Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

Ekighendererwa kya Nyamuhanga Kikendisya Bererera!

Ekighendererwa kya Nyamuhanga Kikendisya Bererera!

“Nabiribugha, kwenene nasyaberereryakyo. Nabirikikandaghirira, kwenene nasyakolhakyo nibya.”ISAYA 46:11.

ESYONYIMBO: 147, 149

1, 2. (a) Yehova abirithubisuliraki? (b) Ni mulhaghe wahi owali omu Isaya 46:10, 11 na 55:11?

EBINYWE by’erimbere-mbere omwa Biblia ni mwatsi muke, aliwe ni w’obulitho bunene, bithi: “Okw’itsuka Nyamuhanga mwahangika olhubulha n’ekihugho.” (Enzuko 1:1) Okwa byosi ebya Nyamuhanga abirihangika, ebya thwasi ni bike kutsibu, kandi ni bike buyira ebyasibwe okwa bindu ng’ekyanya, ekyakakalha, n’akaghalha k’eguravite. (Omugambuli 3:11) Aliwe Yehova abirithubisulira ekighendererwa kiwe busana n’ekihugho n’abandu. Mwahangika abandu omwa kisosekanio kiwe kandi anza ibatsemera engebe okwa kihugho. (Enzuko 1:26) Bangabere baana biwe, nayu iniabya Thatha wabu.

2 Erilhua okwa sura eyakasathu omwa kitabu ky’Enzuko, thukalhangira ekighendererwa kya Nyamuhanga imukyatsandalikanibwa. (Enzuko 3:1-7) Aliwe, sihali kitsibu ekyo Yehova athe anga ghunzaho. Sihali oyuwanga mukakirya erikolha eky’anzire. (Isaya 46:10, 11; 55:11) Thutholere ithwa yikethere ngoku ekighendererwa kya Yehova ky’erimbere kikendisya bererera okwa buthuku obutholere!

3. (a) Ni ngangirirya syahi ngulhu-ngulhu esikaleka ithwayitheghererya omwatsi owali omwa Biblia? (b) Busana naki thukayakanaya okwa ngangirirya esi? (c) Thukendi kania okwa bibulyo byahi?

3 Ahathe erithika-thika, thunasi ndeke ekighendererwa kya Nyamuhanga busana n’ekihugho n’abandu, kandi n’omubiiri ogho Yesu awithe omw’iberererya ekighendererwa ekyo. Omwatsi oyo ni mughuma w’oko syongangirirya esihirikirire ekwenene kandi byangabya ini bighuma by’okwa bya thwatsuka eriminya thukatsuka erigha e Biblia. Hathya nethu thwabiryanza eriwathikya abandi eriminya ekwenene eyo. Thuwithe akaghisa k’embaghane ak’erikolha ekyo omwa buthuku obuli nga buno obuli mwaka, omughulhu thukakokaya abandu b’okw’Ibuka Olhuholho lhwa Yesu. (Luka 22:19, 20) Bakabya bamasa okwa mukonga mukulhu oyu, bak’igha bingyi oku Nyamuhanga n’ebighendererwa biwe. Neryo kwesi buno bw’obuthuku bw’erilengekania nga thwanga kolesya bibulyo byahi erihira omwa bandu mw’omuhwa ow’erisyahindana. Omwa mwatsi ono, thukendi kania okwa bibulyo bisathu: Yehova awithe kighendererwaki busana n’ekihugho n’abandu? Niki ekya tsandaya emyatsi? Busana naki embanulho ya Yesu ky’ekiboholi ekikaleka ebighendererwa bya Nyamuhanga ibyabererera?

OMUHANGIKI ABYA NA KIGHENDERERWAKI?

