Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

Nanchi Mumona’mba Kufunjisha Bakwenu Kwanema Nyi?

Nanchi Mumona’mba Kufunjisha Bakwenu Kwanema Nyi?

“Nkemupa mikambizho yawama.”—MAANA 4:2.

NYIMBO: 93, 96

1, 2. Mambo ka o twafwainwa kufunjisha bakwetu kufikilamo kwingila mingilo ya Lesa?

KUSAPWILA mambo awama a Bufumu ye mwingilo mukatampe waingijile Yesu. Pano bino, wamonangapo kimye kya kufunjisha bakwabo kwikala bakafunga ne bafunjishi. (Mat. 10:5-7) Nangwa kya kuba Filipa wapayankene bingi mu mwingilo wa kusapwila, bino wakwashishe baana banji babakazhi bana kuyuka bya kusapwila bulongo bukine bwa mu Binembelo. (Byu. 21:8, 9) Nanchi kufunjisha bakwenu kwanema nyi?

2 Mwaya ntanda yonse, bantu babena kutambwila mambo awama babena kuvujilakotu. Bakatataka bakyangye kubatizhiwa bafwainwa kuyuka’mba kyanema kwikala na lufunjisho lwa Baibolo lwa pa bunke. Mu bipwilo byetu, twafwainwa kutundaika balongo kwingila na ngovu pa kuba’mba bafikilemo kutongolwa kwikala bankwasho ne bakulumpe. Kwingijisha “mikambizho yawama,” bena Kilishitu babanda mu bukine bakonsha kukwasha bakatataka kuyilako palutwe mu mwingilo wa Lesa.—Maana 4:2.

KWASHAI BAKATATAKA KWIKALA NA MILANGWE NE KUKOSA KWINGIJISHA MAMBO A LESA

3, 4. (a) Paulo wamwesheshe byepi lukwatankano luji pa kufunda Binembelo ne kwingila bulongo mwingilo wa kusapwila? (b) Saka tukyangye kutundaika bo tufunjisha Baibolo kufunda Baibolo pa bunke bwabo, twafwainwa kuba byepi?

3 Nanchi lufunjisho lwa pa bunke lwa Binembelo lwanema nyi? Tutaana mukumbu mu byambo bya mutumwa Paulo byo anembejile bakwabo bena Kilishitu mu Kolose. Wanembele’mba: “Kechi twaleka kwimulombelako ne, namba muyukishenga bulongo kyaswa muchima [wa Lesa] mu maana onse ne kukwatakanya bintu bya ku mupashi, pa kuba’mba mwendenga monka mukebela Yehoba mwa kumutokeshesha ku muchima byo mubena kupanga bipangwa mu mingilo yonse yawama ne kuyilako palutwe mu kuyukisha bulongo Lesa.” (Kolo. 1:9, 10) Kuyukisha bulongo kyaswa muchima wa Lesa, kwakwashishe bena Kilishitu mu Kolose kwenda “monka mukebela Yehoba mwa kumutokeshesha ku muchima.” Kuba bino kwibalengejile kutwajijila “kupanga bipangwa mu mingilo yonse yawama,” kikatakata mu mwingilo wa kusapwila mambo awama. Mupopweshi wa Yehoba pa kuba’mba engile bulongo, wafwainwa kwikala na lufunjisho lwa Baibolo lwa kimye kyonse. Onkao mambo, twafwainwa kukwasha bo tufunjisha Baibolo kuyuka’mba kyanema kuba bino.

