1. Bantu ba Yehoba baji na muchima wa mutundu ka?

 BAIBOLO waambijile jimo kuba’mba bantu “bakepana na muchima yense” kwingijila Yehoba saka balondela lutangijilo lwa Mwananji. (Sala. 110:3) Buno bungauzhi bubena kufika lelo jino. Pa mwaka pa mwaka, bakalume ba Yehoba bengila maola avula bingi mu mwingilo wa busapwishi. Kechi bebafolesha pa kwingila uno mwingilo ne, bino bengila na mambo a kwipana kukwasha bakwabo. Kabiji bepana kukwasha bakwabo ba mu lwitabilo na bintu bikebewa mu bwikalo, kwibatundaika ne kukosesha lwitabilo lwabo. Bakulumpe mu kipwilo ne bankwasho bengijisha kimye kyabaya kunengezha majashi ne mwingilo wa bukafunga. Ñanyi kine kintu kilengela bantu ba Yehoba kwingila ino mingilo yonse? Mambo batemwa Yehoba ne bantu.—Mat. 22:37-39.

2. Kwesakana na byaamba Loma 15:1-3, ñanyi ngayo itushijile Yesu?

² Yesu wamwesheshe’mba watele bingi muchima ku bintu bya bakwabo kukila byanji. Ne atweba twibikako kulondela mu ngayo yanji. (Tangai Loma 15:1-3.) Aba balondela mu ngayo ya kwa Yesu bakamwenamo byawama. Yesu waambile’mba: “Mu kupana mufuma lusekelo lukatampe kukila mu kutambula.”—Byu. 20:35.

3. Tusakwisamba pa ka mu uno mutwe?

³ Mu uno mutwe, tusakwisamba pa bintu bimo byaubile Yesu pa kuba’mba akwashe bakwabo, ne byo twakonsha kumulondela. Kabiji tusakwisamba byo twakonsha kwipana kwingijila bakwetu pakatampe.

4. Yesu wamwesheshe byepi amba watele muchima ku bintu bya bakwabo kukila byanji?

⁴ Yesu wakwashishe bakwabo nangwatu kimye kyo akookele. Langulukai byaubile Yesu kimye bantu bavula kyo bayile ko ajinga ku mutumba. Kyamweka kwajinga kwipi na Kapenama. Yesu wakishishe bufuku na kulomba kwi Lesa. Wafwainwa wakookele bingi, bino byo amwene jibumba ja bantu, waumvwijile lusa bayanji ne bakolelwe bajinga pa jino jibumba. Wibabukile kabiji waambile jashi jawamine bingi jibatundaikile jitelwa’mba Jashi ja pa Mutumba.—Luka 6:12-20.

5. Mitwe ya bisemi ilondela byepi muchima wa kwipana wa kwa Yesu inge bakooka?

⁵ Mitwe ya bisemi byo ibena kulondela Yesu. Langulukai pa kino: Panyuma ya kwingila na ngovu juba jonse, mutwe wa kisemi wafika pa nzubo saka akooka. Na mambo a kukooka, ke akebe kuba’mba babule kwikala na Kupopwela kwa Kisemi ko bekala nako pa jojo juba, bino walomba kwi Yehoba kumupa bulume bwa kutangijila Kupopwela kwa Kisemi. Yehoba wakumbula lulombelo lwanji, kabiji baikala na Kupopwela kwa Kisemi byonka byo boba kimye kyonse. Baana bafunjilako kintu kyanema bingi kya kuba’mba bansemi babo banemeka bingi kupopwela Yehoba kukila bintu bikwabo.

