Bantu bavula beya na kumona mpota ya mema yaya bingi nkuwa iji kwipi na muzhi wa Pagsanjan mu Philippines. Mu uno muzhi mo mwakomejile batata ba Nardo Leron kabiji bayanjile bingi. Byo bamwene mazhikakanwa akilamo mu kafulumende, ku bakapokola, ne pa nkito po baingilanga, kibazhingijishe bingi.

Bansemi bami baingijile bingi na ngovu kwitukomesha atweba baana babo batanu na basatu. Javula bayanga mu mitumba na kukeba kajo kabiji kechi babwelanga bukiji pa nzubo ne. Kabiji amiwa ne bakolojami babalume ba Rodelio javula twikebelanga atweba bene bya mu bwikalo, kabiji twaikalanga na nzala pa bimye byavula. Kechi twaikalangapo ne na kimye kya kukaya ne. Atweba baana bonse twaubanga inge wafikizhatu myaka itanu na ibiji, watendeka kuya na kwingila mu majimi a bantu, kusenda bivunda byanema bya bipangwa kukanjila mitumba ne kukunkuluka. Inge kivunda kyanemesha wakankalwa kwikishikula, twakulululangatu.

Batata betupumanga bingi, bino kyakilangamo kutama ke kumona byo bapumanga bamama. Twaesekanga kwibakanya bino twapulwilangamotu mabula. Amiwa ne ba Rodelio twaumvwañene’mba inge tukakomekotu tukebepaye batata. Natonganga bingi kwikala na nsemi wamulume uji na butemwe.

Na mambo a kuba’mba kyankolanga bingi ku muchima na mambo a byubilo bya bukapondo bya batata, byo nafikizhe myaka 14, nafumine pa nzubo. Natendekele kwikala mu mikwakwa kabiji natendekele ne kupepa jamba. Mu kuya kwa kimye natwelele nkito ya kwendesha bwato bwasendanga bakañenda pa kwibatwala ku mpota ya mema.

Byo papichile myaka icheche, natendekele kufunda pa Sukulu mukatampe mu muzhi wa Manila. Na mambo a kuba’mba ku mpelo ya mulungu nabwelanga ku Pagsanjan na kwingila nkito, kechi naikalanga na kimye kyabaya kya kutanga ne. Bwikalo bwami kechi bwalumbulukile ne, kabiji kupepa jamba kechi kwapwishanga bijikila ne. Natendekele kwingijisha bizhima bikwabo byashinta. Kwingijisha bizhima kwandengejile kutendeka ne kuba bulalelale. Nayanjile bingi, kabiji namonanga bantu saka boba bakwabo nshiji ne kwibayanjisha. Nashikilwe kafulumende mambo nalangulukanga’mba ye ubena kuleta makatazho. Naipwizhe Lesa amba, “Mambo bwikalo o bwatamina bibye?” Pano bino, mu machechi apusana pusana o nayilengamo na kukeba mukumbu napulwijilemotu mabula. Natendekele kwingijisha bizhima byavula pa kuba’mba ndubeko ku milanguluko yami.

Mu 1972, baana ba sukulu mu Philippines banengezhezhe kuleta biwowo pa kumwesha kwijizhanya ku kafulumende. Ne amiwa nevwangilemo kabiji mwafumine malwañano. Bantu bavula bebakashile, kabiji byo papichile bañondo bacheche, babikileko muzhilo waswishishe bashilikale kupitañananga mu mizhi yonse na kulama mutende.

Natendekele kwikala mu mikwakwa jikwabo, bino pa kikye kimye nachiinenga kunkwata na mambo kwivwangamo mu milukuchi ya kulwisha kafulumende. Pa kuba’mba ngikalenga na mali a kupotamo bizhima, natendekele kwiba, kabiji ko kyakayanga natendekele kuba bupite na banonshi ne na bantu bafumanga mu byalo bingi. Kechi nanemekele bumi ne.

Kimye kyo naikelenga buno bwikalo, bamama ne nkasami wamulume batendekele kufunda Baibolo na Bakamonyi ba kwa Yehoba. Batata bazhingijile bingi, kabiji basokele mabuku alumbulula Baibolo. Pano bino, bamama ne nkasami batwajijile kuchinchika kabiji babatizhiwe ne kwikala Bakamonyi.

Juba jimo, Kamonyi wisambile ne batata pa mulaye wa mu Baibolo wa kulutwe kimye bantu kyo bakabulanga kuba bakwabo nshiji pa ntanda ponse. (Salamo 72:12-14) Uno mulaye wibafikile bingi pa muchima batata kya kuba bakebele kuyukilapo byavula abo bene bunke bwabo. Mu Baibolo, kechi bataainemotu mulaye wa kuba’mba kukekala kafulumende wawama ne, bino bafunjile ne bikebewa pa kuba’mba banabalume balamenga bakazhi babo bulongo ne kwikala bansemi bawama. (Efisesa 5:28; 6:4) Kechi pabanjile ne, batata ne bakolojami bonse ne bankasami baikele Bakamonyi. Na mambo a kuba’mba naikalanga kwalepa bingi, kechi nayukile bino byonse byamwekelenga ne.