4 Saka mukyangye kukwasha bakwenu kumwenamo mu lufunjisho lwa Baibolo lwa pa bunke, anweba bene mwafwainwa kushiinwa’mba lwanema. Mwafwainwa kwikala na lufunjisho lwa Baibolo lwa pa bunke. Onkao mambo, mwakonsha kwishikisha’mba: ‘Inge bena mazubo baamba bintu byapusana na mafunjisho a mu Binembelo nangwa baipuzha mepuzho akatazha, nanchi nakonsha kwibakumbula mikumbu yaimena pa Baibolo nyi? Inge natanga mashimikila aamba pe Yesu, Paulo, ne bakwabo byo baingijile na mukoyo mu mwingilo, nanchi ndanguluka languluka pa kuchinchika kwabo byo kwakonsha kunkwasha mu mwingilo wa Yehoba nyi?’ Atweba bonse twafwainwa kwikala na maana ne kuyuka lujimuno lwa mu Mambo a Lesa. Kabiji inge twabuulako bakwetu byo twamwenamo mu kufunda Baibolo pa bunke, twakonsha kwibatundaika nabo kutendeka kufunda Binembelo pa kuba’mba bamwenengamo.

5. Ambai byo mwafwainwa kuba pa kuba’mba mukwashe bakatataka kwikala na mutanchi wa kufunda Baibolo pa bunke.

5 Mwakonsha kwishikisha’mba, ‘Nakonsha kukwasha byepi ye mfunjisha Baibolo kufundanga Baibolo kimye kyonse?’ Jishinda jawama kubilamo bino ke kumumwesha byo munengezha pa kumufunjisha. Mwakonsha kumwambila kutangako byambo bimo biji mu bya kulumbulula mu buku wa Nanchi Baibolo Kine Ufunjisha’mba Ka? ne kutanga binembelo bijimo. Mukwashai kunengezha kupwila ne kukumbulangapo. Mutundaikai kutanganga Kyamba kya Usopa ne Labainga! kimye kyonse. Inge muji na Butala bwa Magazini a Kyamba kya Usopa nangwa BUTALA BWA MABUKU mu mulaka wenu, mwakonsha kumukwasha bya kukeba keba pa kuba’mba ataane mikumbu ya mepuzho a mu Baibolo. Inge mwakwasha ye mufunjisha Baibolo kuba bino, ukamwenangamo bingi mu kufunda Mambo a Lesa pa bunke.

6. (a) Mwakonsha kukwasha byepi ye mufunjisha Baibolo kutemwa kutanga Baibolo? (b) Ye mufunjisha Baibolo ukoba byepi inge watemwa Binembelo?

6 Kechi twafwainwa kukanjikizha muntu kutanga ne kufunda Baibolo ne. Twafwainwa kwingijisha bingijisho byanengezha jibumba ja Yehoba kukwasha bo tufunjisha Baibolo kutemwa kutanga Baibolo. Mu kuya kwa kimye, bantu baji na michima ya kishinka bo tufunjisha Baibolo bakonsha kumvwa byonka byaambile nyimbi wa masalamo amba: “Kyangwamina kufwenya kwipi ne Lesa. Naalula Nkambo Mfumu Yehoba kwikala kya kufyamamo kyami.” (Sala. 73:28) Mupashi wa Yehoba ukakwasha bafunda Baibolo bebikako kabiji bamwesha muchima wa kusanta pa bintu byo bafunda.

FUNJISHAI BAKATATAKA BYA KUSAPWILA NE KUFUNJISHA

7. Yesu wafunjishe byepi basapwishi ba mambo awama? (Monai kipikichala kitanshi.)

7 Mu Mateo kitango 10 tutaanamo mikambizho Yesu yo apeele batumwa banji 12. Yesu kechi wibapichile mu mbaji pa kwibabuula bya kusapwila ne. [1] Batumwa batelekelenga Yesu byo ebabuujilenga bya kusapwila bulongo. Panyuma ya bino, batumwa bayile mu mwingilo. Kwimwena mashinda Yesu o aingijishenga pa kusapwila kwibakwashishe kuyuka bya kufunjisha bukine bwa mu Binembelo. (Mat. 11:1) Twakonsha kufunjisha bantu bo tufunjisha Baibolo kuyuka bulongo bya kusapwila mambo awama. Twayai twisambe mashinda abiji o twakonsha kubilamo bino.

