Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

OMWATSI W’ERIGHA 43

Asyakuha Amaaka—Athi?

Asyakuha Amaaka—Athi?

‘[Yehova] asyabasikya, n’eribaha amaaka, n’eribahangania ndeke.’​—1 PET. 5:10.

OLHWIMBO 38 Akendi Kuha Amaaka

EBIKENDI KANIBWAKO a

1. Abaramya ba Nyamuhanga abakera mubabana bathi amaaka?

 MUGHULHU mungyi Ekinywe kya Nyamuhanga kikakanaya okwa balhume bathaleghulha ng’ab’amaaka. Aliwe kandi n’ow’amaaka mangyi omw’ibo isyalibera eriyowa ngawithe amaaka. Ng’eky’erileberyako, okwa bundi buthuku Omwami Dawudi mwanayowa ng’abiribya n’amaaka “ng’ekithwe,” aliwe kandi ihakanayira iniakwa “obuba.” (Esy. 30:7) Nomwakine indi Samusoni aby’awithe amaaka mangyi kutsibu omughulhu abya kw’omulimu wa Nyamuhanga, mwaminya ngoku ahathe amaaka awakalhua oku Nyamuhanga, angabere “mwolho, iniabya ng’owundi mundu.” (Abat. 14:5, 6; 16:17) Abalhume abathaleghulha aba babya n’amaaka kundi Yehova yuwabahagho.

2. Busana naki omukwenda Paulo mwabugha athi ni mwolho kandi ow’amaaka? (2 Abanya Korinto 12:9, 10)

2 Omukwenda Paulo mwaligha ngoku nayu akayithagha amaaka erilhua oku Yehova. (Soma 2 Abanya Korinto 12:9, 10.) Ng’abangyi omw’ithwe, Paulo aby’awithe ebitsibu by’amaghalha. (Gal. 4:13, 14) Okwa bundi buthuku, nayu ikikanamukalira erikolha ekihikire. (Abar. 7:18, 19) Kandi ihakanayira, iniabya omwa maghaniryo n’omwa buba. (2 Kor. 1:8, 9) Aliwe, Paulo iniakabya akabya mwolho kutse mutseke, iniakabya n’amaaka. Athi? Yehova mwaha Paulo y’amaaka agho ayithagha. Mwaghumya Paulo.

3. Ni bibulyo byahi ebya thukendi subirya omo mwatsi ono?

3 Nethu Yehova akathulhagha erithughumya. (1 Pet. 5:10) Aliwe isithwalengekanaya thuthi ithwahebwa amaaka ayo isithuthahiraho akaghalha kosi-kosi. Ng’eky’erileberyako, e ingyini yanganaha ematoka y’amaaka w’erighenda. Aliwe, omufuyi atholere inialyatha okwa muliro emotoka eyo imuyaghenda. Kuthya, Yehova anayitheghekire erithuha amaaka agho thukayithagha, aliwe thutholere ithwathwa ebiika birebe erighasirwa mugho. Ni byahi ebyo Yehova abirithuha nuku thubye n’amaaka? Kandi thutholere ithwakolhaki nuku thubane amaaka ayo? Thukendi minya eby’erisubirya okwa bibulyo ebyo omw’irebya ngoku Yehova aghumaya abasathu abakanibweko omwa Biblia—omuminyereri Yona, Maria mama wa Yesu, n’omukwenda Paulo. Kandi thukendi lebya ngoku Yehova anemulholha embere erighumya abaghombe biwe munabwire omwa syonzira isyan’esyo.

BANA AMAAKA OMW’ISABA N’OMW’IYEGHESYA

4. Thwanga bana thuthi amaaka erilhua oku Yehova?

4 Enzira nguma eyo thwanga baniramo amaaka awakalhua oku Yehova ly’erimuhikira omwa musabe. Yehova anganasubirya emisabe yethu, omw’ithuha “obuthoki bunene.” (2 Kor. 4:7) Kandi thwanganabana amaaka thukasoma Ekinywe kiwe n’erikighaniryako. (Esy. 86:11) Omwatsi ogho Yehova abirithuha owali omwa Biblia ‘anemukolha omubiiri.’ (Ebr. 4:12) Wamasaba Yehova n’erisoma Ekinywe kiwe, iwukendi bana akaghalha ako wukayithagha erithoka eriyiyinia, erisighalha iwunatsemire, kutse eriberererya olhukwamirwa olhukalire. Lebaya ngoku Yehova aghumaya omuminyereri Yona.

