Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

MUTWE WA KUFUNDA 4

Kijiilo Kicheche byo Kitufunjisha pa Mfumu wa Mwiulu

Kijiilo Kicheche byo Kitufunjisha pa Mfumu wa Mwiulu

“Uno ubena kwimenako mubiji wami. . . . Kano kabena kwimenako ‘mashi ami a lulayañano.’”—MAT. 26:26-28.

LWIMBO 16 Totai Yehoba pa Mwananji, Washingwa

BIJI MU UNO MUTWE *

1-2. (a) Mambo ka Yesu o etufunjisha jishinda japeela ja kuvulukilamo lufu lwanji? (b) Ñanyi byubilo bya kwa Yesu byo tusakwisambapo?

ABYA mwakonsha kulumbulula byubiwa pa Kivuluko kya lufu lwa kwa Kilishitu kikalako pa mwaka pa mwaka nyi? Atweba bavula twakonsha kuvuluka bintu byubiwa pa Kijiilo kya Nkambo kya Mabanga. Mambo ka? Mambo pa kino kijiilo kechi pobiwa bintu byavula ne. Nangwa byonkabyo, kino kijiilo kyanema bingi. Onkao mambo, twakonsha kwipuzha’mba, ‘Mambo ka pa kino kijiilo o pabujila kubiwa bintu byavula?’

2 Yesu byo aingijilenga mwingilo wanji pano pa ntanda, bamuyukile’mba wafunjishanga bukine bwanema mu jishinda japeela jalengelanga bantu kumvwisha. (Mat. 7:28, 29) Kabiji witufunjishe jishinda japeela ja kuvulukilamo * lufu lwanji. Twayai tulanguluke pa kino Kivuluko ne pa bintu byaambile Yesu ne byo aubile. Kuba bino kusakwitukwasha kuyuka bulongo byubilo bya kwa Yesu bisatu, ko kuba’mba, kwipelula, kubula moyo ne butemwe, kabiji tusakufunda byo twakonsha kulondela bulongo mu ngayo yanji.

YESU WIPELULA

Shinkwa ne binyu bya pa Kivuluko bituvululamo kuba’mba Yesu wapaine bumi bwanji na mambo a atweba kabiji luno ke Mfumu ubena kulama mwiulu (Monai mafuka 3-5)

3. Kwesakana na byaamba Mateo 26:26-28, Yesu wanengezhe byepi Kivuluko, kabiji bintu bibiji byo aingijishe byaimenejilengako ka?

3 Yesu watendekele Kivuluko kya lufu lwanji kimye kyo ajinga na batumwa banji ba kishinka 11. Watolele bintu byashajilepo pa Kijiilo kya Lupitailo ne kunengezha kivuluko kicheche. (Tangai Mateo 26:26-28.) Waingijishetu shinkwa wabula mbizho ne binyu byo bajinga nabyo. Yesu wabuujile batumwa banji amba bino bintu bibiji byaimenejilengako mubiji wanji walumbuluka ne mashi anji, byo ajingatu pepi kupana na mambo a abo. Batumwa kechi bakuminye pa jishinda japeela jo anengezhezhemo kino kijiilo kyanema ne. Mambo ka?

4. Lujimuno Yesu lo apele Mata lwitukwasha byepi kuyuka ene mambo o anengezhejile kijiilo kicheche kya Kivuluko?

4 Akilangulukai pa kyamwekele mu bañondo ba kunyuma mu mwaka wa busatu wa mwingilo wanji pano pa ntanda, Yesu saka akyangye kunengezha Kivuluko kimye kyo ayile na kufwakesha balunda nanji abo ba Lazalasa, Mata ne Maliya. Yesu watendekele kufunjisha. Mata wajingapo, pano bino, wapayankene na kunengezha kijiilo kikatampe kya mwenyi ye anemekele bingi. Yesu byo amwene kino, wakwashishe Mata kuyuka’mba bintutu bicheche byo byakebewenga. (Luka 10:40-42) Mu kuya kwa kimye, byo kwashajiletu pacheche kupana bumi bwanji kwikala kitapisho, Yesu walondejile byambo byonka byo afunjileko Mata. Wanengezhezhe kijiilo kicheche kya Kivuluko. Kino kitufunjishapo ka pe Yesu?

