1. Paladisa wa ku mupashi ye mu ka, kabiji ñanyi kintu kyo twafwainwa kuba?

 PANO pa ntanda lelo jino paji paladisa wakifwanyikizho muji bantu bavula babena kuba bintu byawama. Muji bantu bavula bingi babena kwikala mu mutende. Aba baji mu uno paladisa wakifwanyikizho, bakeba bingi kutwajijila kwikalamo. Kabiji bakeba kukwasha bantu bavula kwiya mu uno paladisa wa kifwanyikizho. Uno paladisa ye mu ka? Ke paladisa wa ku mupashi. a

2. Ñanyi kintu kyawama kyauba Yehoba pa paladisa wa ku mupashi?

² Kyawamakotu ke kya kuba’mba Yehoba wanengezha mpunzha ya kifwanyikizho yawama bingi mu ino ntanda ya kwa Satana muji bantu bakanama kabiji beshikwa bingi. (1 Yoa. 5:19; Lum. 12:12) Lesa wetu wa butemwe wayuka bintu byatama biji mu ino ntanda, kabiji wibazhikijila pa kuba’mba batwajijile kumwingijila na lusekelo. Mambo anji alumbulula paladisa wa ku mupashi amba ke mpunzha ya “kunyemenamo” kabiji amba “mashamba o batekezha bulongo.” (Isa. 4:6; 58:11) Yehoba uzhikijila bantu bonse baji mu paladisa ne kwibakwasha kutwajijila kwikala na lusekelo nangwa kya kuba babena kwikala mu ano moba a kupelako akatazha.​—Isa. 54:14; 2 Timo. 3:1.

3. Byambo biji mu Isaya kitango 65 byafikile byepi patanshi?

³ Yehoba waingijishe ngauzhi Isaya kulumbulula bikekalanga boba baji mu paladisa wa ku mupashi. Mwakonsha kutaana byambo byaambile Yehoba pa bano bantu mu Isaya kitango 65, byafikile patanshi mu 537 B.C.E. Pa kyokya kimye, Bayudea balapijile bafumine mu buzha mu Babilona ne kubwela mu ntanda yabo. Yehoba wapesheshe bantu banji ne kwibakwasha kushimukulula muzhi wa Yelusalema ye baonawine, ne kushimukulula  nzubo yanji yo bamupopwelangamo mu Yelusalema.​—Isa. 51:11; Zeka. 8:3.

4. Bungauzhi buji mu Isaya kitango 65 bubena kufika byepi mu ano moba?

⁴ Kufika kwa bubiji kwa bungauzhi bwa kwa Isaya kwatendekele kufika mu 1919 C.E. kimye bapopweshi ba Yehoba ba mu ano moba kyo bebafuminye mu buzha mu Babilona mukatampe. Kabiji paladisa wa ku mupashi watendekele kubayilako mwaya ntanda yonse. Basapwishi ba Bufumu baingijilenga na mukoyo balengele bipwilo byavula kabiji baikele na byubilo byawama. Banabalume ne banabakazhi bajinga na byubilo byatama bya bunyama, bavwajile “bumuntu bupya bwalengelwe monka mwayila kyaswa muchima wa Lesa.” (Efi. 4:24) Nangwa byonkabyo, bintu byawama byavula byaambilepo Isaya bikafika kulutwe mu ntanda ipya. Nangwatu luno, tubena kumwenamo bintu byawama bingi mu uno paladisa wa ku mupashi mo tuji. Pano twayai twisambe pa bintu byawama byo tumwenamo mu paladisa wa ku mupashi ne ene mambo o twafwainwa kubujila kufumamo.

BINTU BIMWENAMO BANTU BAJI MU PALADISA WA KU MUPASHI

5. Kwesakana na mulaye uji pa Isaya 65:13, ñanyi bintu byo tumwenamo mu paladisa wa ku mupashi?

⁵ Baji na kajo ka ku mupashi kavula kabiji bekala na lusekelo. Bungauzhi bwa kwa Isaya bamweshatu patoka lupusano luji pa bantu baji mu paladisa wa ku mupashi ne bantu babula mu paladisa wa ku mupashi. (Tangai Isaya 65:13.) Yehoba upa bapopweshi banji bintu byonse bibakwasha kwikala na bulunda bwakosa ne aye. Yehoba witupa mupashi wanji wazhila, Mambo anji ne kajo ka ku mupashi kavula ka ‘kuja, . . . kutoma, . . . [ne kwitulengela] kusangalala.’ (Esakanyaiko Lumwekesho 22:17.) Pakuba bantu babula mu paladisa wa ku mupashi “bafwa nzala . . . , bafwa kilaka . . . . kabiji kibalenga bumvu.” Kechi baji na bintu bya kwibakwasha kwikala balunda ne Lesa ne.​—Amo. 8:11.

