Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

Ngoku Thwanga Yithuthulha kw’Emibere eya Kera

Ngoku Thwanga Yithuthulha kw’Emibere eya Kera

“Mughabane n’omundu wa kera n’emibiiri yiwe.”​—ABANYA KOLOSAI 3:9.

ESYONYIMBO: 83, 129

1, 2. Ni kyahi ekyo bandu bakalhangira okwa Bema ba Yehova?

ABANDU bangyi bakaligha ngoku Abema ba Yehova ni bandu b’embaghane. Ng’eky’erileberyako, omuhandiki oyukahulhawa mwa Anton Gill mwasima emibere mibuya y’Abema ba Yehova ababya omwa Nazi Germany. Mwahandika athi: “Abanazi mubapona kutsibu Abema ba Yehova. . . . Ah’omwaka wa 1939 ahikira, babya ibamabirihira omwa ngomo mw’Abema ba Yehova 6,000.” Mwongerako athi nomubanaghalhawa bathya kutsibu, ibasibwe ng’abandu abayisiwa, abathekene n’omwa mibere eyikalire, bathaleghulha oku Nyamuhanga wabu, kandi abawithe obughuma.

2 Lino-lino, abandu be South Africa nabu mubalhangire ekindu ky’embaghane okwa Bema ba Yehova. Obuthuku mubwanahika, Abema ba Yehova ab’esyorangyi muthina-muthina isibalilighirawa erihindana haghuma. Aliwe, Kyasande, biro 18 Okwerikuminibiri 2011, Abema ba Yehova abalhabire oku 78,000 ab’esyorangyi muthina-muthina erilhua omwa South Africa n’ebindi bihugho ebiri hakuhi nayu mubahindana okwa lhuhindano lhw’embaghane omwa kisahu kinene e Johannesburg. Omughuma w’okwa bimaniri b’ekisahu ekyo mwabugha athi: “Omwa bandu abanamathalholhako hano, aba bandu abasingireyo omwa mibere. Abosi bambere ndeke. Kandi mwabiriyonza muno mo ndeke. Kandi ibbwa kwilhabirirya, muli b’esyorangyi muthina-muthina.”

3. Ni kyahi ekikaleka olhughanda lhw’abalikyethu ilhwabya lhwa mbaghane?

3 Neryo n’abandu abathe Bema ba Yehova bangana lhangira ndeke-ndeke ngoku olhughanda lhwethu lhw’ekihugho kyosi ni lhwa mbaghane. (1 Petero 5:9) Busana naki ithwe ekithunga kyethu ni kya mbaghane okwa bithongole byosi? Kusangwa e Biblia n’omulimu abuyirire wa Nyamuhanga bikathuwathikaya eriyilhusya mw’ekyosi-kyosi ekithetsemesaya Nyamuhanga. Thukaghabana “n’omundu wa kera,” neryo ithwambalha “omundu muhya-muhya.”​—Abanya Kolosai 3:9, 10.

Kithokekene omundu erikolha esyombinduka esikalire

4. Omo mwatsi ono thukendi kania okuki? Busana naki?

4 Thwamabiri yithuthulhako omundu wa kera, sithutholere thukathasyamwambalha. Omo mwatsi ono, thukendi tsuka erilebya ngoku thwanga yithuthulhako omundu wa kera n’ekikaleka erikolha ekyo ikyabya ini kikulhu kutsibu. Thukendi lhangira ngoku kithokekene omundu erikolha esyombinduka esikalire nomwangabya iniabiriyikungira omwa bibi bingahi. Neryo erighunzerera thukendi kania okwa kyanga kolhwa n’abo ababirighunza omwa kwenene mwa myaka mingyi erithendyambalha omundu wa kera. Busana naki n’ekyo nakyo ithwakikaniako? Kundi, eky’obulighe, abandi abanabya bakakolera Yehova babirileka eriyitheya. Babiritsuka erilengekania n’erikolha ng’omughulhu babya isibali baminya Yehova. Obuli mughuma w’okw’ithwe ambi in’ibuka erikunga lino: “Neryo oyukaghaniraya athi imene ndeke, ayitheghaye akasyayihinda.”​—1 Abanya Korinto 10:12.

