Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

OMWATSI W’ERIGHA 35

OLHWIMBO 123 Erighondera Emitheghekere y’Ekiteokrasi

Obuwathikya Okwa Bakalhusibawa Omwa Kithunga

Obuwathikya Okwa Bakalhusibawa Omwa Kithunga

“Obutseme bunene bwasyabya elhubulha busana n’omukolha-nabi mughuma oyukabindulha omuthima n’erireka ebibi kwilhaba obutseme busana n’abandu bathunganene amakumi mwenda n’omwenda abathe n’obwagha bw’eribindulha emithima n’erileka ebibi.”​—LK. 15:7.

EKIGHENDERERWA

Ekikaleka abandi ibabya ibatholere erilhusibwa omwa kithunga kandi ngoku abasyakulhu banga wathikya abandu ng’abo eriyisubamo n’erithasyasimwa na Yehova.

1-2. (a) Yehova akalhangira athi ekibi eky’erikolha omw’ikighenderera? (b) Ni kyahi ekya Yehova anzire abakolha-nabi ibakolha?

 YEHOVA syaliligha omulingo wosi-wosi w’emitse mibi; aponire ekibi. (Esy. 5:4-6) Anzire ithwasikya ebihano biwe ebithunganene, ebyo abirithuhirira omwa Kinywe kiwe. Ni kwenene, Yehova syalisondaya okwa bandu abathahikene kw’erihikana. (Esy. 130:3, 4) Okwa ndambi iyan’eyo, syalilighira ‘abandu abakahengemaya olhukogho lhwiwe omo nzira y’erikwama esyongumbu nyibi.’ (Yuda 4) Ni kwenene, e Biblia yikakanganaya ngoku “abandu abathekenga Nyamuhanga” bakendi syathoghothibwa omwa lhuhi lhwa Nyamuhanga olhwe Harmagedoni.—2 Pet. 3:7; Erib. 16:16.

2 Nomwabine, Yehova syanzire owosi-wosi akathoghothibwa. Ngoku thwanakanaya omwa myatsi eyikwamangene ey’ahanyuma, e Biblia yikakanganaya ndeke-ndeke ngoku “anzire abandu bosi ibabindulha emithima yabu n’erileka ebibi.” (2 Pet. 3:9) Omw’ighumisirizya, abasyakulhu b’ekithunga bakagherereraya Yehova bakalengaho eriwathikya abakolha-nabi erihindulha emibere yabu n’erithasyasimwa na Yehova. Nomwabine, si bugha indi abakolha-nabi abosi bakayisubamo. (Isa. 6:9) Abandi bakalholha embere erikolha ebithuwene nomwakine indi abasyakulhu babirilholha embere eribalholerya okw’iyisubamo. Ni kyahi ekitholere ikyakolhwa omwa mibere ng’eyi?

“OMUNDU MUBI OYO, MUMUHIGHE”

3. (a) E Biblia yikabugha yithi abakolha-nabi abathe yisubamu batholere ibakolerwaki? (b) Busana naki ithwabugha thuthi omukolha-nabi akabya ng’oyuwamayisombolera erilhusibwa omwa kithunga?

3 Omukolha-nabi amathendi yisubamu, abasyakulhu bakabya isibakiwithe ekindi eky’erikolha, aliwe bakabya ini b’erikwama obusondoli obuli omwa 1 Abanya Korinto 5:13: “Omundu mubi oyo, mumuhighe [mumulhusaye] omo ndeko yenyu.” Ni bugha ambu, omukolha-nabi akabya iniamayisombolera ekyamalhwiririramo ekyo; akabya iniamahulhulha ebyo ahera. (Gal. 6:7) Busana naki ithwabugha ekyo? Kundi abirighana erighenda-ghendania n’obuwathikya obo abasyakulhu bakabera erimuha obw’erimulolerya okw’iyisubamo. (2 Bam. 17:12-15) Ebyo akakolha bikakanganaya ngoku iyuwene-wene abirithwamu erithendi ghendera okwa misingyi ya Yehova.—Ebi. 30:19, 20.

