Lwitabilo—Kyubilo Kitukwasha Kwikala Bakosa
LWITABILO lwitukwasha bingi. Nangwa kya kuba Satana ukeba konauna bulunda bwetu na Yehoba, lwitabilo lwitukwasha ‘kuleya miketo yonse ya mujilo ya kwa aye mubi.’ (Efi. 6:16) Inge tuji na lwitabilo tukashinda meseko aji nobe mitumba. Yesu wabuujile baana banji bwanga amba: “Inge mwaikala na lwitabilo nobe luchacha wa masitate, mukambila uno mutumba amba, ‘Fuma papo uye popa,’ ne aye ukafumapo.” (Mat. 17:20) Na mambo a kuba’mba lwitabilo lwakonsha kwitukwasha kukosesha bulunda bwetu na Yehoba, twafwainwa kulanguluka pa ano mepuzho: Lwitabilo lo luka? Byo tuba byakonsha kulengela lwitabilo lwetu kwikala byepi? Twakonsha kukosesha byepi lwitabilo lwetu? Kabiji twakonsha kwitabila mwi ñanyi?—Loma 4:3.
LWITABILO LO LUKA?
Lwitabilo kechi kwitabilatu mu byamba Baibolo ne, mambo ne “bandemona nabo byobyo baitabila [amba Lesa koaji] kabiji bazakama.” (Yako. 2:19) Pano lwitabilo lo luka?
Mu Baibolo lwitabilo lulumbulula bintu bibiji. Kitanshi, “lwitabilo ke kintu kimulengela kushiinwa’mba akya kyo mwaketekela kikamweka.” (Hebe. 11:1a) Inge muji na lwitabilo, muketekela amba bintu byonse byaamba Yehoba bya kine kabiji bikafika. Yehoba wabuujile bena Isalela amba: “Umvwe mwabula kulondela lulayañano lwami pa mambo a mute ne bufuku, na kukanya juba ne bufuku kumweka pa kimye kyafwainwa, ko kuba’mba lulayañano lwami lo nalayañene na kalume wami Davida nalo lwakonsha konaika.” (Yele. 33:20, 21) Nanchi mwakamwa’mba juba jakonsha kubula kusela nangwa kubula kuzhika, ko kuba’mba mute nangwa bufuku kubula kwikalako nyi? Inge kya kuba mwaketekela’mba ntanda izhokoloka ne kulengela mute ne bufuku kwikalako, ko kuba’mba kechi mwakonsha kuzhinauka’mba Mulenga ukakankalwa kuba byo aamba ne!—Isa. 55:10, 11; Mat. 5:18.
Kya bubiji, lwitabilo ke “kiyukilo kimwesha’mba akya kyo mwaitabila kya kine nangwa kya kuba kechi mwikimona ne.” Lwitabilo belulumbulula’mba “kiyukilo” nangwa’mba kishiino kimwesha’mba bintu bibula kumweka na meso ko biji. (Hebe. 11:1b) Mu ñanyi jishinda? Fwanyikizhai’mba mwana wimwipuzha’mba, ‘Mwayuka byepi amba mwela ko aji? Nangwa kya kuba mwela kechi umweka ne, mwakonsha kulumbulwila mwanenu bishiino bimwesha’mba mwela ko aji, nabiji kupema, byuba bintu inge mwela ubena kupupa ne bintutu bikwabo. Bino bishinka byakonsha kulengela mwanenu kuswa’mba mwela ko aji nangwa kya kuba kechi umweka ne. Lwitabilo nalo lwaimena pa bishiino bya kine.—Loma 1:20.
