ITHWE bosi thukaligha ngoku Yehova anemusondolha n’erilisya abandu biwe bunyakirimu omwa “biro by’enyuma-nyuma” bino. (2 Tim. 3:1) Aliwe, omundu ahabwiwe yuwanga thwamu eriowa Yehova. Thwangana linganisya emibere eyathulimu n’eyo Abaisraeli babyamo omo mbwarara. Babya batholere erighendera okwa mirenge y’engubi.

Yehova mwabwira Musa athi akokothaye esyongubi ibiri sy’efeza “busana n’eribirikira endeko, na busana n’erihongoka ly’ebilhaliriro.” (Emig. 10:2) Abahereri babya ini b’eribuha esyongubi omwa nzira muthina-muthina erikangania ekyo abandu batholere erikolha. (Emig. 10:3-8) Munabwire, abandu ba Yehova bakabana obusondoli omwa nzira muthina-muthina. Thulebaye esisathu sy’okwa syonzira esi esikathwibukaya emirenge y’esyongubi omwa buthuku bwakera. Abandu ba Yehova munabwire bakakokibawa okwa mihindano eminene-minene, abalebererya bakathendekawa, n’esyondegheka syosi sy’ekiteokrasi sikabya isine okwa buthuku n’eribya isinemuwanibwa.

Yehova iniakabya akayithagha “endeko yosi” erihindana okwa lhukyo lhw’ebulhua lyuba olhw’ehema y’erihindanamo, abahereri ibakabuha esyongubi syosi ibiri. (Emig. 10:3) Ebihanda byosi, ebyabya omwa bilhaliriro bbini ebithimbire okwa hema, ibikowa omulenge oyo. Abalhalirire hakuhi n’olhukyo ibakalhuaho ibasa. N’abandi ibakabya ibali haali neryo ibakayithagha endambi n’erihiraho akaghalha erihika. Mbulha bali hakuhi kutse haali, Yehova iniakanza abosi ibahindana n’erighasirwa.

Munabwire, sithuli hindana okwa hema y’erihindanamo, aliwe thukakokibawa okwa mihindano y’abandu ba Nyamuhanga. Eyi mwamuli olhuhindano lhw’erijoni n’eyindi mikonga y’embaghane, aho thukabanira emyatsi n’obusondoli. Omwa kihugho ekyosi, abandu ba Yehova bakabana endegheka ngumerera. Neryo abakaligha erikokibwa eri bakatsema eribya baghuma b’okwa gurupu nene eyitsemire. Abandi bakalhua haali oko bandi. Nomwabine, abosi abakaligha erikokya eri bakalhangira omughaso owakalhuamo.

Kandi ibbwa abali haali okwa hakabya emihindano eminene-minene? Thukasima eby’etekinologia, abangyi abali omwa myanya ng’eyo bakaghasirawa omwa ndegheka ngumerera n’eriyowa ini baghuma b’okwa bangyi abali okwa mihindano eminene-minene eyo. Ng’eky’erileberyako, okwa lhubungo lhw’omuthumwa erilhua okwa kyaghanda kikulhu, ekyaghanda ky’omuthahulha ekye Benin mukyahiraho emitheghekere abali e Arlit, e Niger, etawuni eyikathakulhawamo eby’obughuli eby’omwa kithaka omwa Sahara Desert, eribya ibangana kwama-kwamania endegheka eyo. Abandu makumi abiri na mughuma, imwamune abalikyethu  n’abanzisibwa mubahindana. Nomwakine indi babya omwa mwanya wa haali, mubayowa ibane bughuma n’endeko nene y’abandu 44,131. Mughalha wethu mughuma mwahandika athi: “Mwasingya kutsibu erithuhikya kw’endegheka eyi. Mukikathasyathukanganaya ngoku muthwanzire kutsibu.”

Omuhereri Omuisraeli iniakabya akabuha engubi nguma nyisa, “abakulhu, abasondoli b’amaelfu,” ibatholere erighenda eyiri ehema y’erihindanamo. (Emig. 10:4) Eyo, Musa iniakababwira emyatsi n’eribathendeka. Ebyo ibikabawathikaya eriberererya esyongwamirwa esyo bawithe omwa bihanda byabu. Ku wabya mughuma w’okwa bakulhu abo, mbwino siwanga kolire ekyosi-kyosi erilhangira wuthi wukabya okwa mihindano eyo n’erighasirwa muyo?