4. Busana naki ekirango kikarangawa omughulhu omukolha-nabi oyutheyisubamu akalhusibawa omwa kithunga?

4 Omukolha-nabi oyutheyisubamu amalhusibwa omwa kithunga, ekirango kikarangawa erimanyisya ekithunga ngoku syakiri mughuma w’okwa Bema ba Yehova. a Ekighendererwa ky’ekirango eki siry’erihemulikania omukolha-nabi. Omwakanya k’ekyo, kikarangawa nuku ekithunga kighendere okwa busondoli bw’Amasako ‘obw’erithendi thamba’ n’omundu oyo, nibya ‘n’erithendirya n’omundu oyo.’ (1 Kor. 5:9-11) Hane enzumwa mbuya eyikaleka obusondoli obo ibwahebwa. Omukwenda Paulo mwahandika athi: “Ekihamya kike kikahamaya obundu bwosi.” (1 Kor. 5:6) Abakolha-nabi abatheyisubamo bangana tsekya erithwamu ly’abandi abanemulengaho erighendera okwa misingyi ya Yehova eyithunganene.—Emi. 13:20; 1 Kor. 15:33.

5. Thutholere ithwalhangira thuthi omundu oyuwabirilhusibwa omwa kithunga, kandi busana naki?

5 Neryo, thutholere ithwalhangira thuthi mulikyethu oyuwamalhusibwa omwa kithunga? Nomwakine indi sithuli tsanga nayu ng’omunywani, thutholere ithwamulhangira ng’embuli eyiherire, butsira ng’oyukitheko malenguliro. Embuli eyabirilhua omwa kihangulho yangana subulha. Wibuke ngoku, embuli eyiherire eyo mwanayihayo oku Yehova. Eky’obulighe, lino syakighenda-ghendanaya n’eriyihayo liwe eryo kandi ekyo kikaleka iniabya omw’akabi. (Eze. 18:31) Nomwabine, obughanyiri bwa Yehova bwamabya ibukineho, hane amaha ngoku omundu oyo akendisya subulha. Abasyakulhu bakakanganaya bathi amaha ayo nibya n’okwa mukolha-nabi oyuwabirilhusibwa omwa kithunga?

NGOKU ABASYAKULHU BAKAWATHIKAYA ABAKALHUSIBAWA OMWA KITHUNGA

6. Ni biika byahi ebyo abasyakulhu bakend’ithwa eriwathikya oyuwabirilhusibwa omwa kithunga?

6 Mbwino omundu oyuwabirilhusibwa omwa kithunga akalekereranibawa—erimulekera ighuma ayisonderaye enzira y’erisuba oku Yehova? Kwabithe bithya! Abasyakulhu bakabya bakabwira omukolha-nabi oyutheyisubamu ngoku akendi lhusibwa omwa kithunga, ekomiti y’abasyakulhu iyikendi musoborera ebyo angakolha erithoka erisuba omwa kithunga. Aliwe abasyakulhu bakendi kolha nibya n’ebilhabire kw’aho. Mughulhu mungyi, bakabwira omukolha-nabi ngoku ibakendianza erithasyabanangana nayu habirilhaba amezi make erilebya ng’anamabirihindulha amalengekania. Omukolha-nabi amaligha erithasyabanangana nabu, abasyakulhu ibakendi muhira mw’omuhwa w’eriyisubamu n’erisuba omwa kithunga bakathasyabanangana nayu. Nomwangabya isyali ahindulha amalengekania wiwe okwa buthuku obo, abasyakulhu bakendi lengaho eribanangana nayu obuthuku bunemulhaba.

7. Abasyakulhu b’ekithunga bakakanganaya bathi omubere wa Yehova ow’erikwira abandi b’obulighe bakakolongana n’omundu oyuwabirilhusibwa omwa kithunga? (Yeremia 3:12)

