Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

OMWATSI W’ERIGHA 38

Kolesaya Ndeke Obuthuku bw’Obuholho

Kolesaya Ndeke Obuthuku bw’Obuholho

“Ekihugho ikyamabithulera, isihali n’amalhwa oko myaka eyo, kusangwa Omwami Mukulhu iniabirimuhumulya.”​—2 EMY. 14:6.

OLHWIMBO 60 Ni Ngebe okw’Ibo

EBIKENDI KANIBWAKO *

1. Ni buthuku bwahi obo kyanga kukaliramu erikolera Yehova?

WUKALENGEKANAYA ni buthuku bwahi obo kyanga kukaliramu kutsibu erikolera Yehova​—mw’omughulhu wuwithe ebitsibu ebikalire kutse omughulhu hakabya nga hali obuholho? Omughulhu thuwithe ebitsibu, thukanguhirawa eriyikethera Yehova. Aliwe, ni kyahi ekyo thukakolha omughulhu thuli omwa buholho? Mbwino hakanayira ithw’ibirirwa ku thutholere erikolera Nyamuhanga? Yehova mwasangwa abwira Abaisraeli okw’eki.​—Ebi. 6:10-12.

Omwami Asa mwalhuaho iniathwamu erighunzaho eriramya ly’amabehi (Lebaya enungu 2) *

2. Ni ky’erileberyako kyahi ekya Omwami Asa ahiraho?

2 Omwami Asa ni ky’erileberyako ekyuwene kutsibu eky’omundu oyuwayikethera ndeke Yehova. Mwakolera Yehova omwa buthuku obuthuwene n’omwa buthuku bw’obuholho. Eritsuka bulere, “omuthima wa Asa abya akwamire ndeke Omwami Mukulhu.” (1 Bam. 15:14) Enzira nguma eyo Asa akanganirayamu kw’akakolera Yehova n’omuthima wosi lyabya iry’erighunza omo Yuda mw’eriramya ly’amabehi. E Biblia yikabugha yithi “mwalhusya ekiherero ky’ehandi, n’ah’endatha, mwabbunanga esyonduyi nyiri, kandi mwakenzera esyosanamu sya Asera sy’ahisi.” (2 Emy. 14:3, 5) Mwalhusya Maaka, mukaka wiwe, okw’ibya mughole [nyamwami] omo bwami. Busana naki? Kundi mwakulha-kulhania eriramya ly’amabehi ery’esyosanamu.​—1 Bam. 15:11-13. *

3. Thukendi kania okuki omo mwatsi ono?

3 Eryongera okw’ighunzaho eriramya ly’amabehi, hane ebindi ebyo Asa akolha. Mwakulha-kulhania eriramya ly’ekwenene, amawathikya abandu be Yuda erisuba oku Yehova. Yehova mwatsumulha Asa n’Abaisraeli omw’ibaha obuholho. * Omwa buthabali bwa Asa, “ekihugho mukyathulera” habw’emyaka ikumi. (2 Emy. 14:1, 4, 6) Omo mwatsi ono, thukendi lebya Asa nga mwakolesya athi obuthuku bw’obuholho obo. Kandi ithwalebya eky’erileberyako ky’Abakristayo ab’omwa kighana ky’erimbere abakolesaya ndeke obuthuku bw’obuholho nga Asa. N’erighunzerera, ithwasubirya ekibulyo kino: Wamabya iwuli omwa kihugho ekiri mw’obwiranda bw’eriramya Yehova, wanga kolesya wuthi obuthuku bw’obuholho obo?

