Yai panembwa’mba bijipo

666 Yalumbulula Ka?

666 Yalumbulula Ka?

Baibolo wakumbula

 Buku wapelako mu Baibolo waamba’mba, nambala ya 666 ya lukinyama wajinga na mitwe itanu na ibiji ne nsengo jikumi watuntukilenga kufuma mu kalunga ka mema. (Lumwekesho 13:1, 17, 18) Lukinyama ulumbulula makafulumende a pano pa ntanda, abena kulama “mikoka yonse, mitundu yonse, njimi yonse ne bisaka byonse.” (Lumwekesho 13:7) Nambala ya 666 imwesha kuba’mba makafulumende a bumulwila ntanda kechi afikilamo kulama ne. Mu ñanyi jishinda?

  Ino nambala byo yalumbulula. Mazhina atumba Lesa aji na byo alumbulula. Lesa watumbile Abulama jizhina jilumbulula’mba Nsemi ye banemeka. Kabiji jizhina ja Abalahama jo amutumbile kimye kyo a mulayile’mba ‘ukamupa bushanja mikoka yavula,’ jilumbulula Shanja bantu bavula. (Ntendekelo 17:5) Byobyo kiji ne kayukilo ka 666 kalumbulula biji lukinyama.

  Nambala ya 666 yalumbulula bumbulwakulumbuluka. Mu Baibolo nambala imenako kayukilo. Nambala 7 ilumbulula kukwana. Byo kiji kuba’mba ku 6 kushala kamo pa kuba’mba 7 ikwane, yakonsha kulumbulula kintu kyabula kukwana nangwa kyabula kufikilamo kwi Lesa, kabiji imenako balwanyi ba Lesa.—1 Byambo bya Moba 20:6; Danyela 3:1.

  Beyambapo jisatu. Mu Baibolo kyambo pa kuba’mba kyumvwanyike kimye kimo bakonsha kwikitongola jisatu. (Lumwekesho 4:8; 8:13) Onkao mambo nambala ya 666 imwesha’mba Lesa umona bukalama bwa bantu kuba’mba kechi bwakonsha nangwatu pacheche kuleta mutende ne. Buno bukalama bwakankalwa kuleta mutende ne luzhikijilo. Bufumu bwa Lesa bo bonkatu bwakonsha kuleta mutende ne luzhikijilo.

Kayukilo ka lukinyama

 Baibolo waamba’mba bantu batambula “kayukilo ka yewa lukinyama” mambo balondela “saka bakumya” ne kumupopwela. (Lumwekesho 13:3, 4; 16:2) Boba bino byo bapana mushingi ku mbandela, ku kyalo nangwa ku bashilikale. Byonka byaamba buku wa Encyclopedia of Religion. Uno buku wamba’mba: “Bantu bapopwela Lesa ano moba batemwa bya kyalo.” a

 Kayukilo ka lukinyama bekanemba byepi pa bilungi bya bantu? (Lumwekesho 13:16) Lesa wakambizhe bena Isalela kuba’mba: “mukebikashile pa maboko enu ke kayukilo, kabiji nobe tumaponda pa bilungi byenu.” (Mpitulukilo ya mu mizhilo 11:18) Kino kechi kilumbulula’mba bebinembele pa bilungi byabo ne, bino kilumbulula kuba’mba mambo a Lesa ebatangijilanga mu byonse byo baubanga. Byobyo kiji ne kayukilo ka 666, kechi kunemba pa bilungi ne, bino kalumbulula kulondela bya bumulwila ntanda. Aba bonse baji na kano kayukilo ka lukinyama ke balwanyi na Lesa.—Lumwekesho 14:9, 10; 19:19-21.

a Monai ne ano mabuku Nationalism in a Global Era, jipa 134 ne Nationalism and the Mind: Essays on Modern Culture, jipa 94.