Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

Wukanza Iwaminywa Nandi?

Wukanza Iwaminywa Nandi?

“Nyamuhanga syalikolha ekithathunganene. Syang’ibirirwa omubiiri wenyu, n’olhwanzo olho mwakanganaya busana nayu.”​—ABAEBRANIA 6:10.

ESYONYIMBO: 39, 30

1. N’iyisunza lyahi ery’obuhangiranwa eryo ithwe bosi thuwithe?

WUKAYOWA wuthi omundu oyo wunasi kandi oyo wusikirye am’ibirirwa erina lyawu, kutse nibya iniathakuminya? Eki kyangana kughunza amani. Busana naki? Kundi ni ky’obuhangiranwa obuli mughuma w’okw’ithwe erianza eriliwa n’abandi. Aliwe sithulianza bakasubulira okw’ithabya ibanathwasi. Thukanza ibabya ibanasi nga thuli bandu abali bathi n’ebibuya ebyo thwabirikolha.​—Emiganzo 11:16, Yobu 31:6.

2, 3. Ni kyahi ekyangahika okw’iyisunza lyethu ery’erianza erilhangirwa n’abandi? (Lebaya ekisasani ekiri okw’itsuka.)

2 Aliwe thwamathendi yitheya, eriyisunza eri ery’erianza erilhangirwa lyangana tsanda. Ekihugho kya Sitani kyangana leka ithwanza obuminywa n’ebitsumbi. Eki kyamabya, isithwend’iha Thatha wethu w’elhubulha, Yehova Nyamuhanga, y’ekitsumbi n’eriramya erimutholere.​—Eribisulirwa 4:11.

3 Omwa biro bya Yesu, abandi bakangirirya b’edini babya bawithe amalengekania awathatholere aw’erianza eriminywa. Yesu mwakunga abigha biwe athi: “Muyitheghaye busana n’abakangirirya b’emighambo abanzire erilendera ibanambithe esyokanzu syabu nyiri-nyiri, ibanzire erikeribwa omwa hithali, ibayisogha ebithumbi by’embere omo manyumba w’erihindanamo, n’ah’erisikibwa omw’irya inene.” Mwongerako athi: “Aba basyasuyirwa kutsibu kw’aho.” (Luka 20:46, 47) Mbaghane n’ekyo, Yesu mwahalhamba omukwakali omwera oyuwahayo ehinusu hibiri, obundi isihali wundi oyuwabya amulhangire. (Luka 21:1-4) Ahathe erithika-thika, amalengekania wa Yesu okwanza eriminywa abya mbaghane oko w’abandi. Omwatsi ono akendi thuwathikya eribya n’amalengekania awatholere okwanza eriminywa, amalengekania agho Yehova Nyamuhanga anzire ithwabya nagho.

ERIMINYWA ERITHOLERE

4. Eriminywa eritholere ly’eryahi, kandi busana naki?

4 Eriminywa eritholere ly’eryahi? Si ry’erilhangirwa eryo abandu bangyi bakalengesaya eriyithungira omw’isoma kaali-kaali, eribya basuburi nyamurangwa, kutse eriminywa omwa by’eriyitsemesya. Paulo mwasoborera nga ly’eryahi akabugha athi: ‘Lino mwabiriminya Nyamuhanga. Kwilhaba aho, Nyamuhanga abiribaminya, neryo busana naki mukasuba oko myatsi y’ekihugho kino eyithe n’amaaka. Mwanzire eriswabya bakobe bayo kwehi?’ (Abanya Galatia 4:9) Ni lhusunzo lhunene eriminywa na Nyamuhanga Omuthabali Mukulhu kutsibu ow’obuhangwa bwosi! Yehova anathwasi, athwanzire, kandi anzire ithwabya hakuhi nayu. Yehova mwathuhangika nuku thubye banywani biwe.​—Omugambuli 12:13, 14.

