Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

Butemwe—Kyubilo Kyanema Bingi

Butemwe—Kyubilo Kyanema Bingi

MUTUMWA Paulo watangijilwe na mupashi kunemba byubilo bitanu na bina byo twikala nabyo na mambo a mupashi wazhila. (Nga. 5:22, 23) Watelele bino byubilo byonse amba “bipangwa bya mupashi.” * Kabiji bino bipangwa bya mupashi byo bimwesha’mba muntu wavwala “bumuntu bupya.” (Kolo. 3:10) Byonkatu kichi byo kipanga bipangwa inge bekilama bulongo, ne muntu naye wakonsha kwikala na bipangwa bya mupashi inge mupashi wazhila keengile mwi aye.—Sala. 1:1-3.

Kipangwa kitanshi pa bipangwa byanembele Paulo ke kyubilo kyanema bingi kya butemwe. Mambo ka o kyanemena? Paulo waambile’mba kwa kubula butemwe waalukile ke “watu.” (1 Ko. 13:2) Butemwe bo buka, kabiji twakonsha kuba byepi pa kuba’mba twikale nabo ne kwibumwesha pa juba pa juba?

MASHINDA MUMWEKELA BUTEMWE

Nangwa kya kuba kechi kyapeela kulumbulula biji mu butemwe ne, bino Baibolo walumbulula mashinda mo bumwekela. Tutanga kuba’mba butemwe “butekanya ne kuba lusa.” Kabiji “busekela na bya bukine” ne kuba’mba “buvweta pa bintu byonse, bwitabila bintu byonse, buketekela bintu byonse, buchinchika bintu byonse.” Butemwe bwavwangamo ne kulangulukilako bakwetu ne kukwatankana nabo. Pakuba kubula butemwe kumwekela mu kuba kichima, bwitote, kuba bya bumvu, kwitemwatu obe mwine ne kubula kulekelako bakwenu mambo. Kupusanako na bino byubilo byatama, butemwe bo tukeba kwikala nabo “kechi bukeba bintu bibuwamina abo bwine ne.”—1 Ko. 13:4-8.

YEHOBA NE YESU BETUMWESHESHE BUTEMWE BUKATAMPE

“Lesa butemwe.” Kya kine, butemwe kyo kyubilo kikatampe kya Yehoba. (1 Yoa. 4:8) Mingilo yanji ne byubilo byanji bimwesha’mba uji na butemwe. Lesa wamwesheshe butemwe bwanji bukatampe byo atumine Yesu kwiya na kumanama ne kwitufwila. Mutumwa Yoano waambile’mba: “Monka muno mo mwamwekela butemwe bwa Lesa kwi atweba, kuba’mba Lesa watumine Mwananji yenkawa umotu pano pa ntanda pa kuba’mba tukekale na bumi kupichila mwi aye. Buno butemwe kechi bulumbulula’mba atweba yetu twamutemenwe Lesa ne, bino aye ye witutemenwe ne kutuma Mwananji kwikala kitapisho kya mambo etu.” (1 Yoa. 4:9, 10) Na mambo a butemwe bwa Lesa, tulekelwa mambo, kwikala na luketekelo ne bumi.

Yesu wamwesheshe byo atemwa bantu kupichila mu kwipana kuba kyaswa muchima wa Lesa. Paulo wanembele’mba: “Kepo [Yesu] aambile’mba: ‘Talai! Naiya na kuba kyaswa muchima wenu.’ . . . Na mambo a kino ‘kyaswa muchima wanji,’ twazhijikwa pa kulambulwa kwa mubiji wa kwa Yesu Kilishitu ye alambwile jimotu.” (Hebe. 10:9, 10) Kafwako muntu wakonsha kumwesha butemwe bwa uno mutundu ne. Yesu waambile’mba: “Kafwako uji na butemwe bwakila buno bwa kuba’mba muntu apaine balunda nanji bumi bwanji ne.” (Yoa. 15:13) Nanchi atweba bantu bambulwa kulumbuluka twakonsha kumwesha butemwe byonka byaubile Yehoba ne Yesu nyi? Ee! Twayai twisambe byo twakonsha kuba bino.

