Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

MUTWE WA KUFUNDA 32

Butemwe Bwenu Buyengatu na Kubaya

Butemwe Bwenu Buyengatu na Kubaya

“Nalomba ne kino namba, butemwe bwenu buyengatu na kubaya.”—FILI. 1:9.

LWIMBO 106 Ikalai na Butemwe bwa Lesa

BIJI MU UNO MUTWE *

1. Bañanyi bakwashisheko kulenga kipwilo mu Filipai?

MUTUMWA PAULO, Silasa, Luka ne Timoti byo bafikile mu kyalo kyo balamanga ku bena Loma kya Filipai, bataaine bantu bavula bakebelenga kumvwa mambo awama a Bufumu. Bano balongo bana bakwashishishe kulenga kipwilo, kabiji baana ba bwanga bonse batendekele kupwila pamo. Kyamweka bapwilanga mu nzubo ya nyenga wajinga na muchima wa kutambwila benyi aye Lidiya.—Byu. 16:40.

2. Ñanyi lukatazho lwapichilemo balongo ne banyenga kipwilo byo kyalengelwetu?

2 Balongo ne banyenga mu kino kipwilo kyalengelwe batendekele kupita mu makatazho. Satana watundaikile balwanyi ba bukine kutendeka kukanya mwingilo wa kusapwila waingijilenga bano bena Kilishitu ba kishinka. Paulo ne Silasa bebakwachile, kwibazhipaula ne kwibakasa. Byo bebafumishe mu kaleya, bayile na kupempula baana ba bwanga ba katataka ne kwibatundaika. Kepo Paulo, Silasa ne Timoti bafumine mu muzhi, bino kyamweka Luka washajile monka. Pano balongo ne banyenga bajinga mu kino kipwilo bafwainwe kuba byepi? Na bukwasho bwa mupashi wa Yehoba, bano balongo ne banyenga batwajijile kwingila mwingilo wa Yehoba. (Fili. 2:12) Kino kyasangajikile bingi Paulo.

3. Kwesakana na byaamba Filipai 1:9-11, ñanyi bintu byalombangapo Paulo?

3 Byo papichile myaka nobe jikumi, Paulo watumine nkalata ku kipwilo kya mu Filipai. Inge kemutange ino nkalata mwakonsha kumona Paulo byo atemenwe balongo. Wanembele’mba: “Nakebesha kwimumonapo anweba bonse mambo nemutemwa byonkatu Kilishitu Yesu byo emutemwa.” (Fili. 1:8) Wibabuujile mu nkalata amba wibalombelangako. Walombanga kwi Yehoba kuba’mba ebakwashe kubayisha butemwe bwabo, kuta muchima pa bintu byanemesha, kwikala babula mambo, kuchinuzhuka kutuntwisha bakwabo, ne kutwajijila kupanga bipangwa bya bololoke. Kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, ne atweba lelo jino twakonsha kufunjilako byavula ku byanembele Paulo. Onkao mambo, twayai tutange byambo Paulo byo anembejile bena Filipai. (Tangai Filipai 1:9-11.) Apa bino twisambe pa bishinka byatongolwamo ne kumona byo twakonsha kwibingijisha.

BUTEMWE BWENU BUBAYILENGAKOTU

4. (a) Kwesakana na byaamba 1 Yoano 4:9, 10, Yehoba wamwesheshe byepi byo etutemwa? (b) Butemwe bo twatemwa Lesa bwafwainwa kubaya byepi?

4 Yehoba wamwesheshe butemwe bwanji bukatampe byo atumine Mwananji pano pa ntanda kwiya na kwitufwila na mambo a bundengamambo bwetu. (Tangai 1 Yoano 4:9, 10.) Butemwe bwa Lesa bwitutundaika ne atweba kumutemwa. (Loma 5:8) Butemwe bo twatemwa Lesa bwafwainwa kwikala byepi? Yesu wakumbwile buno bwipuzho byo abuujile Mufaliseo amba: “Wafwainwa kutemwa Yehoba Lesa wobe na muchima wobe yense, ne na mweo wobe yense ne na maana obe onse.” (Mat. 22:36, 37) Twafwainwa kutemwa Lesa na muchima yense. Kabiji butemwe bo twamutemwa bwafwainwa kubayilangako pa juba pa juba. Paulo wabuujile bena Filipai kuba’mba butemwe bwabo bafwainwe ‘kuyangatu na kubaya.’ Twakonsha kuba byepi pa kuba’mba tukoseshe butemwe bo twatemwa Lesa?