YILHUSAYE MW’ESYONGUMBU SYOSI-SYOSI SY’OBUSINGIRI

5. (a) Iha eky’erileberyako ekikakanganaya ngoku eriyithuthulha kw’emibere ya kera ni ky’erikolha omwa byalhuba. (Lebaya ekisasani ekiri okw’ituska.) (b) Ni mitse yahi ey’omundu wa kera eyiri omu Abanya Kolosai 3:5-9?

5 Iwukendi kolhaki wamaminya ngoku esyongyimba syawu sikinire n’eribeha nabi? Iwukendilhuaho iwasilhusya omwa byalhuba. Kuthya, thwamabiriminya ngoku thunemukolha ebya Yehova aponire, thutholere ithwahindulha omwa byalhuba. Paulo abere akakania okwa mitse mibi ng’eyo, mwabugha athi: “Mughane eyosi eyi.” Thuthakania okw’ibiri y’okw’eyi: obusingiri n’ebithisirire.​—Soma Abanya Kolosai 3:5-9.

6, 7. (a) Ebinywe bya Paulo bikakanganaya bithi ngoku kikayithagha akaghalha eriyithuthulha kw’emibere ya kera? (b) Sakura abya omwa ngebeki? Niki ekya muhereraya akaghalha k’eribinduka?

6 Obusingiri. Erikwamana ne Biblia, “erisingira” ly’erikolha eby’emyatsi y’engyingo n’omundu oyo muthathahenie nayu omwa bilhaghiro. Paulo mwabugha athi Abakrisitayo ‘ibitha’ esyongumbu kutse ebitsuku byabu bikahika okwa myatsi y’obusingiri. Ekyo kikamanyisaya indi thutholere ithwakolha kutsibu eriyilhusya mw’esyongumbu nyibi. Kyangana kalha erikolha ekyo, aliwe kithokekene!

7 Eki thukakilhangirira oku mwali wethu we Japani oyukahulhawa mwa Sakura. * (Lebaya omwatsi ahikwa.) Sakura abere akakulha, mwabya akayowa iniali omwa mbwera n’omwa bulighe. Eryanza eriyilhusya omo mbwera, mwatsuka eribya akakesya n’abalhume eritsuka ahathungira myaka 15. Sakura mwalhusya mw’amakule mirundi isathu. Mwabugha athi: “Erimbere, munatsuka eribya ngayowa nga ngali buholho ingabana ow’erikesya nayu, kundi iningalhangira nga banyanzire. Aliwe iningabya ingayongera erikolha emyatsi eyo, iningayongera eribulha obuholho.” Sakura mwahikya myaka 23 iniane omwa ngebe eyi. Endambi muyahika amatsuka erigha e Biblia n’Abema ba Yehova, amanza ebyabya ak’igha. Yehova mwamuwathikya erileka omutse w’obusingiri oyo n’erihwamu eriyitsweba n’eriyowa ng’ahemukire. Munabwire, Sakura ni mutemburi w’omughulhu wosi, kandi syakiyowa ng’oyuli omo mbwera. Akabugha athi: “Ngatsemire eribya ingali omwa kyutsutsu ky’olhwanzo lhwa Yehova obuli kiro.”

NGOKU WANGA LEKA EMITSE MIBI

8. Ni mitse yahi eyangaleka ithwakina embere sya Nyamuhanga?

8 Ebithisirire. Omwa Biblia, ebithisirire sibiri subulira okwa busingiri busa. Mwamuli ng’erinywa ethaba kutse erikania-kania eby’esisoni. (2 Abanya Korinto 7:1; Abanya Efeso 5:3, 4) Ikyangana manyisya n’ebindu bibi ebya bandu bakakolha omwa bubiso-biso, ng’erisoma emyatsi eyanga baletha mw’esyongumbu sy’emyatsi y’engyingo kutse erilebya eby’obutswatswa. Ebi ibyangana lethera omundu y’omutse mubi ow’erinyighitha ebitsuku biwe by’olhubutho. (Abanya Kolosai 3:5) *​—Lebaya omwatsi ahikwa.

