“Bimye bimo ñamba byawama, bino bimye bikwabo ñambatu byonka byaiya mu milanguluko!”—James.

 “Umvwe nji na bijikila ñambatu byonse byaiya mu muchima, bino kechi byo kikala inge bintu bijitu bulongo ne. Kwambatu kine, bimye byavula ñamba byabula kufwainwa.”—Marie.

 Baibolo waamba’mba: “Lujimi . . . mujilo.” ne kuba’mba “monai kamujilo kacheche byo kasoka kiundu kyabaya!” (Yakoba 3:5, 6) Nanchi byambo byo mwamba bimubika mu lukatazho nyi? Umvwe byo byo kiji, kino kibaaba kisakwimukwasha.

•  Mambo ka o ñambila byatama?

•  Kulama lujimi

•  Byambapo bakwenu

 Bumbulwa kulumbuluka. Baibolo waamba’mba: “Atweba bonse twituntula javula. Umvwe muntu kechi wituntula mu byambo ne, ko kuba’mba walumbuluka.” (Yakoba 3:2) Bumbulwa kulumbuluka bwitulengela kwituntula ne kwamba byambo byabula kufwainwa.

 “Byo kiji kuba’mba nembulwa kulumbuluka, kechi kyailamo kwamba’mba amiwa nguba byawama kimye kyonse ne.”—Anna.

 Kulolobwela. Baibolo waamba’mba: “Mu kwamba byavula, kechi mubula kyatama ne.” (Byambo bya Maana 10:19) Bantu batemwa kulolobwela kabiji babula kuteleka ku byamba bakwabo, bimye byavula bamba byambo bifichisha bakwabo ku muchima.

 “Bantu bawama kwikala nabo ke boba babula kulolobwela. Abino byo byajinga ne Yesu kimye kyo ajinga pano pa ntanda, bimye bimo kechi waambanga ne.”—Julia.

 Myendeleko. Baibolo waamba’mba: “Byambo bya kupulumukatu byasañana nobe mpoko.” (Byambo bya Maana 12:18) Ñambilo imo ya kupulumuka ke kwamba byambo bya mwenga na mulanguluko wa kufichisha bakwenu ku muchima. Bantu batemwa kwamba myendeleko bakonsha kwamba’mba: “Najikusekangatu!” Bino kuba bisela mu jino jishinda kechi kwawama ne. Baibolo witubuula’mba: “Mwenga, ne lupato lonse mwibifumye mo muji.”—Efisesa 4:31.

 “Natemwa bingi kuba bisela ne kusenseka, kuba bino kundengela kwamba byabula kufwainwa kabiji bimye byavula kumbika mu lukatazho.”—Oksana.

 Kulama lujimi kechi kwapela ne, bino mafunde a mu Baibolo akonsha kwimukwasha. Monai ano mafunde.

 “Ambilaingatu mu muchima, . . . ne kuzhindamatu.”—Salamo 4:4.

 Bimye bimo, kyawama kuzhindamatu. Nsongwakazhi wa jizhina ja Laura waambile’mba: “Byo ñumvwa inge nazhingila kechi byo byo kikala inge kechi nazhingila ne. Inge natontoloka, ñumvwa bingi bulongo inge kya kuba kechi naji kwambapo kyambo nangwa kimo ne.” Kuzhindamapo pacheche kwakonsha kwimusha kubula kwamba byambo byatama.

 “Nanchi kutwi kechi kupima byambo byonkatu lujimi byo atompa kajo nenyi?”—Yoba 12:11.

 Mepuzho alondelapo akonsha kwimukwasha kulama lujimi:

•   Nanchi bya kine nyi? Bimwesha lusa nyi? Byafwainwa nyi?—Loma 14:19.

•   Nakonsha kumvwa byepi inge muntu wañambila bino?—Mateo 7:12.

•   Nanchi bisakumwesha mushingi ku muntu mukwabo nyi?—Loma 12:10.

•   Nanchi kino kyo kimye kyafwainwa kwambilapo nyi?—Musapwishi 3:7.

 “Na muchima wa kwipelula saka mulanguluka’mba bakwenu bemukila.”—Filipai 2:3.

 Luno lujimuno lusakwimukwasha kwambanga byambo byawama ku bakwenu kabiji kuba bino kukemukwasha kulama lujimi ne kubula kupulumuka pa kwamba. Nangwatu inge mwaamba byambo byabula kufwainwa, kwipelula kukemukwasha kulomba lulekelo lwa mambo, kabiji mwafwainwa kuba bino bukiji. (Mateo 5:23, 24) Onkao mambo, fuukulaipo kwibikako kulama lujimi wenu.