4. Ebihangikwa bikakanganaya bithi olhukengerwa lhwa Nyamuhanga?

4 Yehova ni Muhangiki oyukaswekaya. Ebyosi eby’ahangika, sihali oyuwanga kolha ekyanga hika okwa lhulengo lhwabyo. (Enzuko 1:31; Yeremia 10:12) Thwang’ighiraki okwa bubuya n’obuyithondeke obuli omwa bya Nyamuhanga abirihangika? Thwabirilhangira ngoku ebyosi ebyo Yehova abirihangika, ebike-bike n’ebinene-binene, ebyosi ni by’omughaso. Kandi wamathalengekania okwa syoselu esikakolha omubiri w’omundu, kutse wukasamalira olhumekeke, kutse amalengetsa w’eryuba awuwene, wukayowa wuthi? Thukatsemera ebindu ebi kundi Nyamuhanga mwathuhira mw’amaaka w’eriminya ebyuwene.Soma Esyonyimbo 19:1; 104:24.

5. Yehova abirihirahoki nuku ebyosi eby’omwa buhangwa bilhabaneko ndeke?

5 Yehova mwalhangira athi ebihangikwa biwe byosi bikathunga olhubibi olhutholere. Mwahiraho ebilhaghiro ebikasondolha obuhangwa, n’ebikasondolha abandu omwa by’esyongeso. Akolha eki nuku ebindu byosi omwa buhangwa bwosi byanga lhabanganako ndeke. (Esyonyimbo 19:7-9) Obuli kindu omwa buhangwa bwosi kiwithe aha kitholere eribya, n’omubiiri wakyo. Ng’eky’erileberyako, akaghalha k’eguravite kakaleka omuka inathwatswa okwa kihugho akaghenda haali omwa kyanya, kandi k’akathegheka esyongetse esyonene-nene omughulhu amaghetse wasyo akabya ng’am’ongera kutse erikeha. Eguravite kuyithabyaho, ambi kikalire engebe eribya okwa kihugho. Ebilhaghiro by’obuhangwa ebya Yehova abirihiraho bikaleka ihabya obuyithondeke obuwene omwa buhangwa bwosi. Eki kikakanganaya ngoku awithe ekighendererwa busana n’ekihugho n’abandu. Omwa mubiiri wethu w’erithulira, ithwangana wathikya abandi eriminya Oyuwahangika ebikaswekaya ebyosi ebi.Eribisulirwa 4:11.

6, 7. Yehova mwaha Adamu na Eva b’ebihembo nga byahi?

6 Ekighendererwa kya Yehova kyabya indi abandu bikale okwa kihugho kera na kera. (Enzuko 1:28; Esyonyimbo 37:29) Yehova ni mwenge, mwaha Adamu na Eva b’ebihembo bingyi ebyuwene. (Soma Yakobo 1:17.) Yehova mwabaha obughabe bw’eriyithwiramu n’amaaka w’erilengekania, aw’erikangania olhwanzo, n’eribya n’abanywani. Omuhangiki mwakania na Adamu amamuha obusondoli ngoku angakolha ebyuwene. Adamu mwigha eriyitsomana ndeke, eritsomana ebisoro, n’eritheya ekithaka. (Enzuko 2:15-17, 19, 20) Yehova mwaha Adamu na Eva b’amaaka w’eriowa obusihe bw’ebyalya, eribya ibangan’owa bamathulhwako kutse erithulha okwa kindu, erilhangira, eriowa, n’eribeherwa. Ebyosi ebi mubyaleka ibatsemera engebe omwa paradiso. Adamu na Eva babya na mibiiri mingyi eyuwene y’erikolha. Banga ghendire bakaminya ebindu bingyi erihika kera na kera.

7 Omwa kighendererwa kya Nyamuhanga mwabya n’ekindiki? Yehova mwaha Adamu na Eva b’amaaka w’eribya ibangana butha abaana abahikene. N’abaana babu banga buthire abandi erihika aho ekihugho kyosi kyang’usulire mw’abandu. Yehova abya anzire ababuthi ibanza abaana babu, ngoku nayu abya anzire abaana biwe, abandu b’erimbere abahikene, ya Adamu na Eva. Ekihugho n’ebyosi ebyuwene ebirimo mwabihererya abandu. Bw’obwangabere bwikalho bwabu erihika kera na kera, isihali oyuwanga b’ihaho.Esyonyimbo 115:16.

NIKI EKYATSANDAYA EMYATSI?