9. Omundu amathunga omubere w’eribya isyanga thoka eriyikakirya okwa ngumbu nyibi sy’eby’engyingo, mwanga lhwiririraki?

9 Abandu abakabera erilebya eby’obutswatswa bakathunga “engumbu” nene ey’eby’engyingo neryo ibabya bakobe b’emyatsi y’engyingo. Abakasekulhaya okwa myatsi eyi bakabugha bathi omundu anganasa mw’engumbu y’eryanza erilebya eby’obutswatswa ng’ekyaka ky’omunywi w’ethaba. Neryo kwesi sikiri swekaya eribya omubere w’erilebya eby’obutswatswa iniangana lhwiririra mw’ebitsibu. Ebitsibu ng’ebyo mwamuli eriyowa iwuhemukire, erithendi kolha ndeke okwa mubiiri, amaka eribulha mw’obuholho, erithwa embeta, nibya n’eriyitha. Omulhume mughuma abere aghunza omwaka iniabirithoka eriyithwa okwa mubere w’erilebya eby’obutswatswa, mwabugha athi lero nayu mwayowa iniabiriyithunga mw’ekitsumbi.

10. Ribeiro mwaleka athi omutse w’erilebya eby’obutswatswa?

10 Okwa bandu banene, ni malhwa eriyihighulha okw’irebya eby’obutswatswa. Aliwe wangana singura amalhwa ayo. Thalengekania okwa ky’erileberyako kya Ribeiro owe Brazil. Abere akine munyethu, mwalhua eka amayabya akakolera omwa fakitore y’esyombapura. Okwa mubiiri, mwatsuka eribya akalhangira esyogazeti esiri mw’eby’obutswatswa. Ribeiro mwabugha athi: “Omwa bolho-bolho, munabyanza kutsibu. Munahika n’okwa lhulengo lhw’eribya isinanga sagha erilebya esyovidiyo esy’eby’obutswatswa, n’omukali oyo nabya ng’ikere nayu iniane omwa nyumba.” Neryo kiro kighuma, Ribeiro iniane okwa mubiiri mwalhangira omwa kirundu ky’ebitabu imune akatabu kethu aka Embiitha ey’Eribana Obutseme omw’Amaka. Mwakimya neryo amakasoma. Eby’asoma mubyaleka iniathwamu erigha e Biblia n’Abema ba Yehova. Aliwe mukyana thwalira Ribeiro y’obuthuku eriyihighulha ndeke okwa mutse w’erilebya eby’obutswatswa. Ekya muwathikya niki? Mwasoborera athi: “Erisaba kutsibu, erisoma e Biblia, n’erighanirya okwa byang’igha, mubyaleka inayongera erisima emibere mibuya ya Nyamuhanga neryo olhwanzo olhwa ngamuwithire lhwamakubathirya omuthima w’eryanza erilebya eby’obutswatswa.” Busana n’obuwathikya bw’Ekinywe kya Nyamuhanga n’omulimu wiwe, Ribeiro mwahindulha emibere yiwe, amabatizibwa, na lino anemukolha ng’omusyakulhu w’ekithunga.

Thutholere ithwanza Yehova ya kutsibu n’eripona ekibi

11. Ni kyahi ekyanga wathikya omundu eriyihighulha okw’irebya eby’obutswatswa?

11 Wanamalhangira ngoku erithasoma e Biblia lisa, siry’eryaleka Ribeiro iniathoka eriyihighulha okwa mutse w’erilebya eby’obutswatswa. Mwalhangira athi akaghaniraya kutsibu okwa by’akasoma omwa Biblia n’eribilighira erihika okwa muthima wiwe. Mwasaba Yehova, erimulemba-lemba athi amuwathikaye. Nethu erithoka eriyihighulha okw’irebya eby’obutswatswa, thutholere ithwanza Yehova ya kutsibu n’eripona ekibi.​—Soma Esyonyimbo 97:10.

