Mu Estonia Mwamweka “Kintu Kikatampe”

JIZHAI

Baibolo wa Binembelo bya Ntanda Ipya mu kyalo kya Estonia bamusajile ko bapainenga bilambu bya Language Deed of the Year Award mu 2014. Pa mabuku onse 18 ajinga pa mutanchi, uno Baibolo wajinga buku wa busatu ye basajile amba muji mulaka wapela kumvwa.

Uno Baibolo wakatataka walupwilwe pa 8 August, 2014, bamusajile kwikala buku wa busatu ku batala pa milaka abo ba Kristiina Ross ba ku Institute of the Estonian Language. Balumbulwile Baibolo wa Binembelo bya Ntanda Ipya amba, “Ke Baibolo wapela kumvwa kabiji umvwanyika bulongo kutanga. Baingijile uno mwingilo balengela mulaka wa ki Estonian kuyilako palutwe.” Ba Rein Veidemann, shayuka utala pa mabuku ne bisho bya mu kyalo kya Estonia bambile’mba uno Baibolo wakatataka ke “kintu kikatampe” kyamweka mu kino kyalo.

Baibolo yense wa mu ki Estonian walupwilwe mu 1739, kabiji kufumatu kyokya kimye ne akwabo Mabaibolo alupulwa. Pano mambo ka o twambila’mba Baibolo wa Binembelo bya Ntanda Ipya ke “kintu kikatampe”?

Bukine. Baibolo wa mulaka wa ki Estonia walupwilwe mu 1988 batuntulwile bulongo jizhina ja Lesa amba “Jehoova” (Yehoba) kukila pa bimye 6,800 bitanwa mu Binembelo bya Kihebelu (Lulayañano lwa Kala). a Baibolo wa Binembelo bya Ntanda Ipya wa mu ki Estonian naye waingijisha jino jizhina. Umvwe kyayilamo kwingijisha jino jizhina pamo pamo, Baibolo wa Binembelo bya Ntanda Ipya waingijisha jino jizhina mu Binembelo bya Kingiliki bya Bwina Kilishitu (Lulayañano lwa Katataka).

Kupela Kumvwa. Nanchi uno Baibolo wa Binembelo bya Ntanda Ipya wapela kumvwa ne kutanga nyi? Ntuntuluzhi wa Baibolo aye Toomas Paul wanembele mu pepala wa byambo wa Eesti Kirik (Church of Estonia) kuba’mba Baibolo wa Binembelo bya Ntanda Ipya “walengela kuba’mba mulaka wa ki Estonian omvwanyikenga bulongo.” Wanungilepo amba: “Kino kyo kimye kitanshi kutuntululwa mu mulaka wa ki Estonian.”

Babena kutanga Baibolo wa mu ki Estonian

Bena Estonia baumvwa bulongo pa kutambula Baibolo wa Binembelo bya Ntanda Ipya. Byo alupwilwetu uno Baibolo, kwajinga mwisambo wa maminiti 40 ku nzubo ya mabilabila waambilenga pa Baibolo wakatataka. Bantangi ba bupopweshi ne bantutu babena kutumina Bakamonyi ba kwa Yehoba kuba’mba batambuleko uno Baibolo nabo. Sukulu umo mu muzhi wa Tallinn wakebelenga Mabaibolo a Binembelo bya Ntanda Ipya 20 a kwingijisha kimye kyo babena kufunda. Bena Estonia batemwa bingi kutanga mabuku, kabiji Bakamonyi ba kwa Yehoba nabo bapana uno Baibolo wapela kumvwa ne kutanga ku bantu babena kukeba.

a Bena Estonia byo bayukile byo batela jizhina ja Lesa amba, “Jehoova,” wakumupando pa sukulu wa New Testament Studies at the University of Tartu abo ba Ain Riistan, baambile’mba: “Namona kuba’mba kyambo kya Jehoova kyayilamo bingi. Nangwa kya kuba kechi twayuka byo kyatendekele ne . . . Ke kintu kyanema bingi kyafwainwa kuyuka bantu bonse—Jehoova ke jizhina ja Lesa watumine Mwananji kwiya na kukuula bantu.”