8. Ni kyahi ekyaleka Nyamuhanga iniaha Adamu na Eva b’ekilhaghiro ekiri omwa Enzuko 2:16, 17?

8 Emyatsi muyithalhua yik’uwana ngoku Yehova abya atheghekire. Ekyaleka niki? Yehova mwaha Adamu na Eva b’ekilhaghiro ekyolhobire eky’eribawathikya eriminya ah’obughabe bwabu busubulire. Mwabugha athi: “Oko bighuma byosi by’obuli muthi omw’irima wanganalya kubyo. Nikwa oko bighuma by’omuthi w’eriminya ekibuya n’ekibi suserya kubyo, kusangwa ekiro wasyalya kubyo, wasyaholha kundu.” (Enzuko 2:16, 17) Ekilhaghiro ekyo sikyabya kikalire. Kyabya kyolhobire eritheya kundi omw’irima mwabya imun’uswire ebindi by’erirya bingyi ebisihire.

9, 10. (a) Sitani mwabugha oku Yehova kw’amabehi wahi? (b) Adamu na Eva mubathwamu erikolhaki? (Lebaya ekisasani ekiri okw’itsuka.)

9 Sitani mwakolesya enzoka eritheba Eva erileka iniathwa ekihano kya Thatha wiwe Yehova. (Soma Enzuko 3:1-5; Eribisulirwa 12:9) Sitani mwahengemya ebya Yehova abugha, omw’ibugha athi abaana ba Nyamuhanga bathangirwe erirya “okwa mithi yosi y’omw’irima.” Abya ng’oyukabugha athi: ‘Obo kwesi simwanga kolha ekyo mwanzire?’ Kandi mwamubwira athi: “Simwendi syaholha n’ahake.” Ayo abya mabehi. Neryo mwalengaho erithebererya Eva athi siki nomwanga ghana erighendera okwa bya Nyamuhanga. Sitani mwabugha athi: “Nyamuhanga anasi ekiro mwasyalya kubyo, ameso wenyu asyalibulhwa.” Sitani abya ng’oyukabugha athi Yehova syanzire bakalya okwa muthi oyo kundi ikikendi leka ibathunga amenge w’embaghane. Erighunzerera, mwalhaghanisya amabehi ano athi: “Mwasyabya nga Nyamuhanga, imwabya n’eriminya ekibuya n’ekibi.”

10 Adamu na Eva babya batholere ibathwamu eky’erikwama. Mbwino banganowire Nyamuhanga, kutse banga kwamire eby’enzoka. Eky’obulighe, mubathwamu erithendiowa Nyamuhanga. Mubaghana Yehova nga Thatha wabu, bamayiyunga oku Sitani. Aho Yehova mwabalhwika, bamabya isibakiwithe butheya bwiwe.Enzuko 3:6-13.

11. Ni kyahi ekyaleka Yehova iniabya isyanga gheghena ekibi kya Adamu na Eva?

11 Adamu na Eva babere bathwa ekihano kya Nyamuhanga, mubabya isibakihikene. Eryongera okw’ekyo, mubabya nzighu sya Nyamuhanga, kundi Nyamuhanga aponire obubi. Awithe “ameso awatukwire, awathe angathoka eriligha ebibi.” (Habakuki 1:13) Yehova kw’athayira eky’akakolha okwa kibi kya Adamu na Eva, kyanga hambire nabi okwa bihangikwa bya Yehova ebyosi. Abamalaika bosi n’abandu banga bulire nga nina kikulhu erighendera okwa bya Yehova akabugha. Aliwe Yehova asikirye eby’akabugha; syalibya athethabiberererya. (Esyonyimbo 119:142) Nomwakine indi Adamu na Eva babya n’obughabe bw’eriyithwiramu, babya isibanga balha okwa byanga lhwiririra omw’iyisamambulha oku Yehova. Erighunzerera mubaholha bamasuba omwa muthaka ogho balhuamu.Enzuko 3:19.

