Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

Kikamanyisayaki Eribya Mundu w’Obunyakirimu?

Kikamanyisayaki Eribya Mundu w’Obunyakirimu?

“Nikwa Nyamuhanga . . . abahe obulengekania bwa Kristo Yesu.”​—ABANYA ROMA 15:5.

ESYONYIMBO: 17, 13

1, 2. (a) Balikyethu bangyi bakayowa bathi busana n’eribya b’obunyakirimu? (b) Ni bibulyo byahi bikulhu ebyo thukendi kaniako omo mwatsi ono?

MWALI wethu e Canada akabugha athi eribya w’obunyakirimu, kutse eritsomana eby’obunyakirimu, kyabirimulethera etseme kandi kyabirimuwathikya omwa bitsibu biwe. Mughalha wethu e Brazil oyuwamabirighunza omwa butheke mw’emyaka 23 akabugha athi eritsomana eby’obunyakirimu kyabirimuwathikya iyo na mukali wiwe eribya n’obutheke obutsemire. Mughalha wethu e Philippines akabugha athi eritsomana eby’obunyakirimu kyabirimulethera erithekana omwa malengekania n’erimuwathikya erikolongana n’abalikyethu ab’emibere muthina-muthina.

2 Kilhangirikire ngoku thukaghasirawa omwa nzira nyingyi thwamatsomana eby’obunyakirimu. Thwanga kolhaki eribya abakatsomana kutsibu eby’obunyakirimu n’eritsemera emighisa eyo? Eky’erimbere, thutholere ithwayitheghererya ekya Biblia yikabugha okwa bandu abatsomene eby’obunyakirimu, abakasondolhawa n’omulimu abuyirire wa Nyamuhanga kandi ibalengekania nga Yehova kw’akalengekanaya. Omo mwatsi ono, thukendi subirya okwa bibulyo bikulhu bisathu: (1) Kikamanyisayaki eribya mundu w’obunyakirimu, kutse oyutsomene eby’obunyakirimu? (2) Ni by’erileberyako byahi ebikendi thuwathikya erikulha-kulhania obunyakirimu bwethu? (3) Akaghalha akathukahiraho eribya “n’obulengekania bwa Kristo” kakendi thuwathikya kathi eribya bandu b’obunyakirimu?

OMUNDU W’OBUNYAKIRIMU Y’OWAHI?

3. E Biblia yikasoborera yithi embaghane eyiri ahakathi-kathi k’omundu w’obunyakirimu n’omundu w’ekinyamubiri?

3 Omukwenda Paulo akathuwathikaya eriyitheghererya embaghane eyiri ahakathi-kathi k’omundu w’obunyakirimu n’omundu w’ekinyamubiri. (Soma 1 Abanya Korinto 2:14-16.) Omundu w’ekinyamubiri “syali thoka eribana olhusunzo olhukalhua okwa mulimu. Kandi syaliminyalho kusangwa ni myatsi y’obukiru busana nayu.” Mbaghane n’ekyo, omundu w’obunyakirimu “akathoka erisoha endundi y’emyatsi yosi” kandi awithe “obulengekania bwa Kristo,” ekikamanyisaya kithi akalengaho erilengekania nga Kristo. Paulo akathuhira mw’omuhwa w’eribya bandu b’obunyakirimu. Abandu b’ekinyamubiri bali mbaghane okwa b’obunyakirimu omwa yindi mibere yahi?

4, 5. Thwanga minyerera thuthi omundu w’ekinyamubiri?

4 Omundu w’ekinyamubiri awithe malengekaniaki? Omundu w’ekinyamubiri akabya n’amalengekania w’ekihugho, awakahira omuwatho okwa syongumbu sy’eriyitsomana. Paulo akasoborera amalengekania aya “ng’ekirimu ekikasondolha abandu abathiowa Nyamuhanga.” (Abanya Efeso 2:2) Amalengekania aya akaleka abandu bangyi ibagherererya ababathimbireko. Bakakwama kyakolha ekya bakalhangira bathi kihikire, isibatsomene emisingyi ya Nyamuhanga. Omundu w’ekinyamubiri kutse oyutsomene eby’ekinyamubiri akalengekanaya kutsibu okwa bindu by’ekinyamubiri kandi akayowa athi ekitsumbi kiwe, esyosente, kutse obughabe bwiwe bilengire ekindu kyosi-kyosi.

