Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

BYA KULUMBULULA

Nanchi Yesu Wasemenwe mu December Nyi?

Nanchi Yesu Wasemenwe mu December Nyi?

BAIBOLO kechi witubula kimye kyasemenwe Yesu ne. Nangwa byonkabyo, witupa bishinka bitulengela kuyuka’mba kechi wasemenwe mu December ne.

Akilangulukai pa byo kikala mu December mu Betelema muzhi mo asemekejilwe Yesu. Ñondo wa Bayudea wa Kiselevu (waesakana na November/December) wajinga ñondo wa mashika ne mvula. Ñondo walondejilepo wajinga Tebeta (December/January). Kino kyo kyajinga kimye kya mwaka po kwaikalanga mashika akatampe bingi, kimo kimye kwaikalanga ne sino ku mitumba. Twayai tumone Baibolo byo etubula pa mambo a byo kikala pa kyokya kimye ku yoya mpunzha.

Nembi wa Baibolo aye Ezela waamba’mba Kiselevu wajinga ñondo wayukanyikilwe’mba wa mashika ne mvula. Panyuma ya kwamba’mba jibumba japwijile pamo mu Yelusalema pa “juba ja bumakumi abiji ja ñondo wa butanu na buna [Kiselevu],” Ezela washimuna’mba bantu ‘bazakaminenga . . . na mambo a mvula mukatampe.’ Pa mambo a byajinga kyokya kimye kya mwaka, aba bantu bapwijile pamo baambile’mba: “Kino kyo kimye kya mivumbi, kechi twakonsha kwimanaimana pangye ne.” (Ezela 10:9, 13; Yelemiya 36:22) O ene mambo bakafunga baikalanga mu oa mapunzha a Betelema o babujilanga kuya mungye na matanga abo kimye kya bufuku mu December!

Pano bino Baibolo wamba’mba, bakafunga bajinga mungye na kulama matanga abo bufuku bwa juba jasemenwe Yesu. Nembi wa Baibolo aye Luka waamba ne kuba’mba pa kyokya kimye, bakafunga “baikajile mungye bufuku na kulama jitanga jabo” kwipi na Betelema. (Luka 2:8-12) Apano paambiwa kuba’mba bakafunga baikajile mungye, kechi baendaukilengatu pangye kimye kya mute ne. Bajinga na matanga abo mungye bufuku. Nanchi bakafunga inge bemwikele mungye sa kuji mashika ne mvula byajingako mu Betelema mu ñondo wa December nyi? Ine, inge kechi bemwikele ne. Onkao mambo bintu byamwekele pa kusemwa kwa Yesu bimwesha’mba kechi wasemekelwe mu December ne. *

Mambo a Lesa etubula jine juba jo afwile Yesu, pano bino etubulakotu pacheche bishinka bya kwitumwesha kimye kyo asemenwe. Kino kituvululako byambo bya Mfumu Solomone waambile’mba: “Jizhina jawama jawama kukila manyi a kushinga a mutengo wanema; kabiji juba ja lufu jawama kukila juba ja kusemwa.” (Musapwishi 7:1) O ene mambo Baibolo o aambila byavula pa mwingilo ne lufu lwa kwa Yesu kukila byo aamba pa juba ja kusemwa kwanji.

Kimye kya semekelwe Yesu, bakafunga bajinga na mikooko mungye bufuku

^ jifu. 1 Umvwe mukeba kuyukilako byavula, monai buku wa Ukupelulula Ukufuma mu Malembo, mapeja 45-9, wanembwa na Bakamonyi ba kwa Yehoba.