Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

Koseshainga Lwitabilo Lwenu mu Bintu byo Mwaketekela

Koseshainga Lwitabilo Lwenu mu Bintu byo Mwaketekela

“Lwitabilo ke kintu kimulengela kushiinwa’mba akya kyo mwaketekela kikamweka.”—HEBE. 11:1.

NYIMBO: 81, 134

1, 2. (a) Lwitabilo lwa bena Kilishitu lwapusana byepi na lwa bantu baji mu ntanda ya kwa Satana? (b) Ñanyi mepuzho anema o tusakwisambapo?

BENA Kilishitu ba kine baji ñanyi luketekelo lwawama? Atweba bonse, bashingwa ne “mikooko ikwabo,” twaketekela kumona kufika kwa kyaswa muchima wa Lesa ne kuzhijika jizhina ja Yehoba. (Yoa. 10:16; Mat. 6:9, 10) Bino byo bintu byafwainwa kuketekela muntu yense. Kabiji tukebesha kutambula mfweto ya bumi bwa myaka ne myaka, ‘mwiulu’ nangwa mu “ntanda ipya.” (2 Pe. 3:13) Pa kino kimye, twaketekela kumona Lesa byo akatwajijila kutangijila ne kutundaika bantu banji.

2 Ne bantu baji mu ntanda ya kwa Satana nabo baji luketekelo, bino bazhinauka inge byo baketekela bikafika. Bantu bavula bakaya makayo a kuchikapo mali, baketekela’mba basakukyombesha bakwabo, bino bazhinauka. Pakuba lwitabilo lwa kine, ke ‘kintu kitulengela kushiinwa’mba’ byo twaketekela bikafika. (Hebe. 11:1) Mwakonsha kwishikisha’mba, mwafwainwa kushiinwa byepi kuba’mba byo mwaketekela bikafika? Kabiji tumwenamo ka mu kwikala na lwitabilo lwakosa?

3. Ñanyi kishinka kilengela bena Kilishitu kwikala na lwitabilo?

3 Lwitabilo kechi kintu kisemwatu na bantu bandengamambo ne, kabiji kechi lwiyatu alo lwine ne. Mupashi wazhila wa Lesa ye utangijila michima yetu pa kuba’mba twikale na lwitabilo. (Nga. 5:22) Baibolo kechi waambapo’mba Yehoba uji na lwitabilo nangwa’mba wafwainwa kwikala na lwitabilo ne. Na mambo a kuba’mba Yehoba ye wa bulume bonse ne maana onse, kafwako kyakonsha kumukanya kufikizha kyaswa muchima wanji ne. Shetu wa mwiulu washiinwa kuba’mba milaye yanji ikafika, kabiji umonatu nobe yafika ne kala. Onkao mambo, waamba’mba: “Byonse byaubiwa!” (Tangai Lumwekesho 21:3-6.) Kuyuka kuba’mba Yehoba ye “Lesa wa kishinka” ufikizha milaye yanji ko kulengela bena Kilishitu kwikala na lwitabilo.—Mpitu. 7:9.

KUFUNJILAKO KU BAKALUME BA LESA BA KALA BAJINGA NA LWITABILO

4. Ñanyi luketekelo lwajinga na banabalume ne banabakazhi ba kishinka bajingako kala?

4 Kitango 11 kya buku wa Bahebelu kyatongaula mazhina a banabalume ne banabakazhi 16 bajinga na lwitabilo. Nembi watangijilwe na mupashi waambile pa bano bantu ne bakwabotu “bashimwinwe bulongo na mambo a lwitabilo lwabo.” (Hebe. 11:39) Bonsetu bajinga na kintu ‘kibalengejile kushiinwa’mba’ Lesa ukatuma “mwana” ukapwisha bunsatuki bwa kwa Satana ne kufikizha byakebelenga Yehoba mu ntendekelo. (Nte. 3:15) Bano bantu ba kishinka bafwile uno “mwana” walayilwe, ko kuba’mba Yesu Kilishitu, saka akyangye kushinkula kibelo kya bumi bwa mwiulu. (Nga. 3:16) Nangwa byonkabyo, na mambo a kuba’mba Yehoba kechi ukankalwa kufikizha milaye yanji ne, bakasangulwa ne kwikala na bumi bwalumbuluka mu paladisa pano pa ntanda.—Sala. 37:11; Isa. 26:19; Ho. 13:14.

5, 6. Abalahama ne kisemi kyanji batele muchima pa ka, kabiji batwajijile byepi kwikala na lwitabilo lwakosa? (Monai kipikichala kitanshi.)