5 Mughulhu mungyi omundu w’ekinyamubiri akakolha ebya Biblia yikahulhamo “erikolha ly’omubiri.” (Abanya Galatia 5:19-21) Omwa baruha ya Paulo ey’erimbere eyo ahandikira Abanya Korinto, mwahulha ebindi bindu ebya bandu b’ekinyamubiri bakakolha. Bakasighika erithendi yitheghererangania, ibalengaho erighabulha abandu, ibahira omwa bandi mw’eriyisamambulha, ibathwalhana omwa koti, sibali sikaya abakasondolha, n’erilhangira ebyalya n’eby’erinywa mwa bikulhu omwa ngebe syabu. Omundu w’ekinyamubiri syalirwanisaya erilengawako. (Emisyo 7:21, 22) Yuda mwabugha athi abatsomene eby’ekinyamubiri banganaherya n’omulimu wa Yehova.​—Yuda 18, 19.

6. Thwanga minyerera thuthi omundu w’obunyakirimu?

6 Mbaghane n’omundu w’ekinyamubiri, omundu w’obunyakirimu akatsomana kutsibu obughuma bwiwe na Nyamuhanga. Akaligha erisondolhwa n’omulimu wa Nyamuhanga kandi akalengaho erigherererya Yehova. (Abanya Efeso 5:1) Akalengaho eriminya amalengekania wa Yehova n’erilhangira emyatsi ngoku Yehova akalhangirayo. Akalhangira Nyamuhanga ini mundu w’enyine-nyine. Mbaghane n’omundu w’ekinyamubiri, omundu w’obunyakirimu akasikaya emisingyi ya Yehova omwa ngebe yiwe yosi. (Esyonyimbo 119:33; 143:10) Syali kolha ebikakanganaya “erikolha ly’omubiri” aliwe akalengaho erikulha-kulhania “emikolere y’omulimu.” (Abanya Galatia 5:22, 23) Erisoborera buuli ekya kikamanyisaya eribya w’obunyakirimu, thalengekania okw’ilinganisya lino: Omundu oyukakolha kutsibu eby’obusubure akahulhawa mwa musuburi, n’omundu oyukaramaya Nyamuhanga omo kwenene akahulhawa mwa mundu w’obunyakirimu.

7. E Biblia yikabugha yithiki okwa bandu abatsomene eby’obunyakirimu?

7 Yesu mwabugha athi abandu abatsomene eby’obunyakirimu batsemire. Matayo 5:3 hathi: “Obutseme buli oko basi ko bali n’obwagha bwa Nyamuhanga, kusangwa Obwami bw’elhubulha ni bwabu.” Abanya Roma 8:6 hakasoborera hathi engebe yethu yiseghemere okw’ibya n’amalengekania ng’awa Nyamuhanga: “Obulengekania obukakwama omubiri bukaletha olhuholho, nikwa obulengekania obukakwama Omulimu bukaletha engebe n’obuholho.” Neryo thwamabya b’obunyakirimu, na lino ithwanganabya buholho na Nyamuhanga, ithwathekana, n’eribya n’amaha w’engebe y’erikotha.

8. Busana naki kyangana kalha eribya n’erisighalha iwune mundu w’obunyakirimu?

8 Aliwe, thw’ikere omwa kihugho kibi. Kundi thuthimbirweko n’abandu abathawithe amalengekania wa Nyamuhanga, kikayithagha akaghalha kanene eritheya amalengekania wethu. Thwamathendyusulya obulengekania bwethu mw’amalengekania wa Yehova, ekihugho ikikendi busulya mw’amalengekania w’ekinyamubiri. Thwanga kolhaki eriyihighulha okw’ekyo? Thwanga kulha-kulhana thuthi bunyakirimu?

IGHIRA OKWA BY’ERILEBERYAKO EBYUWENE

9. (a) Ni kyahi ekyanga thweghesya eritsomana eby’obunyakirimu? (b) Ni by’erileberyako byahi ebyuwene ebya thukendi kaniako?

9 Ngoku omwana akan’ighira okwa babuthi biwe n’erigherererya eky’erileberyako kyabu ekyuwene, nethu thutholere ithw’ighira okwa bawithe obughuma bwa hakuhi na Yehova n’eribagherererya. Eki kikendi thweghesya eritsomana eby’obunyakirimu. Okwa lhundi lhuhandi, thukaminya ebya thuthatholere erikolha thukalhangira abandu abatsomene eby’ekinyamubiri. (1 Abanya Korinto 3:1-4) Omwa Biblia muli eby’erileberyako ebyuwene n’ebithuwene. Thulebaye eby’erileberyako ebyuwene ebya thwang’ighirako: Yakobo, Maria, na Yesu.

