithawa nga mubanathunga akaghisa k’erigha oku Yehova n’eriyisubamo. Okwa ky’omwa buthuku bw’erighunga ly’amaghetse, e Biblia yikabugha yithi Noa abya “muthuli w’erithunganene.” (2 Pet. 2:5) Aliwe siyiribugha yithi n’omughulhu abya inianemuhimba obwathu, abya inianemulengaho erithulira bandu abosi okwa kihugho ababya ibakendi thoghothibwa omw’ighunga ly’amaghetse. Kuthya, n’okwa b’omwa bihanda by’Ekanana, sithwasi abandu babi abo nga mubanabana akaghisa k’erigha oku Yehova n’erihindulha emibere yabu.

Noa n’efamile yiwe banemuhimba obwathu. Sikyasibwe Noa nga mwanathulira abandu abosi okwa kihugho omwa buthuku bw’erihimba obwathu erighunga ly’amaghetse lithe lyatsuka (Lebaya enungu 7)


8. Ni kyahi ekyo thuthasi okwa bandu be Sodomo ne Gomora?

8 Kandi ibbwa abe Sodomo ne Gomora? Omulhume omuthunganene, oyukahulhawamo Loti, abya inian’ikereyo. Aliwe ithwanabugha thuthi Loti mwathulira abosi? Eyihi. Ni kwenene babya babi, aliwe banabya basi ekihikire eky’erikolha? Wibuke ngoku ekingungu ky’abalhume mubananza erikolha okwa bagheni ba Loti kw’emyatsi y’engyingo kinyamakara. E Biblia yikabugha yithi ekingungu ekyo kyabyamo “abalhwana n’abakulhu.” (Enz. 19:4; 2 Pet. 2:7) Kwenene ithwanabugha thuthi Nyamuhanga w’obughanyiri, Yehova, mwatswera obuli mughuma w’okw’ibo y’olhw’erikwa ahathe erisyalhubuka? Yehova mwabwira Abrahamu athi omo muyi oyo simwangabanika n’abandu ikumi abathunganene. (Enz. 18:32) Obo kwenene babya bathathunganene, kandi Yehova aby’ahikire eribahira kw’olhubanza busana n’ebyo bakolha. Aliwe ithwanabugha ithunakakasirye, thuthi okw’ibo sihali n’oyukendi syalhubuka “omw’ilhubuka ly’abathathunganene”? Eyihi, sithwanga kakasya ekyo!

9. Ni byahi ebya thwasi oku Solomona?

9 Okwa lhundi lhuhandi, omwa Biblia mune abanabya bathunganene abahinduka bamabya bathathunganene. Eky’erileberyako ni Solomona. Abya iniabirikangiriribwa ndeke emisingyi ya Nyamuhanga kandi Yehova iniabirimutsumulha kutsibu; aliwe enyuma waho Solomona mwatsuka eriramya esyo nyamuhanga sy’amabehi. Ebibi biwe mubyahithania Yehova yo kutsibu kandi ebithuwene ebyalhwiririramo mubyaghunza buthuku buuli. Ni kwenene, Amasako akabugha athi Solomona mwatsikwa aho “abisekulhu wiwe” batsikawa, imwamune n’abalhume bathaleghulha ng’Omwami Dawudi. (1 Bam. 11:5-9, 43; 2 Bam. 23:13) Aliwe mbwino emibere eyo atsikawamo yikakanganaya yithi akendisya lhubukibwa? E Biblia siyiri kibughako. Abandi ibangana bugha bathi, aliwe ibbwa “oyo wabiriholha, abiriboholhwa oko maaka w’ebibi.” (Abar. 6:7) Ekyo ni kwenene, aliwe sibugha indi abosi ababiriholha bakendi syalhubukibwa, kundi eriholha siryo likaleka omundu iniatholera erisyalhubukibwa. Erilhubuka ni kihembo erilhua oku Nyamuhanga w’olhwanzo. Akakihereraya abo akanza eriha akaghisa k’erisyamukolera kera na kera. (Yobu 14:13, 14; Yn. 6:44) Solomona anemwendi syahebwa ekihembo ng’ekyo? Ithwe sithwasi, Yehova yuwasi. Aliwe thunasi ngoku Yehova akendi syakolha ekihikire.

EBYO THWASI

10. Yehova akayowa athi okw’ithoghothya abandu? (Ezekieli 33:11) (Lebaya n’ekisasani.)

10 Soma Ezekieli 33:11. Yehova akabya akatswera abandu, akathubisulira eriyowa liwe. Omukwenda Petero mwasondolibwa erisuba omwa bya muminyereri Ezekieli ahandika bino, ‘Omukama [Yehova]. . . sianzire omundu n’omughuma akahera.’ (2 Pet. 3:9) Thukabya thukalengekania okwa kwenene eyilhangirikire eyi, thukaminya ngoku Yehova syalikwama kyathoghothya abandu isahali eky’amaleka. Ni w’obughanyiri bunene, akakanganaya obughanyiri kyamayithaghisibwa.

