OMWA 1970, abakasoma okwa by’omwa kithaka mubabana omukunzo owahire e Ein Gedi, Israel, hakuhi n’omusike w’Engetse y’Omunyu (Dead Sea) ow’ebulengera lyuba. Babana omukunzo bakathakulha ahabya esinagogi, eyahya ekyalu kikathoghothibwa, obundi omwa myaka ya 500-550 E.K. Emibere omukunzo abyamu muyaleka iniabya isyanga thasyasomwa; iniakendi tsanda amasanzulhwa. Aliwe, hakiri hakabanika esikani eya 3-D, eyabirileka ikyathokekana erilhangira ebiri okwa mukunzo oyo. Omw’ikolesya eprogramu eyikaletha ekisasani ky’ekindu, thwangana soma ebiriko.

Esikani yabiribisulhaki? Omukunzo oyo ni masako we Biblia. Akatsweka akasighere kuli emilhondo mirebe ey’erimbere-mbere omwa kitabu ky’Abalawi. Emilhondo eyi yiri mw’erina lya Nyamuhanga omwa Kiebrania, omwa nyughuta ini esy’erina lya Nyamuhanga. Akabya nga ni w’omwa myaka eya 50-400 E.K, neryo iniabya iw’omukunzo wa kera we Biblia owe Kiebrania eribanika erilhua okwa mikunzo ye Qumran. Gil Zohar mwahandika omwa The Jerusalem Post athi: “Erihika ahathwathokera erisoma akataho ke Ein Gedi ak’ekitabu ky’Abalawi, habya ihamabirilhaba obuthuku bw’emyaka rukumi ahakathi-kathi k’eribanika ly’emikunzo eyiwithe myaka 2,000 eya Dead Sea ey’omwa buthuku bw’Ehekalu y’Akabiri ne Aleppo Codex eyahandikawa ng’omwa 930 E.K.” Erikwamana n’abasomi, omukunzo owasanzulhawa oyu akakanganaya ngoku amasako we Masoretic awe Torah “syali athahinduka habw’esyongumi sy’emyaka, n’ebisobyo byababikopa sibyathahindulha omwatsi.”