8, 9. (a) Yesu wasolomokanga byepi bantu mu mwingilo wa kusapwila? (b) Twakonsha kukwasha byepi basapwishi ba katataka kwisamba na bantu byonka byaubanga Yesu?

8 Bya kwisamba na bantu. Yesu javula wisambanga na bantu pa Bufumu. Juba jimo waikele na misambo yawama bingi na mwanamukazhi pa mushima wa kwa Yakoba kwipi na muzhi wa Saikala. (Yoa. 4:5-30) Kabiji wisambile ne Mateo Levi, wajinga musonkeshi. Bino mabuku a Mambo Awama kechi aambapo byavula pa uno mwisambo ne, bino Mateo waswile lwito lwa kwa Yesu lwa kwikala mwananji wa bwanga. Mateo ne bakwabo baumvwine Yesu byo aambile pa kimye kyabaya kimye kya kijiilo kyajinga mu nzubo ya kwa Mateo.—Mat. 9:9; Luka 5:27-39.

9 Pa kimye kikwabo, Yesu wisambile ne Natanela walengulwile bantu ba ku Nazala. Nangwa byonkabyo, Natanela wapimpwile milanguluko yanji. Wafuukwilepo kufunda byavula byafunjishenga Yesu, mwanamulume wafumine mu Nazala. (Yoa. 1:46-51) Onkao mambo, tuji na bishinka byavula bya kwitulengela kufunjisha basapwishi ba katataka bya kwisamba na bantu bulongo, saka bakasuluka. [2] Aba bo tukwasha mu jino jishinda nabo bakomvwa bingi bulongo pa kumona bantu bakeba kufunda bukine byo baswa kuteleka ku byambo byawama ne kwibata muchima.

10-12. (a) Yesu wakwashishe byepi bantu bakebelenga kumvwa mambo awama? (b) Twakonsha kukwasha byepi basapwishi ba katataka kuwamishako busendwe bwa kufunjisha bukine bwa mu Baibolo?

10 Twajijilai kukwasha bakeba kufunda. Yesu kechi wajinga na kimye kyabaya kya kwingila mwingilo wanji ne. Nangwa byonkabyo, wamonangapo kimye kya kukwasha bantu bakebanga kufunda mambo awama. Kimye kimo, Yesu wafunjishe jibumba ja bantu saka aji mu bwato. Pa kikye kimye, walengejile Petelo kukwata masabi avula bingi mu jishinda ja kukumya ne kumwambila’mba: “Kufuma lelo usakukwatanga bantu bomi.” Ñanyi bintu byafumine mu byambo ne byubilo bya kwa Yesu? Petelo ne bakwabo “babwezhezhe maato ku kitulu ne kusha byonse kebamulondele ne kumulondela [Yesu].”—Luka 5:1-11.

11 Nikodema, wa mu kije kya Saniedilini watemenwe bingi byafunjishenga Yesu. Wakebelenga kufunjilapo byavula, pano bino, wachiinenga byakonsheshe kumwambila bakwabo inge kya kuba wisambile ne Yesu pa mvula bantu. Yesu wapimpulangako mutanchi wanji wa kusapwila kabiji waingijishanga kimye bulongo. Onkao mambo, waswile kwisamba nanji bufuku kwabujile jibumba. (Yoa. 3:1, 2) Twakonsha kufunjilako ka ku byaubile Yesu? Mwana Lesa wamonangapo kimye kya kukosesha lwitabilo lwa bantu. Nanchi ne atweba kechi twafwainwa kuta muchima pa kubwela ku bantu ne kwibafunjisha Baibolo nenyi?