5. Thutholere ithwakolhaki eriminywa na Nyamuhanga?

5 Thunasi ngoku Musa abya munywani wa Yehova. Abere akalemba-lemba Yehova athi: “Wunyikangaye esyonzira syawu,” Yehova mwasubirya athi: “Ngendi kolha omwatsi ogho wabiryahulha; kusangwa wabiribana olhukogho embere syaghe, nyinakwasi oko lina.” (Eriluayo 33:12-17) Nethu Yehova angana thuminya obuli mundu okwa liwe. Aliwe thutholere ithwakolhaki eribya banywani ba Yehova? Thutholere ithwamwanza n’erihayo esyongebe syethu okw’iyo.​—Soma 1 Abanya Korinto 8:3.

6, 7. Ni byahi ebyangaleka ithwaherya obunywani bwethu na Yehova?

6 Aliwe, thutholere ithwatheya obunywani bw’obughuli obwa thuwithe na Thatha wethu w’elhubulha. Ng’Abakrisitayo ab’erimbere e Galatia, thutholere ithwaleka eribya bakobe ‘b’emyatsi y’ekihugho kino eyithe n’amaaka,’ imwamuli obuminywa obwa wukathunga busana n’ebya wabirithoka. (Abanya Galatia 4:9) Abakristayo abe Galatia abo babya ibabiriminya Nyamuhanga, nayu abya inianabasi. Aliwe Paulo mwabugha athi balikyethu aba “bakasuba” okwa myatsi eyithawithe mughaso. Neryo abya ng’oyukababulhaya athi: ‘Ni kyahi ekyaleka imwasubira ebindu by’obukiru n’ebithawithe mughaso n’eritsuka eribikolera kandi?’

7 Mbwino nethu ekyo kyangana thubyako? Ee, kyanganabya. Nga Paulo, thwabere thukaminya ekwenene, thwangabya imuthwasighania obuminywa n’ebyanga thuthokesya omwa kihugho kya Sitani. (Soma Abanya Filipi 3:7, 8.) Obundi muthwaghana eby’erisoma kaali-kaali okwa bbule, emibiiri eyuwene, kutse ebyangaleka ithwathunga sente nene. Kutse obundi thwanga minyirwe kutse eribya baghuda busana n’eribya ithwasi ndeke eriimba kutse eby’amasatha. Aliwe muthwaghana ebyosi ebyo. (Abaebrania 11:24-27) Ikikendibya ky’obukiru eriyikubya bwomo busana n’erithwamu lyethu eryuwene eri neryo ithwayowa thuthi engebe yethu yang’uwene ku thwabikwamirira! Amalengekania ng’aya anganaleka ithwasubira ebindu by’ekihugho, ebindu ebyo thwabya ithwabirithwamu thuthi ni “myatsi y’ekihugho kino eyithe n’amaaka.” *​—Lebaya omwatsi ahikwa.

GHUMAYA ERIYISUNZA LYAWU ERY’ERIANZA ERIMINYWA NA YEHOVA

8. Ni kyahi ekikendi ghumya eriyisunza lyethu ery’erianza eriminywa na Yehova?

8 Eriyisunza lyethu ery’erianza eriminywa na Yehova lyang’ongera lithi neryo ithwabya isithwanga thasyanza eriminywa n’ekihugho? Thutholere ithwaminya ebindu bikulhu-bikulhu bibiri bino. Eky’erimbere, mughulhu wosi Yehova akaminya abakamukolera buthaleghulha. (Soma Abaebrania 6:10; 11:6) Yehova akalhangira obuli mughombe wiwe omuthaleghulha mwa w’obughuli, neryo akayowa ikikendibya isi “kithunganene” eribya nga syabalhangire. Yehova akabya inianasi “abandu biwe.” (2 Timoteo 2:19) “Asi enzira y’abathunganene” kandi anasi ngoku anga balhamya.​—Esyonyimbo 1:6; 2 Petero 2:9.