5 Kinembelo kya Bahebelu 11:13 kyaamba pa bano bantu bajingako bwina Kilishitu saka bukyangye amba: “Bano bonse bafwijile mu lwitabilo nangwa kya kuba kechi batambwijile abya byalailwe ne; bino bebimwene saka biji palepa ne kusangalela monka.” Umo pa bano ke Abalahama. Nanchi wajinga na luketekelo lwa kwikala na bumi bwa lusekelo mu bukalama bwa “mwana” walayilwe nyi? Yesu wakumbwile buno bwipuzho byo aambijile balwanyi banji amba: “Abalahama shenu wasekejile bingi pa kuketekela kumona juba jami, kabiji wijimwene ne kusekela.” (Yoa. 8:56) Byo byo kyajinga ne kwi Sala, Izaka, Yakoba, ne bakwabotu bavula baketekejile mu Bufumu bo bakalamanga ku “sendwe mwine ne ntungi” aye Lesa.—Hebe. 11:8-11.

6 Abalahama ne kisemi kyanji bakoseshe byepi lwitabilo lwabo? Kyamweka bafunjile pe Lesa ku byaambilenga bantu ba kishinka bajingako kala, ku bintu byamusolwejile Lesa, nangwa kutanga mivungilo ya kala. Kyakilamo kunema, kechi balubilemo byo bafunjile ne, bino banemekele milaye ya Lesa ne kulondela mikambizho yanji ne kulanguluka langulukapo. Na mambo a kuba’mba bajinga na lwitabilo lwakosa, bano banabalume ne banabakazhi benengezhezhe kutwajijila kwikala ba kishinka kwi Lesa nangwa kya kuba bapichilenga mu makatazho.

7. Ñanyi bintu bitunengezhezha Yehoba bya kwitukwasha pa kuba’mba twikale na lwitabilo lwakosa, kabiji twafwainwa kuba byepi na bino bintu?

7 Yehoba witupa Mambo anji, Baibolo, kuba’mba tutwajijile kwikala na lwitabilo lwakosa. Pa kuba’mba twikale na “lusekelo” ne kuba bintu ‘byalumbuluka,’ twafwainwa kutanganga Mambo a Lesa pa juba pa juba inge kyakonsheka. (Sala. 1:1-3; tangai Byubilo 17:11.) Byonka byajinga bapopweshi ba Yehoba ba kala, twafwainwa kutwajijila kulanguluka languluka pa milaye ya Lesa ne kukookela mikambizho yanji. Kabiji Yehoba witupa kajo ka ku mupashi kavula kwingijisha “kalume wa kishinka kabiji wa maana.” (Mat. 24:45) Onkao mambo, inge twanemeka byo tufunda mu kajo ka ku mupashi kanengezha Yehoba, tukekala byonka byajinga bantu ba kala ba lwitabilo bajinga na ‘kintu kibalengejile kushiinwa’mba’ Bufumu bukafika.

8. Lulombelo lwakonsha kukosesha byepi lwitabilo lwetu?

8 Kabiji lulombelo nalo lwakwashishe bakamonyi ba Lesa ba kala kwikala na lwitabilo lwakosa. Lwitabilo lwabo lwakoselangako umvwe bamona Lesa byo akumbulanga milombelo yabo. (Ne. 1:4, 11; Sala. 34:4, 15, 17; Da. 9:19-21) Ne atweba twafwainwa kubuula Yehoba byonse biji mu muchima wetu, ne kuketekela’mba ukomvwa kabiji uketupa bulume bwa kuchinchika. Kabiji inge milombelo yetu yakumbulwa, lwitabilo lwetu lukoselako. (Tangai 1 Yoano 5:14, 15.) Na mambo a kuba’mba lwitabilo ke lubaji lwa bipangwa bya mupashi, twafwainwa ‘kulombanga’ mupashi wa Lesa, byonka bitukambizhe Yesu.—Luka 11:9, 13.

9. Kununga pa kulomba kuba’mba Lesa etukwashe, bañanyi bakwabo bo twakonsha kulombelako?

9 Nangwa byonkabyo, kechi twafwainwa kulombangatu kuba’mba Lesa etukwashe ne. Kuji ‘mingilo ya kukumya yavula ya kukankalwa kubala’ yo twafwainwa kusanchila Yehoba ne kumutota pa juba pa juba. (Sala. 40:5) Kabiji milombelo yetu yafwainwa kumwesha’mba ‘tuvuluka aba baji mu kaleya, uba nobe betukashila nabo pamo.’ Twafwainwa ne kulombelako balongo betu ba ntanda yonse, kikatakata ‘aba betutangijila.’ Tumvwa bingi bulongo umvwe twamona Yehoba byo akumbula milombelo yetu atweba bonse.—Hebe. 13:3, 7.

