1, 2. (a) Kinembelo kya Isaya 60:22 kibena kufika byepi mu kino kimye kya mpelo? (b) Ñanyi mingilo yavula ibena kukebewa ba kwingila mu lubaji lwa pano pa ntanda lwa jibumba ja Yehoba?

“WAJINGA mukoka mucheche ukekala ke mukoka mukatampe.” (Isa. 60:22) Abino byambo bya bungauzhi bibena kufika mu ano moba. Mu mwaka wa mwingilo wa 2015, basapwishi ba Bufumu 8,220,105 baingijile na ngovu mwingilo wa kusapwila ntanda yonse. Byambo byapelako bya buno bungauzhi byatundaika bena Kilishitu bonse, mambo Shetu wa mwiulu waamba’mba: “Amiwa Yehoba yami nkapelawizha kwikifikizha mu kimye kyakyo.” Byonka byo kikala ku bantu baji mu motoka ubena kunyema, ne atweba tumona kuba’mba mwingilo wa kufunjisha bantu kwikala baana ba bwanga ubena kuyilako palutwe. Atweba bonse pa muntu pa muntu twafwainwa kubapo byepi uno mwingilo byo abena kuyilako palutwe? Nanchi tubena kwibikako kwikala basapwishi ba Bufumu bengila na mukoyo nyi? Balongo ne banyenga bavula banembesha kwingilako bupainiya bwa kimye kyonse nangwa bwa kukwasha. Nanchi kechi tusekela pa kumona bavula babena kuya na kwingijila kwakepa basapwishi nangwa kwingilako mingilo ikwabo ya Bufumu nenyi?

² Kabiji tubena kumona kuba’mba kubena kukebewa ba mingilo bavula bingi. Pa mwaka pa mwaka, kulengwa bipwilo bya katataka  2,000. Inge kya kuba’mba mu kipwilo kyonse mwaikala bakulumpe 5, ko kuba’mba bankwasho 10,000 bo bafwainwa kufikilamo kwikala bakalama pa mwaka pa mwaka. Kino kibena kulumbulula’mba balongo bavula bingi bafwainwa kufikizhanga bikebewa pa kuba’mba bekale bankwasho mu kipwilo. Kununga pa kino, nangwa twi balongo nangwa banyenga, tuji na “bya kuba byavula mu mwingilo wa Nkambo.”—1 Ko. 15:58.

3, 4. Kuyilako palutwe kulumbulula ka?

³ Tangai 1 Timoti 3:1. Kyambo kya Kingiliki kyatuntululwa’mba “kukanamina,” kilumbulula kutanyika kuboko kuba’mba ukwate kintu, kampe kiji palepa. Mutumwa Paulo byo aingijishe kino kyambo, walumbulwilenga’mba kikebewa kwibikako kuyilako palutwe. Fwanyikizhai kuba’mba mulongo ubena kulanguluka pa mingilo yo akonsha kwingilako mu kipwilo kulutwe. Kampe pa kino kimye kechi nkwasho mu kipwilo ne, bino wayuka’mba wafwainwa kwikala na byubilo bya bwina Kilishitu. Patanshi wibikako kufikilamo kwikala nkwasho. Mu kuya kwa kimye, uketekela kufikilamo kwikala kalama mu kipwilo. Umvwe kyaikala bino, wingila na ngovu kuba’mba afikizhe bikebewa pa kuba’mba engile mingilo ikwabo mu kipwilo.

⁴ Po pamotu, balongo ne banyenga bakeba kwikala bapainiya, kwingijila pa Betele, nangwa kwingilako mwingilo wa kushimika Mazubo a Bufumu, bafwainwa kukanamina ino mingilo. Twayai twisambe pa Mambo a Lesa byo atundaika bonse kutwajijila kuyilako palutwe mu mpopwelo ya kine.

5. Banyike bakonsha kwingijisha byepi bulume bwabo mu mwingilo wa Bufumu?

⁵ Banyike baji na bulume bwa kwingila bintu byavula bingi mu mwingilo wa Yehoba. (Tangai Byambo bya Maana 20:29.) Balongo bakitwala baji pa Betele bengilako mwingilo wa kupulinta ne kubika nkupiko ku Mabaibolo ne mabuku alumbulula Baibolo. Balongo ne banyenga bavula bakitwala bengila mwingilo wa kushimika ne kuwamisha Mazubo a Bufumu. Inge kwamweka bya malwa bisolomokatu, banyike bengijila pamo na Bakamonyi bayukisha mingilo pa kupana bukwasho bukebewa ku baponenwa na bya malwa. Bapainiya banyike bakwashako kutwala mambo awama mu manyaunda muji bantu bamba milaka ya ku byalo bingi.