6. Lumbululai Yesu byo epaine kwingijisha kimye kyanji kukwasha bantu.

⁶ Yesu waingijishanga kimye kyanji kya kukookoloka kukwasha bantu. Nanchi mwayuka Yesu byo aumvwine kimye kyo ayukile’mba mulunda nanji aye Yoano Mubatizhi bamuchiba mutwe nyi? Kyamweka Yesu wajinga bingi na bulanda. Baibolo waamba’mba: “Yesu byo aumvwine [amba Yoano Mubatizhi wafwa], wafumineko kaye ne na bwato ku mpunzha kwalepa kwa bunke.” (Mat. 14:10-13) Kino kitukwasha kuyuka ene mambo o akebejile kwikala kwa bunke. Bantu bavula inge baji na bulanda batemwa kwikala kwa bunke. Bino kino kechi kyaubiwe kwi Yesu ne. Jibumba jikatampe jamulondejile ku mpunzha ko akebele kwikala bunke. Yesu waubile byepi? “Wibobijile lusa” mambo walangulukile  pa makatazho apichilengamo jino jibumba. Yesu wamwene’mba bakebewenga bukwasho ne lutekenesho lwa Lesa. Onkao mambo, wafuukwilepo kwibakwasha bukiji bukiji. “Watendekele kwibafunjisha bintu byavula, [kechi bintu bicheche ne].”—Mako 6:31-34; Luka 9:10, 11.

7-8. Ambaipo kimwesha’mba bakulumpe mu kipwilo balondela Yesu inge umo mu kipwilo ubena kukebewa bukwasho.

⁷ Bakulumpe mu kipwilo baji na butemwe byo balondela Yesu. Tusanta bingi pa muchima wa kwipana uji na bakulumpe mu kipwilo wa kwitwingijila. Balongo ne banyenga bavula kechi bayuka mingilo yonse ingila bakulumpe mu kipwilo ne. Inge kuji bakolwa bingi, bakulumpe baji mu Kavoto ka Bambañana na ba Mingilo mu Bipatela banyemenako kuya na kukwasha bakwabo ba mu lwitabilo. Javula ano makatazho amweka pakachi ka bufuku. Bino na mambo a kubila lusa mulongo nangwa nyenga, bano bakulumpe pamo na bisemi byabo, bafuukulapo kuta muchima ku bintu bya bakwabo ba mu lwitabilo kukila byabo.

⁸ Kabiji bakulumpe mu kipwilo bengilako mwingilo wa kushimika Mazubo a Bufumu ne bishimikwa bikwabo bya mu jibumba ja Lesa, ne kukwasha baponenwa na bya malwa. Kabiji bengila kimye kyabaya kufunjisha, kutundaika, ne kukwasha bipwilo. Twafwainwa kusanchilanga bano balongo ne bisemi byabo. Yehoba atwajijile kwibapesha pa muchima wabo wa kwipana. Bino byonkatu byo kiji ku bonse, bakulumpe mu kipwilo bafwainwa kwesakanyanga bintu. Kechi bafwainwa kwingijishanga kimye kyabaya kwingila mingilo ya kipwilo kya kuba bakankalwa kwikalapo na kimye kya kukwasha bisemi byabo ne.

9. Kwesakana na byaamba Filipai 2:4, 5, ñanyi muchima wafwainwa kwikala na bena Kilishitu bonse?

⁹ Tangai Filipai 2:4, 5. Bakulumpe mu kipwilo kechi bo bonkatu bafwainwa kulondela muchima wa kwipana wa kwa Yesu ne. Atweba bonse byo byo twafwainwa kuba. Baibolo waamba’mba aye ‘wialwile nobe muzha.’ (Fili. 2:7) Langulukai pa kintu kyanema kyo tufunjilako ku kino kyepelo. Muzha nangwa amba wa mwingilo wingila na ngovu pa kuba’mba asangajike nkambo yanji. Mambo a kuba’mba mwi bakalume ba Yehoba kabiji mwingijila balongo, kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, mukebesha bingi kwimwingijisha kwi Yehoba ne kukwasha balongo. Mwakonsha kuba bino kupichila mu kulanguluka pa mashinda alondelapo.

