BANTU bakeba kwikala bwikalo bwa lusekelo. Bino mu ano moba a kupelako bantu bonse bapita mu meseko ‘akatazha.’ (2 Timo. 3:1) Nshiji, kukolwakolwa, kubula nkito, bulanda ne bintutu bikwabo bileta bijikila byakonsha kupwisha lusekelo. Abino bintu byakonsha ne kupwisha lusekelo lwa bakalume ba Lesa. Inge kintu kya uno mutundu kimumwekela, mwakonsha kuba byepi pa kuba’mba mwikale na lusekelo jibiji?

Pa kuba’mba tukumbule buno bwipuzho, patanshi twafwainwa kuyuka lusekelo lwa kine byo luji ne bantu bamo byo batwajijila kwikala na lusekelo nangwa kya kuba bapita mu meseko. Kepo tusakufunda byo twakonsha kuba pa kuba’mba tutwajijile kwikala na lusekelo.

Lusekelo kechi lulumbulula kuseka nangwa kuba bisela ne. Twambe bino: Muntu upendwapendwa inge watoma maalwa avula wakonsha kusangalala. Bino inge wapenduluka, tuseko tupwa kabiji utwajijila kwikala na bulanda. Kusangalala kwanji kechi kwajinga kwa kine ne.—Maana 14:13.

Pakuba lusekelo ke kyubilo kya mu muchima. Lusekelo ke “lumwengemwenge lwikala na muntu umvwe watambula nangwa ubena kupembelela byawama.” Kabiji lusekelo lutwajijila kwikala mu muchima wa muntu nangwa kya kuba bintu byakatazha. (1 Tesa. 1:6) Muntu wakonsha kupita mu lukatazho bino saka atwajijila na lusekelo mu muchima wanji. Batumwa bebapumine na mambo a kwamba pe Kilishitu. Bino “bafumine mu kije kya Saniedilini saka basekela, mambo Lesa wibanemekele byo bebanenene na mambo a jizhina ja Yesu.” (Byu. 5:41) Kechi basekejile na mambo a kwibapuma ne. Basekejile pa kutwajijila kwikala ba kishinka kwi Lesa, mambo bajinga bakalume banji.

Kechi tusemwatu na luno lusekelo ne, kabiji kechi lwiyatu alo lwine ne. Mambo ka? Mambo lusekelo lwa kine ke kipangwa kya mupashi wazhila wa Lesa. Na bukwasho bwa mupashi wa Lesa, twakonsha “kuvwala bumuntu bupya” bwavwangamo lusekelo. (Efi. 4:24; Nga. 5:22) Inge twaikala na lusekelo, tukakonsha kushinda bijikila bya mu bwikalo.

Yehoba wakebelenga’mba mu ntanda mwikale bintu byawama, kechi bintu byatama byo tubena kumona lelo jino ne. Pano bino, abino bintu byatama kechi byapwisha lusekelo lwa Yehoba ne. Mambo a Lesa aamba’mba: “Bulume ne lusekelo biji mu mpunzha mo ekala.” (1 Moba 16:27) Kabiji bintu byawama bibena kuba bantu banji ‘bisangajika muchima wa Yehoba.’—Maana 27:11.

Twakonsha kwikala na lusekelo lujipo ne Yehoba umvwe ketubule kukizhamo kwikala na bijikila inge bintu byabula kwenda bulongo. Onkao mambo, pa kuba’mba tutwajijile kwikala na lusekelo, twafwainwa kuta muchima pa bintu byawama byo tuji nabyo luno ne kupembelela bintu byawama biji kulutwe saka twatekanya. *

Mu Baibolo mwanembwa mashimikila a bantu bavula batwajijile kwikala na lusekelo kimye kyo  bapichilenga mu meseko. Abalahama wachinchikile makatazho abikile bumi bwanji mu kizumba ne afuminenga ku bantu. (Nte. 12:10-20; 14:8-16; 16:4, 5; 20:1-18; 21:8, 9) Nangwa kya kuba Abalahama wapichilenga mu ano makatazho, watwajijile kwikala na lusekelo. Ñanyi kintu kyamukwashishe? Walangulukile pa mulaye wa kukekala mu ntanda ipya mu bukalama bwa kwa Mesiasa. (Nte. 22:15-18; Hebe. 11:10) Yesu waambile’mba: “Abalahama shenu wasekejile bingi pa kuketekela kumona juba jami.” (Yoa. 8:56) Twakonsha kulondela Abalahama kupichila mu kulanguluka pa lusekelo lo tukekala nalo kulutwe.—Loma 8:21.

