Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

Ghenda-ghendanaya n’Ebiri Omwa Musabe owa Thatha Wethu—Ekitsweka II

Ghenda-ghendanaya n’Ebiri Omwa Musabe owa Thatha Wethu—Ekitsweka II

‘Thatha wenyu anasi ebibali bwagha.’MT. 6:8.

1-3. Ni kyahi ekyaleka mwali wethu mughuma iniakakasya ngoku Yehova anasi ebya thukayithagha?

LANA syendisy’ibirirwa ekyamubyako iniane e Germany omwaka owa 2012. Mwalhangira emisabe yiwe ibiri iyamasubwamu. Mwasaba omusabe w’okubanza iniane omwa treyini akaya okwa kibugha ky’endege. Mwasaba Yehova athi amuwathikaye abane akaghisa k’erithulira. Mwasaba omusabe owakabiri abirihika okwa kibugha, aliwe amabwirwa ngoku endege eyalyendighendamu yikendi syaghenda engyakya. Neryo Lana mwasaba kundi abya iniamasighalha n’esyosente nyike kutsibu kandi isyawithe ah’akendi kesya.

2 Abere akanaghunza erisaba, amowa omundu akamubirikirako athi, “Lana, kuthi, nawu wamahika hano ha wuthi?” Omulhwana oyuwamubirikirako babya bakasomera okwa sukuru nguma kera. Omulhwana oyo abya iniane na mama wiwe na mukaka wiwe, ababya bakamutsindika akaghenda e South Africa. Elke, mama w’omulhwana oyo mwabya abiriminya ekitsibu kya Lana, mwamukokya ewiwe. Elke na mama wiwe mubabulya Lana y’ebibulyo bingyi ebihambire okw’ikirirya liwe n’okwa mubiiri wiwe w’erithulira mughulhu wosi.

3 Engyakya, babere babirirya eky’engyakya ekyuwene, mubabulya ebindi bibulyo bingyi, Lana inianemubisubirya, mwimya esyonamba syabu sy’esyosimu nuku anga kulha-kulhania erianzisibwa eri. Lana mwahika ewabu ya ndeke kandi na munabwire akinakolha ng’omutemburi w’omughulhu wosi. Akayowa athi ‘Oyukasubiraya erisaba’ yuwaleka ebyosi ebi ibyathokekana.Esy. 65:2.

4. Ni biyithawa byahi ebya thukendi kaniako?

4 Omughulhu thukawa kw’ekitsibu, thwangana nguhirwa erisaba, kandi na Yehova akatsema akowa emisabe ng’eyi ey’erisaba obuwathikya. (Esy. 34:15; Emi. 15:8) Thwamaghanirya ndeke okwa musabe owa Thatha wethu, thwangana lhangira ihane ebindi bindu bikulhu by’erisabako ebya thwanganabya nga thwam’ibirirwa. Ng’eky’erileberyako, thuthalebya ngoku ebiyithawa byethu eby’obunyakirimu bikakanganibawa omwa bindu bisathu ebikaghunzerera omwa musabe owa Thatha wethu. Mbwino hane ekindi ekya thwanga kolha erikangania ngoku thunemughenda-ghendania n’eky’erisaba akalyo kethu aka buli kiro?Soma Matayo 6:11-13.

‘WUTHUHE MUNABWIRE AKALYO KETHU’

5, 6. Busana naki kitholere erisaba akalyo kethu aka buli kiro n’omuthwangabya ithunawithe ebya thukayithagha?

5 Omwa binywe ebi, Yesu mwakangirirya athi ithwasaba akalyo “kethu” butsira akalyo “kaghe.” Victor, omulebererya w’omuthimbo omwa Afirika, akabugha athi: “Mughulhu wosi ngasima Yehova kundi ingye na mukali waghe sithulibya n’amaghaniryo w’ebya thukendirya nga bikendilhua hayi, kutse nga thukendi kesya hayi. Obuli kiro balikyethu bakathutsomana omwa lhwanzo. Aliwe neryo ngasaba indi abakathutsomana abo bathoke erisingura ebitsibu ebya bakabana omwa by’emingirirye.”

6 Ithwe thwamabya ithunawithe eby’erirya habw’ebiro bingyi, thutholere ithwalengekania okwa balikyethu abangabya ibali omwa bunakwa kutse ababiriwa kw’ekitsinduli. Isithwasubulira okw’ibasabira lisa, thutholere ithwahira erisaba lyethu ly’omwa mikolere. Ng’eky’erileberyako, thwanganaha balikyethu b’okwa bya thuwithe. Kandi ithwanganabya thukahayo erisighika omubiiri w’ekihugho kyosi, ithunasi ngoku ebya thukahayo bikakolesibwa ndeke.1 Yn. 3:17.