PA KUBA’MBA TWIKALE NA LWITABILO, TWAFWAINWA KUNEMEKA BUKINE
Byo kiji kuba’mba lwitabilo lwaimena pa bishiino bya kine, pa kuba’mba muntu ekale na lwitabilo patanshi wafwainwa “kuyukisha bulongo bukine.” (1 Timo. 2:4) Bino kino kechi kyo kyonka ne. Mutumwa Paulo wanembele’mba: “Na muchima muntu witabila.” (Loma 10:10) Muntu kechi wafwainwatu kwitabila bukine ne, bino wafwainwa ne kwibunemeka. Inge wauba bino popo akekala na lwitabilo, ko kuba’mba kwikala bwikalo butokesha Lesa pa muchima. (Yako. 2:20) Muntu ubula kusanta pa bukine wakonsha kukana bishinka bya kine na mambo a kubula kukeba kupimpula bintu byo aitabilamo nangwa bintu akeba kuba. (2 Pe. 3:3, 4; Yuda 18) O ene mambo mu moba anembejilwemo Baibolo, kechi bantu bonse bamwene byakukumya baikele na lwitabilo ne. (Bala. 14:11; Yoa. 12:37) Mupashi wazhila wa Lesa ulengela bantu batemwa bukine kwikala na lwitabilo.—Nga. 5:22; 2 Tesa. 2:10, 11.
KYALENGEJILE DAVIDA KWIKALA NA LWITABILO LWAKOSA
Mfumu Davida uji pa bantu bajinga na lwitabilo lwakosa. (Hebe. 11:32, 33) Nangwa byonkabyo, kechi bonse ba mu kisemi kya kwa Davida bajinga na lwitabilo lwakosa ne. Pa kimye kimo, kolojanji Davida aye Eliaba, wamwesheshe kubula lwitabilo byo aambijile Davida amba witota na mambo a kukeba kulwa ne Goliata. (1 Sam. 17:26-28) Kafwako muntu usemwa na lwitabilo, nangwa kuswana lwitabilo lwa bansemi ne, onkao mambo, Davida waikele na lwitabilo mambo wajinga mulunda na Lesa.
Mu Salamo 27, Davida walumbulula byo aikele na lwitabilo lwakosa. (Kyepelo 1) Davida walanguluka langulukanga pa bintu byo apichilemo ne Yehoba byo amuzhikijile ku balwanyi banji. (Kyepelo 2, 3) Wanemekele bingi tente wa lusambakeno wa Yehoba. (Kyepelo 4) Davida wapopwelanga Lesa pamo na bakwabo ba mu lwitabilo pa tente wa lusambakeno. (Kyepelo 6) Wasashijilanga Yehoba mu milombelo. (Byepelo 7, 8) Kabiji Davida wakebanga Lesa kumufunjisha mashinda anji. (Kyepelo 11) Kyubilo kya lwitabilo kyanemene bingi kwi Davida, o ene mambo o aipwizhe’mba: “Inge kechi najinga na lwitabilo . . . ne, inge nji kwepi?”—Kyepelo 13.
BYO MWAKONSHA KUKOSESHA LWITABILO LWENU
Mwakonsha kwikala na lwitabilo lwajingapo ne Davida inge mwaikala na muchima ne byubilo byo baambapo mu Salamo 27. Na mambo a kuba’mba lwitabilo lwaimena pa kwikala na maana alumbuluka a kuyuka Lesa, inge ke mutange Mambo a Lesa ne mabuku etu alumbulula Baibolo, kikemupelela kwikala na kino kipangwa kya mupashi wa Lesa. (Sala. 1:2, 3) Ikalaingapo na kimye kya kulanguluka-languluka pa byo mufunda. Inge ketulanguluke-languluke pa bintu byo tubena kufunda, tukasanchilanga bingi Yehoba pa byo etubila. Inge ke musanchile Yehoba pa byo emubila, mukakebeshanga kumwesha lwitabilo lwenu kupichila mu kupwila kimye kyonse ne kusapwila pa luketekelo lwenu. (Hebe. 10:23-25) Kabiji tumwesha lwitabilo lwetu kupichila mu “kulomba kimye kyonse kwa kubula kuleka.” (Luka 18:1-8) Onkao mambo, “lombainga kimye kyonse” kwi Yehoba, ne kuketekela’mba “wimuta muchima.” (1 Tesa. 5:17; 1 Pe. 5:7) Lwitabilo lwitulengela kuba byawama, kabiji inge ketube byawama, lwitabilo lwetu lukosa.—Yako. 2:22.