7 Abasyakulhu bakalengaho erikangania omubere wa Yehova ow’erikwira abandi b’obulighe bakakolongana n’oyuwabirilhusibwa omwa kithunga. Ng’eky’erileberyako, Yehova mwathalinda erihika aho abandu biwe abamusighanaya ab’omwa Israeli ya kera batsuke eriyira eky’erikolha. Omwakanya k’ekyo, mwayira eky’erikolha eribawathikya nibya bathe bakangania ehiminyikalho hyosi-hyosi ehy’eriyisubamu. Ngoku thwalhangira omwa mwatsi ow’erigha owakabiri omwa kaleberyo kano, Yehova mwakangania omubere wiwe ow’erikwira abandi b’obulighe omw’ibwira omuminyereri Hosea erisubanamo na mukali wiwe, oyuwabya iniakinasobaya. (Hos. 3:1; Mal. 3:7) Omw’igherererya Yehova, erilhua okwa muthima, abasyakulhu Abakristayo banzire omukolha-nabi iniasubulha, kandi sibali mukalirayakyo.—Soma Yeremia 3:12.

8. Omukya wa Yesu ow’omwana oyuwahera akaleka athi ithwongera eriyitheghererya omubere wa Yehova ow’erikwira abandi b’obulighe n’ow’obughanyiri? (Luka 15:7)

8 Ibuka omukya wa Yesu ow’omwana oyuwahera, ngoku kikanibweko omo mwatsi ow’erigha owakabiri owa Kaleberyo kano. Thatha abere alhangira mughalha wiwe akasuba eka, “mwathibitha eyo ali, mwamubaghalira, mwamulyatsirira.” (Lk. 15:20) Lhangira ngoku thatha mwathalinda mughalha wiwe erimusaba ekighanyiro. Omwakanya k’ekyo, mwayira eky’erikolha, ngoku thatha wosi-wosi w’olhwanzo angakolha. Abasyakulhu bakalengaho erikangania omubere iwan’oyo okwa ababiriyisununulha oku Yehova. Banzire abandu ababirisighania Yehova ibamusubako. (Lk. 15:22-24, 32) Elhubulha yikabya etseme omukolha-nabi akasubulha, kuthya n’okwa kihugho!—Soma Luka 15:7.

9. Yehova akahira omwa bakolha-nabi mw’omuhwa ow’erikolhaki?

9 Erikwamana n’ebya thwamabirithakaniako, kilhangirikire ngoku Yehova syalilighira abakolha-nabi abatheyisubamo bakasighalha omwa kithunga. Nomwabine, syalilholhaya okwa bakolha-nabi kw’omughongo. Anzire ibasubulha. Eriyowa lya Yehova okwa bakolha-nabi abakayisubamu likanganibwe omu Hosea 14:4: “Ngendisyalhamya erisuba enyuma lyabu, nasyanzabo ndeke; kundi erihithana lyaghe lyabirilhua kubo.” Eki kitholere ikyahira omwa basyakulhu mw’omuhwa munene ow’eriyira eky’erikolha bamalhangira akaminyikalho kosi-kosi ak’eriyisubamu. Kandi eki kitholere ikyahira omwa babirisighania Yehova mw’omuhwa munene ow’erisubulha ahathe erilindirirya.

10-11. Abasyakulhu bakendi lengaho bathi eriwathikya abalhusibawa omwa kithunga mwa kera?

10 Kandi ibbwa abalhusibawa kera omwa kithunga, obundi myaka mingyi enyuma? Abandu ng’abo banganabya isibakisangira omwa kibi ekyaleka ibalhusibwa omwa kithunga. Okwa bundi buthuku, banganabya isibangathasy’ibuka nibya n’ekyaleka ibalhusibwa omwa kithunga. Mbulha ky’ekyahi, abasyakulhu ibakendi lengaho eribasondya n’eribabungira. Okwa syombungo ng’esyo, abasyakulhu nibya ibakendi saba haghuma nabo n’eribahira mw’omuhwa w’erisuba omwa kithunga. Ni kwenene, omundu amabya iniamabirighunza emyaka mingyi isyakiri omwa kithunga, ahathe erithika-thika akabya iniabiritseka kutsibu bunyakirimu. Busana n’ekyo, amakangania kw’anzire erisuba omwa kithunga, abasyakulhu ibangana hiraho emitheghekere nuku omundu mulebe ighe nayo e Biblia, n’omwangabya isyalyasubulibwa. Omwa mibere yosi eyo, abasyakulhu b’abatholere erihiraho emitheghekere ey’erigha nayu e Biblia.