6-8. (a) Nsongwalume umo wapimpwile byepi ndangulukilo yanji pa mwingilo wa Lesa, kabiji mwafuma ka? (b) Twakonsha kuba byepi pa kuba’mba ‘tumutompe Yehoba ne kumona byo awama’?

⁶ Kyamweka mumvwa bingi bulongo kwingila mwingilo wa Lesa na muchima yense. Pano kyakonsha kwikala byepi inge mulanguluka byonka byalangulukilenga mulongo Aaron? Nangwa kya kuba wakomejile mu kisemi kya bena Kilishitu, waambile’mba, “Kechi natemenwe kupwila ne mwingilo wa kusapwila ne, byandetelanga mukose.” Wakebanga kwingijila Lesa na lusekelo, pano bino, kechi wayukile ene mambo o abujijile kwikala na lusekelo ne. Waubilepo ka?

⁷ Aaron wanengezhezhe kutanganga Baibolo kimye kyonse, kunengezha kupwila ne kukumbulapo. Kabiji watatwile kulomba jonse. Butemwe bwanji bwa kutemwa Yehoba byo bwabayilenga, watendekele kuyilako palutwe mu mwingilo wa Lesa. Kufumatu kyokya kimye, Aaron uji bingi na lusekelo na mambo a kwingila bupainiya, kwingila na bakwabo kukwasha baponenwa na bya malwa, ne kusapwila mu kyalo kingi. Aaron luno wingijila pa Betele kabiji mukulumpe mu kipwilo. Umona byepi bwikalo bo asalapo? Waambile’mba: “‘Namutompa Yehoba ne kumona byo awama.’ Na mambo a mapesho anji, mmona’mba nafwainwa kwingilako pakatampe mu mwingilo wanji, kabiji mufuma byawama bingi.”

⁸ Nyimbi wa masalamo waimbile’mba: “Aba  bamwakamwa kafwako kintu nangwa kimo kyo bakajilwa ne.” (Tangai Salamo 34:8-10.) Kya kine, Yehoba kechi ulekelela boba bamwingijila na mukoyo ne. Ne atweba ‘tumutompa Yehoba ne kumona byo awama’ byo twibikako kwingila mwingilo ye etupa. Kabiji umvwe ke tupopwele Lesa na muchima yense, tukekala na lusekelo lukatampe.

9, 10. Mambo ka kwikala na muchima wa ‘kupembelela’ o kwanemena?

⁹ Byo mubena kwibikako kufikizha bikonkwanyi byenu, ikalai na muchima wa ‘kupembelela.’ (Mika 7:7) Yehoba kimye kyonse ukwasha bakalume banji ba kishinka, nangwa kya kuba wakonsha kwibaleka bapembelela mingilo imo nangwa kupembelela kimye bintu kyo byakonsha kwaluka. Walayile Abalahama kuba’mba ukekala na mwana, bino uno mushakulu wafwainwe kwikala na luketekelo ne butekanye. (Hebe. 6:12-15) Nangwa kya kuba wapembejile pa myaka yavula pa kuba’mba Izaka asemwe, Abalahama kechi walukushishe muchima wanji ne, kabiji Yehoba wafikizhe byo amulayile.—Nte. 15:3, 4; 21:5.

¹⁰ Kupembelela kechi kwapeela ne. (Maana 13:12) Inge ke tulanguluketu pa byo betufichisha ku muchima, twakonsha kulefulwa. Onkao mambo, kyawama kwingijisha kimye kyetu mu kufikizha bikebewa bya mu Binembelo. Monai ano mashinda asatu mo mwakonsha kubila bino.

11. Ñanyi byubilo bya bwina Kilishitu byo twafwainwa kwikala nabyo, kabiji mambo ka o byanemena?

¹¹ Ikalai na byubilo bya bwina Kilishitu. Kutanga Mambo a Lesa ne kulanguluka langulukapo kwakonsha kwimukwasha kwikala na maana,  milangwe, ne kulanguluka bulongo. Bino byubilo byanema bingi ku boba batangijila mu bupopweshi bwa kine. (Maana 1:1-4; Titu. 1:7-9) Inge ketutange mabuku alumbulula Baibolo, twakonsha kuyuka bilanguluka Lesa pa bintu byavula. Pa juba pa juba, tufuukula pa bya kusala bya kisangajimbwe, mvwajilo ne mwekelo, bya kwingijisha mali ne bya kumvwañana na bakwetu. Inge ke twingijishe byo tufunda mu Baibolo, twakonsha kufuukula bintu bisangajika Yehoba.

