Fwanyikizhai kuba’mba mwanenu uji na myaka itanu ubena kukayila mu kibamba kikwabo. Ponkapotu mwaumvwa kintu kyalajika. Byo mwanyemenako, mwataana mwana walala tambula. Byo mwamutajisha, waumvwa moyo.

Mwamwipuzha na bukaji amba: “Yobe walala tambula nyi?”

Aye wakumbula’mba: “Ine mama, kechi amiwa ne.”

Kino kechi kyo kimye kitanshi mwanenu kubepapo ne. Nanchi mwafwainwa kwakamwa nyi?

Bubela bonse bwatama. Baibolo waamba’mba Yehoba Lesa washikwa “lujimi wamba bya bubela.” (Byambo bya Maana 6:16, 17) Mu Mizhilo yo bebapele bena Isalela mwajinga mukambizho wa kuba’mba muntu ujimbaika mukwabo bafwainwe kumukambula.—Bena Levi 19:11, 12.

Bino, bubela bwapusana pusana. Bubela bumo bwatama bingi kya kuba bwakonsha kwipayisha muntu. Bubela bukwabo bantu be bwamba na mambo a moyo, kampe kuchina kwibakambula nangwa kwibalengesha bumvu. (Ntendekelo 18:12-15) Nangwa kya kuba bubela bonse bwatama, bino bubela bumo bwakilamo kutama. Umvwe mwanenu wimubepa, patanshi langulukai pa myaka yo aji nayo ne kyalengela’mba abepe.

Mwafwainwa kufunjisha mwanenu kwamba kishinka saka akijitu mwanyike. Shayuka aye David Walsh wanembele’mba: “Kwamba kishinka kikatakata inge paji kyo batamisha kufunjisha baana lufunjisho lwanema bingi. Bulunda bukosa inge bantu beketekela, pano bubela bulengela bantu kuleka kwiketekela.” *

Kubambisha muchima ne. Inge mwanenu wabepa, kechi kyalumbulula’mba ponkapo watendeka kukoma bibi ne. Baibolo waamba’mba: “Kukosama kwakakachila mu muchima wa mwana.” (Byambo bya Maana 22:15) Baana bamo bamwesha kuno kukosama kupichila mu kubepa, kampe balanguluka’mba jo jishinda japeela ja kuchinuzhukilamo kukambulwa. Onkao mambo, mwafwainwa kuyuka bya kwibakwasha.

Langulukai pa kyalengela mwanenu kubepa. Abya ubena kuchina kumukambula nyi? Inyi kechi ubena kukeba kwimufichisha ku muchima ne? Inge mwanenu usomba mashimikila o ashimikizha bakwabo kuba’mba ebalengele kukomoka, nanchi uba bino na mambo a kuba’mba ukiji mwanyike kechi wayuka biji bwikalo bwa bantu nenyi? Inge mwayuka kyalengela mwanenu kubepa, mukayuka bya kumukwasha bulongo.—Jifunde ja mu Baibolo: 1 Kolinda 13:11.

Bimye bimo inge watamisha, kumwipuzhanga byo auba ne, bino mwambilaitu. Mu kifwanyikizho kyo twaambapo ku ntendekelo ya kino kibaba, bainanji saka bayuka bishinka, baipwizhe mwanabo na bukaji amba: “Yobe walala tambula nyi?” Mwana wabepele, kampe na mambo a kuchina bukaji bwa bainanji. Bainanji bafwainwetu kumwambila’mba: “Tala byo wauba, walala tambula,” kechi kumwipuzha byo auba ne. Inge bamwambijiletu amba yobe wauba bibye, mwana inge kechi wabepele ne, kabiji inge bamukwashishe kwamba bya kine.—Jifunde ja mu Baibolo: Kolose 3:9.

Tundaikainga bukishinka. Baana bakeba bingi kutokesha bansemi babo ku muchima. Kino kishinka kyakonsha kwimukwasha kufunjisha mwanenu bukishinka. Mwanenu wafwainwa kuyuka’mba bukishinka bwanema bingi mu kisemi kyenu, kabiji mukeba’mba ne aye ekale wa kishinka.—Jifunde ja mu Baibolo: Bahebelu 13:18.

Mweshai mwanenu amba bubela bulengela bantu kubula kumuketekela kabiji kechi kyapela bantu kutendeka kumuketekela jibiji ne. Mukwashai kwikala na byubilo byawama kupichila mu kumutakaika umvwe waamba bya kine. Mwakonsha kumwambila’mba, “Ñumvwa bingi bulongo inge waamba kishinka.”

Mufunjishai kupichila mu byubilo byenu. Kechi mwakonsha kuketekela mwanenu kwikala wa kishinka umvwe wimumvwa saka mubepa bubela ne. Nabiji inge kechi mukeba kwisamba na muntu ne, mwaamba’mba “Babuule’mba mfwapo,” nangwa mwabepa’mba “Lelo nakolwa,” bino saka mubena kukebatu kukokoloka.—Jifunde ja mu Baibolo: Yakoba 3:17.

Ingijishainga Baibolo. Mafunde ne mashimikila ajimo atundaika bantu kwikala bakishinka. Buku wa kuba’mba Fundai ku Mufunjishi Wayukisha, wanembwa na Bakamonyi ba kwa Yehoba, wakonsha kwimukwasha kufunjisha mwanenu mafunde a mu Baibolo. Kitango 22 kiji na mutwe wa kuba’mba “Kechi Twafwainwa Kubepa Ne.” (Monai byambo bimo byafuma mu kino kitango biji mu kakitenguluzha ka kuba’mba “ Buku Wafwainwa Kukwasha Mwanenu.”) Buku wa