11 Omw’igherererya omubere wa Yehova ow’erikwira abandi b’obulighe, abasyakulhu bakanza ibahika okwa bangyi ngoku bangathoka n’eribawathikya eriminya ngoku olhuyi lhunakyungwire bamanza erisubulha. Omukolha-nabi amakangania eriyisubam n’erileka enzira yiwe nyibi, iniakendisubulibwa ahathe erilindirirya.—2 Kor. 2:6-8.

12. (a) Ni mibere yahi eya basyakulhu bakayithaghiramu eriyitheya kutsibu? (b) Busana naki sithutholere thukalengekania thuthi abakolha-nabi balebe sibatholere erikanganibwa obughanyiri bwa Yehova? (Lebaya n’omwatsi ahikwa.)

12 Hane eyindi mibere eyangayithaghisya abasyakulhu eriyitheya ndeke bathe basubya omundu omwa kithunga. Ng’eky’erileberyako, omundu amabya iniabyako olhubanza lhw’erikolha okwa baana kw’eby’obuthundirya kutse imwayisamambulha okw’ikirirya kutse imwakighenderera erikolha ekyangaleka embeta iyathwika, abasyakulhu ibakendilhangira bathi bakatsuka erikakasya kwenene ng’anamabiriyisubamu. (Mal. 2:14; 2 Tim. 3:6) Batholere ibatheya ekihangulho. Kuthya, thutholere ithwaminya ngoku Yehova iniakendisubulya omukolha-nabi wosi-wosi oyukakanganaya eriyisubam ery’okwenene n’erileka emibere yiwe mibi. Nomwabine indi abasyakulhu bakabya ibanayitheghirye bakakolha okwa myatsi eyabo abakolha okwa bandi kw’obughobya obukalire, ambi isibahika okwa kiika eky’eribugha indi abakolha-nabi balebe sibatholere bakakanganibwa obughanyiri bwa Yehova. b1 Pet. 2:10.

EBYA EKITHUNGA KYANGAKOLHA

13. Ni mbaghane yahi eyiri ahakathi-kathi k’emibere thukakolonganiramo n’omundu oyo abasyakulhu babirikunga n’oyuwabirilhusibwa omwa kithunga?

13 Ngoku kikanibweko omo mwatsi w’ahanyuma, okwa bundi buthuku ekirango kikarangawa ngoku omundu abirikungwa [abirihirwa omwa karapiyo]. Omwa mibere ng’eyo, thwangana lholha embere erikolhongana nayu, ithunasi ngoku abiriyisubamu kandi abirileka enzira yiwe nyibi. (1 Tim. 5:20) Akine mughuma w’okwa kithunga kandi akayithagha erihirwamo omuhwa ow’akasa busana n’erikolongana n’abikirirya balikyabo. (Ebr. 10:24, 25) Aliwe, eki sikisosene n’eky’omundu oyowabirilhusibwa omwa kithunga. Thukaleka ‘erithamba’ n’omundu oyo, nibya ‘sithulirya n’omundu ng’oyo.’—1 Kor. 5:11.

14. Abakristayo banga kolesya bathi obunyamuthima-thima bwabu obukangiriribwe ne Biblia bakakolongana n’ababirilhusibwa omwa kithunga? (Lebaya n’ekisasani.)

14 Mbwino ebya thwamabirikaniako bikamanyisaya bithi thutholere ithwagheghener’ighuma omundu oyuwabirilhusibwa omwa kithunga? Kwa bithe bithya. Ni kwenene, isithwendi tsanga nayu ng’omunywani. Aliwe Abakristayo bangana kolesya obunyamuthima-thima bwabu obukangiriribwe ne Biblia erithwamu nga banakokaye omundu oyuwabirilhusibwa omwa kithunga okwa muhindano w’ekithunga—obundi omuhughu kutse omundu oyuwanabya munywani w’okwa ndungu. Kandi ibbwa amahindana? Kera, isithuli ramukaya omundu ng’oyo. Hano kandi, obuli Mukristayo atholere iniakolesya obunyamuthima-thima bwiwe obukangiriribwe ne Biblia bikahika oko mwatsi oyu. Abandi kyangana b’olhobera eriramukya kutse erithangirira omundu ng’oyo okwa muhindano. Aliwe, sithutholere thukakania bingyi n’omundu oyo kutse eritsanga nayu ng’omunywani.