5. Busana naki omuminyereri Yona mwayithagha amaaka?

5 Omuminyereri Yona mwayithagha amaaka. Abya iniabirithibitha akasagha olhukwamirwa olhukalire olho Yehova abya iniabirimuha. Busana n’ekyo, abya iniakayaheraya engebe yiwe omwa kiyagha ekikalire kandi mwahira engebe y’abo abya nabo omwa bwathu y’omwa kabi. Omughulhu aghusawa omwa ngetse, mwayisanga omwa mwanya ogho athali athabyamo—omonda y’esamaki nene omuswire omwirimya. Wukalengekanaya Yona mwayowa athi? Mbwino mwalengekania athi akendi holeramo? Mbwino angabya imwabulha Yehova ngabirimughana? Yona atholere eribya imwahangya-hangya kutsibu.

Ng’omuminyereri Yona, thwanga bana thuthi amaaka thukabana ekitsibu? (Lebaya enungu 6-9)

6. Ngoku kiri omu Yona 2:1, 2, 7, ni kyahi ekyaghumaya Yona iniane omo nda y’esamaki?

6 Ni kyahi ekya Yona akolha eribana amaaka, omo mwanya owayisolhwere oyo kandi owali mw’embwera? Kighuma kisa, mwasaba. (Soma Yona 2:1, 2, 7.) Nomwakine indi abya iniabirisoberya Yehova, Yona abya inianayikethere ngoku Yehova angasubirye omusabe wiwe w’eriyikehya kandi ow’eriyisubamo. Kandi Yona mwaghanirya okwa Masako. Busana naki ithwabugha ekyo? Omusabe wiwe owali omu Yona sura 2, muli ebinywe bingyi ebisosene n’ebiri omwa Esyonyimbo. (Ng’eky’erileberyako, linganisaya Yona 2:2, 5 ne Esyonyimbo 69:1; 86:7.) Kilhangirikire ngoku Yona aby’asi ndeke Amasako ayo. Kandi omw’ilengekania kugho iniane omwa mibere eyo abyamo, mwayikethera ngoku Yehova angamuwathikirye. Enyuma waho, Yona mwasubibwa okwa kithaka ekyumire, kandi abya inianayitheghekire eriligha n’eriberererya olhundi lhukwamirwa lhwiwe.—Yona 2:10–3:4.

7-8. Mughalha wethu mughuma we Taiwan mwabana athi amaaka omwa mughulhu w’ebitsibu?

7 Eky’erileberyako kya Yona kyangana thuwathikya omughulhu thukalhaba omwa bitsibu muthina-muthina. Ng’eky’erileberyako, mughalha wethu Zhiming, b e Taiwan, akaghalhawa n’ebitsibu bingyi eby’amaghalha. Eryongera okw’ekyo, abya w’eriyiyinirya erihakanisibwa erikalire erikalhua okwa b’efamile yiwe busana n’erikirirya liwe omu Yehova. Akabana amaaka erilhua oku Yehova erilhabira omw’isaba n’eriyeghesya. Akaligha athi, “Okwa bundi buthuku omughulhu ebitsibu bikayongera, ngabya omwa maghaniryo manene ingalemwa erithekana nuku ngayeghesaye.” Aliwe syali bikyako. Akabugha athi, “Eky’erimbere, ngasaba Yehova. N’ekindi, ngahira esyoiyafoni sy’omwa mathwe neryo ingahulikirira esyonyimbo syethu sy’Obwami. Okwa bundi buthuku, nibya ng’imbasyo omwa mulenge mukuhi erihika aho ngendi thekanira. Neryo ingatsuka eriyeghesya.”

8 Eriyeghesya lyabirighumya Zhiming omwa syonzira esyo athalengekanaya. Ng’eky’erileberyako, abere anemulhama okw’isemezibwa erikalire eryo athunga, omudokita mwamubwira athi kundi omusasi wiwe ni muke (red blood cell), anganayithagha erihirwako omusasi. Omw’ithumbi athali asemezibwa, Zhiming mwasoma ebihambire oku mwali wethu oyuwathunga erisemezibwa ng’eryo. Omusasi (red blood cell) wa mwali wethu oyo abya iniabirikeha kutsibu kwilhaba owiwe; nomwabine, mwali wethu mwathaligha erihirwako omusasi kandi mwalhama. Ekyalholirweko ekyo mukyaleka Zhiming iniasighalha muthaleghulha.

