1, 2. Mambo ka o twafwainwa kwisambila pa bya kutekenesha boba bafwilwa? (Monai kipikichala kitanshi.)

BA SUSI baambile’mba: “Lufu lwa mwanami wa mulume lwankolele bingi ku muchima pa mwaka mutuntulu.” Mwina Kilishitu mukwabo waambile’mba kimye kyafwile mukazhanji kya kubazhimukilatu, kyamukolele bingi ku muchima. Bantu bavula bingi nabo byo byo bomvwa inge bafwisha. Bena Kilishitu bavula kechi baketekela’mba batemwe babo bakonsha kufwa Amagedonyi saka ikyangye kwiya ne. Inge mwafwisha mutemwe wenu nangwa mwayuka muntu wafwisha, mwakonsha kwiipuzha’mba, ‘Nakonsha kukwasha byepi bantu baji na balunda?’

² Bantu bamo bamba’mba mu kuya kwa kimye bulanda buya na kukepa. Bino nanchi kibena kulumbulula’mba kimye kyo kilengela bulanda kupwa nyi? Mwanamukazhi wafwilwa waambile’mba, “Nataana kuba’mba bulanda buya na kupwa pachepache mu kuya kwa kimye inge ubena kubapo bintu bimo.” Byonkatu kilonda byo kikebewa kimye ne kwikita muchima pa kuba’mba kipwe, byo biji ne bulanda. Ki ka kyakonsha kukwasha bantu bafwisha balongo babo kukepeshako bulanda?

3, 4. Twayuka byepi amba Yehoba wayuka’mba muntu uji na bulanda ukebewa kumutekenesha?

³ Kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, Shetu wa mwiulu uji na kifyele aye Yehoba ye mwine witutekenesha. (Tangai 2 Kolinda 1:3, 4.) Yehoba uji bingi na lusa, kabiji walaya bantu banji amba: “Amiwa yami mbena kwimutekenesha.”—Isa. 51:12; Sala. 119:50, 52, 76.

⁴ Shetu uji na lusa lukatampe naye wayuka byo kyumvwanyika inge muntu wafwa, mambo kwajinga balunda nanji bafwile nabiji Abalahama, Izaka, Yakoba, Mosesa ne Mfumu Davida. (Bala. 12:6-8; Mat. 22:31, 32; Byu. 13:22) Mambo a Lesa etubuula’mba Yehoba ukebesha bingi kusangula bano balunda nanji. (Yoba 14:14, 15) Bakekala bingi na lusekelo ne butuntulu bwa mubiji bwawama. Kabiji vulukai kuba’mba Mwana Lesa ye atemwisha wafwile lufu lwatama bingi. (Maana 8:22, 30) Kyakatazha ne kufwanyikizha Yehoba byo kyamukolele ku muchima pa kumona Mwananji byo afwilenga.—Yoa. 5:20; 10:17.

5, 6. Yehoba wakonsha kwitutekenesha byepi?

⁵ Twafwainwa kuketekela kuba’mba Yehoba uketukwasha. Onkao mambo, kechi twafwainwa kukankazhama kumubuula bulanda bo tuji nabo ne. Kitutekenesha bingi kuyuka’mba Yehoba wayuka bulanda bo twikala nabo kabiji witutekenesha pa kimye kyafwainwa. Witutekenesha byepi?

⁶ Jishinda jimo Lesa mo etukwashisha ke “lutekenesho lwa mupashi wazhila.” (Byu. 9:31) Ngovu ya Lesa itutekenesha bingi. Yesu walayile’mba Shanji wa mwiulu ukebesha “kupana mupashi wazhila ku boba bamulomba.” (Luka 11:13) Ba Susi bo twaambapo ku ntendekelo baambile’mba: “Bimye byavula twafukamanga ne kumusashijila Yehoba kuba’mba etutekeneshe. Kimye kyonse inge twalomba, mutende wa Lesa walaminenga michima ne milanguluko yetu.”—Tangai Filipai 4:6, 7.

7, 8. Twayuka byepi amba Yesu uketutekenesha?