Abakristayo bangana kolesya obunyamuthima-thima bwabu obukangiriribwe ne Biblia bakathwamu ng’abanakokaye oyuwabirilhusibwa omwa kithunga kutse nga bamuthangirire okwa muhindano omw’iramukya likuhi (Lebaya enungu 14)


15. Ni bakolha-nabi bahi abakanibweko omu 2 Yoane 9-11? (Lebaya n’akasanduko “ Mbwino Yohana na Paulo Babya Bakakania Okwa Mulingo Mughumerera ow’Ekibi?”)

15 Abandi ibangana yibulya bathi, mbwino e Biblia siyiribugha yithi oyukaramukaya omundu ng’oyo akabya iniamasangira omwa mibiiri yiwe mibi? (Soma 2 Yoane 9-11.) Ebithimbire okw’isako eri bikakanganaya ngoku obusondoli obu buhambire okwa bakayisamambulha okw’ikirirya n’abandi abakakulha-kulhanaya emibere mibi. (Erib. 2:20) Busana n’ekyo, omundu amabya iniakakulha-kulhanaya esyongangirirya sy’abakayisamambulha okw’ikirirya, abasyakulhu isibendi hiraho emitheghekere ey’erimubungira. Ni kwenene, hane amaha ngoku akendi syabukako obulengekania. Aliwe ekyo kithe kyabya, sithwangaramukya omundu ng’oyo kutse erimukokya okwa muhindano.

ERIGHERERERYA OMUBERE WA YEHOVA OW’ERIKWIRA ABANDI B’OBULIGHE N’OW’OBUGHANYIRI

16-17. (a) Yehova anzire abakolha-nabi ibakolhaki? (Ezekieli 18:32) (b) Abasyakulhu bangakangania bathi ku bakakolha haghuma na Yehova bakalengaho eriwathikya abakolha-nabi?

16 Ni byahi ebya thwamabir’igha omwa myatsi ithano eyikwamangene eno? Yehova syanzire omundu n’omughuma akathoghothibwa! (Soma Ezekieli 18:32.) Anzire abakolha-nabi ibamusubako. (2 Kor. 5:20) Ky’ekikaleka omw’ibyaho ly’abandu, Yehova abiribya inianemusaba abandu biwe abakamusighanaya—imwamune n’erisaba obuli mundu oyuwabirimusighania—eriyisubamu n’erimusubako. Abasyakulhu b’ekithunga bawithe olhusunzo olhw’erikolha haghuma na Yehova bakalengaho erilholerya abakolha-nabi b’okw’iyisubamu.—Abar. 2:4; 1 Kor. 3:9.

17 Thathera akasasani elhubulha nga yikabya tseme nyingahi abakolha-nabi bakayisubamu! Thatha wethu w’elhubulha, Yehova, akatsema obuli erilhangira embuli yiwe eyiherire yikasuba omwa kithunga. Olhwanzo olhwa thuwithire Yehova lhukalholha embere eryongera thukaghanirya okwa mubere wiwe ow’erikwira abandi b’obulighe, obughanyiri, n’olhukogho.—Lk. 1:78.

OLHWIMBO 111 Ebikaleka Ithwatsema

a Sithwendi thasyabya thukahulha abandu ng’abo mw’abahighithirwe. Erikwamana n’ebinywe bya Paulo ebiri omwa 1 Abanya Korinto 5:13, thukendibya thukabahulhamu abalhusibirwe omwa kithunga.

b Ngoku kiri omwa Biblia, ekibi ekithe kyanga ghanyirwa si mulingo mulebe w’ekibi aliwe ni kibi ekikakolhawa omwa muthima owakalire ow’erianza erihakanisya Nyamuhanga. Mbulha omundu abirikolha ekibi ng’ekyo, s’ithwe thutholere eritswera.—Mk. 3:29; Ebr. 10:26, 27.