9. Iha eby’erileberyako ngoku Yehova abirikangania eriligha abandu biwe.

9 Okwa bundi buthuku, Yehova abirikangania erisima abandu biwe omwa syonzira sy’embaghane. (2 Emyatsi y’Emigulu 20:20, 29) Ng’eky’erileberyako, thalengekania okwa mibere Yehova alhamirayamu abandu biwe okwa Ngetse y’Engulha omughulhu amahe wa Farao awakalire abya inianabakwamire. (Eriluayo 14:21-30; Esyonyimbo 106:9-11) Eki kyabya kindu ekikaswekaya kundi abandu ab’omwa kitsweka ekyo babya ibakinakanaya oko mwatsi oyo ihamabirilhaba n’emyaka 40. (Yosua 2:9-11) Kikathuhumulikanaya thuk’ibuka emibere Yehova kera akanganirayamu abandu biwe olhwanzo n’erikolesya amaaka wiwe eribalhamya, kundi omwa buthuku obuthe bwa haali Gogi owe Magogi akendi thubambira. (Ezekieli 38:8-12) Okwa buthuku obo, thukendi syatsema busana n’eribya imuthwayisunza eriliwa na Nyamuhanga butsira n’ekihugho.

Hakanayira Yehova iniahemba abaghombe biwe omwa syonzira esyo bathalengekenie

10. Ni kindi kyahi ekya thutholere ithwaminya?

10 Ekyakabiri ekyathutholere ithwaminya kiri kithi Yehova omwa nzira esyo thuthalengekenie angana kangania ngoku anathwasi. Abandu bamakolha ebibuya nuku bapipawe, Yehova isyendi bahemba. Busana naki? Kundi ngoku Yesu anabugha, abandi bamabapipa, olho lhukabya ilhw’olhuhembo lhwabu. (Soma Matayo 6:1-5.) Okwa lhundi lhuhandi, Yehova ‘akalhangira bubiso-biso’ abathehebawa erisikibwa busana n’ebibuya ebyo bakakolera abandi. Akalhangira ebyo bakakolha, kandi akabahemba, kutse eribatsumulha. Kandi hakanayira Yehova iniahemba abandu biwe omwa syonzira esyo bathalengekenie. Thukanaye okwa by’erileberyako birebe.

YEHOVA MWAHA OMUKALI MULERE OMWOLHO ERIMINYWA ERYO ATHALENGEKENIE

11. Yehova mwakangania athi ngoku Maria anasibwe embere siwe?

11 Yehova mwasombolha omukali mulere omwolho oyukahulhawamo Maria eribya mama wa Mughalha wiwe, Yesu. Maria abya ikere omwa kayi kake akakahulhawamo Nazareti, haali kutsibu okwa Yerusalemu n’ehekalu yayu eyuwene. (Soma Luka 1:26-33.) Ni kyahi ekyaleka Yehova iniasombolha Maria? Omulaika Gabrieli mwamubwira athi “wabiribana olhukogho ewa Nyamuhanga.” Thwangana lhangira ngoku Maria abya munywani wa Yehova busana n’ebyo abwira omuhughu wiwe iya Elizabeti enyuma waho. (Luka 1:46-55) Yehova abya inianasamalire Maria, kandi mwamuha omughisa ogho athabya alengekenie oyu kundi abya muthaleghulha.

12, 13. Yesu mwasikibwa athi akabuthwa n’omughulhu Maria amuthwalha eyiri ehekalu enyuma w’ebiro 40?

