Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

Eriyikehya Likine ly’Omughaso

Eriyikehya Likine ly’Omughaso

“Amenge ali haghuma n’abakayolhobeka.”EMISYO 11:2.

ESYONYIMBO: 38, 69

1, 2. Ni kyahi ekyaleka Nyamuhanga iniaghana Saulo? (Lebaya ekisasani ekiri okw’itsuka.)

OMUGHULHU Yehova asombolha Saulo eribya mwami, Saulo abya ayikehirye. (1 Samweli 9:1, 2, 21; 10:20-24) Aliwe abere abiribya mwami, mwabya mw’emibere y’erikangirira. Kiro kighuma, Abafilisitini mubasyalhwa n’Abaisraeli. Saulo abya iniabiribwirwa ngoku omuminyereri Samweli akendyasa iniaha obuhere oku Yehova. Aliwe Samweli abere athali asa, Abaisraeli mubatsuka eryubaha, n’abangyi bamasighania Saulo. Omwakanya k’erilinda Samweli, Saulo mwathwamu eriyikangirira eriha obuhere. Saulo syabya awithe ehamuli y’erikolha ekyo, kandi Yehova mwapona.—1 Samweli 13:5-9.

2 Samweli abere asa, mwakangania Saulo kw’abirisoberya Yehova. Aliwe Saulo iyo mwayowa isyathasobya. Mwalengaho n’eriyilhwirako, n’erihira ebisobyo byiwe okwa bandi. (1 Samweli 13:10-14) Eritsuka-tsukana n’aho, Saulo mwakolha ebindi bingyi by’emiyikangiriro. Neryo Yehova mwamughana eribya mwami. (1 Samweli 15:22, 23) Saulo mwanathatsuka ndeke, aliwe amaghunzerera nabi.—1 Samweli 31:1-6.

3. (a) Abandu bangyi bawithe malengekaniaki okw’iyikehya? (b) Ni bibulyoki ebya thukendi subirya?

3 Abandu bangyi munabwire bakayowa bathi omundu syangayikehya kandi akathoka ndeke eby’engebe eya buli kiro. Bakayipipa bamabya nga bamabya ndeke okwa bandi. Ng’eky’erileberyako, omusathi w’emisathu nyamurangwa, kandi ini munya politiki mwabugha athi: “Ekinywe eriyikehya ingye sikyanga nyikolhako—kandi ngalengekanaya sihali ekiro kikendi syanyikolhako.” Aliwe, okwa Bakristayo ibo, busana naki ni kikulhu eribya n’omubere w’eriyikehya? Eriyikehya niki, aliwe silirimanyisayaki? Omo mwatsi ono, thukendi subirya okwa bibulyo ebyo. Kandi omo mwatsi owakakwamako thukendi syalebya nga thwanga yikehya thuthi n’omughulhu kikabya nga kikalire.

BUSANA NAKI NI KIKULHU ERIYIKEHYA?

4. Emiyilhabiriryo niki?

4 E Biblia yikakanganaya ngoku oyukayolhobeka kutse eriyikehya syalibya mw’emiyikangiriro. (Soma Emisyo 11:2.) Dawudi mwasaba Yehova athi: “Wukakiraye omughombe wawu oko bibi by’eriyiheka.” (Esyonyimbo 19:13) Emiyilhabiriryo niki? Ly’erikolha ekya thuthahamulirwe erikolha, obundi kundi sithuwithe omuthima w’erilinda kutse thuli mw’emiyiheko. Ithwe bosi obundi thwanabirikolha ekindu omwa miyikangiriro kundi sithuhikene. Aliwe eky’erileberyako ky’Omwami Saulo kyamathukangania ngoku oyu amabya mutse wethu, Yehova iniakendi thupona. Esyonyimbo 119:21 hakakanganaya ngoku Yehova akendi syakunga kutse erisuyira abali mw’emiyiheko kutse emiyilhabiriryo. Busana naki iniakolha ekyo?

Thukabya ithwamasikya Yehova thwamayikehya

5. Busana naki emiyilhabiriryo ni y’akabi?

5 Eky’erimbere, thwamakolha ekindu omwa miyilhabiriryo, thukabya ithwamakangania ku sithusikirye Yehova, Nyamuhanga wethu kandi Omuthabali wethu. Ekyakabiri, thwamakolha ekindu isithuhamulirwe, ithwangana letha amalhwa n’erihumangirana n’abandi. (Emisyo 13:10) N’ekyakasathu, iwangana hemuka abandi bakaminya ku muwukakolha omwa miyikangiriro kutse emiyilhabiriryo. (Luka 14:8, 9) Eki kikakanganaya ndeke ekikaleka Yehova inianza ithwayikehya.

