Yai panembwa’mba bijipo

Baibolo Wambapo’mba ka pa Bukaji?

Baibolo Wambapo’mba ka pa Bukaji?

Mukumbu wa mu Baibolo

 Baibolo ufunjisha’mba kukizhamo kuzhingila kubika mu kizumba mwine uji na buno bukaji ne bo ekala nabo. (Byambo bya Maana 29:22) Nangwa kya kuba bamo bakonsha kwamba’mba bukaji bujitu bulongo, bino Baibolo wamba’mba muntu wa “bukaji” kechi ukapuluka ne. (Ngalatiya 5:19-21) Mu Baibolo muji mafunde akonsha kukwasha muntu kukepeshako bukaji.

 Nanchi kuzhingila kwatama nyi?

 Ine. Bimye bimo kijitu bulongo kuzhingila. Muntu wa kishinka aye Nehemiya ‘wazhingijile bingi’ byo aumvwine kuba’mba bapopweshi bakwabo bebamanyikilenga.—Nehemiya 5:6.

 Bimye bimo, Lesa uzhingila. Kimye bantu banji ba kala kyo batendekele kupopwela balesa ba bubela, ‘bukaji bwa Yehoba bwibabuukijile.’ (Mitonyi 2:13, 14) Nangwa byonkabyo, bukaji kechi kyo kyubilo kikatampe kya Yehoba Lesa ne. Bukaji bwanji bwayilamo kabiji ubwezhamo muchima.—Kulupuka 34:6; Isaya 48:9.

 Bukaji bwa mutundu ka bwatama?

 Bukaji bwatama inge kya kuba bwakilamo, kabiji javula buno bo bukaji bumwesha bantu bambulwa kulumbuluka. Akimonai bantu bamo byo bamwesheshe buno bukaji:

  •   Kaina “wazhingijile bingi” kimye Lesa kyo akaine mulambo wanji. Kaina wazhingijile bingi kya kuba waipayile nkasanji.—Ntendekelo 4:3-8.

  •   Ngauzhi Yona “wazhingijile bingi” kimye Lesa kyo aubijile lusa bena Ninevwa. Lesa wakwashishe Yona kuyuka kuba’mba kechi kyawama kuzhingila ne, kabiji wamukwashishe kuba’mba wafwainwe kumvwina lusa bandengamambo balapila.—Yona 3:10–4:1, 4, 11. a

 Byaubile bantu bo twaambapo bimwesha kishinka kya kuba’mba “bukaji bwa muntu kechi buleta bololoke bwa Lesa ne.”—Yakoba 1:20.

 Mwakonsha kuba byepi na bukaji?

  •   Yukai bizumba biji mu kukizhamo kuzhingila. Bamo bakonsha kulanguluka’mba kumwesha bukaji kulumbulula’mba baji na bulume. Pano bino, kishinka ke kya kuba’mba muntu ukankalwa kufwomona bukaji ko kuba’mba uji na lukatazho lukatampe. “Byonkatu biji muzhi ye bakundula, uji na nsakwa yo baonauna, byo biji ne muntu uzhingila bukiji.” (Byambo bya Maana 25:28; 29:11) Pakuba inge ketufwomone bukaji, tumwesha’mba tuji na bulume ne milangwe. (Byambo bya Maana 14:29) Baibolo waamba’mba: “Awa ubanda kuzhingila wawama kukila kitonzhi.”—Byambo bya Maana 16:32.

  •   Mwafwainwa kufwomona bukaji bukiji saka bukyangye kwimulengela kuba kintu kyo mukelangulushanga. Pa Salamo 37:8 paamba’mba: “Kange uzhingile nangwa kubuuka bukaji ne; kange uzhingile ne kuba bintu byatama ne.” Yukai kuba’mba inge twazhingila, twafwainwa kwibufwomona saka tukyangye “kuba bintu byatama.” Pa Efisesa 4:26 paamba’mba: “Mwakonsha kuzhingila, bino kange mulenge mambo ne.”

  •   Kyawama kufumapo inge mwamona’mba mwatatula kuzhingila. Baibolo waamba’mba: “Kutendeka lutobo kuji nobe kupoomona kaombe ka mema; lutobo saka lukyangye kutendeka, fumapo.” (Byambo bya Maana 17:14) Nangwa kya kuba kyawama kupwisha makatazho bukiji inge mwapusenamo na mukwenu, pano bino, bonse babiji mwafwainwa kukitontoloka saka mukyangye kwisamba.

  •    Kebai bishinka. Byambo bya Maana 19:11 byaamba’mba: “Maana a muntu afwomona bukaji bwanji.” Kyawama patanshi kuyuka bishinka saka tukyangye kulangulukapo bya kuba. Inge kya kuba twatelekesha ne kumvwisha bishinka byonse, kiketukwasha kubula kuzhingila bukiji.—Yakoba 1:19.

  •    Lombai kuba’mba mwikale na mutende wa mu milanguluko. Milombelo yakonsha kwimukwasha kwikala na “mutende wa Lesa wakila milanguluko ya bantu.” (Filipai 4:7) Milombelo jo jishinda jimo jo tutambwilamo mupashi wazhila wa Lesa, kabiji uno mupashi wakonsha kwitukwasha kwikala na byubilo byawama nabiji mutende, butekanye, ne kwikanya.—Luka 11:13; Ngalatiya 5:22, 23.

  •   Salainga balongo balunda. Javula twikala na byubilo bya bantu bo tupwanañana nabo. (Byambo bya Maana 13:20; 1 Kolinda 15:33) O ene mambo Baibolo o etujimwinako amba: “Kange wendenga na muntu wa kizhingijisha nangwa kupwanañana na yewa uzhingilazhingila ne.” Mambo ka? “Pa kuba’mba ukabule kufunda byubilo byanji ne kwita kitewa obe mwine.”—Byambo bya Maana 22:24, 25.

a Kyamweka Yona waswile bukwasho kabiji wafwomwene bukaji, mambo Lesa wamwingijishe kunemba buku wa mu Baibolo watelwa pa jizhina janji.