“ENDAINGA MU BUTEMWE”

Paulo witutundaika’mba: “Londelainga Lesa byo muji baana bo atemwa, kabiji endainga mu butemwe, byonka Kilishitu byo etutemenwe atweba ne kwipana mwine na mambo a atweba.” (Efi. 5:1, 2) ‘Twenda mu butemwe’ inge ketumweshe kino kyubilo mu mbaji yonse ya bwikalo bwetu. Buno butemwe bumwekela mu byubilo kechi mu byambotu ne. Yoano wanembele’mba: “Anweba baana, kechi twafwainwa kwitemwatu mu byambo nangwa pa kanwatu ne, poso mu byubilo ne mu bukine.” (1 Yoa. 3:18) Kutemwa Lesa ne bantu kwitutundaika kusapwila “mambo awama a Bufumu.” (Mat. 24:14; Luka 10:27) Kabiji twenda mu butemwe inge twaikala batekanya, ba lusa, kabiji balekelako bakwetu mambo. Onkao mambo, Baibolo witujimunako’mba: “Byonkatu Yehoba byo emulekejileko mambo, ne anweba byo byo mwafwainwa kubanga.”—Kolo. 3:13.

Kufundako bakwetu inge batamisha kechi kulumbulula’mba twibashikwa ne. Bansemi bamo pa kuba’mba bazhindamikepo mwana ubena kujila, bamubilatu byonse byo abena kukeba. Pano bino, nsemi watemwa mwananji kya kine kechi ubatu byonse bikeba mwananji ne. Mu jishinda jimotu, Lesa butemwe, bino “Yehoba ufundako muntu ye atemwa.” (Heb. 12:6) Inge ketwende mu butemwe, tukafundangako bakwetu inge kyakebewa. (Maana 3:11, 12) Pano bino, pa kufundako bakwetu twafwainwa kuvulukanga’mba ne atweba twi bandengamambo kabiji tulubankanya. Onkao mambo, atweba bonse kuji mumo mumo mo twafwainwa kuwamishako pa kuba’mba tumweshenga butemwe. Twakonsha kuba byepi bino? Twayai twisambe pa mashinda asatu.

TWAKONSHA KUBA BYEPI PA KUBA’MBA TWIKALE NA BUTEMWE?

Kitanshi, lombainga Lesa kuba’mba emupe mupashi wanji, kabiji uno mupashi ukemukwasha kwikala na butemwe. Yesu waambile’mba Yehoba upana “mupashi wazhila ku boba bamulomba.” (Luka 11:13) Inge twalomba mupashi wazhila ne kutwajijila ‘kwenda monka mwayila lutangijilo lwa mupashi,’ byubilo byetu bikamweshanga’mba tuji na butemwe. (Nga. 5:16) Inge kya kuba mwi bakulumpe mu kipwilo, mwafwainwa kulomba mupashi wazhila kwimukwasha kuyuka bya kufundako bakwenu kwingijisha Binembelo mu jishinda ja butemwe. Nangwa inge kya kuba mwi bansemi, mwakonsha kulomba bukwasho bwa mupashi wa Lesa kwimukwasha kufunjisha baana benu bulongo, kechi na bukaji ne, bino mu butemwe.

Kya bubiji, langulukainga pa jishinda Yesu jo amwesheshemo butemwe kimye kyo bamubilenga byatama. (1 Pe. 2:21, 23) Twafwainwa kulanguluka jishinda Kilishitu jo amwesheshemo butemwe kikatakata inge betuzhingijisha nangwa betuba nshiji. Pa bimye bya uno mutundu, twafwainwa kwiipuzha’mba, ‘Inge wajinga Yesu ye bauba bibye, inge wauba byepi?’ Nyenga Leigh wataaine kuba’mba kwiipuzha buno bwipuzho kumukwasha kulangulukapo bulongo saka akyangye kuba kintu. Washimikizhe’mba: “Juba jimo, mukwetu mo twingijila nkito wanembele bintu byatama bingi pe amiwa ne pa mingilo yo naingilanga ne kwibisampanya ku bakwetu pa nkito. Kyankolele bingi ku muchima. Bino neipwizhe amiwa mwine namba, ‘Nakonsha kulondela byepi Yesu mu byo nsakuba na uno muntu?’ Byo nalangulukile pe Yesu byo akonsha kuba, nafuukwilepo kulubakotu. Pa kupitapo kimye, bambuujile kuba’mba uno mukwetu wakolwanga kabiji wapichilenga mu makatazho. Napwishishe mu muchima kuba’mba kyo kyalengejile kwamba byobya. Kulanguluka pa jishinda Yesu jo amwesheshengamo butemwe inge bamufichisha ku muchima kwankwashishe kumwesha butemwe ku uno mukwetu ye naingilanga nanji nkito.” Kya kine, inge ke tulondele Yesu, tukamweshanga butemwe kimye kyonse.