Eky’erileberyako kya Yakobo kikathweghesayaki? (Lebaya enungu 10)

10. Yakobo mwakangania athi ku ni w’obunyakirimu?

10 Ng’abangyi omw’ithwe, engebe ya Yakobo siyabya yolhobire. Mughalha wabu w’enyine-nyine iya Esau, mwanza erimw’itha. Thatha-byalha wiwe mwalengesya erimulimya ngendo nyingyi. Aliwe erikirirya lya Yakobo omwa bya Yehova alhagha Abrahamu mulyabya irinaghumire. Yakobo abya inianasi ngoku eka yiwe yikendi syasangira omw’iberererya omulhaghe mubuyanga oyu, neryo mwatsomanayo ndeke. (Enzuko 28:10-15) Yakobo mwathalighira amalengekania w’abandu ababya bamuthimbireko akaleka ak’ibirirwa emilhaghe ya Yehova. Ng’eky’erileberyako, Yakobo mwalemba-lemba Yehova amulhamaye akalengekania athi mughalha wabu angana mukolha nabi. Mwasaba athi: “Muwabugha wuthi, Nasyakukolha ndeke, n’eriyira abaana bawu ng’emiseghe y’omo ngetse.” (Enzuko 32:6-12) Yakobo abya awithe erikirirya erighumire omwa milhaghe ya Yehova kandi mwakikangania ndeke omwa ngebe yiwe.

Eky’erileberyako kya Maria kikathweghesayaki? (Lebaya enungu 11)

11. Thukaminya thuthi ngoku Maria abya atsomene eby’obunyakirimu?

11 Hathya thalengekania oku Maria. Yehova mwamusombolha eribya mama wa Yesu kundi aby’atsomene eby’obunyakirimu. Soma ebya Maria abugha akabungira abahughu biwe iya Zekaria na Elizabeti. (Soma Luka 1:46-55.) Thukalhangira ngoku Maria abyanzire Ekinywe kya Nyamuhanga kandi aby’asi ndeke Amasako w’Ekihebrania. (Enzuko 30:13; 1 Samweli 2:1-10; Malaki 3:12) Kandi Maria na Yozefu babere babirithahania, mubalinda Yesu atsuke eributhwa imubakolha emyatsi y’engyingo. Omubiiri owa Nyamuhanga abaha abya w’omughaso munene kwilhaba esyongumbu syabu. (Matayo 1:25) Kandi, Maria iniakasamalira ndeke obuli kindu ekyabya kikabya Yesu anemukulha n’erihulikirira ebya Yesu abya akakangirirya. “Mwabika emyatsi yosi eyi omwa muthima wiwe.” (Luka 2:51) Kilhangirikire ngoku aby’atsomene kutsibu emilhaghe ya Nyamuhanga eyihambire oku Masiya. Mbwino thwangana gherererya Maria n’erilengaho erikolha ebya Nyamuhanga anzire ithwakolha?

12. (a) Yesu mwagherererya athi Thatha wiwe? (b) Thwanga gherererya thuthi Yesu? (Lebaya ekisasani ekiri okw’itsuka.)

12 Okwa bandu bosi ababirithabyaho, Yesu ky’eky’erileberyako kikulhu omw’itsomana eby’obunyakirimu. Omwa ngebe yiwe n’erithulira liwe okwa kihugho, mwakangania kw’anzire erigherererya Thatha wiwe. Yesu iniakalengekanaya, eriyowa, n’erikolha nga Yehova. Mwakolha erisonda lya Nyamuhanga n’erisikya ebihano biwe. (Yoane 8:29; 14:9; 15:10) Ng’eky’erileberyako, thalinganisya emibere Isaya akanaya okwa lhukeri lhwa Yehova n’emibere eya Mariko akanirayamu okw’iyowa lya Yesu. (Soma Isaya 63:9; Mariko 6:34.) Mbwino thukanagherereraya Yesu omw’ibya ithunayitheghekire erikangania olhukeri okw’abakanza obuwathikya? Nethu nga Yesu, thunatsomene erithulira n’erikangirirya engulhu yuwene? (Luka 4:43) Abandu b’obunyakirimu bawithe olhukeri kandi bakalengaho eriwathikya abandi.

13, 14. (a) Munabwire, ni byahi ebya thwang’igha okwa bandu abatsomene eby’obunyakirimu? (b) Iha eky’erileberyako.

13 Munabwire, hali balikyethu bangyi abatsomene eby’obunyakirimu abakalengaho erigherererya Kristo. Wangana lhangira ku bawithe omuhwa omw’ithulira, bakakokaya, kandi bawithe n’olhukeri. Nomwakine indi sibahikene, bakalengaho kutsibu eribya n’emibere eyuwene n’erikolha ebya Yehova anzire ibakolha. Rachel, mwali wethu e Brazil, akabugha athi: “Inganzire erighenda-ghendania n’emilembe y’ekihugho. Neryo emyambalire yaghe muyabya isiyitholere. Aliwe eriminya ekwenene mukyaleka ingahira h’akaghalha eribya w’obunyakirimu. Mukithabya kyolho erikolha esyombinduka, aliwe munatsema kutsibu kandi munabana ekighendererwa omwa ngebe.”