12. Ba mu kipwilo bakonsha kumwesha byepi amba baketekelwa?

¹² Mweshainga’mba mwaketekelwa. Nangwa twi balongo nangwa banyenga, twafwainwa kwibikako kwingila mingilo yonse yo betupa mu kipwilo. Byo ajinga kinemanga, Nehemiya watongwele bantu ba kutangijila mingilo mu bantu ba Lesa. Bañanyi bo atongwele? Watongwele bantu baakamwanga Lesa, kabiji bo baketekejile. (Ne. 7:2; 13:12, 13) Ne lelo jino, “bakalama bafwainwa kwikala ba kishinka.” (1 Ko. 4:2) Mingilo yawama iyukanyikwa.—Tangai 1 Timoti 5:25.

13. Mwakonsha kulondela byepi byaubile Yosefwa umvwe bakwenu bemufichisha ku muchima?

¹³ Yehoba emutokeshenga. Mwakonsha kuba byepi inge bakwenu bemufichisha ku muchima? Kampe mwakonsha kuwamisha bintu bukiji bukiji. Bimye bimo, kwikangaizha kwakonsha kubayishatu lukatazho. Bakolojanji Yosefwa bamushikilwe, bino aye kechi watwajijile kwibazhingijila ne. Kulutwe, Yosefwa bamupelemo mambo a bubela ne kumukasa. Nangwa byonkabyo, waswishishe Yehoba kumutangijila mu bino bimye byakatezhe. Ki ka kyafuminemo? “Byambo bya Yehoba byo byamutubwile.” (Sala. 105:19) Ano meseko byo apwile, Yosefwa wafikijilemo kwingila mwingilo mukatampe. (Nte. 41:37-44; 45:4-8) Byo mubena kupita mu makatazho, lombai maana, kuba bintu na kukooka muchima, ne kulomba Lesa kwimukosesha. Yehoba ukemukwasha.—Tangai 1 Petelo 5:10.

14, 15. (a) Mambo ka o twafwainwa ‘kutesha muchima’ ku mashinda o tusapwilamo? (b) Mwakonsha kupimpulako byepi mashinda o mwingijisha pa kusapwila kwesakana na biji nyaunda? (Monai kipikichala kitanshi ne kakitenguluzha ka kuba’mba “ Nanchi Mwakonsha Kwingijisha Mashinda Akwabo Nyi?”)

¹⁴ Paulo watundaikile Timoti amba: “Uteshe muchima ku kutanga pa mvula bantu, kukosesha ne kufunjisha bantu. Saka wita muchima obe mwine ne lufunjisho lobe.” (1 Timo. 4:13, 16) Timoti wajinga musapwishi wa Bufumu wayuka kusapwila. Pano bino, mwingilo wanji wafwainwe kuwama umvwe ‘watesheshe muchima’ ku kufunjisha bantu. Kechi wafwainwe kutondwa kuba’mba bantu basakutwajijila na kumvwa byo asapwilanga kwingijishatu jishinda jimo ne. Pa kuba’mba atwajijile kwibafika pa muchima, wafwainwe kupimpulangako mashinda kwesakana na bintu byapichilengamo bantu. Ne atweba byo tuji basapwishi ba Bufumu, twafwainwa kupimpulangako mashinda a kwingijisha pa kusapwila.

¹⁵ Javula tutaana kuba’mba bantu kechi batanwa pa mazubo kimye kyo tusapwila ku nzubo ku nzubo ne. Mu mapunzha amo kechi twakonsha kutwela mu bishimikwa bimo ne mazubo aji mu masakwa ne. Inge byo biji nyaunda yenu, mwakonsha kwingijisha mashinda akwabo pa kusapwila mambo awama.

16. Busapwishi bwa pa mvula bantu bwakonsha kwingila byepi bulongo?

¹⁶ Busapwishi bwa pa mvula bantu ke jishinda jimo jawama bingi kusapwilamo mambo awama. Bakamonyi bavula babena kwingila bulongo buno busapwishi kabiji mubena kufuma byawama. Bamonapo kimye kya kwisamba na bantu pa biteshenyi bya mashitima, masakya, mu bisankanyi ne mu mapunzha mukookolokela bantu ne mapunzha akwabo mutanwa bantu bavula. Bakamonyi bayuka bya kutendeka misambo, kampe kupichila mu kwisamba na muntu pa sawakya wa katataka, kumutakaika  pa kulama baana bulongo, nangwa kumushikisha pa nkito yanji. Inge mwisambo watwajijila, musapwishi wambapo pa kishinka kya mu Binembelo ne kulengela ye abena kwisamba nanji kwambapo. Byambapo muntu javula byo bilengela mwisambo wa mu Baibolo kutwajijila.