Munabwire, abasyakulhu b’ekithunga si “bakulhu”; kandi sibalibya ng’abakathabalha okwa kihangulho kya Nyamuhanga ekiri omwa butheya bwabu. (1 Pet. 5:1-3) Aliwe bakakolha kutsibu eritheya ekihangulho. Neryo, bakalhuaho ibaligha bakakokibwa okw’ithasyathendekwa, ng’okwa Sukuru y’Omubiiri w’Obwami. Omwa syondegheka esyo, abasyakulhu bak’igha ngoku bangakolha ndeke emibiiri y’ekithunga. Kikaleka abosi ibakulha-kulhana bunyakirimu. Nomuwangabya isiwuli wathaghenda okwa syosukuru ng’esyo, iwukendi ghasirwa omw’ithendekwa ly’abakasighendako.

Abahereri Abaisraeli ihakanayira ibabuha engubi y’endulo. Eki ikikakanganaya kithi Yehova anzire abosi abali omwa kilhaliriro ibahongoka. (Emig. 10:5, 6) Ibakaghenda omwa buyithondeke, aliwe nakyo ikikayithagha erihiraho akaghalha. Abandi banganabya ibabya bakayighanyirira. Busana naki?

Obundi abandi ibakanayowa nga bamahuma lhuba kandi nga bamabulikiriranibwa. ‘N’okwa yindi mighulhu ekithu ikikanabyaho eritsuka omw’igholho-gholho erihika omwa ngyakya.’ Okwa bundi buthuku ekithu ikikanabyaho “biro bibiri kutse mukera kutse mwaka.” (Emig. 9:21, 22) Kandi ibbwa ekilhaliriro mukyahuma mirundi mingahi? Emiganzo sura 33 hakahulha emyanya nga 40 eyo Abaisraeli balhaliriramo.

Ihakanayira, abandi ib’ikalha ahali ekitsutsu. Kyangabya ikyabya kikatsemesya erilhalirira ahali ekitsutsu “omo mbwarara yosi eyo eyikalire.” (Ebi. 1:19) Neryo, omundu inianganawa omwa kithegho eky’erilengekania athi omwanya ogho bakayaghendamo anganabya isyuwene.

Ebindi bihanda ibikabya bikahongoka, abandi kyangabya ikyanabya kikabakalira erilinda endambi yabu y’erighenda. Abosi ibakowa omulenge w’engubi y’endulo, aliwe abosi isibali hongokera murundi mughuma. Eribuha engubi y’endulo ikikamanyisaya kithi ebihanda ebiri ebulhua lyuba, ni bugha ambu, ekya Yuda, Isakari, na Zebuluni, bitholere ibyahongoka. (Emig. 2:3-7; 10:5, 6) Ibakabya babirihongoka, abahereri ibakabuha engubi y’endulo engendo yakabiri erimanyisya ebihanda bisathu ebiri okwa lhuhandi lhw’eyikwa. Abahereri ibakalholha embere erikolha ekyo, erihika aho ekilhaliriro kyosi kikendi hwera.

Obundi kikanakukalira eriyitheghererya esindi mbinduka sy’ekithunga. Obundi wanganabya iwabiriyowa esyombinduka esi nga syamabya sinene. Kutse obundi wabiribeghera mibere mirebe y’erikolera mw’emyatsi kandi isiwanzire yikahinduka. Mbulha ni kyahi okw’ebi, kyangabya imukyakukalira erighumisirizya, kandi imukyakuthwalira buthuku eribeghera. Nomwabine, thwamaligha esyombinduka, ithukendi lhangira ngoku sikathughasira.

Omwa biro bya Musa, Yehova mwasondolha esyomiliyoni sy’abalhume, abakali, n’abaana omo mbwarara. Yehova kw’athabatsomana n’eribasondolha, sibangalhamire. Munabwire, thukasighalha ithune ndeke bunyakirimu busana n’obusondoli bwa Yehova. Ni kwenene obunyakirimu bwethu bunemughuma! Neryo kwesi, ithwe bosi thuthwemu erighendera okwa mirenge y’engubi ngoku Abaisraeli abathaleghulha bakolha!