7. Yesu mwaha eky’erileberyako kyahi erikangania ngoku sithutholere thukayilhuhya ‘n’amaghaniryo busana n’omwa ngyakya’?

7 Yesu eribugha athi akalyo aka buli kiro, angabya iniamanyisaya ebiyithawa byethu eby’ekiro ekyo. Neryo mwongera erikangania ngoku Nyamuhanga ak’ambalhaya ebimole by’omoli n’eribulya athi: ‘Syendi syabambalya kwilhaba aho inywe bandu b’erikirirya like kwehi? Neryo simuyilhuhaye n’amaghaniryo muthi, thwasyambalhaki kwehi?’ Mwaghunzerera n’erihano likulhu lino: ‘Simuyilhuhaye n’amaghaniryo busana n’omwa ngyakya.’ (Mt. 6:30-34) Eki kikakanganaya ngoku thutholere ithwatsema thukabana ebiyithawa bikulhu eby’ekiro ekyo omwa kanya k’erianza ebindu bingyi. Ebi mwanganabya imwamuli eribya ithunawithe ah’erikesya, omubiiri ow’angana thuthokesya erilisya eka yethu, n’amenge aw’erighumira ebitsibu by’amalhwere. Aliwe thwamabera erisaba eby’ekinyamubiri bisa-bisa, ithukendibya isithuthasaba ndeke. Thunawithe n’ebiyithawa eby’obunyakirimu eby’omughaso munene.

8. Yesu eribugha athi akalyo kethu aka buli kiro kikathw’ibukaya kiyithawa kyahi kikulhu? (Lebaya ekisasani ekiri okw’itsuka.)

8 Yesu eribugha athi akalyo kethu aka buli kiro kikathw’ibukaya ngoku thukayithagha n’akalyo ak’obunyakirimu. Omukama wethu mwabugha athi, ‘Omundu syendi syabyaho busana n’obundu ibobwene, aliwe busana n’obuli kinywe ekikalhua omwa buno bwa Nyamuhanga.’ (Mt. 4:4) Kwesi thulhole embere erisaba thuthi Yehova abye inianemuthulisya ebyalya by’obunyakirimu okwa buthuku obutholere.

‘WUTHUBUYIRE AMALHOLHO’

9. Ebibi byethu biri bithi “ng’amabanza”?

9 Omwa sindi mbindulha sye Biblia, ekinywe “amalholho” ekiri omu Matayo 6:12 kikanahindulhawa mwa “amabanza.” (Mt. 6:12; Lk. 11:4) Emyaka eyilhabire oku 60 enyuma, egazeti eno muyasoborera ndeke yithi: “Ekibi ky’erithwa ebihano bya Nyamuhanga kikaleka ithwabya ng’abalimu eribanza liwe. . . . Busana n’ekibi kyethu, Nyamuhanga anganathwamu erithulhusya kw’engebe. . . . Angana lekeraho erithasyathutheya, n’erithwa obughuma bwethu nayu. . . . Thuwithe eribanza ly’erimwanza omw’imwowa; neryo thukabya thwamakolha ekibi, thukabya ithwamalemwa erithuha eribanza ery’erimukangania olhwanzo, kundi ekibi sikiritsemesaya Nyamuhanga.”1 Yn. 5:3.

10. Ni kyahi ekikaleka ikyathokekana Yehova erighanyira amalholho wethu, kandi thutholere ithwakithwalha thuthi?

10 Kundi thukayithagha erighany23irwa buli kiro, ekihongwa ky’embanulho ya Yesu kisa kya Nyamuhanga angakolesya erithusangulha kw’amalholho. Nomwakine indi embanulho eyi yathuhawa myaka nga 2,000 enyuma, thutholere ithwalhangirayo nga muyamahebwa. ‘Endihi’ y’esyongebe syethu ‘ni nene kutsibu’ indi sihali mundu n’omughuma oyuthahikene oyuwanga thuhayo. (Soma Esyonyimbo 49:7-9; 1 Petero 1:18, 19.) Omo kwenene, sithutholere thukalhuha erisima Yehova busana n’ekihembo eki. Kandi ebinywe ‘amalholho’ kutse “ebibi byethu,” butsira “ebibi byaghe,” kikathwibukaya ngoku ithwe bosi omwa kithunga thukayithagha embanulho eyi. Neryo kwesi Yehova anzire ithwatsomana n’obunyakirimu bw’abandi butsira obwethu busa, n’ibya n’obw’ababirithusoberya. Mughulhu mungyi, ebya bakathusoberaya ni hindu hike-hike kandi thukabanira h’akaghisa ak’erikangania ngoku thwanzire balikyethu thukabaghanyira ngoku Nyamuhanga akathughanyira.Kol. 3:13.