5. Kijiilo kicheche kya kuvuluka lufu lwa kwa Yesu kitufunjishapo ka pe aye, kabiji kyakwatankana byepi na byaamba Filipai 2:5-8?

5 Yesu wipelwile mu byonse byo aambanga ne byo aubanga. Onkao mambo, kechi tukumya pa kuyuka’mba wamwesheshe kwipelula bufuku bwapeleleko pano pa ntanda saka bakyangye kumwipaya ne. (Mat. 11:29) Wayukile’mba kwashajiletu pacheche kupana kitapisho kyakilamo kunema ne kuba’mba Yehoba ukamusangula ne kumupa kifulo kya lukumo mwiulu. Nangwa byonkabyo, kechi wakebelenga kwitumbijika mwine kupichila mu kunengezha bintu byavula pa kijiilo kya kuvuluka lufu lwanji ne. Pakuba wabuujile baana banji ba bwanga amba bafwainwe kumuvulukanga kupichila mu kwikala na kijiilo kicheche jimo pa mwaka. (Yoa. 13:15; 1 Ko. 11:23-25) Kino kijiilo kicheche kimwesha’mba Yesu kechi uji na bwitote ne. Twafwainwa kutemwa bingi pa kuyuka’mba kwipelula kyo kyubilo kikatampe kiji na Mfumu wetu wa mwiulu.—Tangai Filipai 2:5-8.

6. Twakonsha kumwesha byepi kwipelula byonka byaubile Yesu inge tubena kupita mu meseko?

6 Twakonsha kumwesha byepi amba twipelula byonka biji Yesu? Ke kupichila mu kuta muchima ku bintu bya bakwetu kechi kulangulukatu pa bintu byetu ne. (Fili. 2:3, 4) Akilangulukai pa bufuku bwapeleleko pano pa ntanda Yesu saka bakyangye kumwipaya. Wayukile’mba katatakatu afwe lufu lwatama bingi; bino watele muchima pa batumwa banji mambo wayukile’mba bakekala na bulanda inge wafwa. Onkao mambo, bufuku bwapeleleko, waikele nabo na kwibafunjisha, kwibatundaika, ne kwibatekenesha. (Yoa. 14:25-31) Yesu watele bingi muchima bakwabo kukila kwita muchima aye mwine. Ne atweba byobyo twafwainwa kubanga.

YESU KECHI UJI NA MOYO NE

7. Yesu wamwesheshe byepi kubula moyo byo apwishishetu kunengezha Kijiilo kya Nkambo kya Mabanga?

7 Yesu byo apwishishetu kunengezha Kijiilo kya Nkambo kya Mabanga, wamwesheshe byo abujile moyo. Mu ñanyi jishinda? Yesu waswile kuba kyaswa muchima wa Shanji, nangwa kya kuba wayukile’mba kuba bino kwalumbulwilenga’mba bakamwipaya na mambo atama bingi a bubela a kuba’mba waubilenga Lesa mwenga. (Mat. 26:65, 66; Luka 22:41, 42) Yesu watwajijile kwikala wa kishinka pa kuba’mba atumbijike jizhina ja Yehoba, kubingisha bumfumu bwa Lesa, ne kushinkula jishinda ja bumi bwa myaka ne myaka ku bantu balapila. Kabiji pa kimye kimotu, Yesu wakwashishe baana banji ba bwanga kwinengezha ku bintu byo bakapitamo.

8. (a) Yesu wabuujile batumwa banji ba kishinka amba ka? (b) Myaka yalondejilepo kufuma kimye kyafwile Yesu, baana banji ba bwanga balondejile byepi mu ngayo yanji ne kubula moyo?