NGOKU ASA AKOLESAYA OBUTHUKU BW’OBUHOLHO

4. Ngoku kiri omwa 2 Emyatsi y’Emigulu 14:2, 6, 7, Asa mwakolesya athi obuthuku bw’obuholho?

4 Soma 2 Emyatsi y’Emigulu 14:2, 6, 7Asa mwabwira abandu athi Yehova yulyabaha “erihumulha oko mbandi syosi.” Asa mwathalengekania athi obuthuku bw’obuholho obo ni buthuku bw’eritsemera engebe. Omwakanya k’ekyo, mwahimba emiyi, esyombimbo, emisunguliko miri-miri, n’esyongyo. Mwabwira abandu be Yuda athi: “Ekihugho kikine embere syethu.” Asa amanyisayaki? Amanyisaya athi abandu bangayisalhaghandire omwa kihugho ekyo Nyamuhanga abiribaha n’erithoka erihimba isihali esyonzighu esikabahakanisaya. Mwahira omwa bandu mw’omuhwa w’erikolesya ndeke obuthuku bw’obuholho obu.

5. Ni kyahi ekyaleka Asa iniaghumya amahe wiwe?

5 Kandi Asa mwakolesya obuthuku bw’obuholho erighumya amahe wiwe. (2 Emy. 14:8) Mbwino eki kikamanyisaya kithi Omwami Asa mwathayikethera Yehova? Eyihi. Aliwe, Asa abya inianasi ngoku ni lhukwamirwa lhwiwe iyo ng’omwami erithegheka abandu busana n’ebitsibu ebyangasa omwa buthuku bw’embere. Asa abya inianasi ngoku obuthuku bw’obuholho obwa Abayuda babyamo sibwendi byaho kera na kera, kandi ku byanabya byabere bithya.

NGOKU ABAKRISTAYO AB’OMWA KIGHANA KY’ERIMBERE BAKOLESAYA OBUTHUKU BW’OBUHOLHO

6. Abakristayo ab’omwa kighana ky’erimbere mubakolesya bathi obuthuku bw’obuholho?

6 Nomwakine indi mughulhu mungyi Abakristayo ab’omwa kighana ky’erimbere ibakendereribawa, ibakanabana obuthuku bw’obuholho. Abigha mubakolesya bathi obuthuku obo? Abalhume n’abakali abathaleghulha abo mubathulhughania engulhu yuwene buthumbya. Omwatsi owali omwa Mibiri y’Abakwenda akabugha athi mubalendera “omw’iubaha ly’Omukama.” Mubalholha embere erithulha engulhu yuwene, neryo mubakanyirira. Ahathe erithika-thika, Yehova mwatsumulha omuhwa wabu w’erithulira omwa buthuku bw’obuholho.​—Emib. 9:26-31.

7-8. Ni kyahi ekyo Paulo n’abandi bakolha bakabana akaghisa? Soborera.

7 Abakristayo ab’omwa kighana ky’erimbere mubakolesya akaghisa kosi-kosi erithulhughania engulhu yuwene. Ng’eky’erileberyako, omukwenda Paulo abere akaminya ngoku angana thulira abandu bangyi omwa e Efeso, mw’ikalha omwa muyi oyo neryo amathulira abandu b’eyo n’eriyira abigha.​—1 Kor. 16:8, 9.

8 Paulo n’abandi Bakristayo mubabana akandi kaghisa k’erithulira, omwatsi w’eribanibwa akahwa omo mwaka owa 49 E.K. (Emib. 15:23-29) Omwatsi oyo abere abirihika omwa bithunga, abigha mubahiraho akaghalha kanene erithulhughania “ekinywe ky’Omukama.” (Emib. 15:30-35) Mumwalhwiririraki? E Biblia yithi ebithunga mubyabana amaaka omw’ikirirya, n’erighanza lyabu mulyongera obuli kiro.​—Emib. 16:4, 5.