ERIYIKEHYA MWAMULIKI?

6, 7. Oyukayikehaya akayithwalha athi?

6 Omukristayo oyukayikehaya syalibya mwa miyiheko, aliwe akayithwalha mwa w’ahisi okwa bandi. (Abanya Filipi 2:3) Akaminya ngoku anganalemwa, neryo inialigha ebisobyo biwe. Akabya inianayitheghekire erihulikirira amenge w’abandi n’erighendera kugho. Yehova akatsemera kutsibu omundu oyukayikehaya.

7 E Biblia yikakanganaya ngoku omundu oyukayikehaya akayiminya kandi iniaminya ngoku hane eby’athe angakolha kutse eby’athahamulirwe erikolha. Eki kikaleka iniasikya abandi n’erikolangana nabu omwa bwolho-bwolho.

8. Erithoka eribya bandu abakayikehaya, thutholere ithwayitheya okw’ibyamo malengekaniaki?

8 Aliwe omundu anganasa mw’omuthima w’eriyilhabirirya isyakyasi. Ekyo kyangasa kithi? Ithwanga tsuka eriyowa nga thulengire abandi busana n’esyonzunzo esyathuwithe omwa kithunga kutse esy’abo thwasi ndeke. (Abanya Roma 12:16) Kutse ithwanga tsuka erihira omuwathu munene okwanza thulhangirike mwa bambaghane. (1 Timoteo 2:9, 10) Ithwangana tsuka erilhaghira abandi eky’erikolha n’eky’erithendi kolha.—1 Abanya Korinto 4:6.

9. Ni kyahi ekyabirileka abandi ibabya mw’emiyilhabiriryo? Thaha eky’erileberyako omwa Biblia.

9 Ithwangana yisanga ithwabiryasa mw’emiyilhabiriryo, thwamathendi yitheya okw’iyisunza erithatholere. Ni bangyi ababiribya n’omubere mubi oyu busana n’eriyironderya ebitsumbi, eribya n’erihale okwa bandi, kutse busana n’erithendi yikakirya okw’ihithana. Eki mukyabya okwa bandi omwa Biblia, nga Abusaloma, Uzia, na Nebukadneza. Yehova mwababwira athi batholere ibayikehya.—2 Samweli 15:1-6; 18:9-17; 2 Emyatsi y’Emigulu 26:16-21; Danieli 5:18-21.

10. Busana naki sithutholere thuk’anguha erihira okwa bandi kw’olhubanza busana n’ebya bakakolha? Thaha eky’erileberyako omwa Biblia.

10 Aliwe, ihanganabya emibere eyangaleka abandi ibabya nga bamalemwa eriyikehya. Thalengekania oku Abimeleki na Petero. (Enzuko 20:2-7; Matayo 26:31-35) Mbwino abalhume aba banabya mw’emiyilhabiriryo? Kutse obundi nabu hanabya ebya bathabya basi ndeke neryo bamakolha omwa buthalengekania? Ithwe kundi sithwanga minya ebiri omwa muthima, isithw’anguha erihira okwa bandi kw’olhubanza.— Soma Yakobo 4:12.

MINYA OLHUKWAMIRWA LHWAWU OMWA NDEGHEKA YA YEHOVA

11. Ni kyahi ekya thutholere ithwaminya?

11 Omundu oyukayikehaya akaminya olhukwamirwa olhw’awithe omwa ndegheka ya Nyamuhanga. Yehova ni Nyamuhanga w’obuyithondeke. Abiriha obuli mundu omwa kithunga y’olhukwamirwa. Ithwe bosi thuwithe omughaso omwa kithunga. Yehova abiriha obuli mughuma w’okw’ithwe y’ebihembo muthina-muthina, ng’eribya n’amaaka w’erikolha ndeke ekindu kirebe kwilhaba abandi, kandi akathuha obughabe bw’erikolesyagho ngoku thwanzire. Thwamabya ithunayikehirye, ithukendi kolesya ebihembo byethu ebyo ngoku Yehova anzire. (Abanya Roma 12:4-8) Thukaminya ngoku Yehova anzire ithwabikolesya erimuha olhukengerwa n’eriwathikya abandi.— Soma 1 Petero 4:10.