⁷ Lusa lukatampe lwa Yehoba lwamwekejile mu byambo byaambile Mwananji, aye Yesu ne bintu byo aubilenga kimye kyo ajinga pano pa ntanda. (Yoa. 5:19) Yesu bamutumine kwiya na kutekenesha bantu “balajika michima” ne “bonse babena kujila.” (Isa. 61:1, 2; Luka 4:17-21) Onkao mambo, wajinga bingi na lusa, mambo wayukile byamanaminenga bantu kabiji wakebeshe kwibakwasha.—Hebe. 2:17.

⁸ Kwa kubula ne kuzhinaukatu ne, Yesu saka akijitu mwanyike waikelepo na bulanda na mambo a kufwisha ba mu kisemi ne bantu bo ayukile. Kyamweka shanji wa kushinda aye Yosefwa wafwile Yesu saka akijitu nsongwalume. * Akifwanyikizhai bulanda bwajinga ne Yesu saka akijitu mwanyike, kampe saka afikizha myaka 20 pa kumona bulanda bwajinga ne bainanji bafwijilwe kuvwangakotu ne bankasanji babalume ne babakazhi.

9. Yesu waubile byepi kimye kyafwile Lazalasa?

⁹ Kimye Yesu kyo aingijilenga mwingilo wanji wamwesheshe’mba wayukile bintu byapichilengamo bantu kabiji wibobilanga lusa. Langulukai pa byo aubile kimye mulunda nanji Lazalasa kyo afwile. Nangwa kya kuba Yesu wayukile’mba usakusangula Lazalasa, bino kyamukolele bingi ku muchima pa  kumona bulanda bwajinga ne Maliya ne Mata. Waumvwine bingi bulanda kya kuba wajijile ne mipolo.—Yoa. 11:33-36.

10. Mambo ka o twakonsha kushiinwa’mba Yesu witubila lusa lelo jino?

¹⁰ Byambo bya lutekenesho byaambile Yesu kala byakonsha kwitukwasha byepi lelo jino? Binembelo bitubuula’mba “Yesu Kilishitu ujitu pamo byonka byo ajinga kesha ne lelo kabiji myaka ne myaka.” (Hebe. 13:8) Byo aji “Ntangi Mwine wa bumi,” wayuka byo kyumvwanyika kwikala na bulanda, kabiji “wakonsha kukwasha bonse bo babena kweseka.” (Byu. 3:15; Hebe. 2:10, 18) Onkao mambo, twafwainwa kuketekela kuba’mba Kilishitu ukatwajijila kubila lusa bantu baji na bulanda, ne kwibatekenesha “pa kimye kyafwainwa.”—Tangai Bahebelu 4:15, 16.

11. Ñanyi Binembelo bimutekenesha?

¹¹ Jishimikila jaamba pe Yesu byo aumvwine bulanda kimye kyafwile Lazalasa ke jishimikilatu jimo pa mashimikila a kukankalwa kubala a lutekenesho anembwa mu Mambo a Lesa. O ene mambo Baibolo o aambila’mba, “bintu byonse byanembelwe kala bebinembele’mba tufunjileko, kuba’mba mu kuchinchika kwetu ne mu lutekenesho lwa mu Binembelo twikale na luketekelo.” (Loma 15:4) Inge muji na bulanda, ne anweba mwakonsha kutaana byambo byawama bya lutekenesho mu binembelo nabiji bino:

• “Yehoba uji kwipi na boba balajika michima; upulusha boba baji na bulanda.”—Sala. 34:18, 19.

• “Bijikila byamvujiile, anweba [Yehoba] mwantekeneshe ne kunsangajika.”—Sala. 94:19.

• “Nkambo yetu Yesu Kilishitu ne Lesa Shetu, yenka witutemwa kabiji witupele lutekenesho lwa myaka ne luketekelo lwawama mu lusa lwanji lukatampe, atekeneshenga michima yenu ne kwimukosesha.”—2 Tesa. 2:16, 17. *

12. Ñanyi jishinda jimo jo twakonsha kutekenesheshamo bakwetu bafwisha?

