1. Bakalume ba Lesa bonse bakeba kuba byepi, kabiji mambo ka? (Monai kipikichala kya pa nkupiko.)

KILISHITU YESU wakambizhe baana banji ba bwanga amba: “Yainga na kufunjisha bantu ba mu bisaka byonse bya bantu kwikala ke baana . . . ba bwanga.” (Mat. 28:19) Bakalume ba Lesa bonse ba kishinka bakebesha bingi kufunda bya “kwingila bulongo” uno mwingilo ye bebapa. (2 Timo. 4:5) Uno mwingilo wanema bingi kabiji ubena kukebewa kumwingila bukiji bukiji. Pano bino, kyakonsha kukatazha kwingila kimye kyabaya mu mwingilo kwesakana na byo tukeba.

2. Ñanyi makatazho o tupitamo pa kwingila mwingilo wetu wa kusapwila?

² Kuji ne mingilo ikwabo yanema yo twafwainwa kwingila ikebewa kimye ne bulume. Twakonsha kwingila maola avula ku nkito pa kuba’mba twikale na mali a kupotamo bintu bikebewa. Kampe tuji na bya kuba byavula mu kisemi, tukolwakolwa, tuji na bijikila nangwa misongo iya na mambo a kukoma. Twakonsha kwingila byepi bulongo mwingilo wetu saka tubena kupita mu ano makatazho?

3. Kwesakana na byambo byaambile Yesu biji pa Mateo 13:23, ñanyi bintu bilengela basapwishi bamo kubula kusapwila bulongo?

³ Inge bwikalo bwetu bwitulengela kubula kwikala na kimye kyabaya kya kwingila mwingilo wa Yehoba, kechi twafwainwa kulefulwa ne. Yesu wayukile’mba bantu bakapanganga bipangwa bya Bufumu byapusana-pusana. (Tangai Mateo 13:23.) Yehoba wanemeka bingi byonse byo tuba mu mwingilo wanji papelela bulume bwetu. (Hebe. 6:10-12) Pano bino, twakonsha kumona nobe bwikalo bwetu bwakonsha kwitulengela kwingilako pakatampe mwingilo wa kusapwila. Mu uno mutwe, tusakwisamba pa byo twakonsha kutangizhako mwingilo wetu, kupezhako  bwikalo bwetu ne kuwamishako busendwe bwetu bwa kusapwila ne kufunjisha. Pano nga kwingila bulongo mwingilo wetu kulumbulula ka?

4. Kwingila bulongo mwingilo wetu kulumbulula ka?

⁴ Pa kuba’mba twingile bulongo mwingilo wetu twafwainwa kwingila na mukoyo mwingilo wa kusapwila ne kufunjisha. Pano bino, kwingila na mukoyo mwingilo wetu kechi kwaimenatu pa kimye kyo twingila mu mwingilo ne. Yehoba wanemeka kine kintu kitulengela kusapwila. Na mambo a kuba’mba twatemwa Yehoba ne bakwetu, twingila mwingilo wetu wa bwina Kilishitu * na muchima yense. (Mako 12:30, 31 Kolo. 3:23) Kwingijila Lesa na muchima yense kulumbulula kwingijisha bulume ne ngovu yetu mu mwingilo wanji. Umvwe twayuka buneme bwa mwingilo wa kusapwila, tukebikangako kusapwila mambo awama ku bantu bavula.

5-6. Lumbululai muntu uji na kimye kicheche kya kusapwila byo akonsha kutangizhako mwingilo wa kusapwila.

⁵ Fwanyikizhai nsongwalume watemwa kwimba kidali. Umvwa bingi bulongo kwimba nyimbo. Mu kuya kwa kimye watwela nkito ya kwimba kidali ku mpelo ya mulungu mu kishimikwa kya kusangalelamo. Pano bino, kechi ulenga mali avula a kupotamo byonse bikebewa ne. Onkao mambo, watwela nkito ya kupotesha mushitolo kufuma pa Kimo kufika pa Kitanu. Nangwa kya kuba wingila kimye kyabaya mushitolo, bino kintu kyo atemwa bingi ke kwimba nyimbo. Ukebesha bingi kuyuka kwimba nyimbo pa kuba’mba akekale shenyenye. Nangwa byonkabyo ukebapo kimye kya kwimba nyimbo nangwa pa kimye kichechetu.

