Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

Wubye Wukaghanirya Okwa by’Obunyakirimu

Wubye Wukaghanirya Okwa by’Obunyakirimu

“Wulengekanaye okwa myatsi eyi, wukwamirireyo, erilholya embere lyaghu liminyikale okw’abosi.”1 TIM. 4:15, NW.

ESYONYIMBO: 57, 52

1, 2. Obwongo bwethu ni bwa mbaghane buthi?

OMUBUGHE owa mundu asi, angana somagho, iniahandikagho, iniakania mugho, iniayitheghererya abandi bakabughagho, iniasaba mugho, n’eryimbira Yehova mugho. Ebi bikaswekaya kandi obuli kighuma kinawithe aha kikasondolerawa omwa bwongo. Abanya seyansi sibali bathayitheghererya ndeke eki nga kikabya kithi. Thukathoka erigha omubughe, kundi obwongo bwethu bukolire omwa mibere y’embaghane. Profesa ow’eby’emibughe akabugha athi, “Abaana eribya ibangan’igha omubughe ni kighuma okwa bikaleka [abandu] ibabya bambaghane kutsibu.”

2 Eribya ithwangana thoka eribugha n’erigha eyindi mibughe, Nyamuhanga yuwathuhira mw’amaaka ayo. (Esy. 139:14; Erib. 4:11) Kandi hane ekindi ekikaleka obwongo bwethu ibwabya ini bw’embaghane kutsibu. Erithendibya ng’ebisoro, ithwe muthwahangikwa “omwa kisosekanio” kya Nyamuhanga. Muthwahangikwa n’obughabe bw’eriyithwiramu kandi thwangana thwamu erikolesya amaaka w’eribugha omw’ipipa Nyamuhanga.Enz. 1:27.

3. Yehova abirithuha kihembo kyahi kibuyanga ekyanga thuha amenge?

3 Yehova oyuwahiraho omubughe abiriha abosi abanzire erimusikya b’ekihembo kibuyanga—e Biblia. Eyosi kutse omwa bitsweka, yine omwa mibughe eyilhabire 2,800. Wamabya wukaghanirya okwa biri muyo, wukabya iwam’usulya omwa bwongo bwawu mw’amenge wa Nyamuhanga. (Esy. 40:5; 92:5; 139:17) Iwukendibya iwamaghanirya okwa myatsi eyanga kuha “amenge w’erikuthwalha okw’ilhamibwa.”Soma 2 Timoteo 3:14-17.

4. Kikamanyisayaki erighanirya, kandi thukendi lebya bibulyo byahi?

4 Erighanirya ni hwerya amenge n’obulengekania okwa kindu iwakilengekaniako, mbulha ni kibuya kutse kibi. (Esy. 77:12; Emi. 24:1, 2) Abandu babiri ab’erighanirya kwa kutsibu ni Yehova na Mughalha wiwe, Yesu Kristo. (Yn. 17:3) Neryo ithwangana yibulya, erisoma omwatsi n’erighanirya kugho bihambene bithi? Ni byahi ebya thwanga ghaniryako kandi ekyangathuwathikya eritsemera erighanirya mughulhu wosi ni kyahi?

LHANGIRA WUTHI ERIGHA LYAWU LIKAKUGHASIRA

5, 6. Wukasoma, ni kyahi ekyanga kuwathikya eriyitheghererya n’eryibuka ebya wukasoma?

5 Hane ebindu bingyi ebikaswekaya ebya obwongo bwawu bukakolha isiwasi. Ng’erihumulha, erighenda, erighendya eggali kutse eritayipinga. Ebi ni bindu ebya wangakolha nibya isiwubihirireko n’amalengekania. N’okw’isoma, iwangana soma buthalengekania. Neryo kwesi ni kikulhu eribya iwunemulengekania ebya wukasoma nga bikamanyisayaki. Wukaghunza erisoma enungu y’omwatsi kutse wuthe watsuka owundi muthwe, wutholere iwatsuka erimana hake n’erilengekania okwa bya wamathasoma, erikakasya nga wanamabiyitheghererya ndeke. Obulhundu kutse ebindi ebikalengemeraya byangana leka amenge iniathabya okwa bya wukasoma neryo ikyaleka ibyathakughasira. Thwanga yitheya thuthi okw’eki?

6 Abanya seyansi bakabugha bathi ebinywe ebikasomawa omwa mulenge ow’ak’owika bik’olhoba eryibuka. Oyuwahangika obwongo bwethu anasi ekyo. Ky’ekyaleka iniabwira Yosua athi ambi iniaghanirya okwa kitabu Kiwe ky’Emighambo. Ekinywe erighanirya ekiri omw’isako eri omwa Kihebrania kikanamanyisaya erisoma omwa mulenge ow’ahisi. (Soma Yosua 1:8.) Erisoma e Biblia omwa mulenge ow’ak’owika likana leka iwakenga ebya wukasoma. Kandi eki ikyangana leka amenge iniathaya okwa bindi.