8 Kabiji wamwesheshe kubula moyo kupichila mu kubula kuta muchima pa bijikila byo akonsheshe kwikala nabyo ne kupichila mu kuta muchima pa bintu byafwainwe kukwasha batumwa banji ba kishinka. Kijiilo kicheche kyo atendekele kimye kyo apangilemo Yudasa, kivululamo baana banji ba bwanga bashingwa buneme bwa mashi a kwa Yesu aichikile ne kwikala mu lulayañano lupya. (1 Ko. 10:16, 17) Pa kuba’mba ebakwashe kutwajijila kwikala ba kishinka ne kutambula mfweto ya mwiulu, Yesu wabuujile baana banji ba bwanga bintu aye ne Shanji byo bakeba’mba bobenga. (Yoa. 15:12-15) Kabiji Yesu wabuujile batumwa banji kuba’mba bakapitanga mu meseko. Kepo aambile pa bintu byo apichilemo ne kwibatundaika kubula kuba moyo. (Yoa. 16:1-4a, 33) Byo papichile myaka yavula kufuma kimye kyafwile Yesu, baana banji ba bwanga batwajijile kumwesha muchima wa kwipana ne kubula moyo byonka byo aubile. Nangwa kya kuba bamanaminenga, bino batwajijile kwikwasha mu meseko apusana-pusana.—Hebe. 10:33, 34.

9. Twakonsha kumwesha byepi kubula moyo byonka byajinga Yesu?

9 Ne atweba lelo jino tulondela mu ngayo ya kwa Yesu kupichila mu kubula kuba moyo. Javula kikebewa kubula moyo pa kuba’mba tukwashe balongo betu bo babena kumanyika na mambo a lwitabilo lwabo. Bimye bimo, balongo betu bakonsha kwibakasa kyanshijitu. Inge kino kyamweka, twafwainwa kubapo bimo pa kuba’mba twibakwashe, kino kyavwangamo ne kwibambilako. (Fili. 1:14; Hebe. 13:19) Jishinda jikwabo jo tumwesheshamo kubula moyo ke kutwajijila kusapwila “na kuchinchika.” (Byu. 14:3) Byonka byaubile Yesu, tukatwajijila kusapwila byambo bya Bufumu nangwa kya kuba bantu bakonsha kwitukaina ne kwitumanyika. Pano bino, bimye bimo twakonsha kumvwa moyo. Twafwainwa kuba byepi inge kyaikala bino?

10. Mu milungu ya kunangijila ku Kivuluko, twafwainwa kuba byepi, kabiji mambo ka?

10 Twakonsha kushinda moyo inge ketulanguluke pa luketekelo lwetu ne kitapisho kya bukuzhi bwapaine Kilishitu. (Yoa. 3:16; Efi. 1:7) Mu milungu ya kunangijila ku Kivuluko, twakonsha kumwesha lusanchilo lwetu lukatampe pa bukuzhi. Kyo kimye kyo twafwainwa kutanganga Binembelo biji pa mutanchi wa Kutanga Baibolo mu Moba a Kivuluko, kulomba ne kulanguluka-languluka pa bintu byamwekele Yesu saka akyangye kufwa. Kepo byo tukakonkana ku Kijiilo kya Nkambo kya Mabanga, tukomvwisha buneme bwa shinkwa ne binyu byo twingijisha pa Kivuluko, ne kitapisho kyanema bingi kyo bimenako. Inge twayuka kintu kyanema kitubijile Yesu ne Yehoba ne kuyuka bintu byawama byo tumwenamo atweba ne batemwe betu, luketekelo lwetu lukakoselako, kabiji tukatundaikwa kutwajijila kuchinchika kufika ne ku mpelo.—Hebe. 12:3.

11-12. Ñanyi bintu byo twafunda?

11 Twafunda kuba’mba Kijiilo kya Nkambo kya Mabanga kituvululamo buneme bwa bukuzhi bwapaine Yesu ne byubilo byanji byawama, ko kuba’mba, kwipelula ne kubula moyo. Tumusanchila bingi Yesu pa kutwajijila kumwesha bino byubilo byo aji Ñanga Mwine Mukatampe witusashijilako mwiulu. (Hebe. 7:24, 25) Pa kuba’mba tumweshe lusanchilo lwetu lwa kufuma panshi ya muchima, twafwainwa kuvulukanga lufu lwa kwa Yesu mu bukishinka, byonkatu byo akambizhe. (Luka 22:19, 20) Tuba kino pa juba ja Nisanyi 14, kabiji jo juba janema bingi mu mwaka.