12 Basapwishi ba katataka bakonsha kuwamishako busendwe bwabo bwa kufunjisha bukine bwa mu Baibolo inge ke twingile nabo mu mwingilo wa kusapwila. Twakonsha kwibakwasha kuvulukanga ne bantu bamweka nobe kechi bakeba kufunda ne. Twakonsha kwambila musapwishi wa katataka kuya ne atweba pa kubwela ku bantu bakeba kufunda ne ku bo tufunjisha Baibolo. Inge ke twibafunjishe bino ne kwibatundaika, basapwishi ba katataka bakakebeshanga kubwela ku bantu bakeba kufunda ne kufunjisha bantu Baibolo bunke bwabo. Kabiji bakafunda kutekenya bantu ne kwingila na mukoyo kwa kubula kuleka.—Nga. 5:22; Monai kakitenguluzha kaamba’mba “ Mukoyo Wanema Bingi.”

FUNJISHAINGA BA KATATAKA KWINGIJILA BAKWABO BA MU LWITABILO

13, 14. (a) Mulangulukapo’mba ka pa bantu banembwa mu Baibolo bepaine kukwasha bakwabo? (b) Mu ñanyi mashinda mo mwakonsha kufunjishisha basapwishi ba katataka ne banyike kumwesha butemwe ku balongo ne banyenga?

13 Mashimikila a mu Baibolo amwesha buneme bwa “kutemwa balongo” ne kwibakwasha. (Tangai 1 Petelo 1:22; Luka 22:24-27.) Mwana Lesa wapaine byonse byo ajinga nabyo kubikapotu ne bumi bwanji mu kwingijila bantu. (Mat. 20:28) Dokasi “waingilanga mingilo yawama yavula kabiji wapananga bya bupe.” (Byu. 9:36, 39) Nyenga mwina Loma aye Maliya ‘waingilanga na ngovu’ kukwasha bakwabo mu kipwilo. (Loma 16:6) Twakonsha kukwasha byepi ba katataka kuyuka buneme bwa kukwasha balongo ne banyenga?

Funjishainga ba katataka kutemwa bakwabo ba mu lwitabilo (Monai mafuka 13, 14)

14 Bakamonyi bakoma bakonsha kwitako ba katataka kuya nabo na kumona bakolwa ne bakote. Inge kyakonsheka, bansemi bakonsha kusendako baana babo pa kuya na kumona bano bantu. Bakulumpe mu kipwilo bakonsha kwingila na basapwishi pa kuba’mba bamone’mba bakote baji na kajo ne mazubo awama. Kupichila mu kuba bino, banyike ne boba batendeka katataka kupwanañana na kipwilo bakamweshanga byubilo bya lusa. Mukulumpe mu kipwilo umo inge uji mu busapwishi, ufwakesha Bakamonyi bekala mu nyaunda yanji na kumona byo babuuka. Nsongwalume umo mu kipwilo javula uya na uno mukulumpe kabiji wafunda kuba’mba bonse mu kipwilo bafwainwa kumonanga’mba bebatemwa.—Loma 12:10.

15. Mambo ka o kyanemena bakulumpe kukwasha banabalume mu kipwilo?

15 Na mambo a kuba’mba Yehoba wingijisha banabalume kufunjisha kipwilo, kyanema bingi balongo kwikala na busendwe bwa kwamba. Anweba bakulumpe mu kipwilo, nanchi mwakonsha kuteleka ku nkwasho byo abena kupituluka mu jashi nyi? Inge mwakwasha nkwasho, wakonsha kufunda busendwe bwa kufunjisha Mambo a Lesa.—Ne. 8:8. [3]

16, 17. (a) Paulo waubile byepi pa kuba’mba akwashe Timoti kuyilako palutwe? (b) Bakulumpe mu kipwilo bakonsha kufunjisha byepi balongo bakekala bakafunga mu kipwilo kulutwe?

