Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

NANCHI KYALENGELWE NYI?

Mubanga wa Kiwele

Mubanga wa Kiwele

KIWELE uji bingi na ngovu ya kusuma kintu kukila banyama bonse bajiko lelo jino. Kya kumwenako, kiwele wikala mu mema a mukele utaanwa ku Australia, wakonsha kusuma kintu na ngovu kukila byakonsha kusuma bokwe nangwa kisumpa jisatu. Nangwa byonkabyo, mubanga wa kiwele umvwa bingi bukiji inge kwakunkula kintu kukila ne biji ku nuñunu ya munwe wa muntu. Pano kyakonsha kwikala byepi bino, kiwele saka aji na kikoba kya makakalwa?

Mubanga wa kiwele uji na bintu byavula mukachi bimulengela kumvwa bukiji. Panyuma ya kwibipesapesa, Duncan Leitch waambile’mba: “Mishipeshipe yonse yafuma mu ka jilozo ka mu kikupa kya ku bongo.” Kino kizhikijila mishipeshipe ya mu mubanga ne kwikilengela kumvwa bukiji kabiji kafwako minkinyi yalenga bantu yakonsha kupima byo omvwa bukiji ne. Onkao mambo, kiwele wakonsha kuyuka inge biji mu kanwa kajo nangwa ndochi. Kyo kilengela ne kiwele mukazhi kusenda mu kanwa kaana katotoka kwa kubula kwikavingakanya. Mubanga wa kiwele ukumisha bingi mambo uji bingi na bulume ne kumvwa bukiji bintu.

Mwalangulukapo’mba Ka? Nanchi mubanga wa kiwele waishilekotu mwine nyi? Inyi bamulengele?