Thwanga kolesya thuthi eky’erileberyako kya Yesu thukabana esyombinduka omwa mubiiri ogho thukakolera Yehova? (Lebaya enungu 12-14)

12, 13. Ni kyahi ekyathutholere ithw’ibuka thwamabana esyombinduka thukakolera Yehova?

12 Obuthuku bukabya bunemulhaba, hanganabya esyombinduka omwa byathukakolha omwa mubiiri wa Yehova. Ng’eky’erileberyako, thalengekania okwa syombinduka nyingyi esyo Yesu alhabamu. Erimbere, babya haghuma babiri basa na Thatha wiwe. (Emisyo 8:22) Mwawathikya Yehova bamahangika abamalaika, ekyanya n’ebyosi ebirimo, n’abandu. (Abanya Kolosai 1:16) Enyuma w’aho, mwathumwa okwa kihugho. Amabuthwa ng’olhumekeke n’erikulira okwa kihugho. (Abanya Filipi 2:7) Abere abiriholha n’erilhubuka, mwasuba elhubulha, neryo omwa mwaka wa 1914 amabya Mwami w’Obwami bwa Nyamuhanga. (Abaebrania 2:9) N’omwa mughulhu owakasa, akendi syathabalha habw’emyaka rukumi, n’enyuma w’aho akendi syasubulirya Yehova y’Obwami nuku ‘Nyamuhanga athabale ndeke okwa byosi.’—1 Abanya Korinto 15:28.

13 Nethu thwangana bana esyombinduka nyingyi omwa ngebe. Esyonzunzo esyathuwithe isyangana hinduka busana n’erithwamu lyethu. Ng’eky’erileberyako, obundi wulhue iwune iwuwene, neryo iwathwamu eryingira omwa butheke. Kutse imwathwamu eribya n’abaana. Obundi enyuma w’aho iwanganathwamu erikolha esyombinduka ndebe nuku wuthoke erikolera Yehova mughulhu wosi. Okwa bundi buthuku, esyonzunzo syethu syangana hinduka busana n’emibere eya thwamabyamu. Obundi ithwanganabya omwa mibere eyanga leka ithwakolha bingyi kutse eyanga leka ithwakolha bike. Aliwe omwa byosi, mbulha thuli balere kutse bakulhu, thuwithe amaghalha awuwene kutse eyihi, Yehova yuwasi ngoku obuli mughuma anga mukolera ndeke. Syalithuyithagha kw’ebya thuthe thwanga thoka. Kandi akatsemera ekyosi-kyosi ekya thukamukolera.—Abaebrania 6:10.

14. Omuthima w’eriyikehya anga thuwathikya athi eritsemera ebya thukakolha n’eribya ithunatsemire omwa mibere yosi-yosi eya thwangabyamu?

14 Yesu iniakatsemera omubiiri wosi-wosi ogho Yehova abya akamuha, nethu ithwangana tsemera eyethu. (Emisyo 8:30, 31) Oyukayikehaya akatsemera esyonzunzo n’emibiiri ey’angahebwa omwa kithunga. Syali yighomba esyonzunzo sy’abandi. Aliwe iyo akatsemera olhukwamirwa olhw’awithe omwa kithunga kya Nyamuhanga. Akalhangira olhukwamirwa lhwiwe ilhukalhua oku Yehova. Oyukayikehaya akasikaya abandi kandi akanza iniabawathikya. Akaminya ngoku nabu Yehova abiribaha olhukwamirwa.—Abanya Roma 12:10.

AMALENGEKANIA AWATHOLERE OKWA MUBERE W’ERIYIKEHYA

15. Eky’erileberyako kya Gideoni kikathweghesayaki?

15 Gideoni ni ky’erileberyako ekyuwene omw’iyikehya. Yehova abere amuha olhukwamirwa lhw’erilhusya Abaisraeli omwa byalha by’Abamidiani, Gideoni mwabugha athi: “Ekithunga kyaghe ni kisama kwilhaba omwa Bamanase, naghe indi mulere kwilhaba omwa kithunga kya thatha.” (Abatsweri 6:15) Aliwe Gideoni mwayikethera Yehova, amaligha olhukwamirwa olho. Neryo Gideoni mwalhangira athi akayitheghereraya ndeke ebya Yehova akanza akole, amamusaba obusondoli. (Abatsweri 6:36-40) Kinyamubiri, Gideoni abya mulhume w’akaghalha kandi muthubaha, aliwe kandi abya awithe amenge n’eriyitheya. (Abatsweri 6:11, 27) Enyuma w’aho, abandu babere banza bathi abathabaleko, mwaghana. Abere abirikolha ekya Yehova abugha athi akole, mwasuba eka.—Abatsweri 8:22, 23, 29.