ERIKOLESYA OBUTHUKU BW’OBUHOLHO MUNABWIRE

9. Ni mibereki eyiri omwa bihugho bingyi munabwire, kandi thwanga yibulya thuthiki?

9 Munabwire omwa bihugho bingyi, thuwithe obwiranda bw’erithulira. Wun’ikere omwa kihugho ekiri mw’obwiranda bw’eriramya? Kyamabya ikwakiri kithya, yibulhaye, ‘Nganemukolesya indi obwiranda obu?’ Omwa biro by’enyuma-nyuma bino, ekithunga kya Yehova kinemukolha kutsibu omubiiri mukulhu owabirithabyaho omwa kihugho ow’erithulira n’erikangirirya. (Mk. 13:10) Ni bingyi ebyo thwanga kolha omwa mubiiri oyu.

Abandi babiribana emighisa mingyi omw’ithulira omwa bindi bihugho kutse omw’ithulira abakabugha owundi mubughe (Lebaya enungu 10-12) *

10. Omu 2 Timoteo 4:2, thukahirawa mw’omuhwa w’erikolhaki?

10 Wangakolesya wuthi obuthuku bw’obuholho? (Soma 2 Timoteo 4:2.) Busana naki iwe kutse ab’eka yawu imuthalebya emibere eyo mulimo erilhangira nga mwanganongera erisangira omwa mubiiri w’erithulira, obundi ng’erikolha obutemburi? Buno si bw’obuthuku obw’erisondekania eby’obugaga n’ebindu by’ekinyamubiri​—ebindu ebithendi syalhama okwa bulighe bunene.​—Emi. 11:4; Mt. 6:31-33; 1 Yn. 2:15-17.

11. Ni kyahi ekyo bandi babirikolha erihikya engulhu yuwene y’okwa bandu bangyi ngoku banga thoka?

11 Abathuliri bangyi babirigha owundi mubughe nuku bakolesayegho omw’ithulira n’eriyira abigha. Ekithunga kya Nyamuhanga kikabasighika omw’ihulhukya emyatsi eyiseghemere okwa Biblia omwa mibughe mingyi. Ng’eky’erileberyako, omwa 2010, ebitabu byethu byabya omwa mibughe nga 500. Munabwire, omughanzo oyo abiryongera erilhaba okwa 1,000!

12. Abandu bakaghasirawa bathi bakowa omwatsi w’Obwami omwa mubughe wabu? Iha eky’erileberyako.

12 Abandu bakayowa bathi bakowa ekwenene eyiri omwa Kinywe kya Nyamuhanga omwa mubughe wabu? Lengekanaya okwa ky’erileberyako kya mwali wethu mughuma oyuwaghasirawa omwa lhuhindano lhw’erijoni e Memphis, Tennessee, U.S.A. Olhuhindano mulhwabya omwa Lhunyarwanda, omubughe owakabughawa kutsibu-tsibu e Rwanda, Congo (Kinshasa), ne Uganda. Olhuhindano lhwabere lhwahwa, mwali wethu oyukakanaya Olhunyarwanda mwabugha athi: “Omo myaka 17 eyanamabirithaghunza e Amerika, munamayitheghererya ndeke olhuhindano.” Ahathe erithika-thika, mwali wethu oyu mwatsema kutsibu akowa endegheka eyi omwa mubughe wiwe. Emibere eya wulimu yamabya iyangana kulighira, mbwino wangan’igha owundi mubughe eriwathikya abangabya omwa bulhambu bwenyu? Mbwino sikyanga tsemesya kutsibu-tsibu omwa bulhambu bw’ekithunga kyenyu mwamabya imune abandi abakayowa buholho erikania owundi mubughe? Akaghalha akawukahiraho ikakendi kulethera etseme.

13. Balikyethu be Russia mubakolesya bathi obuthuku bw’obuholho?

13 Sibugha ambu balikyethu abosi bawithe obwiranda bw’erithulira. Omwa bindi bihugho, balikyethu sibawithe obwiranda bw’erithulira kundi esyogavumente syabirihira okwa mubiiri wethu kw’olhukako. Ng’eky’erileberyako, lengekanaya okwa balikyethu be Russia. Mubendereribwa habw’emyaka mingyi, aliwe omwa Kwakasathu 1991, egavumente muyabalighira eriramya. Okwa buthuku obo, e Russia yabya abathuliri b’Obwami nga 16,000. Enyuma w’emyaka makumi abiri, omughanzo w’abathuliri abya iniabiryongera erilhaba okwa 160,000! Omo kwenene, balikyethu mubakolesya ndeke obwiranda bw’erithulira. Obuthuku bw’obuholho obo mubuthamalha. Aliwe emibere erihinduka sikyathahamba okwa muhwa wabu w’eryongera eriramya Yehova. Banemulholha embere erikolha ekyosi-kyosi ngoku banga thoka erikolera Yehova.

