Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

Anweba Banyike, Nanchi Mwibikila Bikonkwanyi mu Mwingilo wa Lesa Nyi?

Anweba Banyike, Nanchi Mwibikila Bikonkwanyi mu Mwingilo wa Lesa Nyi?

“Pana kwi Yehoba bintu byonse byo uba, ne bintu byo ufuukula kuba bikalumbuluka.”—MAANA 16:3.

NYIMBO: 135, 144

1-3. (a) Ñanyi mutembo uji na banyike bonse, kabiji kino twakonsha kwikyesakanya ku ka? (Monai kipikichala kitanshi.) (b) Ki ka kyakonsha kukwasha banyike bena Kilishitu kufuukulapo bulongo?

FWANYIKIZHAI amba mubena kwinengezha kuya ku mpunzha kwalepa na kutaanwa ku misambo yanema bingi. Pa kuba’mba mukafike, mwafwainwa kuya na sakya. Byo mwafika pa kiteshenyi, mwaakamwa pa kumona bantu bavula bingi ne masakya avula. Bino na mambo a kuba’mba mwayuka ko mubena kuya, musakukanjila sakya ubena kuya ku yoyo mpunzha. Kechi musakukanjila sakya ubena kuya ku mpunzha ingi ne.

2 Banyike lelo jino twakonsha kwibesakanya ku bantu baji pa lwendo. Banyike baji pa lwendo, kechi lwa na sakya ne, bino lwa mu bwikalo. Bimye bimo bakonsha kwikala na bintu byavula bya kusalapo ne kufuukulapo. Anweba banyike, inge mwayuka bulongo kyo mukeba kuba mu bwikalo, kikemupelela kufuukula bulongo. Ñanyi kintu kyo mwafwainwa kusalapo kuba?

3 Uno mutwe wakumbula buno bwipuzho ne kutundaika banyike kuta muchima pa kutokesha Yehoba ku muchima. Kino kibena kulumbulula kutangizhako Yehoba mu byonse mukeba kuba mu bwikalo, nabiji kufunda masukulu, nkito, kwikala na kisemi, ne bintutu bikwabo. Kabiji kilumbulula ne kwibikila bikonkwanyi mu mwingilo wa Lesa. Banyike bata muchima pa kwingijila Yehoba bakonsha kuketekela kuba’mba Lesa ukebapesha mu bwikalo bwabo bonse.—Tangai Byambo bya Maana 16:3.

MAMBO KA O MWAFWAINWA KWIBIKILA BIKONKWANYI MU MWINGILO WA LESA?

4. Tusakwisamba pa ka mu uno mutwe?

4 Kyawama bingi kwibikila bikonkwanyi mu mwingilo wa Lesa saka mukijitu banyike. Mambo ka? Tusakwisamba pa bishinka bisatu. Bishinka bitanshi bibiji byamwesha’mba kwibikila bikonkwanyi mu mwingilo wa Lesa kulengela muntu kwikala na bulunda bwakosa ne Yehoba; kishinka kya busatu kyaamba pa byawama bifumamo mu kwibikila bikonkwanyi muntu saka akijitu mwanyike.

5. Ñanyi kishinka kikatampe kitulengela kwibikila bikonkwanyi mu mwingilo wa Lesa?

5 Kishinka kikatampe kitulengela kwibikila bikonkwanyi mu mwingilo wa Lesa ke kumwesha’mba tumusanchila Yehoba pa butemwe bwanji ne pa byonse byo etubila. Nyimbi wa masalamo waambile’mba: “Kyawama kwimusanchila anweba Yehoba . . . Mambo anweba Yehoba, mwandengela kusangalala na mambo a mingilo yenu; na mambo a mingilo ya maboko enu, ñimba na lusekelo.” (Sala. 92:1, 4) Anweba banyike, langulukainga pa bimupa Yehoba. Wimupa bumi, lwitabilo, Baibolo, kipwilo, ne luketekelo lwa bwikalo bwawama bwa kulutwe. Kutangizhako mingilo ya Lesa jo jishinda jimwesha kuba’mba mumusanchila pa bino byonse bo emupa, kabiji kino kimulengela kufwenya kwipi ne aye.