Omw’ilhubuka ly’abathathunganene, abandu bangyi muthina-muthina bakendi syahebwa akaghisa k’erigha oku Yehova (Lebaya enungu 10)


11. Ni bahi abathendi syalhubukibwa, kandi thukaminya ekyo kya thuthi?

11 Ni byahi ebyo thwasi okwa bandu abathendi syalhubukibwa? Omo Biblia mune eby’erileberyako. Yesu mwakangania ngoku Yuda Iskariota syendi syalhubukibwa. (Mk. 14:21; lebaya na Yoane 17:12) Omw’ikighenderera Yuda mwakolha ebikahakanisaya Yehova Nyamuhanga na Mughalha Wiwe. (Lebaya Mariko 3:29) Yesu mwabugha n’okwa bakulhu b’amadini abamuhakanisaya athi bakendi syaholha ahathe amaha w’erisyalhubuka. (Mt. 23:33; lebaya Yoane 19:11) N’omukwenda Paulo mwabugha athi abakayisamambulha okw’ikirirya abatheyisubamo sibendi syalhubukibwa.—Ebr. 6:4-8; 10:29.

12. Ni byahi ebyo thwasi oko bughanyiri bwa Yehova? Iha eky’erileberyako.

12 Nomwabine, ni byahi ebyo thwasi okwa bughanyiri bwa Yehova? Abirikangania athi ngoku “sianzire omundu n’omughuma akahera”? Thalengekania okwa bughanyiri obw’akanganaya abandu balebe abakolha ebibi ebikalire. Omwami Dawudi mwakolha ebibi ebikalire, imwamuli erisingira n’er’itha. Aliwe Dawudi mwayisubamo, Yehova amamughanyira. (2 Sam. 12:1-13) Omwami Manase abya mubi kutsibu hakuhi omwa ngebe yiwe yosi. Nomwanahika okwa lhulengo olho, Yehova mwaligha eriyisubamo ly’omulhume oyo kandi amamughanyira. (2 Emy. 33:9-16) Eby’erileberyako ebi bikathw’ibukaya ngoku Yehova akakanganaya obughanyiri amalhangira athi kyamayithaghisibwa. Akendi syalhubukya abandu ng’abo kundi mubaminya ngoku babirikolha ebibi ebikalire kandi bamayisubamo.

13. (a) Ni kyahi ekyaleka Yehova iniaghanyira abanya Ninawe? (b) Yesu mwabugha athiki okwa banya Ninawe?

13 Kandi thunasi obughanyiri obo Yehova akanganaya abanya Ninawe. Nyamuhanga mwabwira Yona athi: “Kusangwa ebibi byabo byabiriminyikalha embere syaghe.” Aliwe babere babiriyisubamo Yehova mwabaghanyira. Mwakangania obughanyiri kwilhaba Yona. Nyamuhanga mwabya w’eryibukya omuminyereri wiwe oyuwabirihithana ngoku abanya Ninawe abo ni bandu “abathasi erisombolha ebyalha by’amali okwa byalha byabo by’amalembe.” (Yona 1:1, 2; 3:10; 4:9-11) Enyuma waho, Yesu mwakolesya eky’erileberyako ekyo erikangirirya okwa bulingirirania n’obughanyiri bwa Yehova. Yesu mwabugha athi abanya Ninawe abayisubamo basyahangana haghuma n’abandu b’olhulengo lhuno okw’itswerwa.—Mt. 12:41.

14. ‘Erilhubukira okwa lhubanza lhw’eritswerwa’ kikendi syaghasira kithi abanya Ninawe?

14 N’itswera lyahi eryo abanya Ninawe bakendi syalhubukirako? Yesu mwakangania ngoku hane abakendi syalhubukira “okwa lhubanza lhw’eritswerwa.” (Yoane 5:29) Abya iniakakanaya okw’Ithabalha liwe ly’Emyaka Rukumi omughulhu “abathunganene n’ababi [abathathunganene]” bakendi syalhubukibwa. (Emib. 24:15) Okwa bathathunganene, eryo likendisyabya ‘erilhubukira okw’itswerwa.’ N’ibugha ambu, Yehova na Yesu bakendi syalebya abandu abo nga bamakangania mibereki babirikangiriribwa. Omunya Ninawe oyuwabirilhubukibwa amaghana eriyiyunga okw’iramya ly’okwenene, akendi syatswerwa olhw’erikwa. (Isa. 65:20) Aliwe okwa bosi abakathwamu eriramya Yehova buthaleghulha, eritswera lyabu likendi syabya eryuwene. Bakendi syathunga amaha w’eribyaho kera na kera!—Dan. 12:2.

15. (a) Busana naki isithwabugha thuthi sihali n’oyukendi syalhubuka okwa bathoghothibawa e Sodomo ne Gomora? (b) Ebinywe ebiri omu Yuda 7 bikayitheghereribawa bithi? (Lebaya akasanduko “ Yuda Amanyisayaki?”)