Byonkatu byaubile Abalahama, mutumwa Paulo ne mulunda nanji Silasa nabo batele muchima pa milaye ya Lesa. Bajinga na lwitabilo lwakosa, kabiji batwajijile kwikala na lusekelo nangwa kya kuba bapichilenga mu makatazho. Mona kibamwekejile. Bebapumine bipumo byavula ne kwibataya mu kaleya, bino byo kyafikile “pakachi ka bufuku, Paulo ne Silasa balombelenga ne kutota Lesa na nyimbo.” (Byu. 16:23-25) Kunungapo, Paulo ne Silasa batwajijile kuchinchika na lusekelo mambo bayukile’mba babena kumanama na mambo a jizhina ja Kilishitu. Twakonsha kulondela Paulo ne Silasa inge ketuvuluke bintu byawama bifumamo mu kwingijila Lesa mu bukishinka.—Fili. 1:12-14.

Lelo jino, kuji balongo ne banyenga bavula batwajijila kwikala na lusekelo nangwa kya kuba babena kupita mu makatazho. Monai kyamwekele mu November 2013. Mu Philippines mwapichile kinkunkwila kikatampe (Typhoon Haiyan) kyaonawine mazubo a Bakamonyi kukila pa 1,000. Ba George ba mu muzhi wa Tacloban bajinga na nzubo yabo yaonaikile baambile’mba: “Nangwa kya kuba bintu byavula byaonaikile, bino balongo batwajijile kwikala ba lusekelo. Kyakatazha bingi kulumbulula lusekelo lo tuji nalo.” Umvwe twaikala na makatazho, twakonsha kutwajijila kwikala ba lusekelo inge ketulanguluke pa bintu byawama bitubila Yehoba. Ñanyi kintu kikwabo kitubila Yehoba kituletela lusekelo?

Kwikala balunda na Lesa kyo kintu kitanshi kituletela bingi lusekelo. Langulukai pa kino: Twayuka Nkambo walengele bintu byonse. Ye Shetu, Lesa wetu, kabiji Mulunda netu.—Sala. 71:17, 18.

Twanemeka bingi bumi Lesa bo etupa ne bulume bwa kwiyowa bintu. (Sapwi. 3:12, 13) Kabiji na mambo a kuba’mba twi balunda na Yehoba, twayuka bikeba Lesa kwi atweba. (Kolo. 1:9, 10) Onkao mambo, twayuka kwikala bwikalo bwawama buleta lusekelo. Bino bantu babula kuyuka Lesa kechi bayuka ene mambo Lesa o alengejile bantu ne. Paulo byo aambilenga pa luno lupusano, wanembele’mba: “‘Jiso kechi jamwene ne, kutwi nako kechi kwaumvwine ne, kabiji kechi balangulukilengapo pa bintu Lesa byo anengezhejile aba bamutemwa ne.’ Mambo Lesa witusolwelabyo na mupashi wanji.” (1 Ko. 2:9, 10) Nanchi kechi twi ba lusekelo pa kuyuka kyaswa muchima wa Yehoba ne kyo akeba kwi atweba nenyi?

Langulukai pa kintu kikwabo Yehoba kyo etubila. Nanchi kechi tuji na lusekelo pa kuyuka’mba mambo etu akonsha kulekelwa nenyi? (1 Yoa. 2:12) Na mambo a lusa lwa Lesa, twashiinwa’mba katatakatu ntanda ipya ikeye. (Loma 12:12) Nangwatu luno, Yehoba witupa balunda bawama bo tupwila nabo. (Sala. 133:1) Kabiji Mambo a Lesa etubuula’mba Yehoba uzhikijila bantu banji kwi Satana ne bandemona banji. (Sala. 91:11) Umvwe ketulanguluke pa ano mapesho a Lesa onse, lusekelo lwetu lukatwajijila kubayilako. —Fili. 4:4.