Kya busatu, twafwainwa kwikala na butemwe bukatampe, mambo ko kayukilo ka bena Kilishitu ba kine. (Yoa. 13:34, 35) Pa kuba’mba twikale na buno butemwe, Binembelo bitutundaika kwikala na “muchima wajingapo” ne Yesu. Yesu wafumine mwiulu kabiji “washile bintu byonse byo ajinga nabyo” na mambo a atweba, “kufikatu ne ku lufu.” (Fili. 2:5-8) Byo tubena kulondela butemwe bukatampe bwajingapo ne Yesu, tukalangulukanga nobe Kilishitu, kabiji tukatangizhangako bikeba bakwetu kechi byo tukeba atweba bene ne. Ñanyi bintu bikwabo byawama bifumamo mu kwikala na butemwe?

BINTU BYAWAMA BIFUMAMO MU KUMWESHA BUTEMWE

Inge twamwesha butemwe, mufuma bintu byawama bingi. Twayai twambepo bibiji:

Tumwenamo byepi mu kumwesha butemwe?

  • BWANABWANKAZHI BWA NTANDA YONSE: Na mambo a kuba twitemwa atweba bene na bene, twayuka kuba’mba kipwilo kyonse kyo twakonsha kuyako mwaya ntanda yonse, balongo ne banyenga baketutambwila na lusekelo. Ke kintu kyawama bingi kwitutemwa ku “balongo [betu] bonse baji pano pa ntanda”! (1 Pe. 5:9) Kafwako kukwabo ko twakonsha kutaana butemwe bujipo na bantu ba Lesa ne.

  • MUTENDE: ‘Kwitekenya atweba bene na bene’ kwitukwasha kwiyowa “mutende ulengela kukwatankana.” (Efi. 4:2, 3) Twimwena uno mutende pa kupwila, pa kubuñana, ne pa kushonkena. Nanchi kechi mwaswa kuba’mba yetu bonkatu tuji na uno mutende mu ino ntanda muji misalululo nenyi? (Sala. 119:165; Isa. 54:13) Inge twatwajijila kwikala mu mutende na bakwetu, tumwesha kuba’mba twibatemwa bingi, kabiji kino kisangajika muchima wa Shetu wa mwiulu.—Sala. 133:1-3; Mat. 5:9.

“BUTEMWE BUKOMESHA BANTU”

Paulo wanembele’mba: “Butemwe bukomesha bantu.” (1 Ko. 8:1) Butemwe buba byepi kino? Mu kitango 13 mu nkalata itanshi Paulo yo anembejile bena Kolinda, kitelwa’mba “Salamo wa Butemwe,” mutumwa walumbulwile butemwe byo bukomesha bantu. Butemwe buba bino mambo bulengela muntu kubula kukebangatu bintu byamuwamina aye mwine. (1 Ko. 10:24; 13:5) Kikwabo, na mambo a kuba’mba butemwe bulengela bantu kulangulukilako bakwabo, kutekanya ne kuba lusa, bulengela bantu mu bisemi kwitemwa bene na bene ne kulengela bipwilo kukwatankana.—Kolo. 3:14.

Kutemwa Lesa ko kwitulengela kwitemwa atwe bene na bene. Buno butemwe bukwatankanya bantu bafuma mu bisho byapusana pusana, ba bikoba byapusana ne bamba milaka yapusana pusana kwingijila Yehoba “na muchima umo.” (Zefwa. 3:9) Twayai tutwajijile kumwesha kino kipangwa kya mupashi wazhila wa Lesa pa juba pa juba.

^ jifu. 2 Kino kyo kibaaba kitanshi pa bibaaba 9 byalondankana byaamba pa bipangwa bya mupashi.