⁶ Kyo kimotu, ne anweba kechi mwakonsha kwingila kimye kyabaya mu mwingilo wa kusapwila kwesakana na byo mukeba kwingila ne. Pano bino, uno mwingilo mwamutemwa bingi. Kabiji mwibikako kuwamisha busendwe bwenu pa kuba’mba mufikenga bantu pa muchima na mambo awama. Na mambo a kuba’mba muji na bya kuba byavula, mwakonsha kumona nobe  kechi mwakonsha kutangizhako mwingilo wa kusapwila mu bwikalo bwenu ne.

7-8. Twakonsha kulondela byepi Yesu pa kwingila mwingilo wa kusapwila?

⁷ Yesu watele muchima pa mwingilo wa kusapwila. Kusapwila pa Bufumu bwa Lesa kyo kintu kyo anemekele mu bwikalo bwanji. (Yoa. 4:34, 35) Waendanga miseke yalepa kuya na kusapwila bantu bavula. Wamonangapo kimye kya kusapwila bantu pa mazubo abo ne ku mapunzhatu akwabo. Yesu watangizheko mwingilo wa kusapwila mu bwikalo bwanji.

⁸ Ne atweba twakonsha kulondela Kilishitu byo twibikako kumonapo kimye kya kusapwila mambo awama konse ko tutaana bantu. Twipana kuleka kuba bintu byo twatemwa ne kuya na kusapwila. (Mako 6:31-34; 1 Pe. 2:21) Bamo bengila bupainiya bwiikajila, bupainiya bwa kimye kyonse, nangwa bupainiya bwa kukwasha. Bakwabo bafunda mulaka ungi, kabiji bakwabo baya na kwingijila ku mapunzha kukebewa basapwishi bavula. Nangwa byonkabyo, basapwishi ba Bufumu bakankalwa kwingila bupainiya bo bavula bengila mwingilo wa kusapwila papelela bulume bwabo. Nangwa twingila kimye kyabaya nangwa kicheche mu mwingilo, Yehoba kechi witukebela kuba bintu byakila pa bulume bwetu ne. Ukeba’mba twikalenga na lusekelo pa kwingila mwingilo wazhila wa kusapwila “mambo awama a lukumo lwa Lesa wa lusekelo.”—1 Timo. 1:11; Mpitu. 30:11.

9. (a) Paulo wamwesheshe byepi amba watangizheko mwingilo wa kusapwila nangwa kya kuba waingilanga nkito ya ku mubiji? (b) Kinembelo kya Byubilo 28:16, 30, 31 kimwesha’mba Paulo wamonanga byepi mwingilo wanji?

⁹ Mutumwa Paulo naye watangizheko mwingilo wa kusapwila mu bwikalo bwanji. Kimye kyo ajinga mu Kolinda pa lwendo lwanji lwa bubiji lwa bumishonale, kechi wajinga na mali avula ne, onkao mambo, watendekele kwingila mwingilo wa kusona matente. Nangwa byonkabyo, mwingilo wa kulenga matente kechi kyo kintu kyanemene kwi Paulo ne. Waingijilenga ino nkito pa kuba’mba amone mwa kwikwashisha pa kusapwila mambo awama ku bena Kolinda ‘kwa kubula kwibalipilisha.’ (2 Ko. 11:7) Nangwa kya kuba Paulo waingilanga mingilo ya ku mubiji, bino watwajijile kutangizhako mwingilo wa kusapwila, kabiji wasapwilanga pa moba onse a Sabado. Bino bintu byo byaikele bulongo, Paulo watele muchima pa kusapwila. “Watatwile kuteshako bingi muchima kusapwila mambo a Lesa saka ebabuula Bayudea amba Yesu ye Kilishitu.” (Byu. 18:3-5; 2 Ko. 11:9) Mu kuya kwa kimye, byo bamukashijile mu kaleya ka mu nzubo mu Loma pa myaka ibiji, Paulo wasapwijilenga ku bantu baishilenga na kumumona, kabiji wanembele ne makalata. (Tangai Byubilo 28:16, 30, 31.) Paulo kechi waswishishepo kintu nangwa kimo kumulengela kubula kwingila bulongo mwingilo wa kusapwila ne. Wanembele’mba: “Byo tuji na uno mwingilo . . . , kechi tubwela panyuma ne.” (2 Ko. 4:1) Byonka byaubile Paulo, nangwa kya kuba twingila kimye kyabaya ku nkito yetu, bino twakonsha kutangizhako mwingilo wa Bufumu mu bwikalo bwetu.