10. Ñanyi mepuzho o twakonsha kwishikisha?

¹⁰ Yukai biji byubilo byenu. Ishikishai ano mepuzho: ‘Nanchi nepana kukwasha bakwetu nyi? Nguba byepi inge bañambila kuya na kupempula mulongo wakoma wikala mu nzubo mo balamina bakote ne balemana, nangwa kusendako nyenga wakoma ku kupwila? Nanchi nepana bukiji inge kubena kukebewa bakuwamisha pa mpunzha pa kushonkena nangwa kuwamisha Nzubo ya Bufumu nyi?’ Yehoba umvwa bingi bulongo umvwe twapana kimye kyetu ne bintu byetu kwi aye pa kuba’mba tukwashe bakwetu. Umvwe twamona’mba kuji mumo mo tubena kubula kuba bulongo, twafwainwa kuba byepi?

11. Lulombelo lwakonsha kwimukwasha byepi kwikala na muchima wa kwipana?

¹¹ Musashijilai Yehoba mu lulombelo. Kampe mukebesha kukwasha bakwenu, pano bino, kechi muji na kizaku kya kuba byo byo ne. Mwafwainwa kuba byepi? Lombai kwi Yehoba na muchima wenu yense. Mubuulai Yehoba byo mubena kumvwa ku muchima wenu ne kumulomba kwimupa “kizaku ne bulume bwa kwingila.”—Fili. 2:13.

12. Balongo banyike babatizhiwa bakonsha kukwasha byepi jibumba ja Lesa?

¹² Anweba balongo bakitwala babatizhiwa lombai Yehoba kwimukwasha kwikala na muchima wa kwingijila balongo ne banyenga mu kipwilo kyenu. Mu byalo bimo, muji bakulumpe mu kipwilo ne bankwasho bavula, kabiji bano bankwasho bavula bakoma. Jibumba ja Lesa byo jatwajijila kubayilako, kubena kukebewa balongo bavula bakukwasha bantu ba Yehoba. Inge mwipana kwingijila kubena kukebewa ba mingilo mukekala bingi na lusekelo. Mambo ka? Mambo mukasangajika muchima wa Yehoba, mukalenga jizhina jawama, kabiji mukekala na lusekelo lufuma mu kukwasha bakwenu.

13-14. Ñanyi bintu byo twakonsha kuba pa kuba’mba tukwashe balongo ne banyenga? (Monai kipikichala kya pa nkupiko.)

¹³ Yukai bantu babena kukebewa bukwasho ne kwibakwasha. Mutumwa Paulo wabuujile Bahebelu amba: “Kange muvulamenga kuba byawama ne kupapo bakwenu bintu byenu ne, mambo bitapisho bya uno mutundu bitokesha Lesa ku muchima.” (Hebe. 13:16) Aluno lutundaiko lwawamine bingi. Kechi pabanjile kufuma po batambwijile ino nkalata ne, bena Kilishitu bajinga mu Yudea bashile mazubo abo, busulu bwabo, ne balongo babo babujile kwitabila ne ‘kunyemena ku mitumba.’ (Mat. 24:16) Pa kyokya kimye, kyanemene bingi kwikwasha abo bene na bene. Umvwe kya kuba balondejilenga lutundaiko lwa kwa Paulo lwa kwikwasha abo bene ne bene kino saka kikyangye kumweka, kyakonsheshe kwibapelela kwikala bwikalo bwa katataka bwa kwikala na bintu bicheche mu mazubo abo.