12. Abaana ba Adamu mubabya bathi?

12 Adamu na Eva babere balya okwa kighuma ekyathangawa, Yehova mwabya isyangathasya baligha eribya omw’ihiika liwe. Mwabathibithako omw’irima, isibangathasya lighirwa eringiramo. (Enzuko 3:23, 24) Yehova mwaleka balhangire ebitsibu ebikalhua omw’ithwamu lyabu libi. (Soma Eryibuka Ebihano 32:4, 5.) Mubabya isibanga thasyathoka erigherererya ndeke-ndeke emibere ya Nyamuhanga. Adamu mwaherya engebe eyuwene ey’angabere nayu kera na kera, is’iyo musa, aliwe n’okwa baana biwe. Mwabya w’erisighalirya abaana biwe obuthahikana, ekibi, n’olhuholho. (Abanya Roma 5:12) Adamu mwaleka nabu ibaherya olhusunzo lhw’erisyabyaho kera na kera. Adamu na Eva babya isibanga butha omwana oyuhikene, n’abaana babu kuthya. Eritsuka aho Sitani alhusiraya Adamu na Eva b’oku Nyamuhanga, abirilengaho erithebya n’abandi bandu abosi eriyisamambulha oku Yehova.Yoane 8:44.

EMBANULHO YIKASUBAYA OBUNYWANI BW’ABANDU NA NYAMUHANGA

13. Yehova akasunzira abandu baki?

13 Yehova abya iniakinawithire abandu b’olhwanzo. Nomwakine indi Adamu na Eva babya ibabirimusighania, abya iniananzire abandu ibabya n’obughuma obuwene haghuma nayu. Kandi sy’abya anzire bakaholha. (2 Petero 3:9) Neryo busana n’ekyo, omwa byalhuba, Nyamuhanga mwahiraho endegheka eyikendi leka abandu ibathasyathunga obughuma nayu. Ekyo kyangana thokekene isyathathwa ebighuma by’okwa by’abiribugha? Thuthalebya nga mwakikolha athi.

 Adamu na Eva babere babirimusighania, omwa byalhuba, Nyamuhanga mwahira h’endegheka eyikendi leka abandu ibathasyathunga obughuma nayu

14. (a) Erikwamana n’ebiri omu Yoane 3:16, Nyamuhanga mwakolhaki erithoka erilhamya abandu okwa bukobe bw’ekibi n’olhuholho? (b) Ni kibulyo kyahi ekya thwanga kaniraniako n’abandu?

14 Soma Yoane 3:16. Abandu bangyi abathukakokaya okw’Ibuka banasi ndeke omulhondo oyu. Aliwe, ekihongwa kya Yesu kikaleka kithi erisyabya n’engebe y’erikotha iryathokekana? Thunawithe akaghisa k’eriwathikya abandi eriyitheghererya eky’erisubirya okwa kibulyo ekyo omughulhu thukabakokaya okw’Ibuka, omughulhu thuli nabu okwa muhindano w’ekiro ekyo, n’omughulhu thukababungira enyuma waho. Bakabya bakongera eriyitheghererya omughaso w’embanulho, kikabawathikaya eriminya ngoku Yehova anzire abandu ba kutsibu kandi ngoku awithe amenge manene. Thwanga bakanirya nga byahi ebihambire okwa mbanulho?

15. Yesu abya athi wa mbaghane oku Adamu?

15 Yehova mwathuma omundu oyuhikene erihayo engebe yiwe ng’embanulho. Omundu oyuwabya ahikene oyo abya atholere iniabya muthaleghulha oku Yehova. Abya atholere nayu iyuwene-wene eribya iniananzire erihayo engebe yiwe busana n’abandu. (Abanya Roma 5:17-19) Yehova mwahindulha engebe ya Yesu, ekihangikwa kiwe ky’erimbere, erilhua elhubulha, eryasa okwa kihugho ng’omundu. (Yoane 1:14) Neryo Yesu mwabya iniahikene nga Adamu kw’abya. Aliwe Yesu iyo, erithendibya nga Adamu, iyo mwaghendera okwa bya Nyamuhanga akayithagha okwa mundu oyuhikene. Nibya n’omw’irengwako erikalire, mwathathwa ebihano bya Nyamuhanga.