12 Kijiilo kya Nkambo kya Mabanga kitufunjishapo ne kyubilo kikwabo kyalengejile Yesu kwitufwila. Byo ajinga pano pa ntanda, Yesu wayukanyikijilwe ku kino kyubilo. Ñanyi kyubilo kyonkakyo?

YESU UJI NA BUTEMWE

13. Yoano 15:9 ne 1 Yoano 4:8-10 byalumbulula byepi butemwe bwamwesheshe Yehoba ne Yesu, kabiji bañanyi bamwenamo mu buno butemwe?

13 Yesu wamweshangatu suka butemwe bwa Shanji mu bintu byonse byo aubanga. (Tangai Yoano 15:9; 1 Yoano 4:8-10.) Kyakila pa byonse, Yesu wipaine na muchima yense kwiya na kwitufwila. Atweba bonsetu, bashingwa ne “mikooko ikwabo,” tumwenamo mu butemwe bwamwesheshe Yehoba ne Yesu pa kupana kitapisho. (Yoa. 10:16; 1 Yoa. 2:2) Kabiji langulukai pa bintu byo twingijisha pa Kivuluko; bimwesha butemwe bwa kwa Yesu ne byo alangulukilako baana banji ba bwanga. Mu ñanyi jishinda?

Yesu watendekeshe kijiilo kya Kivuluko kicheche pa kuba’mba bantu bakekalenga na kino kijiilo pa myaka yavula nangwatu mu bimye bya makatazho (Monai mafuka 14-16) *

14. Yesu wamwesheshe byepi butemwe ku baana banji ba bwanga?

14 Yesu wamwesheshe byo atemenwe baana banji ba bwanga bashingwa kupichila mu kutendekesha kijiilo kicheche pa kuba’mba balondelenga. Byo papichile kimye, baana ba bwanga bashingwa bafwainwe kwikalanga na Kivuluko pa mwaka pa mwaka, kabiji bafwainwe kubanga bino ne mu bimye bya makatazho, nangwatu inge bebakasa mu tuleya. (Lum. 2:10) Nanchi bakonsheshe kukookela mukambizho wa kwa Yesu nyi? Ee, bakonsheshe.

15-16. Bamo baubile byepi pa kuba’mba bekale na Kijiilo kya Nkambo kya Mabanga mu bimye bya makatazho?

15 Kufikatu ne lelo jino, bena Kilishitu ba kine batwajijila kuvuluka lufu lwa kwa Yesu. Balondela byonka byaubile Yesu pa kunengezha Kijiilo kya Nkambo kya Mabanga, kabiji boba bino ne mu bimye bya makatazho. Akyumvwai byaubilepo bamo pa kuba’mba bekale na Kivuluko. Kimye Mulongo Harold King kyo ajinga mu kaleya ka bunke mu China, walangulukilepo bya kuba pa kuba’mba ekale na Kivuluko. Walengele bipashañano bya Kivuluko mu bufyamfya kwingijisha bintu byonka byo ajinga nabyo. Kabiji wabajile moba ne kuyuka juba ja Kivuluko. Kimye byo kyafikile kya Kivuluko, waimbile lwimbo, kulomba ne kwamba jashi ja mu Binembelo saka ajitu bunke mu kaleya.