 ¹⁴ Balongo ne banyenga kechi kimye kyonse kyo bakonsha kwitubuula bintu byo bakajilwa ne. Kampe mulongo wafwisha mwinakwanji kabiji uji na bulanda bukatampe. Nanchi uno mulongo ukebewa bukwasho bwa kajo, ñendelo nangwa kumukwashako mingilo ya pa nzubo nyi? Wakonsha kukankalwa kwamba na mambo a kuchiina kwikala kisendwa ku balongo. Bino wakonsha kusanta bingi inge twifuukwilapo kumukwasha saka akyangye kulomba bukwasho. Kechi twafwainwa kulanguluka’mba bintu byonse bisakwikalatu bulongo nangwa’mba mwine wakajilwa uketubuula ne. Iipuzhai kuba’mba, ‘Inge yami mbena kupita mu lulwe lukatazho, ñanyi bukwasho bo nakonsha kukeba?’

15. Twafwainwa kuba byepi inge tukeba kukwasha bakwetu?

¹⁵ Kasulukilai bakwenu pa kuba’mba kibapelele kulomba bukwasho. Kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, mwayuka balongo ne banyenga mu kipwilo kyenu baji na muchima wa kukwasha bakwabo. Kechi betulengela kulanguluka’mba twaikala kisendwa kwi abo ne. Twaketekela kuba’mba bano balongo baketukwasha inge twakajilwa, kabiji tumvwa bulongo kwikala nabo. Mukulumpe mu kipwilo uji na myaka ya kusemwa 45 aye Alan ukeba bantu kumukasulukila. Ba Alan baambile pa byajinga Yesu amba: “Yesu wapayankene, bino banyike ne bakulumpe bakasulukile kwiya ko aji kabiji kechi baumvwanga moyo kulomba bukwasho ne. Bayukile’mba wajinga mwanamulume wibatele muchima. Ne amiwa nkeba kwikala byajinga Yesu ne kuyukanyikwa amba muntu wakasuluka, wa lusekelo kabiji uji na kifyele.”

16. Kulondela byaamba Salamo 119:59, 60 kwitukwasha byepi kulondela bulongo Yesu?

¹⁶ Kechi twafwainwa kulefulwa inge twakankalwa kulondelatu suka Yesu ne. (Yako. 3:2)  Mwana wa sukulu ulenga bipikichala kechi wakonsha kulondelatu suka mufunjishi wanji ne. Bino byo afunjilako ku byo alubankanya ne kwibikako kulondela mufunjishi wanji, utwajijila na kuwamishako. Po pamotu ne atweba, umvwe ke twingijishe bintu byo tubena kufunda pa lufunjisho lwa Baibolo lwa pa bunke, kwibikako kuwamisha bintu byo tulubankanya, tukakonsha kulondela bulongo mu ngayo ya kwa Yesu.—Tangai Salamo 119:59, 60.

17-18. Ñanyi bintu byo tukamwenamo mu kulondela muchima wa kwipana wa kwa Yesu?

¹⁷ Umvwe twaikala na muchima wa kwipana kwingijila bakwetu, bakwetu nabo bakafunjilako kwi atweba. Mukulumpe mu kipwilo wa jizhina ja Tim waambile’mba: “Tuji na balongo banyike babena kuba bulongo kabiji bamo bafikilamo kwikala bankwasho mu kipwilo nangwa kya kuba bamo banyike bingi. Kine kintu kyalengela ke kumona bakwabo baji na muchima wa kwipana kwingijila bakwabo. Abano balongo banyike bakwasha kipwilo kyetu kabiji babena kukwasha bingi bakulumpe mu kipwilo.”

¹⁸ Tubena kwikala mu ntanda muji bantu bavula betemwatu abo bene. Bino bantu ba Yehoba abo bapusanako. Atweba tukebesha kulondela muchima wa kwa Yesu wa kwipana kwingijila bakwetu, kabiji byo byo twafuukulapo kuba. Nangwa kya kuba kechi twakonsha kubatu suka byaubanga Yesu ne, bino twakonsha ‘kulondela bulongo mu ngayo yanji.’ (1 Pe. 2:21) Umvwe ke twibikeko kulondela muchima wa kwipana kwingijila bakwetu wa kwa Yesu, tukekala na lusekelo na mambo a kusangajika muchima wa Yehoba.