6. Kinembelo kya Yoela 2:21-24 kyalumbulula byepi bintu bitupa Yehoba bikosesha lwitabilo lwetu, kabiji bitukwasha byepi?

⁶ Mu bungauzhi bwanji, Yoela waingijishe bintu nabiji kajo, binyu ne manyi a maolivi kumwesha kuba’mba Yehoba witupa bintu byonse bitukwasha kukosesha lwitabilo lwetu, kuvwangakotu ne bintu byo tufunda mu Baibolo. (Yoe. 2:21-24) Witupa Baibolo, mabuku etu alumbulula Baibolo, keyala wetu, kupwila, kubuñana ne kushonkena. Kimye kyonse tumwenamo bingi mu bino bintu kabiji kano kajo ketulengela kwikala bingi na lusekelo.

7. Ñanyi bintu bitulengela “kusangalala”? (Isaya 65:14)

⁷ Kwikala na lusekelo ne kutondwa. Bantu ba Lesa ‘babijika na lusekelo’ na mambo a bintu bibobila Yehoba. (Tangai Isaya 65:14.) Bukine, milaye itutekenesha iji mu Mambo a Lesa ne luketekelo lo tuji nalo na mambo a kitapisho kya bukuzhi bwa kwa Yesu, bitulengela “kusangalala.” Kwisamba na balongo ne banyenga pa bino bintu, kwitulengela kwikala bingi na lusekelo.​—Sala. 34:8; 133:1-3.

8. Ñanyi bintu bibiji bikatampe bimwesha bantu baji mu Paladisa wa ku mupashi?

⁸ Bintu bibiji bimwesha bantu ba Yehoba baji mu paladisa wa ku mupashi ke butemwe ne kukwatankana. Kuno ‘kukwatankana’ kwitukwasha kufwanyikizha bwikalo byo bukekala mu ntanda ipya, bantu ba Yehoba po baketemwa bingi ne kukwatankana pamo kukila byo kiji lelo jino. (Kolo. 3:14) Nyenga umo mwina Kilishitu waambile pa kintu kimo kyawama kyo amwene mu bantu ba Yehoba pa kimye kitanshi kyo ebataine. Waambile’mba: “Kechi naikalanga na lusekelo ne. Kabiji nangwatu mu kisemi kyetu kechi mwajinga lusekelo ne. Kimye kitanshi kyo namwene bantu betemwa bingi  kyajinga kimye kyo namwene Bakamonyi ba kwa Yehoba.” Muntu yense ukeba kwikala na lusekelo ne kutondwa, wafwainwa kwikala mu uno paladisa wetu wa ku mupashi. Nangwa kya kuba bantu ba mu ino ntanda bamba bintu byatama pa bakalume ba Yehoba, pano bino bayukanyikwa’mba baji na byubilo byawama kabiji baji na bulunda bwawama ne Yehoba ne bonse bamupopwela.​—Isa. 65:15.

9. Kinembelo kya Isaya 65:16, 17 kyaambapo amba ka pa bya malwa byo tupitamo?

⁹ Kwikala kwa kubula kubambisha michima. Kinembelo kya Isaya 65:14 kyaamba pa bantu babula mu paladisa wa ku mupashi amba ‘bakajila na mambo a misongo kabiji bakajila mabingo na mambo a kumanama.’ Pano ñanyi kintu kikamweka ku bintu byonse bilengela bantu ba Lesa kwikala na misongo ne kumanama? Mu kuya kwa moba, bino bintu byonse kechi “bakebivulukapo” jibiji nangwa ‘kumwekapo jibiji ku meso a Lesa’ ne. (Tangai Isaya 65:16, 17. ) Yehoba ukafumyapo makatazho onse o tupitamo, kabiji mu kuya kwa moba, ano makatazho onse kechi tukeavulukapo jibiji ne.

10. Mambo ka o mwakonsha kwambila’mba kyawama kupwanañana na balongo ne banyenga? (Monai ne kipikichala.)

¹⁰ Nangwatu luno, tukasuluka bingi inge twaya na kupwila. Kabiji inge tuji pa kupwila tukasuluka bingi ne kulubako ku makatazho o tupitamo mu ino ntanda yatama. Kabiji tulengela balongo ne banyenga kwikala kwa kubula kubambisha michima inge ketumweshe bipangwa bya Lesa bya mupashi wazhila nabiji butemwe, lusekelo, mutende, lusa ne kukooka muchima. (Nga. 5:22, 23) Kwikala mu jibumba ja Lesa ke kintu kyawama bingi! Aba bakatwajijila kwikala mu paladisa wa ku mupashi, bakamona kufika kwa mulaye wa Lesa wa “meulu apya ne ntanda ipya.”