5. Twakonsha kuba byepi pa kuba’mba butemwe bwetu bukose?

5 Twafwainwa kuyuka Lesa pa kuba’mba tumutemwe. Baibolo waamba’mba: “Yense ubula kutemwañana kechi wamuyuka Lesa ne, mambo Lesa butemwe.” (1 Yoa. 4:8) Mutumwa Paulo walumbulwile kuba’mba butemwe bo twatemwa Lesa bukoselako inge twayukisha bukine pe aye ne kuyuka byo amona bintu. (Fili. 1:9) Kimye kitanshi kyo twatendekele kufunda Baibolo, twatendekele kutemwa Lesa nangwa kya kuba kechi twayukile byavula pe aye ne. Bino byo twatwajijile kufunjilapo byavula pe Yehoba, butemwe bwetu bwatendekele kubayilako. O ene mambo o tumwena kufunda Baibolo ne kulanguluka-languluka pa Mambo a Lesa amba bintu byanemesha mu bwikalo bwetu.—Fili. 2:16.

6. Kwesakana na byaamba 1 Yoano 4:11, 20, 21, butemwe bwetu bwakonsha kubaya byepi?

6 Butemwe bwitutemwa Lesa bwitutundaika kutemwa balongo. (Tangai 1 Yoano 4:11, 20, 21.) Kampe twakonsha kulanguluka’mba butemwe bo twatemwa balongo ne banyenga bwiyatu bwine. Twakonsha kulanguluka bino na mambo a kuba’mba bonse tupopwela Yehoba kabiji twibikako kumwesha byubilo byanji byawama. Tulondela Yesu, mambo butemwe bwanji bwamulengejile kupana bumi bwanji na mambo a atweba. Pano bino, bimye bimo kyakonsha kwitukatazha kukookela mukambizho wa kwitemwa atweba bene na bene. Akilangulukai pa kyamwekele mu kipwilo kya mu Filipai.

7. Tufunjilako ka ku lujimuno Paulo lo ajimwineko Yodia ne Shinchike?

7 Yodia ne Shinchike bajinga banyenga baingilanga na mukoyo kabiji “baingijijilenga” pamo na mutumwa Paulo. Pano kyamweka nobe bapusenejilemo kabiji balekele kwikala balunda na muntu. Mu nkalata yo anembejile kipwilo mwajinga bano banyenga, Paulo watongwelemo Yodia ne Shinchike kabiji wibajimwineko kuba’mba “bekale na mulanguluko umo.” (Fili. 4:2, 3) Kabiji Paulo wamwene kuba’mba kyanemene kubuula kipwilo kyonse amba: “Bintu byonse byo muba, byubainga kwa kubula kunyinyita ne mapata.” (Fili. 2:14) Kwa kubula ne kuzhinaukatu ne, lujimuno lwa kwa Paulo kechi lwakwashishetu bano banyenga ba kishinka ne, bino lwakwashishe kipwilo kyonse kukosesha butemwe bo betemenwe bene na bene.

Mambo ka o twafwainwa kutela muchima pa byubilo byawama bya balongo? (Monai jifuka 8) *

8. Ñanyi kintu kyakonsha kuvundankanya butemwe bo twatemwa balongo, kabiji twakonsha kwikishinda byepi?