9. Ekitsibu kyamabya ikyabirikughunza amani, wanga kolhaki? (Lebaya ebisasani.)

9 Omughulhu wuwithe ekitsibu, wunewathabya omwa amaghaniryo manene iwalemwa erisaba Yehova? Kutse wukanayowa isiwuwithe amani w’eriyeghesya? Wibuke ngoku Yehova akayitheghereraya ndeke emibere eyawulimo. Neryo n’omughulhu wukaha omusabe mukuhi, wangana yikethera ngoku akendi kuha ekyonyine-nyine ekyo wukayithagha. (Efe. 3:20) Eriyowa nabi omwa maghalha kutse omw’iyowa byamaleka kikakukalira erisoma n’eriyeghesya, iwangana lengesya erihulikirira e Biblia kutse ebitabu ebiseghemere okwa Biblia ebirikodingire. Kandi ikyanganabya ky’omughaso erihulikirira olhughuma lhw’okwa syonyimbo syethu kutse erilebya evidiyo okwa jw.org. Omw’isaba Yehova n’erisondekania eby’erisubirya omwa by’obunyakirimu eby’akathuha, wukalighira Yehova erikughumya.

BANA AMAAKA ERILHUA OKU BARAMYA BALIKYENYU

10. Balikyethu bakathughumaya bathi?

10 Yehova angana kolesya Abakristayo balikyethu erithughumya. Bangana ‘thuwathikya kutsibu’ kutse erithuhumulikania ndeke omughulhu thuwithe ebitsibu kutse kikathukalira eriberererya olhukwamirwa olhukalire. (Kol. 4:10, 11) Kutsibu-tsibu thukayithagha abanywani omwa mughulhu ‘w’obulighe.’ (Emi. 17:17) Omughulhu thuhwere amani, abaramya balikyethu bangana thuwathikya kinyamubiri, omw’iyowa, na bunyakirimu. Lebaya ngoku Maria, mama wa Yesu abana amaaka erilhua okwa bandi.

11. Busana naki Maria mwayithagha amaaka?

11 Maria mwayithagha akaghalha. Thalengekania nga mukyamulithohera bungahi abirihebwa olhusunzo olhulithohire erilhua oku Malaika Gabrieli. Abya isyali athahibwa; aliwe abya w’eriheka obukule. Abya isyasi bingyi ebihambire okw’ikulya abaana biwe-biwe, aliwe abya w’erilembera omulhwana oyuwangabere Masiya. Kandi kundi Maria abya isyali athakolha emyatsi y’engyingo, angasoborere athi Yozefu, oyo babya nayu omwa buthethane y’omwatsi oyu?—Lk. 1:26-33.

12. Ngoku kiri omu Luka 1:39-45, Maria mwabana athi amaaka agho ayithagha?

12 Maria mwabana athi amaaka agho ayithagha eriberererya olhukwamirwa olhuthe lhwa buli kiro kandi olhulithohire? Mwasondya obuwathikya okwa bandi. Ng’eky’erileberyako, mwabwira Gabrieli athi amubwire bingyi ebihambire okwa lhukwamirwa olho. (Lk. 1:34) Buthuku buke enyuma waho, mwaghenda lhughendo lhuuli “omo kihugho ky’ebithwe” e Yudea eribungira omuhughu wiwe Elizabeti. Olhubungo olho mulhwaghasa. Elizabeti mwasima Maria kandi mwasondolibwa na Yehova erimubwira obuminyereri obukahimba obuhambire oku mughalha wa Maria oyuthe wabuthwa. (Soma Luka 1:39-45.) Maria mwabugha athi Yehova “abirikolha emibiiri yikalire omo kuboko kwiwe.” (Lk. 1:46-51) Erilhabira omu Gabrieli na Elizabeti, Yehova mwaghumya Maria.