BAKAINE KUSANKILAPO LWITABILO LWABO

10. Bañanyi bakalume ba Lesa ba kala bakaine kusankilapo lwitabilo lwabo, kabiji bafumishe kwepi bulume bwa kuchinchika?

10 Mu Bahebelu kitango 11, mutumwa Paulo walumbulula meseko avula achinchikile bakalume ba Lesa bavula babula kutongolwa mazhina. Mutumwa watongola banabakazhi bajinga na lwitabilo bafwishishe baana babo, bino basangwilwe. Kepo atongola ne bakwabo amba “kechi balekele kwikala ba kishinka kwi Lesa amba bebakasulule ne, baubile kino kuba’mba bakasangulwe mu lusanguko lwakilamo kuwama.” (Hebe. 11:35) Nangwa kya kuba kechi twayuka bulongo bantu baambilengapo Paulo ne, bino bantu nabiji Nabota ne Zekaliya bebepayile na mabwe mambo a kukookela Lesa ne kuba kyaswa muchima wanji. (1 Mfu. 21:3, 15; 2 Moba 24:20, 21) Danyela ne balunda nanji kechi “balekele kwikala ba kishinka kwi Lesa amba bebakasulule” ne. Bino lwitabilo lwabo mu bulume bwa Lesa lwibalengejile “kushinka tunwa twa mabokwe” ne “kuzhimya bulume bwa mujilo.”—Hebe. 11:33, 34; Da. 3:16-18, 20, 28; 6:13, 16, 21-23.

11. Ñanyi meseko achinchikile bangauzhi bamo na mambo a lwitabilo?

11 Na mambo a lwitabilo lwabo, bangauzhi nabiji Mikaya ne Yelemiya “baesekelwe na myendeleko ne kwibapuma . . . ne kwibataya mu tuleya.” Bakwabo, nabiji Elaija, “bapitañenenga na kukeba mwa kufyama mu biselebwa, mu mitumba, mu mayengo ne mu mimbwa ya panshi.” Bonse bachinchikile mambo bajinga na ‘kintu kibalengejile kushiinwa’mba akya kyo mwaketekela kikamweka.’—Hebe. 11:1, 36-38; 1 Mfu. 18:13; 22:24-27; Yele. 20:1, 2; 28:10, 11; 32:2.

12. Ñanyi ye twafwainwa kulondela wachinchikile meseko akatampe, kabiji ki ka kyamukwashishe kuba bino?

12 Paulo byo apwishishe kutongaula banabalume ne banabakazhi bapusana pusana bajinga na lwitabilo, waambile pa wakila bonse, Nkambo yetu, Yesu Kilishitu. Pa Bahebelu 12:2 paamba’mba: “Na mambo a lusekelo lo bamutujile kulutwe, wachinchikile pa kichi kya lumanamo, kabiji kechi wateleko muchima ku bumvu ne, kabiji aye waikala ku kilujo kya jitanda ja Lesa.” Kine, twafwainwa ‘kuvulukanga’ lwitabilo lwa kwa Yesu kimye kyo apichilenga mu meseko akatampe. (Tangai Bahebelu 12:3.) Byonka byaubile Yesu, bena Kilishitu batanshi bo baipayile na mambo a lwitabilo lwabo, nabiji mwana wa bwanga aye Antipasa bakaine kusankilapo bukishinka bwabo. (Lum. 2:13) Bano bena Kilishitu batambula kala mfweto yabo ya bumi bwa mwiulu, kupusanako na bakwabo bakalume ba Lesa bajingako kala abo saka bakyangye kwikalako, bajinga na luketekelo lwa kwikala na bumi pano pa ntanda. (Hebe. 11:35) Bufumu byo bwatatwile kulama mu 1914, bano bashingwa ba kishinka bafwile basangwilwe ne kwikala bilengwa bya mupashi mwiulu ne kulama bantu pamo ne Yesu.—Lum. 20:4.

BAKALUME BA LESA BAJI LWITABILO LELO JINO

13, 14. Ñanyi meseko apichilemo Rudolf Graichen, kabiji ki ka kyamukwashishe kuchinchika?

13 Bapopweshi ba Lesa bavula bingi lelo jino, babena kulondela byaubile Yesu kupichila mu kwikala na luketekelo lwakosa ne kuchinchika meseko. Akilangulukai byapichilemo Rudolf Graichen, wasemekejilwe mu kyalo kya Germany mu 1925. Uvuluka bipikichala bya bintu byanembwa mu Baibolo byalamikile bansemi banji pa lubumbulu. Wanembele’mba: “Kipikichala kimo kyamwesheshenga musuka ne mwana mukooko, mwana ne kisumpa, mwana ñombe ne bokwe, bonse saka baikala mu mutende, kabiji babena kwibatangijila ku kalombwana. . . . Bino bipikichala byankwashishe bingi.” (Isa. 11:6-9) Nangwa kya kuba bamumanyikile bingi pa myaka yavula, ku bakapokola ba kipanyi kya Nazi, ne ku bakapokola ba kipanyi Communist, ku musela wa Germany, Rudolf watwajijile kwikala na lwitabilo lwakosa mu mulaye wa paladisa pano pa ntanda.