OBUTHUKU BW’OBUHOLHO SIBWENDIBYAHO KERA NA KERA

Omwami Asa abere abirisaba kutsibu, Yehova mwawathikya e Yuda erikinda endeko nene ey’esyonzighu esikalire (Lebaya enungu 14-15)

14-15. Yehova mwakangania athi obuthoki bwiwe eriwathikya Asa?

14 Omwa biro bya Asa, erighunzerera obuthuku bw’obuholho mubwahwa. Amahe awakalire aw’abasirikali abalhabire oku miliyoni nguma mwalhua e Etiopia. Kamanda wabu ya Zera, abya akakasirye ngoku iyo n’amahe wiwe bakendi kinda e Yuda. Aliwe, Omwami Asa mwathayikethera omughanzo w’abasirikali biwe, mwayikethera Nyamuhanga wiwe, Yehova. Asa mwasaba athi: “Iwe Mwami Mukulhu Nyamuhanga wethu, wuthuwathikaye; kusangwa thukayikethera we, n’omo lina lyawu thukayalhwa n’endeko eyi.”​—2 Emy. 14:11.

15 Nomwakine indi omughanzo w’abasirikali ba Asa abya inianganalhua omwa mughanzo w’abasirikali be Etiopia mwakabiri, Asa abya inianasi ngoku Yehova awithe obuthoki n’amaaka w’erilhwira oko bandu Biwe. Yehova mwathamulhabirya ahisi; amahe we Etiopia mwakindwa.​—2 Emy. 14:8-13.

16. Thukaminya thuthi ngoku obuthuku bw’obuholho bukendihwa?

16 Nomwakine indi sithwasi ebyosi ebikendi syathubyako omwa buthuku bw’embere, ekya thwasi obuthuku bw’obuholho obwa bandu ba Nyamuhanga bawithe ni bw’akathambi kake. Wibuke, Yesu mwabugha athi omwa biro by’enyuma-nyuma, ebihanda byosi byasyakwa abigha biwe b’obusu. (Mt. 24:9) Kuthya, n’omukwenda Paulo mwabugha athi “abosi abanzire erikwama engebe y’erikenga Nyamuhanga n’erimathikana na Kristo Yesu, basyendereribwa.” (2 Tim. 3:12) Sitani ‘ahithene kutsibu,’ neryo ikikendibya ky’obukiru thwamalengekania thuthi ekinigha kiwe sikyanga thuhikako.​—Erib. 12:12.

17. Ni mwanzira syahi erikirirya lyethu lyanga lengwako?

17 Aha mbere aha, ithwe bosi erikirirya lyethu likendi lengwako. Omwa kihugho mukendibya “obulighe bunene isibwebwathabya okw’itsuka ly’ekihugho, erihika na lino.” (Mt. 24:21) Okwa buthuku obo, abahughu bethu bangana syathubindukira n’omubiiri wethu angana syathangwa. (Mt. 10:35, 36) Nga Asa, mbwino obuli mughuma w’okw’ithwe anemwendi yikethera obuwathikya n’obutheya bwa Yehova?