¹² Kukwabo ko twakonsha kutaana lutekenesho ke ku kipwilo kya bena Kilishitu. (Tangai 1 Tesalonika 5:11.) Twakonsha kutekenesha byepi boba baji na “muchima wauba bulanda” ne kwibakosesha? (Maana 17:22) Vulukainga kuba’mba kuji “kimye kya kuzhindama ne kimye kya kwamba.” (Sapwi. 3:7) Mwanamukazhi wafwilwa wa jizhina ja Dalene walumbulwile’mba: “Aba baji na bulanda bakeba kwamba biji ku muchima. Onkao mambo, kintu kyanema bingi kyo mwafwainwa kuba ke kutelekesha, kwa kubula kwibachibikizha inge babena kwamba.” Ba Junia bajinga na kolojabo wa mulume wiipayile mwine banungilepo amba: “Nangwa kya kuba kechi kyapeela kuyuka bulanda bo baji nabo ne, bino kyanema ke kukeba kuyuka byo babena kumvwa ku muchima.”

13. Twafwainwa kuvulukanga ka pa bulanda?

¹³ Kabiji vulukainga kuba’mba bantu bamwesha bulanda mu mashinda apusana pusana. Javula muntu mwine ye uyuka bulanda bo aji nabo, kabiji kyakonsha kukatazha kwamba byo abena kumvwa. Mambo a Lesa aamba’mba: “Muntu uyuka bulanda buji mu muchima wanji, kabiji kafwako muntu mukwabo wakonsha kuyuka lusekelo luji mu muchima wanji ne.” (Maana 14:10) Nangwatu inge muntu waamba byo abena kumvwa, kechi kyapeela bakwabo kumvwisha byo abena kwamba ne.

14. Twakonsha kuba byepi pa kuba’mba twambe byambo bya lutekenesho ku baji na bulanda?

¹⁴ Kyakatazha bingi kuyuka byambo bya  kwamba ku muntu uji bingi na bulanda. Nangwa byonkabyo, Baibolo waamba’mba “byambo bya muntu wa maana bibukañana.” (Maana 12:18) Bavula bataana byambo bya lutekenesho byo bakonsha kwambila muntu uji na bulanda mu buloshuwa wa Kizungu wa kuba’mba When Someone You Love Dies. * Nangwa byonkabyo, kintu kyanema kyo mwafwainwa kuba ke ‘kujijila pamo na boba bajila.’ (Loma 12:15) Ba Gaby bafwishishe bamwatawabo baambile’mba: “Javula ñendatu na kujila. O ene mambo o kintekenesha inge bakwetu kebanjijishepo. Pa bimye bya uno mutundu, mmona kuba’mba kuji bakwetu bomvwa bulanda bo nji nabo.”

15. Twakonsha kutekenesha byepi muntu inge tukankalwa kwamba byambo bya lutekenesho? (Monai ne kakitenguluzha ka kuba’mba “ Byambo Byawama bya Lutekenesho.”)

¹⁵ Inge mukankalwa kwamba byambo bya lutekenesho, mwakonsha kutekenesha muntu kupichila mu kumutumina kakikachi muji byambo bya lutekenesho, kumutumina byambo pa kompyuta, tubyambo pa foni nangwa nkalata. Mwakonsha kunemba kinembelo kya lutekenesho, kutongolapo kyubilo kimo kyawama kyo muvuluka pa muntu wafwa, nangwa kwamba pa bintu bimo byo mwaubijile pamo byo muvuluka. Ba Junia baambile’mba: “Kutambwila tubyambo twa lutundaiko nangwa inge bakwetu bena Kilishitu bangita kuba’mba ngye na kwisamba nabo, kinkwasha bingi. Kuba bino kumwesha’mba bantemwa kabiji banta muchima.”

16. Ñanyi jishinda jimo jawama bingi kutekenesheshamo baji na bulanda?