16 Akyumvwai byaubile bakwabo. Banyenga bo bakashijile mu kampu wa lumanamo kimye kya Nkondo ya Bubiji ya Ntanda Yonse babikile bumi bwabo mu kizumba pa kuba’mba bekale na Kijiilo kya Nkambo kya Mabanga. Bino na mambo a kuba’mba kino kijiilo kechi kyakatazha kunengezha ne, baikele na Kivuluko mu bufyamfya. Baambile’mba: “Twaimene saka twazhokoloka ka kipona ko twavwetelepo kisapi kitoka po twabikile binyu ne shinkwa. Twaambwiletu kandulu pa kuba’mba mutokeko pacheche, twachiine kwambula malaichi mambo kechi twakebelenga’mba bayuke kyo twaubilenga ne. . . . Twapitulukile mu luchipo lwetu kwi Shetu wa mwiulu kuba’mba tusakwingijishanga bulume bwetu pa kuba’mba tubingishe jizhina janji jazhila.” Bamwesheshe lwitabilo lwakosa bingi. Kine, Yesu umwesha butemwe bukatampe pa kwitukwasha kwikala na Kivuluko mu bimye bya makatazho.

17. Ñanyi mepuzho o twakonsha kwiipuzha?

17 Kivuluko byo kyafika kala pepi, twafwainwa kwiipuzha atweba bene ano mepuzho: ‘Nakonsha kumwesha byepi butemwe byonka byaubile Yesu? Nanchi nta muchima pa bintu byakajilwa bapopweshi bakwetu kukila kwitatu muchima amiwa mwine nyi? Nanchi nkeba balongo ne banyenga kuba bintu byakila pa bulume bwabo nyi, inyi nayuka papelela bulume bwabo?’ Twayai tulondelenga Yesu kupichila mu kubila bakwetu “lusa.”—1 Pe. 3:8.

MUVULUKENGA BINO BISHINKA BYO MWAFUNDA

18-19. (a) Ñanyi kintu kyo twafwainwa kushiinwa’mba kikobiwa? (b) Mwafuukulapo kutwajijila kuba ka?

18 Kechi tukatwajijila kwikala na Kivuluko kya lufu lwa kwa Kilishitu ne. Inge Yesu “akafike” mu kimye kya malwa akatampe ne kukakonkanya pamo “basalwa” bakiji pano pa ntanda ne kuya mwiulu, tukaleka kwikala na Kivuluko.—1 Ko. 11:26; Mat. 24:31.

19 Nangwatu inge twaleka kwikala na Kivuluko, twafwainwa kushiinwa kuba’mba bantu ba Yehoba bakatwajijila kulanguluka pa kino kijiilo kicheche kimwesha kwipelula, kubula moyo ne butemwe bukatampe. Pa kyokya kimye, bonse bataanwa ku kino kijiilo luno bakatwajijila kwambapo pa kuba’mba bonse bakekala na bumi bakamwenemo. Pano bino, pa kuba’mba tumwenengamo luno mu kino kijiilo, twafwainwa kwibikako kwikala na byubilo bya kwa Yesu, ko kuba’mba, kwipelula, kubula moyo, ne butemwe. Inge twauba bino, tukashiinwa kuba’mba Yehoba uketupa mfweto.—2 Pe. 1:10, 11.

LWIMBO 13 Kilishitu ye Twafwainwa Kulondelanga

^ jifu. 5 Katatakatu tukekale na Kijiilo kya Nkambo kya Mabanga na kuvuluka lufu lwa kwa Yesu Kilishitu. Kino kijiilo kicheche kitufunjisha byavula pa kwipelula, kubula moyo, ne butemwe bwa kwa Yesu. Mu uno mutwe, tusakwisamba byo twakonsha kwikala na bino byubilo byo amwesheshe.

^ jifu. 2 KULUMBULULA BYAMBO: Kuvuluka kulumbulula kubapo bintu bimo byanema pa kuba’mba muvuluke nangwa munemeke kintu kyamwekele nangwa muntu.

^ jifu. 56 KULUMBULULA BIPIKICHALA: Kumwesha bakalume ba Lesa ba kishinka byo bavulukanga lufu lwa kwa Yesu mu kipwilo kya bena Kilishitu batanshi; mu myaka ya mu ma 1800; mu kampu wa lumanamo wa kafulumende wa Nazi; ne mu ano moba mu Nzubo ya Bufumu yabula lubumbulu ku mpunzha kwatwa bingi kyuya ku South America.