13. Mwali wethu e Bolivia mwahembwa athi akasondya obuwathikya bw’abaramya balikyabo?

13 Nga Maria, nawu wangana bana amaaka erilhua okwa baramya balikyenyu. Mwali wethu Dasuri, owe Bolivia, mwayithagha amaaka ng’ayo. Thatha wiwe abere apimwa mw’obulhwere obukalire n’erihirwa okwa ngyingo, Dasuri mwayihayo erimuthwanira. (1 Tim. 5:4) Ekyo sikyabya kyolho mughulhu wosi. Akaligha athi, “Mughulhu mungyi iningabulha nga ngabikyeko.” Mwanasaba obuwathikya? Okw’itsuka mwathakolha ekyo. Akasoborera athi: “Mwindanza erisurusuthya balikyethu, munalengekania indi, Yehova yukendi nyiha obuwathikya obo ngayithaga.’ Aliwe neryo munaminya ngoku omw’iyisolholha okwa bandi, nabya ingali mulengaho eriyighunzira ebitsibu byaghe ingyuwene.” (Emi. 18:1) Dasuri mwathwamu erihandikira abake b’okwa banywani biwe n’eribasoborera emibere eyo alimo. Akabugha athi: “Sinangathoka erisoborera, balikyethu banzwa Abakristayo nga mubanyighumya bungahi. Ibakaletha ebyalya by’okwa sipatara n’erinyisomera Amasako we Biblia awakanyihumulikanaya. Ka kikahumulikanaya eriminya ngoku sithuli ithwibene. Thuli omw’ihiika linene erya Yehova—erihiika erinayitheghekire erikuwathikya, erilira haghuma nawu, n’erikuwathikya omwa malhwa.”

14. Busana naki thutholere ithwaligha obuwathikya bw’abasyakulhu?

14 Enzira nguma eyo Yehova akathuheramo amaaka ly’erilhabira omwa basyakulhu. Ni bihembo ebyo akakolesaya erithughumya n’erithuhumulikania. (Isa. 32:1, 2) Neryo omughulhu wukayowa iwuli omwa maghaniryo, bwira abasyakulhu b’ebikakulyambaya. Bamakuha obuwathikya, bulighe iwunatsemire. Erilhabira omw’ibo, Yehova anganakuha amaaka.

BANA AMAAKA ERILHABIRA OMO MAHA WAWU W’OBUTHUKU OBUKASA

15. Ni maha wahi agho Abakristayo abosi bakalhangira mwa w’obughuli?

15 Amaha wethu awaseghemere okwa Biblia anganathuha amaaka. (Abar. 4:3, 18-20) Ithwe ng’Abakristayo, thuwithe amaha aw’obughuli bunene aw’erisyabyaho kera na kera—mbulha okwa kihugho Paradiso kutse omwa Bwami bw’elhubulha. Amaha wethu akathuha akaghalha k’eriyiyinirya ebitsibu byethu, erithulhughania engulhu yuwene, n’eriberererya esyongwamirwa muthina-muthina omwa kithunga. (1 Tes. 1:3) Amaha iwan’ayo mwaghumya omukwenda Paulo.

16. Busana naki omukwenda Paulo mwayithagha amaaka?

16 Paulo mwayithagha amaaka. Omwa baruha yiwe okwa Banya Korinto, mwayilinganisya n’ekindu ekikolirwe omw’ibumba. ‘Mwaghalhwa,’ ‘amathika-thika,’ ‘amendereribwa,’ kandi “amahunzwa.” Nibya engebe yiwe muyabya omwa kabi. (2 Kor. 4:8-10) Paulo ahandika ebinywe ebyo omwa lhughendo lhwiwe lhwakasathu olhw’obumisyonare. Abere abirihandika ebinywe ebyo, mwabana ebindi bitsibu ebikalire. Ekingungu ky’abandu kyangasire ikyamubambira, iniahambwa, obwathu ibwathulhangika, kandi iniabohwa.

17. Ngoku kiri omwa 2 Abanya Korinto 4:16-18, ni kyahi ekyawathikaya Paulo erithoka eriyiyinirya ebitsibu?

17 Paulo mwabana amaaka w’eriyiyinia omw’ihwerya amalengekania okwa maha wiwe. (Soma 2 Abanya Korinto 4:16-18.) Mwabwira Abanya Korinto athi omubiri wiwe nomwanga ‘kulha,’ syanga lighire ekyo kikamughunza amani. Paulo mwahira amalengekania wiwe okwa buthuku obukasa. Amaha wiwe w’engebe eyakera na kera omwa lhubulha ‘aby’alhabire olhulengo,’ ini w’obughuli kwilhaba obulighe bwosi-bwosi obo abya iniabirilhabamo. Paulo mwaghanirya okwa maha ayo, busana n’ekyo mwayowa ‘iniakayirawa mo muhya-muhya obuli kiro.’