Mu 1978, navilukijile ku Australia. Pano bino, nangwatu mu kino kyalo muji mutende, bino amiwa kechi najinga na mutende wa mu milanguluko ne. Natwajijiletu kutoma bingi malwa ne kwingijisha bizhima. Mwaka saka akyangye kupwa, Bakamonyi ba kwa Yehoba bamfwakashijile. Natemenwe byo baingijishe Baibolo kundumbulwila kuba’mba kukekala ntanda ipya ya mutende, bino nachiinenga kwisamba nabo.

Palutwe kacheche, nabwelele ku Philippines pa milungu icheche. Bankasami ne bakolojami bambuujile kuba’mba batata baingila na ngovu kupimpula byubilo byabo ne kwikala muntu wawama bingi muchima, bino mu muchima wami nakibazhingijile kabiji kechi nakebelenga kumonañana nabo ne.

Nkasami wamukazhi waingijishe Baibolo kundumbulwila ene mambo buyanji ne nshiji o byavujila. Nakuminye pa kumona mwanyike wabula kuyuka bintu byavula wakumbula mepuzho onse o najinga nao. Saka nkyangye kufumako, batata bampele buku wa kuba’mba You Can Live Forever in Paradise on Earth (Mwakonsha Kwikala Myaka ne Myaka mu Paladisa Pano pa Ntanda). * Bañambijile’mba: “Kileke kupapala na kukeba mikumbu ya mepuzho obe. Uno buku usakukukwasha kutaana mikumbu.” Batundaikile kuya na kukeba Bakamonyi ba kwa Yehoba inge nabwela ku Australia.

Naumvwijile byambujile batata kabiji nataaine Nzubo ya Bufumu ya Bakamonyi ba kwa Yehoba kwipi na ko naikalanga mu muzhi wa Brisbane. Naswile kufunda Baibolo. Bungauzhi bwa mu Baibolo nabiji bwanembwa mu Danyela kitango 7 ne Isaya kitango 9 bwankwashishe kuyuka’mba kafulumende wa Lesa wa bololoke ye uketulamanga atweba bonse kulutwe. Nafunjile kuba’mba tukekalanga bwikalo bwawama bingi mu Paladisa pano pa ntanda. Nakebelenga kwipana kwi Lesa, pano bino, navulukile kuba’mba patanshi nafwainwa kuleka kuba bukaji, kwingijisha bizhima ne kutoma malwa, kabiji nafwainwe kuleka kuba bulalelale. Naabene na nsongwakazhi ye naikalanga nanji, kabiji nalekele byonse byo naubanga byabula kufwainwa. Luketekelo lwami mwi Lesa byo lwabayijileko, nalombele kuba’mba ankwashe kupimpula ne byubilo bikwabo.

Mu kuya kwa kimye, namwene kuba’mba bintu byo nafunjilenga byakonsha kupimpula bwikalo bwa muntu. Baibolo waamba’mba inge twaingila na ngovu twakonsha “kuvwala bumuntu bupya.” (Kolose 3:9, 10) Byo naesekele kuba bino, navulukile kuba’mba byo naumvwine pe batata kuba’mba bapimpula byubilo byabo byajinga bya kine. Kino kyandengejile kulekelako batata mambo ne kuleka kwibashikwa ko nebashikilwe kufumatu ku bwanyike.

Byo najinga mwanyike, nalondelangatu bakwetu mu kuba byubilo byatama. Nemwena kuba’mba lujimuno lwa mu Baibolo lwa kine, kupwanañana na babi kwantwajile mungi. (1 Kolinda 15:33) Pano bino, luno nji na balunda bawama bingi Bakamonyi ba kwa Yehoba, kabiji bankwasha kwikala na byubilo byawama. Mu Bakamonyi mo mo nataaine ne mwinakwami aye Loretta. Amiwa ne mwinakwami tubena kwingijila pamo mwingilo wa kufunjisha bantu kumona Baibolo byo akonsha kwibakwasha.

Baibolo wakwashishe batata kwikala byo nabujilenga kuketekela’mba byo bakekala. Luno batemwa bingi bamama, bepelula, kabiji ke bena Kilishitu ba mutende. Byo twamonañene saka nabatizhiwa ne kwikala Kamonyi wa Yehoba mu 1987, batata bampakachijilemo, kabiji kino kyo kyajinga kimye kitanshi batata kunkumbachilamo.

Pa myaka kukila pa 35, batata batwajijile kwingijila pamo ne bamama mwingilo wa kufunjisha bantu Baibolo pa kuba’mba bekale na luketekelo. Baikele na muchima wawama bingi kabiji bakwashanga bingi bantu. Onkao mambo, nebanemekele bingi ne kwibatemwa. Naumvwanga bingi bulongo pa kutelwa’mba nemwanabo. Bafwile mu 2016, kabiji nebavuluka bingi, mambo a kuba’mba abo ne amiwa twaingijile na ngovu kupimpula byubilo byetu kimye kyo twatendekele kulondela mafunjisho a mu Baibolo. Nalekele kwibashikwa batata. Kabiji nsanchila bingi Shetu wa mwiulu, Yehoba Lesa, pa mulaye wanji wa kuba’mba ukafumyapo bintu byonse bileta makatazho mu bisemi mwaya ntanda yonse.