7. Obuthuku obuwene erighanirya okwa Kinywe kya Nyamuhanga bwo bwahi? (Lebaya ekisasani ekiri okw’itsuka.)

7 Iwangana soma amenge iniane okwa bindi, aliwe erighanirya likayithagha amenge iniabya okwa kya wuliko. Mughulhu mungyi, busana n’obuthahikana, obwongo bwethu bukanza ibwabya okwa bindu ebyolhobire. Kwesi ambi wukaghanirya wutholere iwabya iwunathekene, ahathe ebyanga kusulhusuthya n’ebyanga kulengemerya. Omuhandiki w’esyonyimbo iyo iniakabana obuthuku obuwene obw’erighanirya omughulhu ali omwa ngyingo inianabukire omwa kiro. (Esy. 63:6) Yesu, nibya oyuwabya awithe obulengekania obuhikene, nayu iniakanaghenda omwa mwanya ow’athekene busana n’erighanirya n’eriyasaba.Lk. 6:12.

EBYUWENE ERIGHANIRYAKO

8. (a) Mbaghane n’Ekinywe kya Nyamuhanga, ni kindi kyahi ekya thwanga ghaniryako? (b) Yehova akayowa athi thwamabya ithunemumukaniako?

8 Erilengekania okwa bya wukasoma omwa Biblia, n’ighanirya eritholere. Aliwe hane ebingyi ebya thwanga ghaniryako. Ng’eky’erileberyako, Omughulhu wukalhangira ebya Yehova abirihangika, thalengaho eribighaniryako. Eki ikikendileka iwapipa Yehova busana n’obubuya bwiwe. Kandi wamabya iwune n’owundi, mubwire eriyowa lyaghu. (Esy. 104:24; Emib. 14:17) Mbwino Yehova akanatsema erimupipa eriri mw’erimusima okw’ebyo? Leka Ekinywe kiwe kithubwire. Thunawithe omulhaghe ono owahambire okwa biro by’enyuma-nyuma bino: “Neryo ababya bak’ubaha Omwami Mukulhu, mubakania haghuma; n’Omwami Mukulhu mwathegha amathwe mw’owakyo, n’ekitabu ky’eryibuka ekyo mukyasakirwa embere siwe busana n’abandu abak’ubaha Omwami Mukulhu n’abakasima erina liwe.”Mal. 3:16.

Wukanaghaniraya okwa mibere n’ebiyithawa by’abawuk’igha nabu e Biblia? (Lebaya enungu 9)

9. (a) Paulo mwabwira Timoteo athi aghaniraye okuki? (b) Thwanga ghendera thuthi okw’ihabulha lya Paulo thukayitheghekera erithulira?

9 Omukwenda Paulo mwabwira Timoteo athi aghaniraye okwa byanga lhwiririra omwa by’akabugha, emibere yiwe, n’erikangirirya liwe. (Soma 1 Timoteo 4:12-16. *) Nga Timoteo, nethu thunawithe bingyi eby’obunyakirimu ebya thwanga lengekaniako. Ng’eky’erileberyako, thukayithagha obuthuku obw’erighanirya thukathegheka eriy’igha n’omwigha. Thutholere ithwalengekania oko mwigha, ebibulyo ebya thwanga mubulya n’eby’erileberyako ebyanga muwathikya erikulha-kulhana. Erighanirya okwa myatsi ng’eyi, ikikendi ghumya erikirirya ry’ethu kandi ikya thuwathikya ery’eghesya abigha bethu bo ndeke kandi n’omuhwa. Ekyo kya thunatholere ithwakolha thukayitheghekera eriyathulira. (Soma Ezera 7:10.) Obundi iwangana soma esura nguma omwa kitabu ky’Emibiri y’Abakwenda erikuwathikya eryongera omuhwa wawu omw’ithulira. Erighanirya okwa masako awathwanzire erikolesya ekiro ekyo, n’ebitabu ebya thutheghekire erighaba, ikikendi thuwathikya erikolha ndeke omubiiri wethu. (2 Tim. 1:6) Lengekanaya okwa bandu ab’omwa bulhambu n’ebyanga batsemesya. Eriyithegheka ng’eri irikendi leka ithwathoka erithulira ndeke ‘n’erikangania obuthoki b’omulimu wa Nyamuhanga’ erilhua omwa Kinywe kiwe.1 Kor. 2:4.