Wamabya wanzire Nyamuhanga abye akakughanyira, nawu wubye wukaghanyira abandi (Lebaya enungu 11)

11. Busana naki ni kikulhu eribya n’omuthima w’erighanyira?

11 Eky’obulighe, busana n’obuthahikana, thwangana yisanga ithwabiri bikana kw’ebinigha. (Law. 19:18) Thukabya thukabwira abandi, hanganabya abakabya okwa lhuhandi lhwethu neryo ekithunga ikyaghabana. Thwamaleka ekindu ng’ekyo kikabya, ikikendi kangania ngoku sithutsomene olhukogho lhwa Nyamuhanga n’embanulho. Thwamakangania omubere w’erithendi ghanyira, na Thatha wethu isyangathasya thughanyira omw’ikolesya embanulho ya Mughalha wiwe. (Mt. 18:35) Yesu mwakikania okw’ekyo anabirighunza eribugha omusabe owa Thatha wethu. (Soma Matayo 6:14, 15.) Erighunzerera, thwamabya b’erighasirwa omwa bughanyiri bwa Nyamuhanga, syatholere akabya mutse wethu erikolha ebibi ebikalha-kalire. Eribya ithwanzire eriyihighulha okwa kibi likaleka ithwasaba ekindi ekiri ahikwa hano.1 Yn. 3:4, 6.

‘SIWUTHWINGIRAYE OMW’IRENGWAKO’

12, 13. (a) Ni kyahi ekyahika oku Yesu abiribatizibwa? (b) Busana naki ilhwabya ini lhubanza lhwawu wamawa omw’irengwako? (c) Yesu mwakanganiaki omw’isighalha iniane muthaleghulha erihika okwa lhuholho?

12 Ebyahika oku Yesu akanalhua okw’ibatizibwa bikaleka ithwaminya ekiyithawa eky’erisaba thuthi: ‘Siwuthwingiraye omw’irengwako.’ Omulimu wa Nyamuhanga mwasondolha Yesu eriya omwa mbwarara. Busana naki? Nuku ‘e Sitani yimulengeko.’ (Mt. 4:1; 6:13) Mbwino ekyo kinatholere ikyathuswekya? Thwamabya ithunasi enzumwa eyaleka Nyamuhanga iniathuma Mughalha wiwe y’okwa kihugho, isithwanga sweka. Ekyo kyabya busana n’erighunzaho omwatsi owabuthukaho Adamu na Eva bakaghana ehamuli ya Nyamuhanga ey’erithabalha. Omwatsi oyu mwaleka ihabya ebibulyo ebikayithagha obuthuku erisubwamu. Ng’eky’erileberyako, mbwino Nyamuhanga mwathahangika ndeke omundu? Mbwino kyanabya ikyangana thokekana omundu oyuhikene erisighika ehamuli ya Nyamuhanga ey’erithabalha nomuhangabya erilengwako erikalhua okwa “mubi”? Kandi, abandu banganabere ndeke bamayithabalhako, ngoku Sitani abugha? (Enz. 3:4, 5) Erisubirya ebibulyo ebyo kwenene kyangathwere buthuku buuli, aliwe kyanga kanganirye ebihangikwa byosi, n’abamalaika ngoku Yehova akakolesaya obukulhu bwiwe erighasira abandu.

13 Yehova abuyirire, neryo syangalenga oku mundu, erimukolesya ekibi. Aliwe Sitani ‘yukalenga’ okwa bandu. (Mt. 4:3) Sitani akahira h’ebikaleka omundu inialengwako. Aliwe, omundu yukathwamu ng’ingire omw’irengwako eryo kutse eyihi. (Soma Yakobo 1: 13-15.) Yesu iyo iniakaghanira aho-n’aho obuli irengwako omw’ikolesya Amasako awatholere. Omw’eki, Yesu mwasighika ehamuli ya Yehova ey’erithabalha. Aliwe Sitani mwathamuleker’aho. Mwalinda ‘owundi mughulhu’ owuwene. (Lk. 4:13) Yesu mwathalighira Sitani erithwa obuthaleghulha bwiwe. Kristo mwakangania ngoku Yehova yuwithe ehamuli y’erithabalha kandi ngoku omundu oyuhikene angana sighalha iniane muthaleghulha nomuhangabya erilengwako erikalire. Kandi Sitani anemulengaho erithebya abakwamire Kristo, nawu imwawune.