6. Kwibikila bikonkwanyi mu mwingilo wa Lesa kulengela bulunda bwetu ne Yehoba kwikala byepi? (b) Ñanyi bikonkwanyi byo mwakonsha kwibikila saka mukijitu banyike?

6 Kishinka kya bubiji ke kya kuba’mba inge mwatendekatu kufikizha bikonkwanyi byenu mu mwingilo wa Lesa, ko kuba’mba mwatendeka kulenga jizhina jawama kwi Yehoba. Kuba bino kukemulengela kufwenya pepi ne aye. Mutumwa Paulo waambile’mba: “Lesa waoloka kabiji kechi wakonsha kuvulama mingilo yenu ne butemwe bo mwamwesha jizhina janji ne.” (Hebe. 6:10) Mwakonsha kwibikila bikonkwanyi nangwatu saka mukiji banyike. Christine wajinga na myaka jikumi kimye kyo afuukwilepo kutanga mashimikila a Bakamonyi ba kishinka. Toby wajinga myaka 12 kimye kyo ebikijile kikonkwanyi kya kutanga Baibolo yense saka akyangye kubatizhiwa. Maxim wajinga na myaka 11 kabiji nyenga yanji Noemi wajinga na myaka 10 kimye kyo babatizhiwe. Bonse babiji bebikijile kikonkwanyi kya kuya na kwingijila pa Betele kabiji batendekele kwingijilapo kuba’mba bafikizhe kikonkwanyi kyabo. Pa kuba’mba bate muchima pa kikonkwanyi kyabo, balamikile pepala wa kwipwizhapo mwingilo wa pa Betele pa lubumbulu mu nzubo yabo. Nanchi kechi kyakonsha kuwama kulanguluka pa bikonkwanyi byanema ne kutendeka kwingijilapo pa kuba’mba mukebifikizhe nenyi?—Tangai Filipai 1:10, 11.

7, 8. (a) Kwibikila bikonkwanyi kwakonsha kwitukwasha byepi kufuukula bintu bulongo? (b) Mambo ka mwanyike umo kyo afuukwijilepo kubula kuya ku sukulu mukatampe?

7 Kishinka kya busatu ke kya kuba’mba, kwibikila bikonkwanyi saka mukiji banyike kukemukwasha pa kufuukula bintu bikwabo mu bwikalo. Banyike inge bakoma bakebewa kufuukulapo bulongo pa kufunda masukulu, nkito, ne bintutu bikwabo. Kufuukula bya kuba kujitu pamo na kusalapo jishinda ja kuyamo inge muji pa mansanga. Inge mwayuka ko mubena kuya, mukasalapo jishinda ja kuyamo kwa kubula lukatazho. Kyo kimotu, inge mwibikila bikonkwanyi, kechi kikemukatazhanga pa kufuukula bya kuba ne. Byambo bya Maana 21:5 byaamba’mba: “Bintu bifuukula muntu wingila na ngovu bikalumbuluka.” Umvwe mwibikila bikonkwanyi saka mukijitu banyike, byonse byo mukobanga bikalumbuluka. Kino kyo kyamwekejile Damaris kimye kyo afuukwilepo kuba kintu kyanema mu bwikalo saka akijitu mwanyike.

8 Damaris waubile bingi bulongo mu mpeso kimye kyo apwishishe sukulu. Kafulumende wipaine kumulipilila mali ku sukulu mukatampe kuba’mba afunde bya bushabyambo, bino aye wasajilepo kutwela nkito ya mu banki ya kufola mali acheche. Mambo ka? Waambile’mba: “Nafuukwilepo kutendeka bupainiya saka nkijitu mwanyike. Onkao mambo, natwelele nkito ya kwingilakotu moba acheche mu mulungu. Umvwe kya kuba nayile pa sukulu mukatampe ne kufunda kufika palepa, inge natwelele nkito ya kufola muzema wa mali, bino inge kechi nakonsheshe kutaana nkito ya kwingilakotu moba acheche ne.” Damaris waingila bupainiya pano ke myaka 20. Abya uno nyenga umona kuba’mba wibikijile kikonkwanyi kyawama ne kufuukulapo bulongo byo akijinga mwanyike nyi? Waambile’mba: “Ku nkito ko ñingila ku banki, mmonañana na bashabyambo bavula bingi. Bengila nkito yo nakonsheshe kwingilanga inge kya kuba nayile na kufunda ku sukulu mukatampe. Pano bino, bavula kechi bataana lusekelo mu nkito yo bengila ne. Kufuukulapo kwingila bupainiya kwankwasha kubula kwikala na bijikila biya na mambo a kwingila nkito ya kufola mali avula, kabiji bupainiya bwankwasha kwikala na lusekelo mu mwingilo wa Yehoba.”