10. Ni bindi byahi ebyanga thuwathikya erighanirya okwa myatsi y’obunyakirimu?

10 Mbwino wukana handika esyonzumwa omukania akalhabibwa omwa kithunga n’okwa mihindano eminene-minene? Erilhaba omwa byawahandika kikendi leka iwaghanirya okwa bya wabirigha omwa Kinywe kya Nyamuhanga n’omwa kithunga kiwe. Omwa syogazeti esya Akaleberyo ne Awake! esyathukabana obuli kwezi n’ebitabu bihya-bihya ebikahulhukibawa mukabya emyatsi mingyi eyo thwanga soma n’erighaniryako kutsibu. Wukasoma e Yearbook, kyanganabya kibuya erimana hake n’erighanirya okwa kyalholirweko imuwaghenda okwa kindi. Ekyo ikikendi leka iwaghanirya okwa bya wamasoma kandi ibyakuhambako. Iwangana ramba esyonzumwa ngulhu-ngulhu kutse erihandika esyonzumwa okwa musike, obundi esyangana syakuwathikya wukathegheka erisuba okw’oyuwanzisibawa, wukayahimba n’erihabulha balikyethu, kutse wukalhabya omukania. Ekikulhu kutsibu, erimana hake n’erighanirya wukasoma ebitabu byethu, ikikendi leka omwatsi iniakwingira neryo iwasima Yehova omwa musabe busana n’ebindu ebya wuk’igha.

WUBYE WUKAGHANIRYA OKWA KINYWE KYA NYAMUHANGA

11. Ni kyahi ekyathutholere ithwaghaniryako kutsibu kandi busana naki? (Lebaya n’omwatsi ahikwa.)

11 Ekya thutholere ithwaghaniryako kutsibu ky’Ekinywe kya Nyamuhanga. Ibbwa wamayisanga ibuli omwa mibere eyanga kukakirya erisoma e Biblia? * Sihali ekyanga kukakirya erighanirya okwa bya wabiribika omwa malengekania wawu, ng’amasako awa wanzire kutsibu n’ebinywe ebiri omwa syonyimbo syethu. (Emib. 16:25) N’omulimu wa Nyamuhanga iniakendi kuwathikya eryibuka eyindi myatsi mibuya eya wabirigha.Yn. 14:26.

12. Ni ndegheka yahi ey’erisoma e Biblia eyanga kughasira?

12 Obuli yenga, wangana hira h’ebiro by’erisoma n’erighanirya okwa busomi bwe Biblia obukabya omw’Ithendekero ery’Omubiiri w’Ekiteokrasi. Iwangana hiraho n’ebiro by’erighanirya okwa bya Yesu akolha n’eribugha. Omwa kwenene, ebitabu bye Biblia ebyasibwe kutsibu by’ebikakanaya okwa ngebe ya Yesu n’omubiiri wiwe w’erithulira. (Abar. 10:17; Ebr. 12:2; 1 Pet. 2:21) Nibya thunawithe n’ekitabu ekikathondekanaya ndeke ebya Yesu alhabamu omughulhu abya okwa kihugho. Ni kitabu ekyuwene kwilhabirirya wamasoma n’erighanirya oko myatsi eyikakanaya oku Yesu eyiri omwa buli sura.Yn. 14:6.

BUSANA NAKI NI KIKULHU ERIGHANIRYA?

13, 14. Busana naki ni ky’omughaso erilholha embere erighanirya okwa by’obunyakirimu, kandi eki ikikendi thuhira mw’omuhwa w’erikolhaki?

13 Erighanirya okwa by’obunyakirimu kikaleka omundu iniakulha bunyakirimu. (Ebr. 5:14; 6:1) Omundu oyuthe lengekanaya oku Yehova na Yesu syangalholha embere iniane n’erikirirya erighumire. Omundu ng’oyo akabya iniangana yihengeka n’erilhua okwa kwenene. (Ebr. 2:1; 3:12) Yesu mwasangwa abugha athi thwamathendi owa kutse eriangirira Ekinywe kya Nyamuhanga “omwa muthima owuwene,” isithwendi “hambakyo ndeke.” Erighunzerera, ithukendiyisanga “amaghaniryo, ebindu, n’eriyitsemesya ly’engebe eno” ibyabirithuheka neryo ithwaghana erikulha ndeke bunyakirimu.Lk. 8:14, 15.

14 Kwesi thulhole embere erighanirya okwa Kinywe kya Nyamuhanga. Eki ikikendi thuhira mw’omuhwa w’erighanirya okwa lhukengerwa lhwa Yehova n’emibere yiwe, ebikanibweko omwa Biblia. (2 Kor. 3:18) Ni bindi byahi ebya thwanga saba? Thuwithe olhusunzo lhw’erigherererya Nyamuhanga, erimuminya ndeke n’emibiiri yiwe erihika kera na kera.Omu. 3:11.