16. Busana naki embanulho ni kihembo kikulhu kutsibu?

16 Olhuholho lhwa Yesu ng’omundu oyuhikene mulhwalhamya abandu okwa kibi n’olhuholho. Mwakangania ndeke-ndeke ngoku Adamu abya atholere iniabya. Yesu abya mundu oyuhikene, amabya muthaleghulha ndeke oku Nyamuhanga n’erimughondera. (1 Timoteo 2:6) Mwathuholera, kandi ekihongwa kiwe ekyo kikaha ithwe bosi, abalhume, abakali, n’abaana b’akaghisa k’erisyabyaho kera na kera. (Matayo 20:28) Embanulho ky’ekiboholi ekikakyungulha olhukyo lhw’eribererera ly’ekighendererwa kya Nyamuhanga.2 Abanya Korinto 1:19, 20.

YEHOVA MWATHUKYUNGULIRA ENZIRA Y’ERIMUSUBAKO

17. Embanulho yikaleka kyahi ikyathokekana?

17 Lyabya iyiyinia erikalire oku Yehova erihayo embanulho. (1 Petero 1:19) Akathulhangira mwa b’obughuli bunene erihika okw’iligha athi Mughalha wiwe mwanzwa athuholere. (1 Yoane 4:9, 10) Kwesi ikyangana buwa indi Yesu mwabya thatha wethu omwa mwanya wa Adamu. (1 Abanya Korinto 15:45) Eryongera okw’ireka ithwathunga akaghisa k’eribyaho kera na kera, Yesu mwaleka ithwabya ithukendisy’ingira omw’ihiika lya Nyamuhanga. Erilhabira omwa mbanulho, abandu bakendi syahikana neryo Yehova iniab’angirira omw’ihiika liwe kandi isihali ekya amathwa omwa bilhaghiro biwe. Thalengekania nga bikendi syabya bithi omughulhu abandu bosi abathaleghulha bakendi syabya ibabirihikana! Erighunzerera, abosi abali omwa lhubulha n’abali okwa kihugho bakendi syabya bughuma omw’ihiika lighuma. Ithwe bosi thukendi syabya baana ba Nyamuhanga.Abanya Roma 8:21.

18. Yehova akendi syabya buli kindu oko bosi mughulhu wahi?

18 Nomwakine indi ababuthi bethu b’erimbere mubayisamambulha oku Yehova, iyo mwathaleka eryanza abandu, neryo mukyaleka iniathuha embanulho. Kandi nomwakine indi sithuhikene, Sitani syanga thulemesya eribya bathaleghulha oku Yehova. Erilhabira omwa mbanulho yiwe, Yehova akendi syathuwathikya erithunganana ndeke-ndeke. Thalengekania nga bikendi syabya bithi omughulhu abosi ‘abakalhangira Omughalha n’erimw’ikirirya” bakendisyabya n’engebe y’erikotha! (Yoane 6:40) Thatha wethu w’olhwanzo akendi syaberererya ekighendererwa kiwe n’eriwathikya abandi erihikana. Neryo Yehova “asyathabalha ndeke oko byosi,” iyo iniabya buli kindu oko bosi.1 Abanya Korinto 15:28.

19. (a) Thutholere ithwakolhaki busana n’erisima embanulho? (Lebaya akasanduko “ Thulhole Embere Erisondekania Abakanzisibawa.”) (b) Omo mwatsi owakakwamako thukendi syakania okuki?

19 Erisima lyethu busana n’embanulho litholere iryathusukuma eribwira abandi okwa kihembo ky’obughuli bunene eki. Abandu batholere ibaminya ngoku erilhabira omwa mbanulho, Yehova akaha abandu b’akaghisa k’erisyabana engebe y’erikotha. Aliwe kandi, omughaso w’embanulho syalisubulira aho. Yikasubiraya ekibulyo ekyabuthuka omwa Edeni busana na Sitani. Omo mwatsi owakakwamako, thukendi syalebya nga yikakolha ekyo kya yithi.