11. Kwesakana na Isaya 65:18, 19, paladisa wa ku mupashi Yehoba ye alenga witulengela kumvwa byepi?

¹¹ Kwikala na lusekelo. Isaya walumbulula ene mambo o twafwainwa ‘kusekela ne kusangalala’ mu paladisa wa ku mupashi. Yehoba ye walenga uno paladisa wa ku mupashi. (Tangai Isaya 65:18, 19.) O ene mambo Yehoba o abena kwitwingijisha kukwasha bantu kufuma mu bupopweshi bwa bubela buji mu ino ntanda ne kwiya mu paladisa wa ku mupashi wawama bingi. Tumvwa bingi bulongo na mambo a bintu byawama byo tumwenamo na mambo a kufunda bukine. Kabiji kino kitulengela kubuulako ne bakwetu bintu byawama byo tumwenamo.​—Yele. 31:12.

12. Milaye yo baamba pa Isaya 65:20-24 imulengela kumvwa byepi ku muchima, kabiji mambo ka?

¹² Kabiji tumvwa bingi bulongo pa luketekelo  lo tuji nalo atweba bonse tuji mu paladisa wa ku mupashi. Akilangulukai pa bintu byonse byo tukamona ne kuba mu ntanda ipya ya Lesa. Baibolo walaya amba mu ntanda ipya “kechi mukekalapo mwana ukekala na bumi moba achechetu ne, kabiji kechi mukekalapo mukote ukabula kufikizha moba anji ne.” ‘Tukashimika mazubo ne kwikalamo, kabiji tukajimba miñanzañanza ne kuja bipangwa byayo.’ Kabiji ‘kechi tukengilanga kyatutu ne’ mambo ‘baketupesha kwi Yehoba.’ Aye witulaya’mba tukekalanga bwikalo bwawama bingi ne kwituzhikijila. Yehoba ‘saka bakyangyetu ne kumwita,’ ukayuka bintu bikeba bantu bonse pa muntu pa muntu ne “kupa bilengwa byumi bintu byonse byo bikeba.”​—Isa. 65:20-24; Sala. 145:16.

13. Kinembelo kya Isaya 65:25 kyalumbulula byepi lupimpu luba bantu inge batendeka kwingijila Yehoba?

¹³ Kwikala mu mutende ne kuzhikijilwa. Na mambo a bukwasho bwa mupashi wazhila wa Lesa, bantu bavula bajinga na byubilo bya bunyama, bapimpula byubilo byabo ne kwikala na byubilo byawama. (Tangai Isaya 65:25.) Bebikileko bingi kusankilapo byubilo byabo byatama. (Loma 12:2; Efi. 4:22-24) Twayuka kuba’mba atweba bantu ba Lesa twi bambulwakulumbuluka. Onkao mambo, tukatwajijila kulubankanya. Nangwa byonkabyo, Yehoba waleta pamo “bantu bonse” bamutemwa kabiji betemwa bene na bene. Kino kibalengela kwikala mu mutende ne kukwatankana. (Titu. 2:11) Lesa wa bulume bonse ye yenkatu wakonsha kuba kino kya kukumya.

14. Kinembelo kya Isaya 65:25 kyakwashishe byepi mulongo umo?

¹⁴ Nanchi bantu bakonsha kupimpula byubilo byabo nyi? Ee bakonsha. Akilangulukai pa kino kyamwekele. Nsongwalume wa myaka 20 bamukashile bimye byavula mu kaleya na mambo a byubilo byanji byatama bingi. Bamukashile mu kaleya na mambo a kwiba motoka, kulala bishimikwa ne kwiba bintu ne mambotu akwabo akatampe. Waendangatu na kulwa na bantu. Kimye kyo aumvwine bukine bwa mu Baibolo pa kimye kitanshi ne kutendeka kupwila na Bakamonyi ba kwa Yehoba, washiinwe kuba’mba wataana kintu kyanema bingi, ko kuba’mba kupopwela Yehoba mu paladisa wa ku mupashi. Byo abatizhiwe ne kwikala Kamonyi, walangulukanga pa kinembelo kya Isaya 65:25 byo kyamukwashishe. Wapimpwile byubilo byanji byatama byamulengejile kwikala muntu wakanama bingi nobe bokwe ne kwikala muntu wa mutende nobe mukooko.

