MU KIMYE kyajingako Paulo, mu mapunzha avula kechi mwajinga maato asendanga bantu ne. Pa kuba’mba baye na bwato, bakañenda bashikishanga bakwabo inge kujipo bwato busenda bipe bubena kuya kwipi na ko babena kuya kabiji ne kuyuka inge bakonsha kuswa kusendako bantu. (Byu. 21:2, 3) Nangwa kya kuba bwato kechi bubena kuya ku mpunzha kubena kuya yewo muntu ne, inge wafika kubena kuya bobo bwato, kañenda wakebanga bwato bukwabo bwa kumufikizha kwipi na ko abena kuya.—Byu. 27:1-6.

Lwendo lwa pa mema lwajinga na bimye bya mu mwaka byo baendelangapo, kabiji kechi bajinga na mutanchi wa kimye ye balondelanga ne. Baendeshanga maato kechi bakelwangatu kutendeka lwendo lwabo lwa pa mema na mambo a kutama kwa nkilo ne, bino bachinanga ne bingelekezha, nabiji inge kikwangala kyaikala ku ntambo ya ku bwato nangwa inge bamona bwato bwaonaika ku kitulu kya kalunga. Baendeshanga maato inge bamona’mba bwakya bulongo, batendekangako lwendo lwabo. Kañenda inge wataana bwato bwakonsha kumusendako, wayanga ku kitulu na bipe byanji na kupembelela babijika amba bwato katataka butendekeko.

Shayuka wa jizhina ja Lionel Casson waambile’mba: “Mu muzhi wa Loma kechi kyakatezhe kutaana bwato bwa kuya nabo ne, onkao mambo, bakañenda kechi bayanga na kukeba bwato bwa kuya nabo ne. Kitulu ko babikanga maato kyajinga ku mukola wa Tiber. Mu muzhi wa Ostia mwajinga mpunzha ikatampe pajinga maofweshi. Maofweshi avula ajinga a baendeshanga maato kabiji ano maato beakashilanga ku bitulu byapusana-pusana: Baendeshanga maato a ku Narbonne [luno kitelwa’mba France] bajinga na ofweshi umo, ne a ku Carthage [luno kitelwa’mba Tunisia] nabo bajinga na ofweshi,. . . ne byalo bikwabotu. Yense wakebanga bwato bwa kuya nabo wayanga ku maofweshi atalanga pa maato a ku mpunzha ko abena kuya.”

Kwenda na maato kwalengelanga bantu kufika bukiji ko bayanga, pano bino, kwajinga ne bizumba. Pa bimye byavula, maato o akanjijilemo Paulo pa lwendo lwanji lwa bumishonale aonaikile.—2 Ko. 11:25.