YIHIGHULE OKW’IHITHANA, EBITSUMI, N’ERIBIHA

12. Ni kyahi ekya wathikaya Stephen erilhua mw’obutsurumi n’erileka eritsuma?

12 Abandi bandu bakahithana lhuba-lhuba n’eribugha ebinywe ebikalire eby’ebitsumi. Bakabya babirikolha ekyo, eka yabu yosi yikahambawako. Mughalha wethu mughuma e Australia oyuk’ahulhawa mwa Stephen iniakahithana lhuba-lhuba n’eritsuruma kutsibu n’okwa hindu hike-hike. Akabugha athi: “Ingye na mukali waghe muthwaghabulhana kasathu kandi thwabya ithukayathwa n’embeta.” Omwa buthuku obo mubatsuka erigha e Biblia n’Abema ba Yehova, neryo Stephen amaghendera okwa by’abya ak’igha. Akabugha athi athali aminya Yehova, ekindu ikikabya kyamamuponesya iniakahithana iniayowa ng’akendihuta ng’ebbomu. Aliwe Stephen abere akatsuka erighendera okwa busondoli bwe Biblia, emyatsi muyuwana. Akabugha athi: “Engebe y’eka yethu muyuwana. Busana n’obuwathikya bwa Yehova, hathya ngayowa ingawithe obuholho n’obuthekane.” Lino Stephen anemukolha ng’omughombe omuwathikya, na mukali wiwe amabiririkolha obutemburi bw’omughulhu wosi habw’emyaka mingyi. Abasyakulhu ab’omwa kithunga kya Stephen bakabugha bathi: “Stephen ni mulhume mukuthu, muyikambi, kandi ni mwolho.” Kandi mubabugha bathi sibali bathalhangira iniabirihiririkana. Stephen akabugha athi si kaghalha kiwe erithoka esyombinduka esyo. Akabugha athi: “Emighisa eyosi eyi sinanga thungireko na mughuma ku ngathaligha obuwathikya bwa Yehova obw’erinyihindulha mwa muhya-muhya.”

13. Busana naki omubere w’erihithana ni w’akabi? E Biblia yikathukunga okuki?

13 E Biblia yikathukunga okw’ihithana, eritsuma, n’emipuro. (Abanya Efeso 4:31) Ebi bikalhwiririra mw’amalhwa. Munabwire, abangyi omwa kihugho bakayowa bathi siki wamabya n’omubere w’erihithana n’obutsurumi. Aliwe kwenene yiri yithi omubere oyu syaliha Omuhangiki wethu y’ekitsumbi. Baghalha bethu bangyi, babirihinduka n’eryambalha omundu muhya-muhya.​—Soma Esyonyimbo 37:8-11.