MWITABILAI YESU
Juba japeleleko mabanga saka bakyangye kumwipaya, Yesu wabuujile baana banji ba bwanga Yoa. 14:1) Onkao mambo, twafwainwa kwitabila Yehoba ne Yesu. Pano twakonsha kumwesha byepi lwitabilo lwetu mwi Yesu? Twayai twisambe pa mashinda asatu.
amba: “Mwitabilai Lesa; ngitabilai ne amiwa.” (Jitanshi, monainga bukuzhi kuba’mba ke bupe Lesa bo emupa. Mutumwa Paulo waambile’mba: “Naikala nabo na mambo a kwitabila mu Mwana Lesa, yenka wantemenwe kabiji wipaine mwine na mambo a amiwa.” (Nga. 2:20) Inge mwaikala na lwitabilo mwi Yesu, mukashiinwa’mba bukuzhi bwingila kwi anweba, bwalengela mambo enu kulekelwa, kwikala na luketekelo lwa kwikala na bumi bwa myaka ne myaka, kabiji bwimulengela kuyuka’mba Lesa wimutemwa bingi. (Loma 8:32, 38, 39; Efi. 1:7) Inge mwayuka’mba bukuzhi bwimukwasha, kechi mukekala na bulanda ne kwizhachisha pa mambo o mwalengele kala ne.—2 Tesa. 2:16, 17.
Ja bubiji, fwenyai kwipi ne Yehoba kupichila mwi Yesu mu lulombelo. Na mambo a bukuzhi, twakonsha kulomba kwi Yehoba saka “twakasuluka pa kwamba, pa kuba’mba betubile kifyele ne lusa lukatampe lwa kwitukwasha pa kimye kyafwainwa.” (Hebe. 4:15, 16; 10:19-22) Lulombelo lwitukwasha kukana meseko.—Luka 22:40.
Ja busatu, kookelainga Yesu. Mutumwa Yoano wanembele’mba: “Awa wamwitabila Mwana ukekala na bumi bwa myaka ne myaka; awa ubula kukookela Mwana kechi ukekala na bumi ne, bino bukaji bwa Lesa bukekala pe aye.” (Yoa. 3:36) Apano, Yoano wapusenye lwitabilo ne kubula lukokelo. Onkao mambo, mumwesha’mba muji na lwitabilo mwi Yesu inge ke mumukookele. Mukookela Yesu inge ke mulondele “muzhilo wa Kilishitu,” ko kuba’mba byonse byo afunjishenga ne byo akambizhe. (Nga. 6:2) Kabiji mukookela Yesu inge ke mumvwine mikambizho yo emupa kupichila mwi “kalume wa kishinka kabiji wa maana.” (Mat. 24:45) Inge ke mukookele Yesu, mukakonsha kuchinchika meseko aji nobe kipupu kikatampe.—Luka 6:47, 48.
“IKOMESHAINGA ANWE BENE MU LWITABILO LWENU LWAZHILA”
Mwanamulume umo wabuujile Yesu amba: “Nji na lwitabilo! Nkwashai nkoseshe lwitabilo lwami!” (Mako 9:24) Uno muntu wajinga na lwitabilo, onkao mambo, wipelwile pa kuba’mba ekele na lwitabilo lwakosa. Byonka byaubile uno mwanamulume, ne atweba kimye kimo tukebewa kukosesha lwitabilo lwetu. Kabiji atweba bonse twafwainwa kwilukosesha lonka luno. Byonkatu byo twamona, twakonsha kukosesha lwitabilo lwetu inge ke tufunde Mambo a Lesa ne kulanguluka-langulukapo, kuba bino kuketukwasha kusanchila bingi Yehoba. Kabiji lwitabilo lwetu lukakosa inge ke tupopwele Yehoba pamo na bakwetu ba mu lwitabilo, kubuulako bantu pa bintu byo twaitabilamo ne kulomba na mukoyo. Inge kya kuba lwitabilo lwetu lwakosa, tukamwenamo bingi. Mambo a Lesa etutundaika’mba: “Anweba batemwe, ikomeshainga anwe bene mu lwitabilo lwenu lwazhila . . . pa kuba’mba mwikale mu butemwe bwa Lesa.”—Yuda 20, 21.