Anweba mwatemwa bingi makayo; benakwenu abo batemwa kutanga mabuku. Anweba mutako bingi muchima ku byo muba kabiji mwingila bingi bulongo, bino benakwenu abo kechi batako muchima ku bintu ne. Mwatemwa kwisamba na bantu; benakwenu abo kechi bakeba kwisamba na bantu javula ne.

Mwaamba mu muchima amba, ‘Kechi twatemwa bintu bimo ne. Mambo ka o twabujile kumona bino bintu saka tukyangye kutwela mu masongola?’

Kyamweka mwibimwene. Kampe pa kyokyo kimye kechi mwatangako muchima ne, ne luno byo mwatwela mu masongola byobyo mwafwainwa kubanga byonkabyo. Kino kibaba kisakwimukwasha kutwajijila kuba bino. Patanshi, langulukai pa bintu byo mulanguluka’mba kechi mwibitemwa bonse babiji ne.

Bintu bimo byo mubula kuyila mumo byakonsha kubaya. Ene mambo o kwikela kimye kya kwisamba saka mukyangye kutwela mu masongola ke kukeba kuyuka inge kya kuba’mba mwatemwa bintu bimo. Onkao mambo, bavula inge bamona’mba kechi bakayilanga mumo ne, kechi batwajijila ne, kuchina’mba bakatwela mu masongola mo bakabulanga kumvwañana. Pano ibyepi pa tubintu tucheche to mwabula kutemwa bonse babiji, tumweka mu masongola onsetu?

Kafwako bantu babiji bayilatu mumo mu byonse ne. Onkao mambo, kijitu bulongo balume ne bakazhi kubula kutemwa bintu bimo nabiji bino byalondelapo:

Bintu byo mwiyowa kuba. Mwanamukazhi wasongolwa wa jizhina ja Anna * waambile’mba: “Amiwa kechi natemwa kuya na kupitañana kwalepa ne, bino bamwatawami abo mu kukoma kwabo batemenwe bingi kukanjila mitumba ya sino ne kuya mungye pa moba avula bingi.”

Byubilo. Mwanamulume wasongola wa jizhina ja Brian waambile’mba: “Bakazhi bami kechi balaala bukiji ne, kabiji babuuka pa 5 koloko wa lukelo, pano amiwa nafwainwa kulaala maola atanu na asatu, inge ne, nakonsha kukunukanga lukelo.”

Miteeto. Anweba kampe kechi mwatemwa kwamba amba ne, bino benakwenu abo batemwa bingi kwisamba. Mwanamulume wasongola wa jizhina ja David waambile’mba: “Mu kisemi kyetu kechi twaambanga pa makatazho etu ne, bino benakwami bafuma mu kisemi mo besambanga pa bintu byonsetu.”

 Kubula kutemwa bintu bimo kwakonsha kwimukwasha. Mwanamukazhi wasongolwa wa jizhina ja Helena waambile’mba: “Jishinda jo ngubilamo bintu jakonsha kuwama, pano kino kechi kilumbulula’mba jo jonkatu ne.”

Itundaikainga. Mwanamulume wasongola wa jizhina ja Adam waambile’mba: “Bakazhi bami ba Karen kechi batemwa makayo ne. Pano bino, banshinjikinyako ku makayo apusana pusana ne kutundaika. Abo batemwa kuya mu bishimikwa mo balamina byakishakulu. Onkao mambo, ne amiwa nebatwalako kabiji twikalako kimye kyabaya kwesakana na byo babena kukeba. Nebikako bingi kutemwa bya kulengalenga mambo bakazhi bami bebinemeka bingi.”—Jifunde ja mu Baibolo: 1 Kolinda 10:24.

Kange mumwenenga bintu mu jishinda jimotu ne. Benakwenu byo balanguluka pa bintu bimo kechi byatama na mambotu a kuba’mba byapusana na byo mulanguluka ne. Akino kyo kyafunjile mwanamulume umo wasongola wa jizhina ja Alex. Waambile’mba: “Kimye kyonse nalangulukanga’mba kujitu jishinda jimo ja kubilamo bintu bimo, ne kuba’mba jishinda jikwabo kechi jakonsha kwingila bulongo ne. Pano kusongola kwankwasha kuyuka kuba’mba kuji mashinda avula bingi mwakubila bintu, kabiji jishinda jonse jingilatu bulongo.”—Jifunde ja mu Baibolo: 1 Petelo 5:5.

Kange muketekele’mba bonse mukatemwatu bintu bimo ne. Kutemwa bintu bimo kechi kulumbulula’mba mwafwainwa kwipasha ne. Onkao mambo, kechi mwafwainwa kupwisha’mba mwatamishe pa kusongola nangwa kusongolwa ku yewo muntu na mambo a tubintu tumo to mwabula kutemwa bonse babiji ne. Buku wa kuba’mba The Case Against Divorce waamba’mba: “Bantu bavula batemwa kwamba’mba, ‘Butemwe bo bwandengejile kubula kumona bino bintu.’” Uno buku wanungapo kuba’mba: “Moba onse o mwataanwanga pamo mwaikalanga bingi na lusekelo. Kino kimwesha kuba’mba nangwa kya kuba paji bintu bimo byo mwabula kutemwa bonse babiji, bino mwakonsha kwitemwa.” Onkao mambo, “itekenyainga anwe bene na bene . . . umvwe umo uji na mambo na mukwabo.”—Kolose 3:13.

Esekai bino: Nembai bintu byo mwatemwa, kabiji monaipo bintu byo mwatemwa anweba ne benakwenu. Kabiji nembai ne bintu byo mwabula kutemwa bonse babiji. Mwakonsha kutaana kuba’mba bintu byo mwabula kutemwa bonse babiji kechi byanema ne kunematu ne. Uno mutanchi wa bintu byo mwanemba ukemukwasha kuyuka bintu byo mwafwainwa kulubakotu nangwa byo mwafwainwa kutundaika mwinakwenu. Mwanamulume wa jizhina ja Kenneth waambile’mba: “Ñumvwa bingi bulongo inge bakazhi bami batendeka kutemwa bintu byo natemwa, kabiji nayuka kuba’mba ne abo bomvwa bingi bulongo umvwe natendeka kutemwa byo batemwa. Nangwa kuba bino kulumbulula kuleka kuba bintu byo natemwa, inge namona’mba bakazhi bami baji na lusekelo, ne amiwa ngikala na lusekelo.”—Jifunde ja mu Baibolo: Filipai 4:5.