8 Byonkatu byo kyajinga kwi Yodia ne Shinchike, kuji kintu kimo kyakonsha kuvundankanya butemwe bo twatemwa bakwetu, ne kino kintu ke kuta muchima pa bumbulwa kulumbuluka. Atweba bonse tulubankanya pa juba pa juba. Inge twata muchima pa bilubankanya bakwetu, butemwe bo twibatemwa bwakonsha kupwa. Twambe’mba, mulongo walubako kwitukwasha kuwamisha pa Nzubo ya Bufumu. Kino kyakonsha kwitufichisha ku muchima. Bino inge kya kuba twatendeka kubala bintu byo twayuka awo mulongo byo alubankanya, twakonsha kuzhingila kabiji twakonsha kuleka kumutemwa. Inge kya kuba muji na lukatazho lwa uno mutundu, kyakonsha kuwama kulanguluka pa kino kishinka: Yehoba umona bintu byo tulubankanya ne bilubankanya yeo mulongo. Pano bino, nangwa kya kuba bonse tulubankanya, Lesa kechi uleka kutemwa yewo mulongo ne, kabiji ne atweba utwajijila kwitutemwa. Onkao mambo, twafwainwa kwikala na butemwe bujipo ne Yehoba ne kuta muchima pa byubilo byawama bya bakwetu. Inge ke twibikeko kutemwa balongo, tukakosesha lukwatankano lwetu.—Fili. 2:1, 2.

“BINTU BYANEMESHA”

9. “Bintu byanemesha” byatongwele Paulo mu nkalata yo atumijile bena Filipai byavwangamo ka?

9 Mupashi wazhila watundaikile Paulo kukambizha bena Filipai, kubikapotu ne bena Kilishitu bonse, kuyuka “bintu byanemesha.” (Fili. 1:10) Abino bintu byanemesha byavwangamo kuzhijika jizhina ja Yehoba, milaye yanji ibena kufika, ne mutende ne lukwatankano mu kipwilo. (Mat. 6:9, 10; Yoa. 13:35) Inge kya kuba twata muchima pa bino bintu byanemesha, tumwesha kuba’mba twatemwa Yehoba.

10. Twafwainwa kuba byepi pa kuba’mba twikale bantu babula mambo?

10 Kabiji Paulo waambile’mba twafwainwa kwikala “babula mambo.” Kino kechi kibena kulumbulula’mba twafwainwa kwikala bantu balumbuluka babula kulubankanya ne. Kechi twakonsha kwikala babula mambo byonka biji Yehoba Lesa ne. Pano bino, Yehoba witumona’mba twibantu babula mambo inge twibikako kubayisha butemwe ne kuta muchima pa bintu byanemesha. Jishinda jimo jo tumwesheshamo butemwe bwetu ke kwibikako kuchinuzhuka kutuntwisha bakwetu.

11. Mambo ka o twafwainwa kuchinuzhukila kutuntwisha bakwetu?

11 Mukambizho wa kuchinuzhuka kutuntwisha bakwetu ke lujimuno lo twafwainwa kutako bingi muchima. Twakonsha kutuntwisha byepi muntu? Twakonsha kuba bino kupichila mu bya kisangajimbwe, bivwalo byo tuvwala, nangwatu nkito yo tusala. Kimye kimo bintu byo tuba kechi byatama ne. Pano bino, inge bintu byo tufuukulapo kuba byatuntwisha muntu, ko kuba’mba ke mambo. Yesu waambile’mba inge muntu watuntwishapo umo pa mikooko yanji, kyakonsha kuwama kumukashila mu nshingo jibwe ja kupelelapo ne kumutaya pa kalunga ka mema.—Mat. 18:6.

12. Tufunjilako ka ku byaubile bamulume ne mukazhi bapainiya?

12 Akimonai byaubile ba mulume ne mukazhi pa kulondela lujimuno lwa kwa Yesu. Bajinga mu kipwilo mwajinga bamulume ne mukazhi babatizhiwe katataka, kabiji bakomejile mu bisemi muji mizhilo yavula bingi. Bano bamulume ne mukazhi bayukile’mba bena Kilishitu kechi bafwainwa kutamba mafilimu ne, nangwatu mafilimu awama. Onkao mambo, kibakumishe bingi byo baumvwine’mba bamulume ne mukazhi bapainiya bayile na kutamba filimu. Bano bapainiya byo bayukile kino, balekele kuya na kutamba mafilimu kufikatu ne kimye aba bamulume ne mukazhi babatizhiwe katataka byo bafunjishe jiwi jabo ja mu muchima ne kuyuka bulongo kyatama ne kyawama. (Hebe. 5:14) Na mambo a kubula kutatu muchima pa bibawamina, bano bapainiya bamwesheshe kuba’mba batemwa yewa mulongo ne nyenga mu byambo ne mu byubilo.—Loma 14:19-21; 1 Yoa. 3:18.