12 Omughulhu Yesu abuthawa, ni bahi abo Yehova abwira okw’ibuthwa liwe? Si b’abakulhu kutse abathabali be Yerusalemu ne Betelehemu. Aliwe, mwathuma abamalaika eribwira abalisya ababya ibane omwoli ibane mutheya esyombuli syabu eyihya w’omuyi we Betelehemu. (Luka 2:8-14) Neryo, abalisya aba mubaghenda eyiri olhumekeke. (Luka 2:15-17) Maria na Yozefu bangabya imubasweka bakalhangira Yesu akasikibwa athya. Emibere Yehova akakolera mw’emyatsi ni y’embaghane okwa ya Sitani. Sitani abere athuma abakalhaghuliraya okwa syongununu eriyalebya Yesu n’ababuthi biwe, obuli mundu wosi e Yerusalemu mwaminya okw’ibuthwa lya Yesu, kandi eki mukyaletha ebitsibu binene. (Matayo 2:3) Mukyaleka abaana banene ib’ithibwa.​—Matayo 2:16.

13 Emighambo eya Yehova aha Abaisraeli iyikabugha yithi enyuma w’ebiro 40 omundu alibuthire omwana w’obulhume, iniatholere iniahera obuhere oku Yehova. Neryo Maria na Yozefu mubaghenda esyokilomita mwenda erilhua e Betelehemu bamathwalha Yesu okwa hekalu kwe Yerusalemu. (Luka 2:22-24) Omwa nzira, Maria angabya iniabya iniane muyibulya omuhereri nga anemwendikolha ekindu ky’embaghane erisikya Yesu. Yesu mwasikibwa, aliwe omwa mibere obundi eya Maria athabya alengekenie. Yehova mwasombolha Simeoni, omulhume ‘oyuthunganene oyukakenga Nyamuhanga,’ n’omuminyereri w’obukali iya Ana, omukwakali ow’emyaka 84, eriranga ngoku Yesu yukendi syabya Masiya kutse Kristo oyuwalhaghanisibawa.​—Luka 2:25-38.

14. Yehova mwahemba athi Maria?

14 Mbwino Yehova mwanalholha embere erikangania Maria kw’anasibwe embere siwe busana n’erikulya n’erilembera Yesu buthaleghulha? Ee. Nyamuhanga mwalhangira athi ebindi ebyo Maria akolha n’eribugha bikahandikawa omwa Biblia. Kikalhangirika Maria imwathathoka erighenda na Yesu omwa myaka isathu n’embindi eyo athuliramu. Obundi kundi abya ini mukwakali, neryo mwabya iniatholere eribya e Nazareti. Neryo mwathalha okwa bibuya bingyi ebyo bandi babana. Aliwe abya inianeho Yesu akaholha. (Yoane 19:26) Enyuma waho, Maria abya iniane e Yerusalemu abigha ba Yesu bathe bathunga omulimu abuyirire okwa Pentekote. (Emibiri 1:13, 14) Angabya nayu imwahakabibwa n’abandi bigha. Kyamabya ikwakiri kithya, ikikamanyisaya kithi imwathunga akaghisa k’erisyabya na Yesu omwa lhubulha kera na kera. Ekyo ni kihembo ekyuwene busana n’omubiiri wiwe ow’obuthaleghulha!

YEHOVA MWAKANGANIA NGOKU MUGHALHA WIWE ANASIBWE EMBERE SIWE

15. Yehova mwakangania athi kw’amaligha Yesu omughulhu abya okwa kihugho?

15 Yesu mwathanza erisikibwa erilhua okwa bakulhu b’edini kutse abanya politiki. Aliwe ngendo isathu, Yehova iyuwene-wene mwabugha iniane elhubulha, neryo mukyaleka Mughalha wiwe iniaminya kw’amwanzire. Ekyo kyangabya imukyahumulikania Yesu ya kutsibu! Yesu imwanamabiribatizibwa omwa Lhusi Yorodani, Yehova mwabugha athi: “Oyu ni Mughalha waghe mwanze, namamutsemera ndeke.” (Matayo 3:17) Kikalhangirika Yoane Mubatizya ng’angabya iya wundi mundu musa oyuwowa ebinywe ebyo. Mwaka nga mughuma Yesu isyali aholha, abasathu b’okwa bigha biwe mubowa Yehova akabugha oku Yesu athi: “Oyu ni Mughalha waghe mwanze, namamutsemera ndeke; mumwowe!” (Matayo 17:5) Erighunzerera, biro bike Yesu athali aholha, Yehova kandi mwakania na Mughalha wiwe erilhua elhubulha.​—Yoane 12:28.

