Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

ERILHUA OMWA BYA THUBIKIRE

“Olhundi Lhuhindano Thukendisya Lhuthunga Mughulhu Wahi?”

“Olhundi Lhuhindano Thukendisya Lhuthunga Mughulhu Wahi?”

OMWAKA abya wa 1932 okw’ihwererera ly’Okwerikuminakughuma, omwa Mexico City, etawuni eyiri mw’abandu abalhabire omu muliyoni mughuma. Yenga nga nguma enyuma okw’aho, ebitara by’okwa nzira eby’etrafiki byabya ibyamabirihirwa omwa tawuni eyi. Aliwe hane ekindi ekyalekire abandu ibakangamuka. Abasaki b’amakuru ban’imene n’esyokamira syabu, ibalindire omugheni w’embaghane. Nindi? Abya ini Joseph F. Rutherford, oyuwabya purezidenti we Watch Tower Society. Na balikyethu abayu nabu babya ibanalindire Mughalha Wethu Rutherford, oyuwabya iniakasyahindana okwa lhuhindano lhw’ebiro bisathu.

Egazeti eya The Golden Age muyabugha yithi: “Ahathe erithika-thika, olhuhindano lhuno lhukendi syabya ilhun’asibwe ng’olhuhindano lhukulhu kutsibu” omw’ithulhughania ekwenene omwa Mexico. Aliwe kandi olhuhindano olhu mulhwasa kw’abandu nga 150 basa. Neryo kwesi, busana naki ilhw’ahulhwa mwa lhukulhu?

Olhuhindano olho lhwabere lhuthe lhwabya, ekwenene yabya isiyiri yakulha-kulhana ndeke omwa Mexico. Eritsuka 1919, yanabya iyinemubya emihindano, aliwe omwaka owakwamako, ebithunga byabya ibyabirikeha. Ekyaghanda ky’omuthahulha kyabere kyakyungulhwa e Mexico omwa 1929, emyatsi muyabya nga yikendyuwana, aliwe habya ihane ebikinakakiraya. Ekithunga mukyabwira abatemburi b’embaghane kithi sibatholere bakasangira omwa myatsi y’esuburu kandi ibane muthulira. Omutemburi mughuma mukyamuhithania, amaghulhumuka amalhua omwa kwenene, amayatsuka eyiwe gurupu ey’abigha be Biblia. Kandi omwa buthuku ibwan’obo, oyuwabya mulebererya w’ekyaghanda ky’omuthahulha abya iniabiritsuka erikolha ebithya-bithya, nayu bamamuhindulha. Abema na Yehova abathaleghulha ababya omwa Mexico babya ibakayithagha erihumulikanibwa.

Mughalha wethu Rutherford, omwa lhubungo lhwiwe olhu, mwahira omwa bathaleghulha abo mw’omuhwa omwa mikania ibiri eyikahimba ey’alhabaya okwa lhuhindano n’eyindi myatsi ng’ithano ey’akaniraya okwa radio. Oyo abya murundi w’erimbere, balikyethu omwa Mexico erikolesya eradio omw’ithulhughania engulhu. Olhuhindano lhwabere lhwahwa, omulebererya muhya-muhya w’ekyaghanda ky’omuthahulha mwasombolhwa erimanira ndeke omubiiri. Neryo lero Abema ba Yehova mubabya n’omuhwa munene, kandi omw’isighikwa lino na Yehova, bamalholha embere omw’ithulira.

Olhuhindano lhwa 1941 omwa Mexico City

Omo mwaka owakwamako owa 1933, omwa Mexco mumwabya emihindano eminene-minene ibiri, omughuma e Veracruz n’olhundi omwa tawuni ye Mexico. Baghalha bethu babya ibabiritsuka erikolha mubiri munene omw’ithulira, kandi ibane mubana bingyi ebikalhwiririramu. Ng’eky’erileberyako, omwa 1931 yabya abathuliri 82. Ahathwahikira omwa 1941, babya ibamabirihika nga 820! Hakuhi abandu nga 1,000 mubahindana okwa lhuhindano olhwabya 1941 omwa Mexico City.