13. Twakonsha kulengela byepi muntu kulenga mambo?

13 Jishinda jikwabo jo twakonsha kutuntwishamo bakwetu ke kwibalengela kulenga mambo. Twakonsha kuba byepi kino? Akifwanyikizhai kino. Muntu ubena kufunda Baibolo waingila na ngovu pa kuba’mba ashinde muteeto wa kutoma maalwa. Wafuukulapo kuba’mba kechi wafwainwa kutoma nangwa tucheche ne. Wapimpula bwikalo bwanji kabiji wabatizhiwa. Mu kuya kwa kimye Mwina Kilishitu ye anemeka bingi wanengezha kijiilo kabiji watundaika uno mulongo kutomapo maalwa ne kumwambila’mba: “Pano luno mwi bena Kilishitu; muji na mupashi wa Yehoba. Kipangwa kimo kya mupashi wazhila ke kwikanya. Inge mwaikala na muchima wa kwikanya, kechi mukakizhangamo kutoma maalwa ne.” Kyakonsha kutama bingi inge uno mulongo waumvwina luno lutundaiko lwatama ne kwikala muzha ku maalwa jikwabo.

14. Kupwila kwetu kwitukwasha byepi kukookela mikambizho iji pa Filipai 1:10?

14 Kupwila kwetu kwitukwasha kukookela mikambizho iji pa Filipai 1:10 mu mashinda avula. Jishinda jitanshi, mutanchi wa kajo ka ku mupashi wituvululamo bintu Yehoba byo amona’mba byanema. Ja bubiji, tuyuka bya kwingijisha byo tufunda pa kuba’mba twikale babula mambo. Ja busatu, tutundaikwa “kwitemwa atwe bene na bene ne kuba mingilo yawama.” (Hebe. 10:24, 25) Inge ketwitundaike na balongo, butemwe bo twatemwa Lesa ne balongo ne banyenga bukabaya. Inge buno butemwe bwayula mu muchima wetu, tukebikangako kuchinuzhuka kutuntwisha balongo.

TWAJIJILAI ‘KUYULA NA BIPANGWA BYA BOLOLOKE’

15. ‘Kuyula na bipangwa bya bololoke’ kulumbulula ka?

15 Paulo walombejileko bena Filipai ‘kuyula na bipangwa bya bololoke.’ (Fili. 1:11) Kyamweka bino “bipangwa bya bololoke” byavwangilemo kutemwa Yehoba ne bantu banji. Kabiji byavwangilemo ne kubuulako bantu lwitabilo lwabo mwi Yesu ne luketekelo lwa bwikalo bwawama bwa kulutwe. Pa Filipai 2:15, paji ñambilo ya kuba’mba “kusama nobe byeya pano pa ntanda.” Kino kyayilamo mambo Yesu watelele baana banji ba bwanga amba “kyeya kya pano pa ntanda.” (Mat. 5:14-16) Kabiji wakambizhe baana banji ba bwanga ‘kufunjisha bantu kwikala ke baana banji ba bwanga,’ kabiji waambile ne kuba’mba bakekala “bakamonyi . . . monse mu Yudea ne mu Samaliya, ne monse mwapela ntanda.” (Mat. 28:18-20; Byu. 1:8) Tupanga “bipangwa bya bololoke” inge saka twingila na ngovu uno mwingilo wanema.

Paulo byo bamukashijile mu nzubo mu Loma, wanembejile kipwilo kya mu Filipai nkalata. Kabiji Paulo saka akiji mu kaleya, wasapwijilenga mambo awama ku baota bamulaminenga ne ku bantu baishilenga na kumupempula (Monai jifuka 16)

16. Filipai 1:12-14 umwesha byepi kuba’mba twakonsha kusama nobe kyeya nangwatu mu bimye bya makatazho? (Monai kipikichala kya pa nkupiko.)