9. Mambo ka o twafwainwa kusanchila banyike baji mu kipwilo kya bwina Kilishitu?

9 Banyike bavula mu bipwilo mwaya ntanda bakebewa kwibasanchila bingi. Bepana kwingijila Yehoba ne kwibikila bikonkwanyi mu mwingilo wa Lesa. Bano banyike bekala na lusekelo mu bwikalo bwabo mambo babena kulondela lutangijilo lwa Yehoba mu byonse byo bafuukulapo kuba, nabiji bya kufunda sukulu, kutwela nkito, ne kwikala na kisemi. Solomone wanembele’mba: “Ketekela mwi Yehoba na muchima wobe yense . . . Saka umuvuluka mu bintu byonse byo uba, ne aye ukakolwela mashinda obe.” (Maana 3:5, 6) Yehoba wanemeka bingi banyike baji mu kipwilo kya bwina Kilishitu. Wibatemwa bingi, kabiji wibazhikijila, kwibatangijila, ne kwibapesha.

INENGEZHEZHAINGA JIMO BYA KUSAPWILA

10. (a) Mambo ka o twafwainwa kutangizhizhako mwingilo wa kusapwila? (b) Twakonsha kwingila byepi bulongo mwingilo wa kusapwila?

10 Mwanyike wata muchima pa kutokesha Yehoba ku muchima utako bingi muchima ku mwingilo wa Lesa. Yesu Kilishitu wakoseshe kishinka kya kuba’mba, “mambo awama afwainwa kusapwilwa patanshi.” (Mako 13:10) Na mambo a kuba’mba mwingilo wa kusapwila ubena kukebewa kumwingila bukiji bukiji, kyo kintu kitanshi kyo twafwainwa kutapo bingi muchima. Nanchi mwakonsha kwibikila kikonkwanyi kya kwingilako bimye byavula mu mwingilo nyi? Nanchi mwakonsha kutendeka bupainiya nyi? Pano mwakonsha kuba byepi inge kechi mutaana lusekelo mu mwingilo wa kusapwila ne? Kabiji mwakonsha kuba byepi pa kuba’mba musapwilenga bulongo? Ano mashinda abiji akonsha kwimukwasha: Nengezhainga bulongo, kabiji kange muleke kubuulako bakwenu bintu byo mwayuka ne. Mukakumya bingi pa kumona lusekelo lo mukekalanga nalo pa kusapwila.

Mwinengezha byepi kusapwila? (Monai mafuka 11, 12)

11, 12. (a) Banyike bakonsha kuba byepi pa kuba’mba basapwilenga bulongo? (b) Mwanyike umo wasapwijile byepi baana ba sukulu bakwabo?

11 Mwakonsha kutendekelapo kukeba mukumbu wa bwipuzho bwatemwa kwipuzha bakwenu bo mufunda nabo ku sukulu nabiji bwa kuba’mba, “Mambo ka o Naitabila mwi Lesa?” Pa keyala wetu wa pa Intaneti wa jw.org paji bibaaba byo banengezha kufunjisha banyike kuyuka bya kukumbula buno bwipuzho. Chintai panembwa’mba BIFUNJISHA BAIBOLO > BANYIKE. Mukataanapo pepala pa kunemba wa kuba’mba “Mambo ka o Naitabila mwi Lesa?” Uno pepala ukemukwasha kunengezha mukumbu anweba bene. Paji binembelo bisatu byo mwakonsha kwingijisha pa kulumbulula bintu byo mwaitabilamo—Bahebelu 3:4, Loma 1:20, ne Salamo 139:14. Kwingijisha ano mapepala kukemukwasha kukumbula mepuzho avula epuzha bantu.—Tangai 1 Petelo 3:15.