18. Amaha abirighumya athi Tihomir n’ab’efamile yiwe?

18 Mughalha wethu Tihomir, owe Bulgaria, akabana amaaka omo maha wiwe. Myaka mike enyuma, mughalha wabu omulere ya Zdravko, mwakwa omwa aksidenti. Buthuku buke enyuma waho, Tihomir mwabya omwa bulighe bunene. Erithoka erighuma, iyo n’efamile yiwe babiribya ibanemuthera akasasani erilhubuka nga likendi syabya lithi. Akasoborera athi: “Ng’eky’erileberyako, thukakanaya nga thukendi syasangangana na Zdravko hayi, nga thukendi syamutsumbiraki, nabo thukendi syakokya okwa kagheni ak’erimbere thukamuthangirira, n’ebya thukendi syamubwira ebihambire okwa biro by’enyuma-nyuma.” Tihomir akabugha athi erihira amalengekania okwa maha wabo kikaghumaya efamile yabu ibathoka erilholha embere eriyiyinia n’erilinda obuthuku Yehova akendi syalhubukya mughalha wabu.

Wanga thera wuthi akasasani iwune omwa kihugho kihya-kihya? (Lebaya enungu 19) c

19. Wanga kolhaki erighumya amaha wawu? (Lebaya n’ekisasani.)

19 Wanga ghumya wuthi amaha wawu? Ng’eky’erileberyako, wamabya iwuwithe amaha w’erisyabya kera na kera okwa kihugho, soma emyatsi ye Biblia eyihambire okwa Paradiso n’erighanirya kuyo. (Isa. 25:8; 32:16-18) Lengekanaya engebe nga yikendi syabya yithi omwa kihugho kihya-kihya. Thera akasasani iwuneyo. Wukalhangira yandi? Ni mirenge yahi eyo wukowa? Wukayowa wuthi? Eryongera amaaka wawu w’erithera akasasani, lebaya ebisasani ebiri omwa bitabu byethu ebikakanganaya e Paradiso kutse lebaya omuziki w’evidiyo, ng’owa Ekihugho Kihya-Kihya Ekikasa, Kiri Hakuhi, kutse Lengekanaya Okwa Buthuku Obo. Thwamalholha embere erithera akasasani k’ekihugho kihya-kihya, ebitsibu byethu ‘ibikendyanguhirira kandi ibyabya by’akathambi kake.’ (2 Kor. 4:17) Erilhabira omwa maha agho Yehova abirikuha, akendi kughumya.

20. Nomuthwanga yowa ithwabirihwa amani, thwanga bana thuthi amaaka?

20 Nibya n’omughulhu thukayowa ithuhwere amani, “haghuma na Nyamuhanga, thwasyakinda.” (Esy. 108:13) Yehova abirisangwa akuhererya ebyo wukayithagha nuku wubane amaaka erilhua okw’iyo. Neryo wukayithagha obuwathikya bw’eriberererya olhukwamirwa, erighumira ekitsibu, kutse eribya iwunatsemire, hikira Yehova omwa musabe owakalhua okwa muthima kandi sondaya obusondoli bwiwe erilhabira omw’iyeghesya. Ligha erihumulikania eryo balikyethu bakaha. Mughulhu wosi ghaniraya okwa maha wawu ow’obuthuku obukasa. Neryo iwukendi “ghumibwa omwa buthoki bwosi erilhabira omwa maaka [wa Nyamuhanga] w’olhukengerwa nuku mwanga yiyinia ndeke omw’ighumisirizya n’etseme.”—Kol. 1:11, NWT.

OLHWIMBO 33 Ghusira Yehova y’Amalighe Wawu

a Omwatsi ono akendi wathikya abakayowa ibabiribundamiribwa n’ekitsibu kutse abakayowa olhukwamirwa nga lhulhabire okwa maaka wabo. Thukendi minya ngoku Yehova angathughumya kandi n’ebyo thwanga kolha eribana obuwathikya bwiwe.

b Awandi mena abirihindulhwa.

c ERISOBORERA EKISASANI: Mwali wethu omutsiha anemughanirya okwa milhaghe ye Biblia n’eriwatha omuziki w’evidiyo erimuwathikya erithera akasasani engebe yiwe nga yikendi syabya yithi omwa kihugho kihya-kihya.