15. Mambo ka o tukebela kukwasha bantu kwiya mu paladisa wa ku mupashi, kabiji twakonsha kuba byepi bino?

¹⁵ Kinembelo kya Isaya 65:13 kyatendeka na byambo bya kuba’mba: “Nkambo Mfumu Yehoba waamba’mba.” Kabiji kyepelo 25 kyapezhako na byambo bya kuba’mba“Yehoba waamba’mba.” Milaye yanji kimye kyonse ifika. (Isa. 55:10, 11) Paladisa wa ku mupashi koaji lelo jino. Yehoba walenga bapopweshi banji kwikala kisemi kimo kyapusanako. Atweba bonse tuji mu kino kisemi, twikala mu mutende kabiji twazhikijilwa ku ino ntanda yatama ya kwa Satana. (Sala. 72:7) Na mambo a bino, tukeba kukwasha bantu bavula kwiya mu kino kisemi kyetu kya bena Kilishitu. Twakonsha kuba bino inge ketwingile na mukoyo mu mwingilo wa kufunjisha bantu kwikala baana ba bwanga.​—Mat. 28:19, 20.

BYO TWAKONSHA KUKWASHA BANTU KWIYA MU PALADISA WA KU MUPASHI

16. Ñanyi bintu byakonsha kukwasha bantu kwiya mu paladisa wa ku mupashi?

¹⁶ Atweba bonse kuji bintu byo twafwainwa kuba pa kuba’mba tukwashe bantu kwiya mu paladisa wa ku mupashi. Twakonsha kuba bino  inge ketulondele byuba Yehoba. Yehoba kechi ukanjikizha bantu kwiya mu jibumba janji ne. Pakuba ‘wibakokela’ kwi aye kwa kubula kwibakanjikizha. (Yoa. 6:44; Yele. 31:3) Bantu baji na michima ya bukishinka inge bafunda pa byubilo byawama biji ne Yehoba, befuukwilapo abo bene kufwenya kwipi ne aye. Byubilo byetu byawama byakonsha kulengela byepi bantu kwiya mu paladisa wa ku mupashi?

17. Twakonsha kukwasha byepi bantu kwiya mu paladisa wa ku mupashi?

¹⁷ Jishinda jimo jo twakonsha kukwashishamo bantu kwiya mu paladisa wa ku mupashi ke kumwesha bena Kilishitu bakwetu butemwe ne lusa. Inge bantu batendeka kupwila pamo ne atweba, twafwainwa kwibakwasha ne kwibalengela kumvwa byonka byaumvwine bantu babujile bena Kilishitu batendekele kupwila pamo na bena Kilishitu mu Kolinda. Baambile’mba: “Lesa kine muji nanji.” (1 Ko. 14:24, 25; Zeka. 8:23) Onkao mambo, twafwainwa kutwajijla kulondela lujimuno lwa kwikala ‘mu mutende atwe bene na bene.’​—1 Tesa. 5:13.

18. Ñanyi bintu byakonsha kulengela bantu kwiya mu jibumba ja Yehoba?

¹⁸ Kimye kyonse, twafwainwa kumonanga balongo ne banyenga byonka Yehoba byo ebamona. Tuba bino inge ketutetu muchima pa byubilo byabo byawama, kechi kuta muchima pa bintu byo balubankanya ne, mambo kulutwe bakonsha kwingijilapo. Twakonsha kupwana na bakwetu betuzhingijisha ne ‘kwiubila lusa atweba bene na bene, kwikala na michima ya kifyele saka twilekelako mambo atweba bene na bene.’ (Efi. 4:32) Kino kikalengela bantu kwiya mu paladisa wa ku mupashi. b

 TWAJIJILAI KWIKALA MU PALADISA WA KU MUPASHI

19. (a) Ñanyi bintu bimo byaamba bantu bamo babwelele mu paladisa wa ku mupashi? Monai kakitenguluzha ka kuba’mba, “ Bafumine mu Paladisa wa ku Mupashi Kabiji Babwelelemo.” (b) Ñanyi kintu kyo twafwainwa kukebesha kuba? (Monai ne kipikichala.)

¹⁹ Tuji bingi na lusekelo pa kwikala mu paladisa wa ku mupashi. Uno paladisa wa ku mupashi watwajijila kuwaminako, kabiji bapopweshi ba Yehoba nabo batwajijila kuvujilako. Twafwainwa kutwajijila kwikala mu uno paladisa wa ku mupashi Yehoba ye etupa. Muntu yense ukeba kwikala na lusekelo, kutondwa, kubula kubambisha muchima ne kuzhikijilwa, wafwainwa kutwajijila kwikala mu paladisa wa ku mupashi kwa kubula kufumamo. Nangwa byonkabyo, twafwainwa kujimuka bingi mambo Satana ubena kukeba mashinda a kwitufuminyamo mu uno paladisa wa ku mupashi. (1 Pe. 5:8; Lum. 12:9) Onkao mambo, kechi twafwainwa kumushiila kanya ne. Twayai tutwajijile kwikala na byubilo byawama ne kuzhikijila mutende uji mu paladisa wa ku mupashi.