NANCHI KYALENGELWE NYI?
Maboko a Kukumya a Octopus
Bashayuka balenga bya kulengalenga babena kulenga kintu kikwasha badokotala pa kutumbula muntu wakolwa kwa kubula kutabula pabaya. Babena kukeba kukopela ku bifyukauka maboko a octopus.
Langulukai pa kino: Octopus wakonsha kukwata, kukwachijila ne kufina kintu kyo akwata na maboko ana avwemuka kabiji afyukauka, kabiji wakonsha kukwata ne tubintu twakepa bingi. Octopus kechi ufyukaulatu maboko ne kwiatazha konse ko akeba ne, bino wiakosesha ne kwiakosesha inge kyakebewa.
Bashayuka batana kuba’mba inge balenga kintu kyanekena kabiji kifyukauka nobe octopus, kyakonsha kwingila bingi bulongo pa kutumbula bantu kwa kubula kutabula pabaya ne. Kino kingijisho kyakonsha kwingila bingi bulongo pa kutumbula bantu bakonsha bakebewa kutabula pabaya pa kuba’mba bebabuke.
Monai bifyukauka maboko a octopus
Batendeka ne kwingijisha kino kiñambañamba pa kutumbula bakolwa. Lubaji lumo lwa kino kiñambañamba kyo balenga nobe kuboko kwa Octopus kyalepa mamilimita 135 kyakonsha kutwela mu mubiji mukachi ne kukwata binungwa bya mubiji bya mukachi, kwibishikula ne kwibilama kwa kubula kwibyonauna ne, apa bino lubaji lukwabo lwaingila mwingilo wa kutumbula. Dokotala wa jizhina ja Tommaso Ranzani, wajinga pa jibumba ja badokotala balengele kino kiñambakiñamba waambile’mba, “twaketekela kuba’mba kino kiñambañamba ke ntatwilotu, bikalondelapo bikawama bingi.”
Kiñambañamba kiji nobe kuboko kwa octopus kya kwingijisha pa kutumbula bakolwa kikengilanga bingi bulongo
Mwalangulukapo’mba ka? Nanchi kuboko kwa octopus kwaishilekotu kwine nyi, inyi kwalengelwe?
Mwakonsha Kutemwa
LABAINGA!
Mwingilo wa Ntomombo ya Tumenshi
Mambo ka bashayuka ba bya sayansi o babena kulenga tubiñambañamba twa mu minkinyi twingila nobe ntomombo ya tumenshi?
NANCHI KYALENGELWE NYI?
Mukila wa ka Mbili ka mu Mema
Ka mbili ka mu mema ke jisabi jiji na mukila wapusanako kabiji bashayuka babena kufunjilako bya kulenga biñambañamba byapusa-pusana.