14 Lukatazho lukwabo lwapichilemo Rudolf lwajinga lwa kufwisha bainanji, bafwile na kikola kiya na mambo a kusumwa ku mbalebale ne nkuso mu kampu wa lumanamo mu Ravensbrück kabiji bashanji lwitabilo lwakookele kya kuba banembele’mba baleka kwikala Bakamonyi ba kwa Yehoba. Byo bamukasulwile mu kaleya, Rudolf waikele kalama wa mwanzo kabiji mu kuya kwa kimye bamwichile kuya na kutanwa Sukulu wa Gileada. Byo apwishishe sukulu, bamutumine bumishonale ku kyalo kya Chile ko akekele kalama wa mwanzo jikwabo. Pano bino, Rudolf watwajijile kupita mu meseko. Rudolf wasongwele Patsy naye wajinga mishonale, bino byo papichiletu mwaka umo mwanabo wamukazhi wafwile. Palutwe kacheche, mukazhanji naye wafwile saka ajitu na myaka 43. Rudolf wachinchikile ano meseko onse, kabiji nangwa kya kuba wakotele kabiji wakolwa kolwanga, watwajijile kwingila bupainiya bwa kimye kyonse kabiji wajinga mukulumpe mu kipwilo kimye jishimikila ja bwikalo bwanji kyo janembelwe mu Kyamba kya Usopa kya August 1, 1997, mapa 20-25. [1]

15. Bañanyi Bakamonyi ba kwa Yehoba lelo jino batwajijila kuchinchika lumanamo bo twafwainwa kufunjilako?

15 Bakamonyi ba kwa Yehoba batwajijila kuketekela bintu byo baitabilamo nangwa kya kuba batwajijila na kwibamanyika. Balongo ne banyenga bavula bebakasa mu kyalo kya Eritrea, Singapore, ne South Korea, na mambo a kulondela byambo byaambile Yesu bya kubula kwivwanga mu makondo. (Mat. 26:52) Pa bano balongo baji mu kaleya paji ne ba Isaac, Negede, ne Paulos, baikala mu kaleya kaji mu kampu wa lumanamo wa bena Eritrea kukila pa myaka 20. Nangwa kya kuba bano balongo babena kwibamanyika kabiji kechi bebaswisha kusongola nangwa kuya na kukwasha bansemi babo bakota ne, bano balongo batwajijila kwikala ba kishinka. Bilungi byabo bya lusekelo biji pa bipikichala pa keyala wetu wa intaneti wa jw.org, bimwesha’mba batwajijila kwikala na lwitabilo lwakosa. Ne baota ba kaleya bayuka kino kabiji bebanemeka.

Nanchi mubena kumwenamo mu kumona lwitabilo lwa balongo ne banyenga baji mu kipwilo kyenu nyi? (Monai mafuka 15, 16)

16. Lwitabilo lwakosa lwakonsha kwimuzhikijila byepi?

16 Bantu ba Yehoba bavula kechi bachinchikapo kala lumanamo ne. Bapita mu meseko apusanako. Bamo bayanda nangwa bamanama na mambo a malwañano mu byalo mo bekala nangwa na mambo a bya malwa biponakotu. Bakwabo baji byonka byaubile Mosesa ne bashakulu bakwabo bashile bwikalo bwabo bwawama pa kuba’mba bengijilenga Lesa. Bebikako kuchinuzhuka kukeba kwikala na bintu byavula, nangwa bwikalo bwa kwitobwela. Ki ka kibalengela kuba bino? Kutemwa Yehoba ne lwitabilo lwabo mu mulaye wanji wa kuba’mba ukafumyapo nshiji ne kufweta bakalume banji ba kishinka bumi bwa myaka ne myaka mu ntanda ipya ya bololoke.—Tangai Salamo 37:5, 7, 9, 29.

17. Mwafuukulapo kuba ka, kabiji tukesamba pa ka mu mutwe walondelapo?

17 Mu uno mutwe twamona kulanguluka languluka pa milaye ya Lesa ne kulomba kimye kyonse byo kwakonsha kukosesha lwitabilo lwetu. Kabiji lwitabilo lwakosa luketukwasha kuchinchika meseko byo twatwajijila kuta muchima pa ‘kintu kitulengela kushiinwa’mba’ milaye ya Lesa ikafika. Mu mutwe walondelapo tukesamba byavula byavwangwamo mu kwikala na lwitabilo.

^ [1] ] (jifuka 14) Monai ne kibaaba kya kuba’mba “Despite Trials, My Hope Has Remained Bright” mu Labainga! wa Kizungu wa April 22, 2002 kyaamba pa jishimikila ja bwikalo bwa ba Andrej Hanák ba ku Slovakia.