15, 16. (a) Thwamaghanirya okwa by’obunyakirimu ithukendi ghasirwa thuthi? (b) Busana naki kyanganakalha erighanirya, aliwe busana naki thutholere ithwahathikana?

15 Thwamabya thukaghanirya okwa by’obunyakirimu, ithukendibya ithune n’omuhwa w’erisighika ekwenene. Neryo ikyaleka ithwathoka erihimba balikyethu n’abak’anzisibawa abathukabana omw’ithulira. Erighanirya kutsibu okwa mbanulho ya Yesu Kristo, ekihembo ekya Yehova athuha, kikendi leka ithwatsemera olhusunzo lhw’eribya n’engolangana mbuya na Thatha wethu, Yehova. (Abar. 3:24; Yak. 4:8) Mark, owe South Africa oyuwabohawa habw’emyaka isathu busana n’erighana athi syang’ingira omwa by’amahe, mwabugha athi: “Erighanirya liri ng’erirambura ebindu ebyuwene. Thukabya thuk’ongera erighanirya kutsibu okwa by’obunyakirimu, thuk’ongera eriminya bingyi oku Yehova ebya thuthalhue thwasi. Hakanayira inayowa isingakiwithe muhwa, kutse erihanga-hangya busana n’omughulhu owakasa, neryo ng’imaya e Biblia n’erighanirya okw’isako lirebe. Kikanyihumulikania kutsibu.”

16 Ni kwenene, munabwire omwa kihugho mw’oswire ebikalengemeraya bingyi, neryo ikyaleka ikyakalha erighanirya okwa by’obunyakirimu. N’oghundi mughalha wethu omwa Afirika ye Patrick, akabugha athi: “Amalengekania waghe ali ng’akabokisi akuswire mw’emyatsi, eyuwene n’eyithuwene eyikayithagha eryungulhwa obuli kiro. Ngabya inde natsuka erighanirya, ngatsuka erilebya omwa malengekania waghe, ngana bana imune ‘bingyi ebikalyambaya obwongo,’ neryo inabibwira Yehova. Nomwakine indi eki kyangana thwalha kathuku imunatsuka erighanirya okwa by’obunyakirimu, ngayowa inamayithunda hakuhi na Nyamuhanga. Eki kikanyiwathikaya eriyitheghererya ekwenene ya ndeke.” (Esy. 94:19.) Omwa kwenene, abakasondaya “omwa masako obuli kiro” n’erighanirya okwa bya bak’igha bakaghasirawa.Emib. 17:11.

WANGABANA WUTHI OBUTHUKU?

17. Wangabana wuthi obuthuku bw’erighanirya?

17 Abandi bakabuka omwa ngyakya-ngyakya ibasoma, ibaghanirya, n’erisaba. N’abandi bakakolha ekyo bakalhuhuka omw’ithungyi. Wanganakikolha omw’igholho kutse wukayakesya. Abandi bakasoma e Biblia y’omwa ngyakya kandi ibathasyasomayo bathe bakesya. Aho bakabya ibamasomayo “omwa musibo n’omwa kiro,” kutse obuli kiro. (Yos. 1:8) Ekikulhu ly’er’imya okwa buthuku obwa thukakolesaya omwa bithawithe mughaso munene, ithwabukolesya omw’ighanirya okwa Kinywe kya Nyamuhanga.Efe. 5:15, 16.

18. E Biblia yikabugha yithiki okwa bakabya ibane mughanirya okwa bya bakasoma muyo n’eribihira omwa mikolere?

18 Ekinywe kya Nyamuhanga kikakanganaya ngoku abakakighanirayako n’erihira ebya bakasoma by’omwa mikolere bakendisyabana emighisa. (Soma Esyonyimbo 1:1-3.) Yesu mwabugha athi “obutseme buli oko bakowa ekinywe kya Nyamuhanga n’erikolhakyo.” (Lk. 11:28) Kandi ibbwa ekikulhu kutsibu, eribya thukaghanirya okwa by’obunyakirimu ikikendi thuwathikya erilethera Oyuwahangika obwongo bwethu y’olhukengerwa, kandi iniakendithuha etseme lino n’engebe y’erikotha omwa kihugho kihya-kihya ekithunganene.Yak. 1:25; Erib. 1:3.

^ enu. 9 Omwa mbindulha eya New World Translation of the Holy Scriptures, 1 Timoteo 4:15, hakabugha hathi: “Wulengekanaye okwa myatsi eyi, wukwamirireyo, erilholya embere lyaghu liminyikale okw’abosi.”

^ enu. 11 Lebaya omwatsi “Ekya Thuwathikaya Erighuma Bunyakirimu” omwa Watchtower eya 1 Okwerikuminibiri, 2006.