16 Lelo jino, kubena kukebewa bakafunga bavula bingi mu Kipwilo kya bena Kilishitu, kabiji aba bakengilanga uno mwingilo kulutwe, bakebewa kutwajijila kwibafunjisha. Paulo waambile pa kufunjisha muntu byo kwafwainwa kwikala byo abuujile Timoti amba: “Obewa mwanami, ikalanga na bulume mu lusa lukatampe luji mwi Kilishitu Yesu; kabiji bintu byo waumvwine kwi amiwa ne bavula byo bamwene, wibipane ku bantu ba kishinka bonka bakonsha kwibifunjisha ne ku bakwabo.” (2 Timo. 2:1, 2) Timoti wafunjile byavula kupichila mu kwingijila pamo na mutumwa. Kepo Timoti atendekele kwingijisha mashinda aingijishanga Paulo pa kusapwila ne mingilo ikwabo yazhila.—2 Timo. 3:10-12.

17 Paulo kechi walangulukile’mba mwine Timoti ukafunda ne. Wamusendanga ko ayanga. (Byu. 16:1-5) Bakulumpe mu kipwilo bakonsha kulondela byaubanga Paulo kupichila mu kusendako bankwasho pa lwendo lwa bukafunga. Onkao mambo, bakulumpe balengela bano balongo kwimwena byo bafunjisha, kumona lwitabilo lwabo, butekanye, ne butemwe, byubilo bikebewa ku bakalama bena Kilishitu. Jino jo jishinda jawama kufunjishishamo bakekala bakafunga ba “jitanga ja Lesa” kulutwe.—1 Pe. 5:2.

BUNEME BWA KUFUNJISHA BAKWETU

18. Mambo ka kufunjisha bakwetu mu mwingilo wa Yehoba o kwanemena?

18 Kufunjisha bakwetu kwanema bingi mambo bakalama bavula babena kukebewa ne kukwasha bavula kwingijila Yehoba. Jishinda jaingijishanga Yesu ne Paulo pa kufunjisha jikingila ne luno. Yehoba ukeba bakalume banji ano moba kuba’mba bafunde bya kwingila mingilo ya bufumu. Lesa witupa mwingilo wa kukwasha ba katataka kwikala basendwe bengila bulongo mingilo mu kipwilo. Bintu byo bibena kutaminakotu mu ntanda, ne bantu bavula bingi babena kukeba kumvwa mambo awama, mwingilo wa kufunjisha ba katataka wanema bingi kabiji ubena kukebewa bukiji bukiji.

19. Mambo ka o mwashiinwa’mba mu kwibikako kwenu kufunjisha bakwenu mu mwingilo wa Yehoba mukafuma byawama?

19 Ibyo, pa kuba’mba bantu bafunde pakebewa kimye ne kwibikako. Bino Yehoba ne Mwananji ye atemwa betukwasha kabiji betupa maana pa kuba’mba twingile bulongo mwingilo wa kufunjisha. Twikala bingi na lusekelo umvwe twamona boba bo twakwashishe batwajijila ‘kwingila na ngovu ne kwibikishakotu na mukoyo.’ (1 Timo. 4:10) Kabiji twayai tutwajijile kuyilako palutwe mu kwingila mwingilo wazhila wa Yehoba.

^ [1] (jifuka 7) Bino byo bishinka bimo byaambilepo Yesu: (1) Kusapwila byambo byawama. (2) Kutondwa na bintu bitupa Lesa. (3) Kuchinuzhuka kwipachika na bantu bo tusapwilako. (4) Kuketekela mwi Lesa inge ke betumanyike. (5) Kubula kumvwa moyo.

^ [2] (jifuka 9) pa mapa 62-64, mu buku wa Mwenaimo mu Sukulu wa Lufunjisho lwa Mwingilo wa Lesa, paji mashinda awama bingi o twakonsha kwingijisha pa kwisamba na bantu mu mwingilo.

^ [3] (jifuka 15) pa mapa 52-61, mu buku wa Mwenaimo mu Sukulu wa Lufunjisho lwa Mwingilo wa Lesa, paji byubilo bikebewa ku bañambi ba pa mvula bantu.