Nanchi mwina Kilishitu uji kala na lusekelo wakonsha kubayisha lusekelo lwanji nyi? Yesu wambile’mba: “Nemwambila bino bintu pa kuba’mba lusekelo lwami lwikale mwi anweba, ne lusekelo lwenu lubaye.” (Yoa. 15:11) Nanchi kino kechi kibena kumwesha’mba twafwainwa kubayisha lusekelo nenyi? Kubayisha lusekelo twakonsha kwikwesakanya na kusonsela nkunyi pa mujilo. Umvwe mukeba’mba mujilo abaye, mwafwainwa  kutwajijila na kubikapo nkunyi. Kyo kimotu ne lusekelo, pa kuba’mba lubaye mwafwainwa kutwajijila na kukosesha bulunda bwenu na Lesa. Vulukai’mba: Mupashi wa Lesa ye ulengela lusekelo kubaya. Onkao mambo, mukabayisha lusekelo lwenu kupichila mu kulomba mupashi wa Yehoba moba onse ne kulanguluka langulukapo pa Mambo a Lesa anembelwe na lutangijilo lwa mupashi.—Sala. 1:1, 2; Luka 11:13.

Kabiji mwakonsha kubayisha lusekelo lwenu kupichila mu kwingila mingilo itokesha Yehoba ku muchima. (Sala. 35:27; 112:1) Mambo ka? Mambo twalengelwe’mba ‘twakamwenga Lesa wa kine ne kulama mikambizho yanji, mambo kino kyo kyafwainwa kuba bantu bonse.’ (Sapwi. 12:13) Mu jishinda jikwabo, twalengelwe kuba’mba tubenga kyaswa muchima wa Lesa. Onkao mambo, inge ketwingijile Yehoba, twikala bwikalo bwa lusekelo. *

Lusekelo lwetu byo lukayanga na kubayilako, tukemwena mapesho avula afumamo. Tusangajika bingi Shetu wa mwiulu ku muchima inge twatwajijila kumwingijila na lusekelo nangwa kya kuba tubena kupita mu makatazho. (Mpitu. 16:15; 1 Tesa. 5:16-18) Kabiji na mambo a kwikala na lusekelo lwa kine, tukaleka kukeba bya bunonshi byavula kabiji tukepana kwingilako pakatampe mingilo ya Bufumu bwa Lesa. (Mat. 13:44) Umvwe twamona bintu byawama bifuma mu kwipana, tukekala na lusekelo kabiji tukalengela ne bakwetu kwikala na lusekelo.—Byu. 20:35; Fili. 1:3-5.

Shayuka wafunda pa bya bumi wa pa Sukulu Mukatampe wa mu muzhi wa Nebraska mu United States, wanembele’mba: “Umvwe muji na lusekelo luno kabiji mwatondwa na byo muji nabyo mu bwikalo, mukekala na butuntulu bwa mubiji bwawama.” Bino byambo byakwatankana na byaamba Baibolo amba: “Muchima wa lusekelo ye muchi wawama.” (Maana 17:22) Kine, inge mwatwajijila kubayisha lusekelo lwenu, kikemukwasha kwikala na butuntulu bwa mubiji bwawama.

Onkao mambo, nangwa kya kuba tubena kwikala mu bimye byakatazha, twakonsha kutwajijila kwikala na lusekelo lwa kine pa kwikala na mupashi wazhila kupichila mu kulomba, kufunda, ne kulanguluka languluka pa Mambo a Yehoba. Kabiji lusekelo lwetu lukabayilako inge ketulanguluke pa mapesho o tuji nao luno, kulondela lwitabilo lwa bakwetu ne kwibikako kuba kyaswa muchima wa Lesa. Inge twauba bino, tuketabizha byambo biji pa Salamo 64:10, bya kuba’mba’mba: “Mololoke ukasangalela mwi Yehoba ne kufyama mwi aye.”