12 Inge kyakonsheka, tundaikainga bakwenu bo mufunda nabo sukulu kuya pa jw.org. Abino byo byaubile Luca. Bakwabo mu sukulu besambilenga pa bupopweshi bwapusana pusana, kabiji Luca wamwene kuba’mba mu buku wajinga na bakwabo mwajinga byambo bya bubela pa Bakamonyi ba kwa Yehoba. Luca kechi wapelejiletu pa kulumbulula bintu byo aitabilamo ne, bino wamwesheshe bakwabo baana ba sukulu keyala wetu wa pa Intaneti. Pa kwibapa mwingilo wa kwingijila ku nzubo, mufunjishi wabo wibambijile kuya na kutamba vidyo muji bipikichala bya kulenga wa kuba’mba Kupuma Muntu Uba Kanwa kwa Kubula Kulwa Nanji. Luca waumvwine bingi bulongo pa kusapwila ku bakwabo.

13. Mambo ka o twafwainwa kutwajijila kufikizha bikonkwanyi byetu nangwatu inge kwaiya makatazho?

13 Inge kya kuba bintu bimo byakatazha kechi mwafwainwa kukakilwa ne. (2 Timo. 4:2) Inge kwaiya makatazho, kechi mwafwainwa kuleka bikonkwanyi byenu ne. Ba Katharina bajinga na myaka 17 kimye kyo bebikijile kikonkwanyi kya kusapwila bakwabo ku nkito. Muntu umo wibatukile pa bimye byavula bingi, bino abo kechi baumvwine moyo ne. Byubilo byabo byawama mu kimye kya makatazho byatundaikile bingi mukwabo mo baingijilanga wa jizhina ja Hans. Na mambo a kino, Hans watendekele kutanga mabuku etu, kufunda Baibolo, kabiji wabatizhiwe. Ba Katharina bavilukile kabiji kechi bayukilepo’mba uno muntu watendeka kufunda Baibolo ne. Fwanyikizhai lusekelo lo bajinga nalo juba jimo byo bayile na kupwila pamo na kisemi kyabo mu Nzubo ya Bufumu saka papita ne myaka 13 pa kumvwa kuba’mba ba Hans bo bajinga ñambi mwenyi. Ba Katharina baubile bulongo kubula kuleka kusapwila bakwabo bo baingilanga nabo nkito.

CHINUZHUKAI BYA KUTABATABA

14, 15. (a) Banyike bafwainwa kuba byepi inge bakwabo kebebakanjikizhe kuba byubilo byatama? (b) Banyike bakonsha kukana byepi kuba bibakanjikizha bakwabo?

14 Uno mutwe wimutundaika kulangulukapo bulongo ne kuta muchima pa kwingijila Yehoba. Kino kibena kulumbulula’mba mwafwainwa kuta muchima pa kufikizha bikonkwanyi byenu mu mwingilo wa Lesa. Bakwenu banyike mu ino ntanda batatu muchima pa kukaya kabiji bakeba’mba ne anweba mubenga byonkabyo. Onkao mambo, mwafwainwa kukakachila ku bintu byawama byo mwafuukwilepo. Kange muleke bakwenu bemukanjikizhe kuba bintu byo boba ne. Byonkatu byo kikala inge ubena kupembelela sakya, kechi wakonsha kukanjila mu sakya ye wabula kuyuka ko abena kuya na mambotu a kuba’mba bantu bajimo babena kumweka kusangalala ne.

15 Kuji mashinda avula a kuchinuzhukilamo kuba bintu bimukanjikizha bakwenu. Chinuzhukainga bintu byo mwayuka byakonsha kwimubika mu lweseko. (Maana 22:3) Kabiji vulukainga byatama bifuma mu kwikala na byubilo byatama biji na bakwenu. (Nga. 6:7) Kabiji kikwabo kyakonsha kwimukwasha ke kuswa lujimuno. Kwipelula kukemukwasha kuswa bimubuula bansemi ne balongo ne banyenga bakoma mu lwitabilo baji mu kipwilo.—Tangai 1 Petelo 5:5, 6.