14 Mwali wethu iya Reylene, owe Philippines, abya awithe ekitsibu ekithasosene n’ekyo. Nomwakine indi abya iniane omwa kwenene, mwahwerya amalengekania wiwe okw’isoma kali-kali n’eribya n’omubiiri owuwene. Obuthuku mubwahika, amabya isyakitsomene ebilhubirirwa biwe by’obunyakirimu. Akabugha athi, “Munatsuka erilhangira ihane ekyanga bulirweko omwa ngebe, ekindu ky’omughaso munene kwilhaba omubiiri waghe.” Reylene mwahindulha amalengekania wiwe n’erilhangira omubiiri wa Yehova mwa w’omughaso kutsibu omwa ngebe yiwe. Lino akayikethera omulhaghe wa Yehova owali omu Matayo 6:33, 34 kandi akabugha athi, “Ngayikethere ngoku Yehova akendi nyitsomana!” Wanganabya iwunasi balikyethu omwa kithunga abawithe amalengekania ng’ayo. Thukabya thukalhangira ngoku bakagherereraya Kristo, thukanza erikwama eky’erileberyako kyabu eky’obuthaleghulha.​—1 Abanya Korinto 11:1; 2 Abanya Tesalonika 3:7.

IBYA “N’OBULENGEKANIA BWA KRISTO”

15, 16. (a) Eribya nga Kristo, thutholere ithwakolhaki? (b) Thwanga lighira thuthi “obulengekania bwa Kristo” erithuhambako?

15 Thwanga gherererya thuthi Kristo? Abanya Korinto b’erimbere 2:16 hakabugha hathi thutholere ithwabya “n’obulengekania bwa Kristo.” Abanya Roma 15:5 hakathwibukaya hathi thutholere ithwakulha-kulhania “obulengekania bwa Kristo Yesu.” Erithoka eribya nga Kristo, thutholere ithwaminya ngoku abya akalengekania, akayowa, n’emikolere yiwe. Yesu mwatsomana kutsibu obughuma bwiwe na Nyamuhanga kwilhaba ekindi kindu kyosi-kyosi. Neryo eribya nga Yesu kikaleka ithwabya nga Yehova. Ky’ekikaleka ikyabya kikulhu kutsibu ithwe er’igha erilengekania nga Yesu.

16 Thwang’igha thuthi erilengekania nga Yesu? Abigha biwe mubalhangira akakolha ebithiko-thiko, erihulikirira ngoku akakangiriraya endeko nene y’abandu, bamalhangira ngoku akatsomana obuli musindo w’abandu n’erilhangira ngoku abya akasondolhwa n’amalengekania wa Yehova. Mubabugha bathi: “Nethu thuli balhangiri b’emyatsi yosi.” (Emibiri 10:39) Munabwire, sithwanga lhangira Yesu. Aliwe thunawithe ebitabu by’Enjiri, ebikathuwathikaya erimuminya ndeke. Thukabya thukasoma n’erighanirya okwa bitabu ng’ekya Matayo, Mariko, Luka, na Yoane, thukaminya amalengekania wa Yesu. Eki kikathuwathikaya ‘erikwama olhughobe lhwiwe lhwa ndeke’ nuku thwangabya ‘n’obulengekania’ obo abya nabu.​—1 Petero 2:21; 4:1.

17. Erilengekania nga Kristo lyanga thuwathikya lithi?

17 Thukendi ghasirwa thuthi thwamalengekania nga Kristo? Ngoku erirya ebyalya by’ekirisya likaleka omubiri iniaghuma, eryusulya omwa bulengekania bwethu mw’amalengekania wa Kristo kikaleka ithwaghuma bunyakirimu. Lyolho-lyolho, thukaminya ekya Yesu angakolire omwa mibere yosi-yosi. Neryo thukathoka erithwamu ndeke ebikatsemesaya Nyamuhanga n’eribya n’obunyamuthima-thima obuhenirye. Mbwino esi si nzumwa mbuya esyangaleka ‘ithwambalha Omukama Yesu Kristo’?​—Abanya Roma 13:14, NW.

18. Wam’ighaki okw’ibya oyukatsomana eby’obunyakirimu?

18 Omwatsi ono amabirithuwathikya eriminya ekya kikamanyisaya eritsomana eby’obunyakirimu. Thwamabir’ighira okwa by’erileberyako ebyuwene eby’abandu abasondolhawa n’omulimu abuyirire. Kandi thwamabir’igha ngoku eribya “n’obulengekania bwa Kristo” kikathuwathikaya erilengekania nga Yehova n’eribya n’engolongana eyuwene nayu. Aliwe hane bingyi ebya thwang’igha. Ng’eky’erileberyako: Thwangaminya thuthi nga thunaghumire bunyakirimu? Thwanga kolhaki erighuma bunyakirimu? Kandi eribya b’obunyakirimu kikahamba kithi okwa ngebe yethu? Thulebaye omo mwatsi owakakwamako.