15 Yesu abere akakania okwa bandu be Sodomo ne Gomora, mwabugha athi okwa kiro ky’eritswera, olhubanza lhwabu lhukendisyabya lhuke okwa lhw’abamughana n’esyongangirirya siwe. (Mt. 10:14, 15; 11:23, 24; Lk 10:12) Amanyisayaki? Ithwangana bugha thuthi Yesu abugha omwa musyo. Aliwe ekyo kwakithe kithya, kwakine ngoku anabugha okwa banya Ninawe. Kikabya Yesu ng’abya akamanyisya ebyo abugha. “Ekiro ky’eritswera” eky’ahulha omwa by’erileberyako bibiri ebi kyabya kighumerere. Ng’abanya Ninawe, n’abandu be Sodomo ne Gomora mubakolha ebindu bibi. Aliwe abanya Ninawe babya ibanawithe akaghisa k’eriyisubamo. Ibuka ebyo Yesu abugha ‘okw’ilhubukira okwa lhubanza lhw’eritswerwa.’ Mukendi syabya imwamune “n’abakolha nabi.” (Yn. 5:29) Neryo kikabya nga hane amaha busana n’abandu be Sodomo ne Gomora. Abaghuma b’okwa bandu aba bangana syalhubuka, ithwabakangirirya oku Yehova na Yesu Kristo.

16. Ni byahi ebyo thwasi okw’ithwamu lya Yehova ng’akendi syalhubukya bahi? (Yeremia 17:10)

16 Soma Yeremia 17:10. Omwa mulhondo oyo muli ebyo thwasi bino: Mughulhu wosi Yehova ‘yukasonda-sondaya omuthima, n’erilenga obulengekania.’ Ngoku akanakolha, n’omw’ilhubuka ly’obuthuku obukasa, ‘akendisyaha obuli mundu ng’esyonzira siwe ko siri.’ Yehova akendi syimanira okwa kihikire aliwe iniakangya obughanyiri kyamayithaghisibwa. Neryo isithwabugha thuthi omundu syawithe amaha w’erisyalhubuka thwamabya isithukakasirye ekyo!

“OMUTSWERI W’EKIHUGHO KYOSI” AKENDI SYAKOLHA EKIHIKIRE

17. Hali mahaki okwa bandu ababiriholha?

17 Aho Adamu na Eva bakathayiyungira oku Sitani n’eriyisamambulha oku Yehova Nyamuhanga, esyobiliyoni sy’abandu babiriholha. “Enzighu, lhuholho,” y’abir’itha abandu bangyi! (1 Kor. 15:26) Hali mahaki okwa bandu bosi abo? Abake b’okwa bakwamire Kristo, abandu 144,000, bakendi syalhubukira okwa ngebe y’obuthaholha omwa lhubulha. (Erib. 14:1) Abalhume n’abakali bangyi ababya banzire Yehova bakendisyabya “omw’ilhubuka ly’abathunganene,” ibikalha okwa kihugho kera na kera bamalhaba omwa Myaka Rukumi y’Erithabalha lya Kristo n’erilengesibwa ly’erighunzerera ibakine bathunganene. (Dan. 12:13; Ebr. 12:1) Kandi omwa buthuku bw’emyaka Rukumi, “abathathunganene”—imwamune n’abathakolera Yehova kutse nibya “abakolha nabi”—bakendi syahebwa akaghisa k’erihindulha emibere yabu n’eribya bathaleghulha. (Lk. 23:42, 43) Aliwe abandi bandu babya babi kutsibu, ibabirithwamu eriyisamambulha oku Yehova n’ebighendererwa biwe, abirithwamu athi abo sibendi syalhubuka.—Lk. 12:4, 5.

18-19. (a) Busana naki thutholere ithwayikethera eritswera lya Yehova okwa babiriholha? (Isa. 55:8, 9) (b) Thukendi syakania okuki omwa mwatsi ow’akakwamako?

18 Hane ekyanga leka ithwayikethera eritswera lyosi lya Yehova erikahamba okwa bandi kwa ndeke n’okwa bandi kwa nabi? Ee! Ngoku Abrahamu anabya asi ndeke, Yehova ni “mutsweri w’ekihugho kyosi” oyuhikene, ow’amenge wosi, kandi omughanyiri. Abirithendeka Mughalha wiwe n’erimuha ehamuli yosi y’eritswera. (Yn. 5:22) Thatha na Mughalha banasi ebiri omwa muthima w’obuli mundu. (Mt. 9:4) Omwa mibere yosi bakendi syakolha ekihikire!

19 Thuthwemu eriyikethera Yehova n’erithwamu liwe. Ithwe sithuwithe amaaka w’eritswera—iyo yuwithegho! (Soma Isaya 55:8, 9.) Omw’iyikethera, eritswera lyosi thukalilekera iyo na Mughalha wiwe, Omwami oyukagherereraya ndeke-ndeke obulingirirania n’obughanyiri bwa Thatha wiwe. (Isa. 11:3, 4) Aliwe ibbwa, thwanga bugha thuthiki okw’itswera lya Nyamuhanga ery’omwa bulighe bunene? Ni byahi ebyo thuthasi? Kandi ni byahi ebyo thwasi? Omwatsi owakakwamako akendisya subirya ebibulyo ebyo.

OLHWIMBO 57 Erithulira Abandu b’Emisindo Yosi