16. Shimikizhai kyamwekele kibena kumwesha buwame buji mu kwipelula.

16 Kwipelula kwakwashishe Christoph kuswa lujimuno lwawama. Byo abatizhiwetu, watendekele kukaya makayo a kukosesha mubiji pa kishimikwa kimo kya makayo. Banyike bakwabo bataanwanga pa kino kishimikwa bamutundaikile kutendeka kukaya nabo makayo mu jibumba jabo. Wabuujileko mukulumpe mu kipwilo, kabiji uno mukulumpe waambijile Christoph kulangulukapo pa bizumba bijiimo, nabiji kizumba kya kwikala na muchima wa kwikyombesha. Pano bino, Christoph watendekele kukayila pamo na bano bakwabo. Mu kuya kwa kimye, wataaine kuba’mba ano makayo avwangilemo byubilo bya bukapondo kabiji abikanga ne bumi bwanji mu kizumba. Wayile jikwabo na kwisamba na bakulumpe mu kipwilo, kabiji bamujimwineko kwingijisha Binembelo. Waambile’mba: “Yehoba wantumijile bantu ba kumfundako maana, kabiji naumvwijile Lesa byo aambujile kupichila mwi abo nangwa kya kuba papichile kimye.” Nanchi ne anweba mwipelula ne kuswa bukwasho nyi?

17, 18. (a) Yehoba ukeba’mba banyike bekalenga byepi lelo jino? (b) Ñanyi bintu bimo bilengela bantu kwilangulusha inge bakoma, kabiji twakonsha kuchinuzhuka byepi kino? Lumbululai.

17 “Obewa nsongwalume [nangwa nsongwakazhi], sangalela mu moba a [bwanyike] bobe, kabiji muchima wobe asekele mu bwanyike bobe.” (Sapwi. 11:9) Kya kine, Yehoba ukeba’mba anweba banyike musangalalenga. Uno mutwe waamba pa jishinda jimo jakonsha kwimukwasha kuba bino. Tai muchima pa kufikizha bikonkwanyi mu mwingilo wa Lesa, ne kutangizhako Yehoba mu byonse byo mufuukulapo kuba. Inge mwibikila bikonkwanyi saka mukiji banyike, mukemwena Yehoba byo akemutangijilanga, kwimuzhikijila, ne kwimupesha. Langulukai pa lujimuno luji mu Mambo a Lesa, kabiji umvwinainga lujimuno lwa kuba’mba: “Saka uvuluka Mulenga wobe mu moba a bwanyike bobe.”—Sapwi. 12:1.

18 Kafwako muntu utwajijila kwikala mwanyike ne. Banyike kechi babanda kukoma ne. Kyatamakotu ke kya kuba’mba, bamo inge bakoma belangulusha bingi mambo byo bajinga banyike kechi bebikijile bikonkwanyi byawama ne, nangwa kechi bebikijilepo kikonkwanyi nangwa kimotu ne. Bino banyike bata muchima pa kufikizha bikonkwanyi byabo lelo jino, bakemwena bintu byawama bikafumamo inge bakoma. Byo byo kyajinga kwi ba Mirjana, bayukile bingi kukaya makayo a kwikyombesha saka bakijitu banyike. Bebechile kuya na kukaya makayo a kwikyombesha, bino bakaine kabiji basajilepo kutwela mu mwingilo wa kimye kyonse. Ba Mirjana baingila mwingilo wa kimye kyonse myaka kukila pa 30 pamo ne bamwatawabo. Balumbulwile’mba: “Kutumbalala, munema, bulume, ne bunonshi ke bya pa kakimyetu kacheche. Pakuba bikonkwanyi byawama kabiji bya myaka ne myaka ke kwingijila Lesa ne kwibikako kukwasha bantu kwikala balunda na Lesa.”

19. Ambai byawama bifumamo mu kwibikila bikonkwanyi saka mukiji banyike.

19 Twafwainwa kusanchilanga bingi banyike mu kipwilo pa byo bebikako kushinda makatazho ne kutwajijila kuta muchima pa kwingijila Yehoba. Banyike babena kuba bino kupichila mu kwibikila bikonkwanyi mu mwingilo wa Lesa ne kuta muchima pa mwingilo wa kusapwila. Kabiji kechi batabankana na bintu bya mu ino ntanda ne. Banyike bafwainwa kuyuka kuba’mba mu mingilo yabo mukafuma byawama. Bebatundaika ne kwibakwasha ku balongo ne banyenga mu kipwilo, kabiji inge bapana kwi Yehoba bintu byonse byo boba, bintu byo bafuukula kuba mu bwikalo bikalumbuluka.