10-11. Twakonsha kwingila byepi bulongo mwingilo wetu inge kya kuba tukolwa-kolwa?

¹⁰ Inge tukankalwa kwingilako mwingilo wa ku nzubo ku nzubo na mambo a kukoma nangwa kukolwa, bino twakonsha kusapwila mu mashinda akwabo. Bena Kilishitu batanshi basapwilanga konse kwatanwanga bantu. Basapwilanga ku nzubo ku nzubo, ku mapunzha kwatanwanga bantu bavula ne busapwishi bwa kushukilwa ku bantu bo besambanga nabo. (Byu. 17:17; 20:20) Inge tukankalwa kwenda miseke yalepa, twakonsha kwikala pa mpunzha papita bantu bavula ne kusapwila ku boba babena kupita. Nangwa  twakonsha kusapwila busapwishi bwa kushukilwa, kunemba makalata, nangwa kusapwila kwingijisha foni. Basapwishi bavula bakankalwa kusapwila ku nzubo ku nzubo na mambo a kukolwa nangwa makatazho akwabo, bekala na lusekelo pa kwingijisha ano mashinda akwabo a kusapwilamo.

¹¹ Nangwa kya kuba mukolwa-kolwa, mwakonsha kwingila bulongo mwingilo wenu. Twayai twisambeko jikwabo pa mutumwa Paulo. Waambile’mba: “Mambo bintu byonse nji na ngovu ya kwibyuba na mambo a yewa umpa bulume.” (Fili. 4:13) Paulo wakebelenga bulume kimye kyo akolelwe byo ajinga pa lwendo lwanji lumo lwa bumishonale. Walumbulwijile bena Ngalatiya amba: “Kimye kitanshi, na mambo a kikola kyami nemusapwijile mambo awama.” (Nga. 4:13) Ne anweba inge mwakolwa mwakonsha kusapwila mambo awama ku bantu nabiji badokotala, bamanase ne bakwabotu. Bano bantu kechi batanwa pa mazubo kimye basapwishi kyo baya na kusapwila ku nzubo ku nzubo ne.

12. ‘Kuzanza meso pa kintu kimo’ kulumbulula ka?

¹² Yesu waambile’mba: “Lampi wa mubiji jo jiso. Byonkabyo, umvwe jiso jenu jazanzatu pa kintu kimo ne mubiji wenu yense ukekala mu kyeya.” (Mat. 6:22) Walumbulwilenga ka? Walumbulwilenga’mba twafwainwa kupeezhako bwikalo bwetu nangwa’mba kuzanzatu meso etu pa kintu kyo tukeba kuba nangwa’mba kubula kulabikwa. Yesu wateletu muchima pa mwingilo wa kusapwila, kabiji wafunjishe baana banji ba bwanga kutatu muchima pa kwingijila Yehoba ne pa Bufumu bwanji. Tulondela Yesu kupichila mu kutangizhako mwingilo wetu wa kusapwila, ko kuba’mba  “kukeba Bufumu patanshi ne bololoke [bwa Lesa].”—Mat. 6:33.

13. Ki ka kyakonsha kwitukwasha kuta muchima pa mwingilo wa kusapwila?

¹³ Jishinda jimo jo tumwesheshamo’mba twata muchima pa mwingilo wetu ke kupeezhako bwikalo bwetu pa kuba’mba twikalengako na kimye kya kukwasha bantu kuyuka Yehoba ne kumutemwa. * Nanchi twakonsha kupimpulako kimye kyo twingila mingilo ya ku mubiji pa kuba’mba twingilengako kimye kyabaya mwingilo wa kusapwila mukachi ka mulungu nyi? Nanchi twakonsha kukepeshako bya kisangajimbwe bitujiila kimye nyi?

