Yai panembwa’mba bijipo

Nanchi Bakamonyi ba kwa Yehoba Bakanjikizha Bantu Kuleka Kuya Muchechi mo Baya Nyi?

Nanchi Bakamonyi ba kwa Yehoba Bakanjikizha Bantu Kuleka Kuya Muchechi mo Baya Nyi?

Ine, kechi byobyo boba ne. Twanemba mu magazine etu a Kyamba kwa Usopa ’mba: “Kukajikizha bantu kuleka kuya muchechi oba kwatama” a Kechi tukanjikizha bantu ne na mambo abino bishinka byalondelapo:

  • Yesu kechi wakanjikizhanga bantu kulondela mafunjisho anji ne. Wayukile kuba’mba bantu bachechetu bo bakomvwa byambo byanji. (Mateo 7:​13, 14) Kimye kimo batumwa banji betutwile na mambo a byo aambile. Kechi wibakanjikizhe kuba’mba ekale nabo ne.​—Yoano 6:​60-​62, 66-​68.

  • Yese wafunjishishe bamulondejilenga kubula kukajikizha bantu kuleka byo baitabilamo. Baana banji ba bwanga kechi bakanjikizhanga bantu pa kwibasapwila mambo awama a Bufumu ne. Nangwa byonkabyo basapwilanga ku bantu bakebanga kuteleka mambo awama.​—Mateo 10:​7, 11-​14.

  • Kuya mu kipwilo kingi na mambo a kukukanjizha kwatama bingi, mambo Lesa watemwa yewa umupopwela na muchima yense.—Mpitulukilo ya mu Mizhilo 6:​4, 5; Mateo 22:37, 38

Nanchi mwingilo wetu wakukanjikizha bantu nyi?

Tulondela mukambizho uji mu Baibolo wa kusapwila “patoka ne ku nzubo ku nzubo” ne “monse mwapela ntanda.” (Byubilo 1:8; 10:42; 20:20) Byonka byo kyajinga ku batumwa, ne atweba bantu betubepela kuba’mba tukanjikizha bantu kwibasapwila. (Byubilo 18:12, 13) Pano kuno ke kwitubepelatu. Kechi tukanjikizha muntu nangwa umo kulondela byo twaitabilamo ne. Nangwa byonkabyo tukeba kufunjisha bantu bukine pa kuba’mba bene besajilepo.

Kechi tukanjikizha bantu kuleka byo baitabilamo ne, nangwa kwivwanga mu bya bumulwila ntanda mu jizhina ja bupopweshi bwetu, kupana bantu bintu nangwa kwibobila bantu bintu byawama pa kuba twibongole beye mu kipwilo kyetu ne. Bavula batelwa’mba bena Kilishitu byobyo boba. Pano bino bamukana Kilishitu na mambo abino byo boba. b

Nanchi muntu uji luusa lwa kupimpula byo aitabilamo nyi?

Ngauzhi Abalahama washijile balongo banji bupopweshi

Ee, Baibolo waamba;mba bantu baji na luusa lwa kupimpula byo baitabilamo. Walumbulula bantu bamo babujile kulondela bupopweshi bwayangamo balongo babo ne kwisajila abo bene kupopwela Lesa wa kine. Pa bano panji Abalahama, Luta, ne bantu bakwabo bakala kabiji ne mutumwa Paulo ne bakwabotu. (Yoshua 24:2; Luta 1:14-16; Byubilo 17:22, 30-34; Ngalatiya 1:14, 23) Kabiji Baibolo umwesha ne kuba’mba muntu uji na luusa lwa kukana bupopweshi bwaswisha Lesa, nangwa kya kuba bino kwatama bingi.​—1 Yoano 2:19.

Luusa lwa kwisajila bupopweshi bebwambapo ne mu Universal Declaration of Human Rights mu muzhilo ye batela mu United Nations amba: “the foundation of international human rights law”. Uno buku waamba’mba muntu yense uji na luusa lwa “kwisajila bupopweshi bwa kuyamo kabiji wafwainwa kwikebela mwine ne kufunda ne kubulako bakwabo” bintu byo aitabilamo. c Luno luusa lwavwangamo ne kunemeka baitabilamo bakwabo ne kukana kuswa bintu bimo byo bamona kuba’mba kechi byayilamo ne.

Nanchi kupimpula bupopweshi kubula kunemeka kisho nangwa kisemi nyi?

Ine, konsha yaikala bino ne. Baibolo witubula kunemeka bantu bonse, nangwa baya mu bupopweshi bwa byepi nangwa bwa byepi. (1 Petelo 2:17) Kabiji Bakamonyi ba kwa Yehoba bakokela muzhilo wa kunemeka bansemi babo nangwa kya kuba baya mu bupopweshi bungi.—Efisesa 6:​2, 3.

Kechi bantu bonse bakonsha kuswa byaamba Baibolo ne. Mwanamukazhi uno wakomejile mu Zambia washimikizhe’mba: “Ko ngikala, kupimpula bupopweshi ke kusatukila kisemi ne ba kimasamasa.” Uno mwanamukazhi watalañene na luno lukatazho byo ajinga mwanyike byo atendekele kufunda Baibolo na Bakamonyi ba kwa Yehoba mambo walekele kuya mu bupopweshi mo ayanga. Waambile’mba: “Bansemi bambulanga javula kuba’mba kechi batemwa kyo naubile ne, ne kuba’mba ne balengulula. Kino kyakatezhe bingi, mambo kwikala mu mutende na bansemi ne kunemeka bingi. . . . Kufuukulapo kwikala wa kishinka kwi Yehoba kukila kulondela bya mu bupopweshi kechi kulumbulula’mba naleka kwikala wa kishinka ku ba mu kisemi ne.” d

a Monai Kyamba kya Usopa kya January 1, kya mu 2002 pa jipa 22 jifu 14.

b Mu mwaka wa 785 C.E., Charlemagne wapaine mukambizho wa kwipaya bantu baikalanga ku Saxony mu Germany bakaine kubatizhiwa ne kwikala bena Kilishitu. Kabiji Augsburg wasaine lumvwañano lwa Mutende mu 1555 C.E. na mulanguluko wa kukeba kuzhiya Holy Roman Empire, amba yense ntangi wafwainwa kwikala muchechi wa Katolika nangwa mucheche ya Lutheran ne kuba’mba yense ye baingilanga nanji wafwainwe kufuma muchechi mo ayanga ne kutendeka kuya mu chechi mo aya. Aba bakananga bebapanganga mu kyalo.

c Ino mizhilo imo itanwa ne mu mizhilo ya African Charter on Human and People’s Rights, mu American Declaration of the Rights and Duties of Man, mu mizhilo ya mu 2004 ya Arab Charter on Human Rights, ASEAN (Association of Southeast Asian Nations) Human Rights Declaration, European Convention on Human Rights ne ya Internation Covenant on Civil and Political Rights. Nangwa byonkabyo, byalo byaamba kuba’mba byanemeka ino mizhilo kechi beilama ne.

d Yehoba jo jizhina ja Lesa jiji mu Baibolo.