Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

Ene Mambo Jishimikila Jaamba pa Bujimi bwa Edena O Janemena

Ene Mambo Jishimikila Jaamba pa Bujimi bwa Edena O Janemena

Ene Mambo Jishimikila Jaamba pa Bujimi bwa Edena O Janemena

BASHAYUKA bamo bakana kuba’mba jishimikila jaamba pa bujimi bwa Edena kechi jajingako ne. Bamba’mba bujimi bwa Edena kechi bebwambapo mu mabuku akwabo a mu Baibolo ne. Shayuka wa bya Bupopweshi aye Pulofesa Paulo Morris wanembele’mba: “Mu Baibolo kafwamo binembelo byaamba pa jishimikila ja bujimi bwa Edena ne.” Byaambile uno shayuka byakonsha kulengela “bashayuka” bamo kuswa. Nangwa byonkabyo, byaambile uno shayuka bya bubela.

Mabuku avula aji mu Baibolo aambapo bingi pa bujimi bwa Edena, pe Adama, Evwa ne pa muloolo. * Bino kukana kwa bashayuka bacheche kwalengela bantu bavula kuya mungi. Bantangi ba bupopweshi ne bantu balengulula Baibolo inge bakana jishimikila jaamba pa bujimi bwa Edena jiji mu Ntendekelo ko kuba’mba bakana Baibolo yense. Mu ñanyi jishinda mo bakaina Baibolo yense?

Kyanema bingi kumvwisha byamwekele mu bujimi bwa Edena mambo byakonsha kulengela muntu kumvwisha Baibolo yense. Mambo a Lesa anema bingi mambo akumbula mepuzho anema o twipuzha. Inge Baibolo wakumbula mepuzho, ulumbulula byamwekele mu bujimi bwa Edena. Twayai twisambepo pa mepuzho amo.

Mambo ka o tukotela ne kufwa? Inge Adama ne Evwa bakookejile Yehoba inge baikele myaka ne myaka. Bafwainwetu kufwa inge basatuka. Juba jo basatukile jo juba jo batendekele kupita mu bya malwa kabiji kulutwe batendekele kufwa. (Ntendekelo 2:16, 17; 3:19) Kechi baikele baoloka ne, na mambo a bundengamambo bwabo kabiji batendekele kusema baana babujile koloka. O ene mambo Baibolo o aambila’mba: “Byonkatu bundengamambo byo bwatwelele pano pa ntanda mu muntu umo, ne lufu nalo lwaishijile mu bundengamambo, byonkabyo lufu lwakumbene ku bantu bonse mambo bonse balengele mambo.”​—Loma 5:12.

Mambo ka Lesa o aswishisha byatama? Mu bujimi bwa Edena, Satana waambijile Lesa amba wa bubela kabiji amba wafile bintu byawama ku bilengwa byanji. (Ntendekelo 3:3-5) Satana byo aambile bino, walumbulwilenga’mba Yehoba kechi wayuka kulama bantu ne. Ba Adama ne Evwa basajilepo kumvwina Satana. Byo baubile bino, bakaine kwibalama kwi Yehoba. Baambile’mba muntu wafwainwa kwifuukwila mwine kyawama ne kyatama. Byo kiji kuba’mba Yehoba kechi uji na misalululo ne, kabiji uji bingi na maana, wayukile kuba’mba kwajingatu jishinda jimo ja kumwesheshamo kuba’mba bintu byo aambile byajinga bya kine. Wakebelenga’mba papite myaka. Waswishishe bantu kulama bantu bakwabo byonkatu byo basajilepo bene. Byatama bikimwekatu ne luno mambo Satana watwajijila na kujimbaika bantu kabiji byamwesha patoka kuba’mba muntu kechi wafwainwa kulama muntu mukwabo kwa kubula Lesa ne.​—Yelemiya 10:23.

Mambo ka Lesa o alengejile ntanda? Yehoba wajimine bujimi bwa Edena bwawama bingi kabiji wakebelenga ntanda yonse kwikala yawama. Waambijile Adama ne Evwa kusema ne kusemununa kuba’mba bayuzhe ntanda ne “kwiijima,” pa kuba’mba ntanda yonse ikale yawama byonkatu byajinga bujimi bwa Edena. (Ntendekelo 1:28) Ko kuba’mba Lesa wakebelenga ntanda kwikala paladisa mwafwainwe kwikala baana ba kwa Adama ne Evwa baoloka kabiji bakwatankana. Baibolo yense waamba bingi pa bintu bikooba Lesa pa kuba’mba akafikizhe bintu byonse byo akebelenga patanshi.

