Obuminyereri 3. Esyondwalha
Obuminyereri 3. Esyondwalha
“Abandu bakendi . . . syalhwalha esyondwalha esikalire.”—LUKA 21:11, Contemporary English Version.
● Bonzali, oyukakolha okwa by’amaghalha omwa kihugho kighuma ekyabirinuba kutsibu n’esyonyuhi omwa Afirika, akalengaho erikolha ekyosi-kyosi ekyanga thoka erithambira abakathakulha eby’obughuli abane muholha busana n’obulhwere obwa Marburg. * Abirisaba obuwathikya okwa bakulhu b’omwa muyi munene aliwe sibali bathamusubirya. Erighunzerera enyuma w’emyezi ini, obuwathikya mubwahika, aliwe Bonzali iniabiriholha. Mwahambwa obulhwere bwe Marburg erilhua okwa bathakuli b’eby’obughuli abo aby’akanza eriwathikya.
OBWEMA BUKAKANGANAYAKI? Esyondwalha esikahamba ebihaha (ng’ekikuba ky’embeho), amalhwere w’olhuturuko, esilimu, etibbi, n’omutsutsa ni nguma sy’okwa syondwalha esikalire kutsibu esikahamba abandu. Omo mwaka wa 2004 musa, ebiika bithano by’esyondwalha esi muby’itha hakuhi abandu abahikire miliyoni ikumi n’emithwalho sanju. Omwa bikuhi, amalhwere aya mwitha hakuhi omundu mughuma obuli sekendi isathu, omo mwaka wosi.
NI MALENGEKANIA WAHI AWAKANYIRIRE? Omughanzo w’abandu omwa kihugho kyosi akongera erikanya, neryo ekyo kikaleka n’esyondwalha isyongera. Busana n’ekyo abandu bangyi ibangana hambwa obulhwere.
MBWINO AMALENGEKANIA AYA ANAHIKIRE? Omughanzo w’abandu omwa kihugho kyosi abiryongerakutsibu. Aliwe ku bine bithya n’okwa maaka w’abandu aw’eriminyerera esyondwalha, erikakiryasyo, n’erithambirasyo. Neryo wamathakilengekaniako, mbwino esyondwalha n’ebikalhwiririramu si bitholere bikakeha omwa bandu? Aliwe kwa bithe bithya.
WUKALENGEKANAYA WUTHIKI? Mbwino abandu bane muhambwa esyondwalha esikalha-kalire ngoku e Biblia yalhaghulha?
Emisiki, enzalha, n’esyondwalha bikahamba nabi okwa syomiliyoni sy’abandu. Esyomiliyoni nyingyi sy’abandu bakaghalhawa busana n’abandi eribakolha nabi—abangyi ibakolhwa nabi n’abatholere eribatheya. Thulebaye ekya obuminyereri bwe Biblia bukabugha okwa bikendi syabya.
[Omwatsi ahikwa]
^ E Marburg ni kahuka akali ng’akakaletha Ebola.
[Eblabbu]
“Ni kibi kutsibu erilibwa n’endale kutse ekindi kindu, aliwe kandi kuthya ni kibi kutsibu erilibwa n’obulhwere obukalire eritsuka omwakathi kw’omubiri neryo ibwatsuka erilhangirika okwa mubiri n’erilhangira bukakulya iwe wosi.”—MICHAEL OSTERHOLM, OYUKASEKULHAYA OKWA MALHWERE.
[Ahalhuire Ekisasani]
© William Daniels/Panos Pictures