14. Kinathokekene omutsibu eribya mwolho?

14 Mughalha wethu oyukahulhawa mo Hans ni musyakulhu w’ekithunga e Austria. Omusangania w’akathunga k’abasyakulhu ow’omwa kithunga kya Hans mwamubughako athi: “Ni mughalha wethu omwolho, oyo wukanza wukabya nayu.” Aliwe erimbere Hans kw’athabya athya. Iniakine mulhwana, mwatsuka erinywa obwabu bunene neryo amabya mutsibu. Kiro kighuma mwathamira, amahithana kutsibu erihika n’okw’itha omusika oyo abya akathetha. Hans mwabohwa ahabw’emyaka 20, aliwe engomo muyithahindulha emibere yiwe. Neryo mama wiwe mwabugha n’omusyakulhu w’ekithunga athi abungire Hans, neryo mwatsuka erigha e Biblia. Hans akabugha athi: “Mukithanyolhobera erilhusya omundu owa kera. Amasako awanyiwathikaya ni Isaya 55:7, ahakabugha hathi: “Omubi aleke enzira yiwe,” na 1 Abanya Korinto 6:11, ahakakanaya okwa bandu ababirileka emibere mibi hathi: “Neryo abandi omo kathi-kathi kenyu kwa mwanabya muthya.” Ahabw’emyaka mingyi, omwa bolho-bolho Yehova mwanyiwathikya erilhabira omwa mulimu abuyirire eryambalha omundu muhya-muhya.” Hans mwabatizibwa iniakine omwa ngomo, kandi mwalhusibwa omwa ngomo iniamabirighunzamo myaka 17 n’embindi. Mwabugha athi: “Ngasima Yehova busana n’olhukeri n’erighanyira liwe linene.”

15. Ekindi kindu eky’okwa mundu wa kera ni kyahi? Kandi e Biblia yikakibughako yithiki?

15 Ekindi ky’okwa mundu wa kera w’amabehi. Ng’eky’erileberyako, abandu bangyi bakakolesaya amabehi nuku sibathuhe omusolho kutse eribya kw’olhubanza busana n’ebisobyo byabu. Aliwe Yehova ni “Nyamuhanga w’ekwenene.” (Esyonyimbo 31:5) Neryo akanza abosi abakamuramaya “ibabugha eby’ekwenene” butsira “eribihirana.” (Abanya Efeso 4:25; Abanya Kolosai 3:9) Kwesi, thutholere ithwabugha okwenene, n’omukyangabya ikikendi thuhemulha kutse ikikalire.​—Emisyo 6:16-19.

NGOKU BASINGURA

16. Ni kyahi ekikendi thuwathikya erilhusya omundu wa kera?

16 Kikalire omwa kaghalha kethu erilhusya omundu wa kera. Sakura, Ribeiro, Stephen, na Hans abosi mubahiraho akaghalha kanene erihindulha emibere yabu. Ekya bawathikaya w’amaaka w’Ekinywe kya Nyamuhanga n’omulimu wiwe abuyirire. (Luka 11:13; Abaebrania 4:12) Erithoka erighasirwa omwa maaka ayo, thutholere ithwasoma e Biblia buli kiro, ithwaghanirya kuyo, n’erisaba erihebwa amenge wa Nyamuhanga n’akaghalha k’erikolesya ebya thukigha. (Yosua 1:8; Esyonyimbo 119:97; 1 Abanya Tesalonika 5:17) Kandi thukathasyaghasirawa omwa Kinywe kya Nyamuhanga n’omulimu wiwe abuyirire omughulhu thukathegheka emihindano n’eriya kuyo. (Abaebrania 10:24, 25) Kandi thutholere ithwakolesya ebindi bindu ebya ekithunga kya Yehova kyabirithuha ng’esyogazeti syethu, etivi eya JW, e JW Library, ne jw.org.​—Luka 12:42.

Thwanga yithuthulhako thuthi emibere ya kera? (Lebaya enungu 16)

17. Thukendi syakania okuki omo mwatsi owakakwamako?

17 Thwamabirikania okwa mitse mingyi eya thutholere ithwayihighulhako n’erighusayo haali thwamabya b’eritsemesya Yehova. Aliwe hane n’ebindi bingyi ebya thutholere ithwakolha. Thutholere ithwambalha omundu muhya-muhya kutse eribya n’emibere mihya-mihya n’erilhangira thuthi y’eyikabya ngebe yethu eya buli kiro. Omo mwatsi owakakwamako, thukendi syakania ngoku thwanga kolha eki.

^ enu. 7 Awandi mena omo mwatsi ono abirihindulhwa.

^ enu. 8 Lebaya esura 25 ey’ekitabu Questions Young People Ask​Answers That Work, e Volyumu 1.