14. Ñanyi lupimpu lwaubile bamulume ne mukazhi bamo pa kuba’mba bengilengako kimye kyabaya mu mwingilo?

¹⁴ Bino byo byaubile mukulumpe mu kipwilo aye Elias ne mwinakwanji. Walumbulula’mba: “Kechi twatendekele bupainiya bukiji ne, bino kuji bintu byo twaubanga pa kuba’mba twikalenga na kimye kyabaya kya kwingilako mu mwingilo. Onkao mambo, twaubilepo bintu bimo pa kuba’mba tusapwilenga kimye kyabaya. Twakepesheko bya kupotapota, kukepeshako bya kisangajimbwe, kabiji twalombele bakulumpe ba nkito kupimpulako mutanchi wetu wa nkito pa kuba’mba twikalengako na kimye kya kusapwila. Kino kyalengela kuba’mba tusapwilenga mabanga, kufunjisha bantu Baibolo, ne kwingilako mukachi ka mulungu jibiji pa ñondo. Twikala bingi na lusekelo.”

15-16. Kwesakana na kinembelo kya 1 Timoti 4:13, 15, twakonsha kutwajijila byepi kuwamishako busendwe bwetu bwa kusapwila? (Monai kakitenguluzha ka kuba’mba “ Bikonkwanyi Byakonsha Kunkwasha Kwingila Bulongo Mwingilo Wami.”)

¹⁵ Jishinda jikwabo ja kumwesheshamo’mba twata muchima pa mwingilo wetu ke kuwamishako  busendwe bwetu mu mwingilo wa kusapwila. Bamo bengila nkito batwajijila na kwibafunjisha mingilo pa kuba’mba bafunjileko bikwabo ne kuwamishako busendwe bwabo. Byo byo kiji ne ku basapwishi ba Bufumu. Twafwainwa kutwajijila na kuwamishako busendwe bwetu bwa kusapwila.—Maana 1:5; tangai 1 Timoti 4:13, 15.

¹⁶ Pano twakonsha kuba byepi pa kuba’mba tutwajijile kuwamishako busendwe bwetu bwa kusapwila? Kupichila mu kutako muchima ku mikambizho yo tutambwila pa Kupwila kwa Bwikalo ne Mwingilo. Kuno kupwila kwitufunjisha byo twakonsha kuwamishako busendwe mu mwingilo wetu wa kusapwila. Inge wa ku mupando ke afundeko aba baji kwamba majashi a baana ba sukulu, twakonsha kufunjilako bya kuwamisha busendwe bwetu mu mwingilo. Twakonsha kwingijisha ino mikambizho inge twaya na kusapwila mambo awama. Twakonsha kwipuzha kalama wa jibumba ja mwingilo kuba’mba etukwasheko bya kwingila nangwa twakonsha kwingila nanji mu mwingilo nangwa kwingila na musapwishi wapijilwa, painiya, nangwa kalama wa mwanzo. Inge twayuka bya kwingijisha Mabuku a Kwingijisha pa Kufunjisha Bantu, tukeyowanga mwingilo wa kusapwila ne kufunjisha bantu.

17. Mukomvwa byepi inge kemwingile bulongo mwingilo wenu?

¹⁷ Ke munema mukatampe Yehoba byo etuswisha kwikala “ba mwingilo umo” ne aye. (1 Ko. 3:9) Inge ‘mwayuka bintu byanemesha’ ne kuta muchima pa mwingilo wa kusapwila, mukengijilanga “Yehoba na lusekelo.” (Fili. 1:10; Sala. 100:2) Byo muji ba mwingilo ba Lesa, mwakonsha kushiinwa’mba ukemupa bulume bwa kwingila bulongo mwingilo wenu nangwa kya kuba mubena kupita mu makatazho. (2 Ko. 4:1, 7; 6:4) Inge mwingila kimye kicheche nangwa kimye kyabaya mu mwingilo wa kusapwila, mukekala na lusekelo inge ke mwingile mwingilo wenu na muchima yense. (Nga. 6:4) Inge kemwingile bulongo mwingilo wenu, mumwesha’mba mwatemwa Yehoba ne bantu. ‘Mu kuba bino mukepulusha anweba bene ne boba bemumvwa.’—1 Timo. 4:16.