14. Ni kyahi ekya thutholere ithwakolha nuku sithwingire omw’irengwako?

14 Busana n’omwatsi ow’aliho ow’ehamuli ya Nyamuhanga ey’erithabalha, Yehova abirilekerera Sitani erithulengako. Sibugha ambu Nyamuhanga akabya iniamathuhira omw’irengwako. Aliwe athuyikethere kandi anzire erithuwathikya. Obughabe obw’eriyithwiramu obwa Yehova abirithuha bwa bukaleka iniathakwama kyathukakirya okw’ingira omw’irengwako. Ithwe thutholere ithwakolha bindu bibiri—eribya ithunabukire bunyakirimu n’eriyitsingirira omw’isaba. Yehova akasubiraya athi emisabe yethu?

Ibya iwun’imene ndeke bunyakirimu kandi iwune n’omuhwa omwa mubiiri w’erithulira (Lebaya enungu 15)

15, 16. (a) Ni by’erirengwako nga byahi ebya thutholere ithwayitheyako? (b) Omundu amawa omw’irengwako, ow’eritsweba nindi?

15 Yehova akathuha omulimu abuyirire wiwe, owakathuha akaghalha n’erithuwathikya erisingura erilengwako lyosi. Erilhabira omwa Kinywe kiwe n’ekithunga, Nyamuhanga akasangwa athubwira ebya thutholere ithwayitheyako, ng’erilhabirirania omw’ikolesya obuthuku bwawu, esyosente, n’akaghalha okwa bindu ebithawithe mughaso. Espen na Janne bikere omwa kihugho kirebe ekikulha-kulene, omwa Europe. Ahabw’ekya mingyi mubakolha ng’abatemburi ab’omughulhu wosi omwa kitsweka ekyabya mw’obuyithawa. Babere bakabutha omwana w’okubanza, mubaleka obutemburi, lino bawithe babiri. Espen akabugha athi, “Ithukabera erisaba Yehova thuthi isithwawa omw’irengwako kundi sithukighunza buthuku bunene omwa by’ekiteokrasi ngoku thwabya erimbere. Thukasaba Yehova erithuwathikya eribya ithun’imene ndeke bunyakirimu kandi ithune n’omuhwa omwa mubiiri w’erithulira.”

16 Erindi irengwako eryabirikanyirira munabwire ly’erilebya eby’obutswatswa. Thwamawa omw’irengwako ng’eri, sithwanga tsweba Sitani. Busana naki? Kundi Sitani n’ekihugho kiwe sibangathukaka erikolha ekya thuthanzire. Abandi babiriyirethera eriwa omwa kithegho eki omw’ihwerya amalengekania wabu okwa by’obutswatswa. Aliwe thwangana kirwanisya kundi n’abandi balikyethu babirithoka.1 Kor. 10:12, 13.

‘WUTHULHAMAYE OKWA MUBI’

17. (a) Thwanga ghenda-ghendania thuthi n’ebya thukabugha omwa musabe thuthi thulhamibawe okwa mubi? (b) Ni humulikana lyahi erya thulindirire?

17 Erithoka erighenda-ghendania n’ebya thukabugha omwa musabe thuthi ‘wuthulhamaye okwa mubi,’ thutholere ithwalengaho erithendibya ‘b’ekihugho kya Sitani.’ Sithutholere ‘thukanza ekihugho kutse emyatsi y’ekihugho.’ (Yn. 15:19; 1 Yn. 2:15-17) Eki ni ky’erikolha mughulhu wosi. Ka kikendisya humulikania omughulhu Yehova akendi syasubirya erisaba eri omw’ighunzaho Sitani n’ekihugho kiwe kibi kino! Aliriryo thutholere ithw’ibuka ngoku Sitani abere akaghuswa okwa kihugho kwa hano mwaminya kw’awitheko kathambi kake buyira. Neryo omwa kinigha kinene, akakolha ekyosi-kyosi eryanza erithwa obuthaleghulha bwethu. Neryo kwesi thutholere ithwalholha embere erisaba erilhamibwa okwa mubi oyu.Erib. 12:12, 17.

18. Erithoka erisyalhama, ni kyahi ekya thutholere ithwakolha?

18 Wunanzire iwasyalhangira ebi bikabya? Kwesi wulhole embere erisaba wuthi Obwami bwa Nyamuhanga buyire erina liwe mwa libuyirire n’eriletha erisonda liwe okwa kihugho. Yeghemeraye Yehova erikuwathikya bunyakirimu na kinyamubiri. Libye ithwamu lyawu erighenda-ghendania n’ebiri omwa musabe owa Thatha wethu.