Wuk’ighaki okwa mibere Yehova akakanganirayamu kw’asi Mughalha wiwe? (Lebaya enungu 15-17)

16, 17. Yehova mwasikya athi Yesu omwa nzira eyo athabya alengekenie?

16 Yesu abya inianasi ngoku abandu banga mwahwire mwa mutsumi kandi ngoku angaholire olhuholho lhubi. Nomwabine, mwasaba athi erisonda lya Nyamuhanga ly’erikolhawe butsira eriwe. (Matayo 26:39, 42) Mwayiyinia okwa muthi w’amaghali, “kandi mwathalebya esisoni syagho nga kindu,” kundi anza eriminywa na Thatha wiwe, butsira ekihugho. (Abaebrania 12:2) Yehova mwakolha ekyo ky’athi oku Yesu?

17 Omughulhu Yesu abya okwa kihugho, mwasaba erihebwa olhukengerwa olho abya nalho erimbere, omughulhu abya elhubulha na Thatha wiwe. (Yoane 17:5) Omwa Biblia sihali ahakakanganaya ngoku Yesu abya awithe amaha w’eribana ekilhabire okw’aho. Syabya alindirire eribana olhuhembo lhw’embaghane busana n’erikolha erisonda lya Yehova okwa kihugho. Aliwe Yehova mwakolhaki? Mwasikya Yesu omwa mibere eyo athabya alengekenie. Yehova abere akalhubukya Yesu, “mwamuhamya kutsibu” omwa lhubulha. Kandi mwaha Yesu engebe ey’ekirimu ey’obuthaholha, ekindu ekyabya isikirikyathahebwa owundi wosi-wosi! * (Lebaya omwatsi ahikwa.) (Abanya Filipi 2:9; 1 Timoteo 6:16) Eyi ka yabya nzira y’embaghane Yehova erihemba Yesu busana n’omubiiri wiwe w’obuthaleghulha!

18. Ni kyahi ekikendi thuwathikya erisondya eriliwa na Yehova butsira n’ekihugho?

18 Ni kyahi ekikendi thuwathikya erisondya eriliwa na Yehova butsira n’ekihugho? Thutholere ithwaminya ngoku mughulhu wosi Yehova akaha abaghombe biwe abathaleghulha eriminywa n’eribahemba omwa syonzira esyo bathalengekenie. Ithwe thukasubulira okw’ithalengesya erithera akasasani k’emighisa eyo Yehova akendi syathuha obuthuku obukasa! Neryo, thune mughumira ebitsibu n’amalighe omwa kihugho kibi kino, ambi ithwabya ithun’ibukire ngoku ekihugho kino kikayahwaho. Neryo obuminywa obwosi-bwosi obwangabya mukyo nabu bukayahwa. (1 Yoane 2:17) Aliwe, Thatha wethu w’olhwanzo, Yehova, syendi sy’ibirirwa emibiiri yethu n’olhwanzo olho thukakanganaya erina liwe kundi syalikolha “ekithathunganene.” (Abaebrania 6:10) Ahathe erithika-thika akendisyakangania ngoku akathusima, obundi n’omwa syonzira esyo thuthabya thulengekenie!

^ enu. 7 Esindi mbindulha sye Biblia sikakolesaya ebinywe “eyithe n’omughaso,” “ey’obusama,” “ey’obwera,” na “ey’obulighe” omwakanya ka “eyithe n’amaaka.”

^ enu. 17 Olhuhembo olhu kyangabya ikyabya kindu ekyo athalengekenie, kundi obuthaholha si bukanibweko omwa Masako w’Ekihebrania.