17, 18. (a) Ki ka kyakonsha kwimukwasha kwingila kwa kubula moyo busapwishi bwa pa mvula bantu? (b) Mambo ka kwikala na muchima wajingapo ne Davida wa kutota Yehoba o kwanemena pa kusapwila?

¹⁷ Inge kya kuba kimukatazha kwingila busapwishi bwa pa mvula bantu, kange mukooke ne. Painiya wa mu muzhi wa New York aye Eddie, wakankazhamanga kwisamba na bantu pa mvula bantu. Bino mu kuya kwa kimye, wachinchikile. Ki ka kyamukwashishe? Waambile’mba: “Kimye kya kupopwela kwa kisemi, amiwa ne bakazhi bami twakeba kebanga bya kukumbula bantu bakana kumvwa mambo awama. Kabiji twipuzhapo ne bakwetu Bakamonyi.” Luno Eddie umvwa bingi bulongo kwingilako busapwishi bwa pa mvula bantu.

¹⁸ Byo mutwajijila kuwamishako busendwe bwenu bwa kusapwila mambo awama ne kubula moyo, kuyilako palutwe kwenu kukamweka ku bantu. (Tangai 1 Timoti 4:15.) Kabiji mukatumbijikanga Shetu wa mwiulu byonka byaubile Davida waimbile’mba: “Nkamutotanga Yehoba kimye kyonse; lutotelo lwanji lukekala pa byatunwa byami kimye kyonse. Nketotela mwi Yehoba; bakimote bakomvwa ne kusekela.” (Sala. 34:1, 2) Kabiji na mambo a mwingilo wenu wa kusapwila, bakimote bakeya mu bupopweshi bwa kine.

19. Mambo ka kalume wa kishinka wa Yehoba o afwainwa kwikela na lusekelo nangwa kya kuba bwikalo bwanji kechi bumuswisha kwingila kimye kyabaya mu mwingilo ne?

¹⁹ Davida waimbile ne kuba’mba: “Mingilo yenu yonse ikemutumbijika anweba Yehoba, kabiji bantu benu ba kishinka bakemutotanga. Bakasapwilanga pa lukumo lwa bufumu bwenu ne kwamba pa bulume bwenu, kuba’mba babulañane mingilo yenu ikatampe ku bantu ne lukumo lwa bufumu bwenu.” (Sala. 145:10-12) Bino byambo byo byamba Bakamonyi ba kwa Yehoba bonse. Pano kyakonsha kwikala byepi inge mukolwa kolwa nangwa mwakota kabiji kechi mwingila maola avula mu mwingilo ne? Kimye kyonse vulukainga kuba’mba byo mwisamba mambo awama na bantu bemulama ne bakwabotu, mwingilo wenu wazhila utumbijika Lesa wetu. Inge bemukasa na mambo a lwitabilo lwenu, kyamweka mwamba pa bukine, kabiji kino kisangajika muchima wa Yehoba. (Maana 27:11) Abino byo byo kiji inge muji mu kisemi mo mwapusenamo bupopweshi bino mwatwajijila kwikala na lufunjisho lwa pa bunke, kupwila, ne kusapwila. (1 Pe. 3:1-4) Nangwatu inge bintu byakatazha, mwakonsha kutota Yehoba ne kutwajijila kuyilako palutwe.

20, 21. Inge bemupa mingilo yavula mu jibumba ja Yehoba, mwakonsha kukwasha byepi bakwenu?

²⁰ Yehoba ukemupesha umvwe mwatwajijila kuyilako palutwe mu mwingilo wanji. Kampe kupichila mu kupimpulako bimo mu bwikalo bwenu nangwa byo mwingijisha kimye, mwakonsha kwingilako mwingilo wanema wa kusampanya bukine bwaamba pe Lesa ku boba bakeba kumvwa bukine. Kikwabo, bakwenu ba mu lwitabilo bakonsha kumwenamo bingi mu kuyilako palutwe kwenu mu mwingilo wa Lesa ne bwikalo bwa kwipana. Kabiji na mambo a kwingila na ngovu mu kipwilo ne kwipelula, bakwenu ba mu lwitabilo ne Yehoba bakemutemwa bingi, kwimusanchila ne kwimukwasha.

²¹ Nangwa twaingijila Yehoba myaka yavula nangwa bañondo bacheche, bonse twakonsha kuyilako palutwe mu mwingilo wa Lesa. Pano bena Kilishitu babanda mu lwitabilo bakonsha kukwasha byepi bakatataka kuyilako palutwe? Uno ye mutwe ye tukesambapo mu lufunjisho lwalondelapo.