16 Mu bintu byonse byo tupitamo, twakonsha kusama nobe kyeya. Bimye bimo, bintu bimweka nobe mukiika pa kusapwila mambo awama byakonsha kwitulengela kusapwila ku bantu bavula. Mutumwa Paulo bamukashijile mu nzubo mu Loma kimye kyo anembejile bena Filipai nkalata. Pano bino, minyololo yo bamukashile kechi yamulengejile kuleka kusapwila bantu bamusopelenga ne baiyanga na kumupempula ne. Paulo wasapwijile na mukoyo saka aji mu luno lukatazho, kabiji kino kyalengejile balongo kwikala na kizaku ne kuchinchika pa “kwamba mambo a Lesa kwa kubula moyo.”—Tangai Filipai 1:12-14; 4:22.

Kimye kyonse mwafwainwa kumonangapo mashinda a kwingijilamo pakatampe busapwishi (Monai jifuka 17) *

17. Ambaipo balongo ba mu ano moba byo babena kutwajijila kusapwila ne mu bimye byakatazha.

17 Balongo ne banyenga bavula bachinchika byonka byachinchikile Paulo. Balongo ne banyenga bekala mu byalo mo babula kusapwila ku mvula bantu nangwa ku nzubo ku nzubo, bamonapo mashinda akwabo a kusapwilamo mambo awama. (Mat. 10:16-20) Mu kyalo mo babula kusapwila ku mvula bantu, kalama wa mwanzo watundaikile basapwishi bonse kusapwila mu “nyaunda” yabo, ko kuba’mba kusapwila balongo babo, bantu bo bekala nabo kipikipi, bakwabo bo bafunda nabo sukulu, bo bengila nabo nkito, ne bayukanwe. Byo papichiletu myaka ibiji, bipwilo mu uno mwanzo byavujijileko bingi. Kampe ko twikala kechi tutana lukatazho pa kusapwila ne. Pano bino, twakonsha kufunjilako ku byafuukwilepo balongo ne banyenga amba: Kimye kyonse mwafwainwa kumonapo mashinda a kwingijilamo pakatampe busapwishi, ne kushiinwa kuba’mba Yehoba ukemupa bulume bukebewa pa kuba’mba mutwajijile kusapwila nangwatu mu bimye byakatazha.—Fili. 2:13.

18. Twafwainwa kutwajijila kuba ka?

18 Pa kino kimye, twayai atweba bonse tutwajijile kukookela lujimuno luji mu nkalata Paulo yo anembejile bena Filipai. Twayai tute muchima pa bintu byanemesha, kuchinuzhuka kutuntwisha bakwetu, ne kupanga bipangwa bya bololoke. Inge twauba bino, butemwe bwetu bukabaya kabiji tukaleta munema kwi Shetu wa butemwe, Yehoba.

LWIMBO 17 “Naswa”

^ jifu. 5 Ano moba kyanema bingi kubayisha butemwe bo twatemwa balongo. Nkalata yo banembejile bena Filipai itukwasha kumona byo twakonsha kubayisha butemwe bwetu nangwatu inge ketupite mu makatazho.

^ jifu. 54 KULUMBULULA BIPIKICHALA: Kimye kyo babena kuwamisha mu Nzubo ya Bufumu, mulongo umo wa jizhina ja Joe, waleka kwingila keesambe na mulongo mukwabo ne mwananji wamulume. Kino kyazhingijisha mulongo ubena kupyanga mukachi aye Mike. Uno mulongo watatula kulanguluka’mba, ‘Joe wafwainwa kwingilanga, kechi kwisamba ne.’ Palutwe kacheche, Mike wamona Joe na kukwasha nyenga wakoma. Kino kintu kyavululamo Mike kuba’mba wafwainwa kuta muchima pa byubilo byawama bya mulongo.

^ jifu. 58 KULUMBULULA BIPIKICHALA: Mu kyalo Bakamonyi mo babula kusapwila pa mvula bantu, mulongo wasapwila byambo bya Bufumu ku muntu ye eyuka nanji kwa kubula bantu bavula kuyuka’mba ubena kusapwila. Palutwe kacheche, uno mulongo byo abena kukookolokako pa nkito, wasapwila ku mukwabo mo bengijila.