16, 17. Oyukayikehaya anga kulha-kulhana athi?

16 Omundu amaligha olhundi lhukwamirwa kutse eryanza eryongera erikolha bingyi omwa kithunga, sikirimanyisaya kithi sy’awithe omubere w’eriyikehya. E Biblia yikabugha yithi kyuwene omughombe wa Yehova eryanza erithasyakolha kutsibu omw’iwathikya balikyabo n’erikulha-kulhana. (1 Timoteo 4:13-15) Mbwino erikulha-kulhana ly’eritsuka erihebwa olhundi lhukwamirwa? Eyihi. Ly’erilholha embere erikulha-kulhana omwa mibere yethu y’Ekikristayo n’erighenda thuk’uwania amaaka agho Yehova abirithuha nuku thumukolere ndeke n’eriwathikya abandi.

17 Omundu oyukayikehaya akabya athali aligha olhukwamirwa, akatsuka eriminya nga lhukendi muyithaghisyaki. Akakihira omwa misabe n’erighanirya ndeke ng’anemwendithoka omubiiri oyo. Akayibulhaya; Nganemwendibana obuthuku n’akaghalha k’erikolha ebindi eby’omughaso? Kyamabya isikyanga thokekana, mbwino omubiiri ogho ngalhue ngakolha syanga kolhwa na wundi mundu? Omundu oyukayikehaya akabya abirilengekania okw’ebyo, anganabugha athi syendi thoka ndeke olhukwamirwa olho. Thwamabya ithunawithe omubere w’eriyikehya, ithwangana ghana ekya thuthe thwanga thoka.

18. (a) Omundu oyukayikehaya iniakendi kolhaki amahebwa olhukwamirwa lhuhyaka? (b) Ebikabughawa omwa Banya Roma 12:3 byanga thuwathikya bithi eribya n’omubere w’eriyitheya?

18 Yehova akanza ithwalendera nayu omw’iyikehya. (Mika 6:8) Neryo omughulhu thwanga hebwa olhukwamirwa, thutholere ithwamusaba obusondoli n’obuwathikya, nga Gideoni kw’akolha. Thutholere ithwaghanirya kutsibu okwa bya Yehova akathubwira erilhabira omwa Biblia n’ekithunga kiwe. Thutholere ithwabya ithun’ibukire ngoku ebyosi ebya thwanga kolha omwa mubiiri wiwe si busana n’amaaka wethu, aliwe ni busana na Yehova eribya ini mwolho n’eribya inianzire erithukolesya. (Esyonyimbo 18:35) Omundu oyukayikehaya ‘syaliyighanza mo mukulhu kwilhaba aho atholere.’Abanya Roma 12:3.

19. Busana naki thutholere ithwabya n’omubere w’eriyikehya?

19 Oyukayikehaya anasi ngoku Yehova yutholere erihebwa olhukengerwa lhwosi, kusangwa yo Muhangiki kandi ow’Endatha Kutsibu. (Eribisulirwa 4:11) Thwamabya ithune n’omubere w’eriyikehya, ithukendi tsemera ekyosi-kyosi ekya thwanga hebwa erikolha omwa mubiiri wa Yehova. Ithukendi sikya eriyowa ly’abalikyethu n’amalengekania agho bangaha, neryo erighunzerera ithwabya omwa bughuma. Oyukayikehaya akatsuka erilengekania ndeke athali akolha kindu, ekyo kikamutheghaya okw’isobya erikalire. Yehova akatsemera kutsibu abakayikehaya. Busana n’ekyo, abandu ba Yehova babirilhangira ini kikulhu eribya n’omubere w’eriyikehya. Omo mwatsi owakakwamako, thukendi syakania ngoku thwangabya ithunayikehirye n’omughulhu kikalire.