Mambo ka Yesu Kilishitu o aishijile pano pa ntanda? Bunsatuki bwamwekele mu bujimi bwa Edena bwaletele lufu pe Adama, Evwa ne baana babo bonsetu. Na mambo a butemwe buji na Lesa, wanengezhezhe jishinda ja kupokolwelamo bantu banji. Watumine Mwananji kwiya pano pa ntanda na kupana kintu kyaambapo Baibolo amba bukuzhi. (Mateo 20:28) Kino kyalumbulula ka? Yesu ye wajinga “Adama wapelako.” Waubile kintu kyakankelwe kuba Adama. Yesu watwajijile kwikala waoloka mambo wakookejilenga Yehoba. Kabiji wapaine bumi bwanji nangwa’mba bukuzhi, pa kuba’mba bantu bonse bakishinka balekelwe mambo. Kabiji kulutwe bakekale byonkatu byaikajile Adama ne Evwa mu bujimi bwa Edena saka bakyangye kulenga mambo. (1 Kolinda 15:22, 45; Yoano 3:16) Onkao mambo, Yesu walengela bantu kuketekela’mba Yehoba ukafikizha byonse byo alaya. Ukalula ino ntanda kwikala paladisa wawama byonkatu byajinga bujimi bwa Edena patanshi. *

Kyaswa muchima wa Lesa kya kwalula ino ntanda kwikala paladisa kechi mañambilatu nangwa kintu kya kufwanyikizhatu ne. Ino ntanda kine ikekala paladisa. Byonkatu bujimi bwa Edena byo bwajingako pano pa ntanda, mwajinga banyama ne bantu, ne mulaye wa Lesa wa bintu byo akooba kulutwe katatakatu afike. Nanchi ne anweba mu paladisa mukekalamo nyi? Byonse byaimena pe anweba bene. Lesa ukeba bantu bavula bingi kuba’mba bakekale mu paladisa kuvwangakotu ne bantu baubilenga byatama kwa kubula kuyuka.​—1 Timoti 2:3, 4.

Yesu byo afwilenga, waambile na muntu waubilenga byatama. Awa muntu wajinga kapondo kabiji wayukile kuba’mba kyamufwainwe aye kufwa. Nangwa byonkabyo, wakebelenga Yesu kumutekenesha ne kumukwasha kwikala na luketekelo. Yesu wamwambijile’mba ka? Wamwambijile’mba: “Ukekala ne amiwa mu Paladisa.” (Luka 23:43) Inge kya kuba Yesu ukeba kumona muntu wajinga kapondo wasangulwa ne kwikala myaka ne myaka mu paladisa, nanchi kechi wafwainwa kukeba ne anweba kuba’mba mukekale mu paladisa nenyi? Byo byo akeba. Shanji naye byo byo akeba. Umvwe mukeba mukekale mu paladisa, ibikaingako na bulume bwenu bonse kufunda pe Lesa wajimine bujimi bwa Edena.

[Tubyambo twa mushi]

^ Inge mukeba kuyukilapo bikwabo pa bukuzhi bwa kwa Kilishitu, tangai kitango 5 kiji mu buku wa Nanchi Baibolo Ufunjisha’mba Ka? wanemba Bakamonyi ba kwa Yehoba.

[Kitenguluzha/Kipikichila]

BUNGAUZHI BWAKWATANKANYA BAIBOLO PAMO

“Amiwa nkabika bulwanyi pakachi kobe ne mwanamukazhi ne pakachi ka mwanobe ne mwana wa mwanamukazhi. Aye ukafumpa mutwe wobe ne obewa ukasuma ku kashiko kanji.”—Ntendekelo 3:15.

Buno bo bungauzhi butanshi mu Baibolo, bwaawile Lesa mu bujimi bwa Edena. Bañanyi bo baambapo mu buno bungauzhi: mwanamukazhi, mwana wa mwanamukazhi, muloolo ne baana banji? Mu ñanyi jishinda abano bonse mo baikela “bulwanyi”?

MULOOLO

Satana Diabola.​—Lumwekesho 12:9.

MWANAMUKAZHI

Jibumba ja Yehoba ja bamalaika ba mwiulu. (Ngalatiya 4:26, 27) Isaya waambilepo pa “mwanamukazhi” kuba’mba ukasema kisaka kya ku mupashi.​—Isaya 54:1; 66:8.

LUKUNWA WA MULOOLO

Ke bantu basalapo kuba kyaswa muchima wa Satana.​—Yoano 8:44.

LUKUNWA WA MWANAMUKAZHI

Ke Yesu Kilishitu wafumine mu lubaji lwa mwiulu lwa jibumba ja Yehoba. Kabiji bakwabo bemenako uno “lukunwa” ke balongo ba ku mupashi ba kwa Kilishitu bakalamanga nanji mwiulu. Abano bena Kilishitu bashingwa kyo kisaka kya ku mupashi nangwa’mba “bena Isalela ba Lesa.”​—Ngalatiya 3:16, 29; 6:16; Ntendekelo 22:18.

KILONDA KYA KU KASHIKO

Satana ye waipayishe Mesiasa byo ajinga pano pa ntanda, pano bino kechi lwajinga lufu lwa myaka ne myaka ne. Mambo Yesu bamusangwile.

KILONDA KYA KU MUTWE

Kilumbulula kwipaya Satana. Yesu ye ukepaya Satana myaka ne myaka ne. Nangwatu saka akyangye kumonauna, Yesu ukafumyapo makatazho onse aletele Satana mu Edena.​—1 Yoano 3:8; Lumwekesho 20:10.

Inge mukeba kuyuka byo balumbulula mutwe mwine uji mu Baibolo, monai buloshuwa wa kuba’mba The Bible​—What Is Its Message? ye banemba ku Bakamonyi ba kwa Yehoba.

[Kipikichila]

Ba Adama ne Evwa bamanamine bingi na mambo a bundengamambo bwabo