“ERIKUBBUKALIRA OMWA SYOMBALHU”

Omo mwaka wa 1943 Abema ba Yehova mubatsuka erithererera olhuhindano olhwabya n’omuthwe, “Free Nation,” olhwabya ilhukendibya omo myanya 12 ey’omwa syotawuni sye Mexico. * (Lebaya omwatsi ahikwa.) Erithererera olhuhindano olhu, ibak’ambalha ebipapura bibiri-biri, embere n’emughongo. Eritsuka 1936, Abema ba Yehova babya ibanemukolesya enzira ng’eyo bakathererera emihindano yabu eminene-minene.

Akatsweka omwa lhupapura lhw’amakuru olhwa 1944 akakakanganaya balikyethu iban’ambere ebipapura by’erithererera olhuhindano omwa Mexico City

Erithererera omw’ikolesya ebipapura eby’eryambalha enyuma n’embere mulyakolha ndeke omwa Mexico City, kyamaleka n’olhupapura lhwayo olhw’amakuru olhwa La Nación ilhwahandika okwa Bema ba Yehova lhuthi: “Ekiro ky’erimbere, mubabwirwa ambu bathasyakokaya abandu. Ekiro ekyakwamako, omwanya mwabya muke okwa bandu.” Mukyaponesya abakulhu b’Ekikatuliki, neryo bamatsuka eryendererya Abema ba Yehova. Aliwe balikyethu mubathakwa buba. Mubalholha embere erithererera olhuhindano. Omwa lhupapura olhwa La Nación kandi mulhwahandika lhuthi: “Mubalhangirwa omwa tawuni eyosi.” Mulhwabugha lhuthi baghalha bethu na bali bethu “abosi babiriyithimbya kw’ebipapura by’erithererera.” Omwa gazeti eyo mumwasira n’ebisasani bya baghalha bethu ibane okwa mbalhu sye Mexico. Ekisasani ikihandikireko ahikwa kithi: “Erikubbukalira omwa syombalhu.”

ESYONGYINGO “ESYABYA SYUWENE KWILHABA ERIKESYA AHISI OKWA SIMINTI”

Omo myaka eyo, Balikyethu bangyi ibakayihayo kutsibu erithoka erihika okwa mihindano eminene-minene eyabya yikabya e Mexico. Balikyethu bangyi ibakalhua omwa byalu ebiri haali okwa nzira. Balikyethu b’omwa kithunga kirebe mubanahandika bathi, “elayini eyiri hakuhi nethu eno y’elayini y’esyowaya sy’amasimu.” Abakaghenda okwa lhuhindano ibakaghenda okwa syopunda, kutse erilyatha habw’ebiro erisalha bahika aho bakendi hambira egali y’omuki eyikendi bahikya okwa lhuhindano.

Balikyethu bangyi babya banakwa, isibanga thoka esy’eribathwalha okwa lhuhindano. Ababya bakathoka, ibakabya babirihika okwa lhuhindano, abangyi ibakakesaya ew’Abema ba Yehova ab’eyu. Neryo ibakabakangaya olhwanzo omw’ibakokya. Abandi ibakakesaya omwa Bisenge by’Obwami. Kiro kighuma, balikyethu nga 90 mubabya bakakesya okwa Beteli. Ibakakesaya okwa syobbokisi sy’ebitabu. E Yearbook muyabugha yithi balikyethu mubatsema n’eribugha bathi esyobbokisi “musyabya ngyingo esyuwene kwilhaba erikesya ahisi okwa siminti.”

Balikyethu abo erihindana haghuma na balikyabo akaghalha kabu isikalikwira bbule. Munabwire, e Mexico yiri Abema ba Yehova abalhabire oku 850,000, kandi nabu bawithe omuthima w’erisima oyo. * (Lebaya omwatsi ahikwa.) Eripoti y’omwa Yearbook eya 1949 muyabugha yithi ebyosi ebya balikyethu balhabamu erithoka erihika okwa lhuhindano mubithakehya omuhwa wabu w’eriramya Yehova. Obuli lhuhindano olhwa babaya bakathunga “ibakabera erilhukaniako kutsibu enyuma waho.” Balikyethu ibabera eribulya bathi, “Olhundi lhuhindano thukendisya lhuthunga mughulhu wahi?”​—Erilhua omwa byathubikire omwa Central America.

^ enu. 9 E Yearbook eya 1944, yikabugha yithi olhuhindano olhu mulhwaleka Abema ba Yehova ibaminywa kutsibu omwa Mexico.

^ enu. 14 E Mexico, abandu 2,262,646 b’abahindana okw’Ibuka erya 2016.