¹⁶ Kange mulengulule buneme bwa kulombela pamo na mwina Kilishitu wafwisha ne kumulombelako  mu milombelo yenu ya pa bunke ne. Nangwa kya kuba kyakatazha kulombela pamo na mambo a bulanda, bino misashijilo yenu ya kumulombelako, nangwa kya kuba mwakonsha ne kujila mipolo pa kulomba, yakonsha kukwasha bingi uji na bulanda. Ba Dalene bavuluka’mba: “Bimye bimo inge banyenga baiya na kuntekenesha, nebambila’mba balombe. Balomba, kabiji javula pa kutendeka kibakatazha bingi, bino inge baambako byambo bicheche, jiwi jitendeka kukosa kabiji balomba milombelo ya kufuma panshi ya muchima. Lwitabilo lwabo lwakosa ne byo bantemwa ne kunta muchima bikosesha bingi lwitabilo lwami.”

17-19. Mambo ka o twafwainwa kutwajijila kutekenesha baji na bulanda?

¹⁷ Bamo bulanda bupwa bukiji, bino bakwabo papita kimye kyabaya pa kuba’mba bulanda bupwe. Onkao mambo, mwafwainwa kutwajijila kutekenesha muntu uji na bulanda, kikatakata bañondo balondelapo inge bantu baishile ku kijilo babwela ku mazubo abo. “Mulunda wa kine umwesha butemwe kimye kyonse, kabiji ye mulongo ye wakonsha kuketekela mu kimye kya bya malwa.” (Maana 17:17) Atweba bena Kilishitu twafwainwa kutwajijila kutekenesha bakwetu bafwisha pa kuba’mba bakepeshengako bulanda.—Tangai 1 Tesalonika 3:7.

¹⁸ Vulukainga’mba kuji bintu bilengela kuba’mba bantu bafwisha batemwe babo batwajijile kwikala na bulanda, nabiji juba jo besongwejilepo inge jafika, kumvwa nyimbo yatemenwe wafwa, bipikichala, bintu byo baubilanga pamo, bwema bwa bintu bimo, bimye bya mwaka ne bintutu bikwabo. Bintu bimo muntu wafwilwa byo atendeka kuba bunke, nabiji kuya na kubuñana nangwa kuya ku Kivuluko, byakonsha kumuletela bulanda. Mulongo umo washimikizhe’mba: “Naketekejile kuba’mba juba jo nasongwejilepo inge jafika kikankatazha bingi mu milanguluko, ne kya kine kechi kyapeelele ne. Bino balongo ne banyenga banengezhezhepo kijiilo kabiji bangichileko pamo na balunda nami kuba’mba mbule kwikalatu bunke.”

¹⁹ Bino vulukainga kuba’mba, bantu bafwisha batemwe babo bakebewa kwibatundaika kimye kyonse, kechi kupembelelatu amba kana mwanengezha kijiilo ne. Ba Junia balumbulwile’mba: “Javula kiwama bingi inge balongo ne banyenga kebapwanañane ne obewa ne kukukwasha kimye kyonse, kechi kupembelelatu amba kana banengezha kijiilo ne. Kitekenesha bingi inge balongo baiya pa kimye kyo wabula ne kuketekela.” Ibyo, kechi twakonsha kupwisha bulanda nangwa kulengela muntu kulubako mutemwe wanji wafwa ne, bino twakonsha kumutekenesha kupichila mu kumukwasha mu mbaji yapusana pusana. (1 Yoa. 3:18) Ba Gaby baambile’mba: “Nsanchila bingi Yehoba pa kwikala na bakulumpe mu kipwilo bankwashishe bingi mu bimye bya makatazho. Bandengejile kumvwa’mba Yehoba uji ne amiwa.”

20. Mambo ka milaye ya Yehoba o itutekeneshesha?

²⁰ Kitutekenesha bingi kuyuka’mba Yehoba, Lesa wa lutekenesho lonse, ukafumyapo bulanda ne kutekenesha bantu kimye “aba bonse baji mu bilende kyo bakomvwa jiwi [ja kwa Kilishitu] ne kufumamo.” (Yoa. 5:28, 29) Lesa walaya’mba ukafumyapo “lufu myaka ne myaka, kabiji Nkambo Mfumu Yehoba ukashiimuna mipolo ku meso a bantu bonse.” (Isa. 25:8) Pa kyokya kimye, kechi kukekala ‘kujijila pamo na boba bajila’ ne, pakuba bangikazhi bonse pano pa ntanda ‘bakasekelanga pamo na boba basekela.’—Loma 12:15.