18. Ngoku kiri omwa Abaebrania 10:38, 39, ni byahi ebikendi thuwathikya eriyitheghekera erihwaho ly’obuholho?

18 Yehova anemuthuthegheka bunyakirimu busana n’ebikayabya. Anemusondolha “omughombe oyuthereghulha n’ow’amenge” erithuha ebyalya by’obunyakirimu “okwa mughulhu atholere” erithuwathikya eribya ithunasikire omw’iramya lyethu. (Mt. 24:45) Aliwe thutholere ithwakolha owethu n’eribya n’erikirirya erighumire omu Yehova.​—Soma Abaebrania 10:38, 39.

19-20. Ngoku kiri omwa 1 Emyatsi y’Emigulu 28:9, ni bibulyo byahi ebya thutholere ithwayibulya, kandi busana naki?

19 Ng’Omwami Asa, nethu thutholere ithwasondya-sondya Yehova. (2 Emy. 14:4; 15:1, 2) Erisondya-sondya eryo thukalitsuka thukaminya Yehova n’eribatizibwa. Thukakolha ekyosi-kyosi erighumya olhwanzo olhwa thuwithire Yehova. Erilebya nga thunemukikolha thuthi, ithwangana yibulya, ‘Ngana hindana mughulhu wosi?’ Okwa mihindano, thukahirawa mw’omuhwa w’erilholha embere erikolera Yehova kandi thukahimbangana. (Mt. 11:28) Kandi thwangana yibulya, ‘Nganayeghesaya e Biblia mughulhu wosi?’ Wamabya iwuli omw’eka yenyu, mukana thunga eriramya ly’eka obuli wiki? Kutse wamabya iwuli iwuwene, wukanahiraho obuthuku obw’eriyeghesya eribya ng’oyune omw’eka? Kandi wukanasangira ndeke ngoku wanga thoka omwa mubiiri w’erithulira n’eriyira abigha?’

20 Busana naki ithwayibulya ebibulyo ebyo? E Biblia yikathubwira yithi Yehova akalebaya amalengekania wethu n’ebiri omwa mithima yethu, nethu thutholere ithwakolha ekyo. (Soma 1 Emyatsi y’Emigulu 28:9.) Thwamalhangira ithukayithagha erikolha esyombinduka ndebe omwa bilhubirirwa byethu kutse omo malengekania, thutholere ithwasaba Yehova athuwathikaye erikolha esyombinduka esyo. Eno y’endambi y’eriyitheghekera erilengwako erikayasa. Isiwalighira ekyosi-kyosi kikakulemesya erikolesya ndeke obuthuku bw’obuholho!

OLHWIMBO 62 Olhwimbo Lhuhya

^ enu. 5 Mbwino wuli omwa kihugho ekiri mw’obwiranda bw’eriramya Yehova? Kyamabya ikwakiri kithya, obuholho obo wunemubukolesya wuthi? Omwatsi ono akendi kuwathikya erilebya ngoku wanga gherererya Omwami Asa owe Yuda n’Abakristayo ab’omwa kighana ky’erimbere. Mubakolesya ndeke obuthuku bw’obuholho.

^ enu. 2 Omo Biblia ye Kinandi 1 Abami 15:13 hakahulha Maaka mwa nyinya wa Asa aliwe omo kwenene abya mukaka wiwe kandi iya nyamwami.

^ enu. 3 ERISOBORERA EKINYWE: Ekinywe “obuholho” siry’erithabya isihali olhuhi lisa. Ekinywe kye Kihebrania kikathasyamanyisaya eribya n’amaghalha awuwene, omwa butheya, n’omwa ngebe eyuwene.

^ enu. 58 ERISOBORERA EBISASANI: Omwami Asa mwalhusya mukaka wiwe, okw’ibya mughole [nyamwami] omo bwami kundi mwakulha-kulhania eriramya ly’amabehi. Abakasighika Asa buthaleghulha mubaghendera okwa busondoli bwiwe n’erithoghothya esyosanamu.

^ enu. 60 ERISOBORERA EBISASANI: Mughalha wethu na mukali wiwe ab’omuhwa bakolhobaya engebe nuku bayakolere eyiri obuyithawa bw’abathuliri.