Mepuzho Afuma ku Batanga
Nanchi kijitu bulongo mwina Kilishitu kulama buta amba bwa kwizhikijilako ku balwanyi nyi?
Bena Kilishitu balondela mafunde a mu Baibolo pa kusala byo bakonsha kwizhikijila. Ano mafunde akanya kwingijisha bilwilo, nabiji mata pa kwizhikijila ku balwanyi. Akilangulukai pa ano mafunde:
Yehoba wanemeka bingi bumi bwa bantu. Nyimbi wa masalamo aye Davida wayukile’mba Yehoba ye “nsulo ya bumi.” (Sala. 36:9) Onkao mambo, inge mwina Kilishitu walangulukapo mashinda amo a kwizhikijilamo aye mwine nangwa bipe byanji, wafwainwa kuchinuzhuka kwipayañana ne kuzhatwa na mambo a mashi.—Mpitu. 22:8; Sala. 51:14.
Nangwa kya kuba kwingijisha byela kwakonsha kulengela muntu kwikala na mambo a mashi, bino mata akonsha kulengela muntu kwipayañana bukiji, kya mapuso nangwa kya nshijitu. * Kabiji inge kya kuba muntu walukuka mukwabo wamona’mba muntu ye alukuka uji na buta, bintu byakonsha kukilamo kutama kabiji mwakonsha kufuma lufu.
Yesu byo abuujile baana banji ba bwanga kukeba mapoko, kechi waambilenga’mba bakeengijishe kwizhikijila ne. (Luka 22:36, 38) Bino Yesu wibambijile kuleta mpoko pa kuba’mba ebafunjishe’mba kechi bafwainwa kulwa pa kuba’mba bezhikijile inge bebalukuka ku bantu baji na bilwilo ne. (Luka 22:52) Petelo byo asomwene mpoko ne kukopola kutwi kwa kalume wa ñanga mwine mukatampe, Yesu wamukambizhe’mba: “Bwezha mpoko yobe mu kikwa.” Kepo Yesu aambile jifunde jawama bingi jilondela ne baana banji ba bwanga lelo jino amba: “Bonse basenda mpoko bakafwa ku mpoko.”—Mat. 26:51, 52.
Kwesakana na byaamba kinembelo kya Mika 4:3, bantu ba Lesa ‘babunda mapoko abo ne kwialula ke bya kujimako ne mafumo abo bealula ke a kukopawilako misampi.’ Bena Kilishitu ba kine bayukanyikwa’mba ba mutende, kabiji kino kyakwatankana na byaambile mutumwa Paulo na lutangijilo lwa mupashi amba: “Kange mushinkanyenga kibi na kibi ku muntu nangwa umo ne. . . . Umvwe kyakonsheka, monka mwayila bulume bwenu, ikalainga mu mutende na bantu bonse.” (Loma 12:17, 18) Nangwa kya kuba Paulo wapichile mu bintu byavula byakatazha, kubikapotu ne ‘kukeba kumwipaya ku tupondo,’ bino, walondejile byambo byo aambile, kechi walekele kukookela mafunde a mu Binembelo pa kuba’mba ezhikijile ne. (2 Ko. 11:26) Pakuba waketekejile mwi Lesa ne mu maana aji mu Mambo a Lesa “kukila kwikala na byela bya nkondo.”—Sapwi. 9:18.
Bena Kilishitu banemeka bingi bumi kukila bunonshi. “Bintu [muntu] byo aji nabyo kechi byo bimulengela kwikala na bumi ne.” (Luka 12:15) Onkao mambo, umvwe twisamba na mbanzhi uji na buta na jiwi jakooka bino watwajijilatu na kukeba kwituba kyatama, twafwainwa kulondela jifunde jaambile Yesu ja kuba’mba: “Kange mulwe na muntu mubi ne.” Kino kyalumbulula’mba twafwainwa kumuleka wasenda byonse byo akeba. (Mat. 5:39, 40; Luka 6:29) * Jishinda jawama kwizhikijilamo, ke kubula kuba bintu byakonsha kulengela bambanzhi kwituta muchima. Inge twachinuzhuka “kwimwesha na bintu byo [tuji] nabyo mu bwikalo” kabiji ne bantu betuyuka’mba twi Bakamonyi ba kwa Yehoba ba mutende, ba mbanzhi kechi baketulondaizhanga ne.—1 Yoa. 2:16; Maana 18:10.
Bena Kilishitu banemeka jiwi ja mu muchima ja bakwabo. (Loma 14:21) Inge kya kuba’mba kyayukanyikwa’mba umo mu kipwilo walama buta bwa kwizhikijilako ku balwanyi, bakwabo bena Kilishitu bakonsha kukumya kabiji kyakonsha kwibatuntwisha. Butemwe bwitulengela kutangizhako bikeba bakwetu kukila byo tukeba, kino kyavwangamo ne kubula kuba kintu kyo twamona’mba tuji na luusa lwa kwikyuba.—1 Ko. 10:32, 33; 13:4, 5.
Bena Kilishitu bafwainwa kwikala babula kaneneno. (2 Ko. 4:2; 1 Pe. 5:2, 3) Inge mwina Kilishitu bamufundako na Binembelo, bino watwajijila kulama buta bwa kwizhikijilako ku balwanyi ko kuba’mba uji na kaneneno. Kechi wakonsha kufikilamo kwingila mingilo ikwabo mu kipwilo ne. Po pamotu ne mwina Kilishitu utwajijila kwingila nkito imulengela kwenda na buta. Kyawama kukebako nkito ikwabo. *
Mwina Kilishitu mwine ye uji na luusa lwa kusalapo nkito ne jishinda ja kwizhikijilamo aye mwine nangwa bipe byanji. Pano bino, mafunde aji mu Baibolo amwesha maana a Lesa ne byo etutemwa. Bena Kilishitu bakoma mu lwitabilo balondela ano mafunde bafuukulapo kubula kulama mata a kwizhikijilako ku balwanyi. Bayuka’mba aba baketekela mwi Lesa ne kulondela mafunde a mu Baibolo bo baji na luzhikijilo lwa myaka ne myaka.—Sala. 97:10; Maana 1:33; 2:6, 7.
^ jifu. 3 Mwina Kilishitu wakonsha kwikala na buta bwa kwipayilako banyama ba kuja nangwa kwizhikijila ku banyama bakaji. Inge kechi mubena kwingijisha ano mata ne, kechi mwafwainwa kwiashinjila ne, kampe kyawama ne kwiazokaula ne kwiafya bulongo. Kabiji bena Kilishitu bakookela inge kya kuba kafulumende kechi uswisha bantu kwikala na mata ne, nangwa kulondela mizhilo yo babikako yaamba pa bya kwingijisha mata.—Loma 13:1.
^ jifu. 2 Pa kuba’mba muyuke bya kwizhikijila ku bantu balaala na bakwabo kya kwibakanjikizha, monai kibaba kya kuba’mba “How to Prevent Rape” mu Labainga! wa Kizungu wa March 8, 1993.
^ jifu. 4 Bishinka bikwabo byaamba pa kwingila nkito yavwangamo kwenda na buta biji mu Kyamba kya Usopa kya Kizungu kya November 1, 2005, ji. 31; ne kya July 15, 1983, ma. 25-26.