Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

NANCHI KYALENGELWE NYI?

Tulongolo Tucheche Tutoma Manyi

Tulongolo Tucheche Tutoma Manyi

MU MWAKA wa 2010, manyi afika ku malita 800 milyonyi aichikijile mu Kizhiba kya Mexico kimye tanki mukatampe upompa manyi kyo atubikile. Bino, panyuma ya bañondo bachechetu, manyi onse aichikijile mu mema apwilemo. Ñanyi kintu kyalengejile?

Langulukai pa kino: Bashayuka ba sayansi bataana kuba’mba kuji tulongolo twa mu mema tutoma manyi. Shayuka wafunda pa tulongolo tucheche aye Terry Hazen walumbulula tuno tulongolo amba “tubitomi twa manyi.” Tuno tulongolo twatomene manyi aichikijile mu Kizhiba kya Mexico.

Sawakya umo wa ba BBC waambile’mba: “Kechi twakumya pa kutaana kuba’mba mu tulunga twa mema muji tulongolo tutoma manyi ne, [mambo] kufumatu ne kala kene, manyi afuma mu mushiji uji panshi pa bizhiba bikatampe ne kutwela mu mema.”

Nangwa kya kuba bantu bebikako kuwamisha bizhiba inge mwaichikila manyi, bino javula mu mingilo yabo kechi mufuma byawama ne. Michi yo bengijisha ilengela bintu bikwabo bikwashako kufwomona bulume bwa manyi aichikila mu mema kukankalwa kwingila bulongo. Kunungapo, ino michi iji na bulembe bwakonsha konauna bilengwa na Lesa bikwabo. Bino bintu bitoma manyi kubikapo ne tuno tulongolo, bikwashako kutokesha mema a mu bizhiba bikatampe kwa kubula kuleta lukatazho lukatampe ku bilengwa na Lesa. *

Mwalangulukapo’mba Ka? Nanchi tuno tulongolo tucheche tutoma manyi twikala mu mema twaishilekotu nyi, inyi kuji witulengele?

^ par. 6 Pa kino kimye kechi twakonsha kuyuka bikafumamo mu ano manyi aichikijile mu kizhiba kya Mexico byo akalengela bilengwa na Lesa kwikala ku lutwe na lwendo ne.