Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

Mukeba Kuyukanyikwa ku Bañanyi?

Mukeba Kuyukanyikwa ku Bañanyi?

“Lesa waoloka kabiji kechi wakonsha kuvulama mingilo yenu ne butemwe bo mwamwesha jizhina janji ne.”—HEBE. 6:10.

NYIMBO: 39, 30

1. Ñanyi kintu kyo tukeba atweba bonse, kabiji kino kyavwangamo ka?

MUMVWA byepi inge muntu ye mwayuka ne kunemeka walubamo jizhina jenu, nangwa waamba’mba kechi wimuyuka ne? Kino kyakonsha kwimukola bingi ku muchima. Mambo ka? Mambo tukeba bantu kwituyuka byo tuji ne kwitusanchila pa bintu byo twaubapo mu bwikalo. Kechi tukebatu bantu kuyuka jizhina jetu ne, bino tukeba bantu kwituyuka byo tuji ne kuyuka mingilo ikatampe yo twaingilapo kala.—Bala. 11:16, tubyambo twa munshi; Yoba 31:6.

2, 3. Kukeba kwitusanchila kwakonsha kwitutwala byepi mungi? (Monai kipikichala kitanshi.)

2 Na mambo a kuba’mba twibambulwa kulumbuluka, bintu bimo byo tukeba byakonsha kwitutwala mungi. Kino kyavwangamo ne kukeba kwitusanchila. Twakonsha kwikala na muchima wa kukeba kutumbalala ne kunemekwa. Ntanda ya kwa Satana itundaika bantu kukeba kuya nkuwa, kabiji bino bintu byakonsha kulengela bantu kuleka kuta muchima pa mwine ye bafwainwa kuyuka ne kupopwela, ko kuba’mba Shetu wa mwiulu, Yehoba Lesa.—Lum. 4:11.

3 Kimye Yesu kyo ajinga pano pa ntanda, bantangi ba bupopweshi bakebanga bingi kuyukanyikwa ku bantu kechi kwi Lesa ne. Yesu wajimwineko baana banji ba bwanga amba: “Jimukai na banembeshi batemwa kupitañana saka bavwala minkukumba ne kukeba kwibemuna mu bisankanyi kabiji batemwa bingi bipona bya kulutwe [“byawamisha”] mu mashinagoga ne kwikala pa bipona byo balamina benyi ku bijiilo bya mabanga.” Kabiji wanungilepo’mba: “Bano bakamona lukabisho lwa malwa.” (Luka 20:46, 47, tubyambo twa munshi.) Pakuba Yesu watakaikile mwanamukazhi wafwilwa muyanji wapaine tumali twakepesha bingi to balengulwile ku bantu. (Luka 21:1-4) Yesu byo alangulukanga pa kuyukanyikwa byapusene bingi na byalangulukanga bantu. Uno mutwe usakwitukwasha kumonanga bintu byonka Yehoba Lesa byo ebimona.

KUYUKANYIKWA KWAKILA PA KUYUKANYIKWA KU BANTU

4. Ñanyi ye twafwainwa kukebesha kuba’mba etuyuke ne kwitusanchila, kabiji mambo ka?

4 Pano ñanyi ye twafwainwa kukebesha kuba’mba etuyuke ne kwitusanchila? Kechi tukeba kuyukanyikwa na mambo a kufunda, busulu ne bya kisangajimbwe bibena kubiwa mwaya ntanda ne. Bino twafwainwa kulanguluka pa kuyukanyikwa kwawama kwaambilepo Paulo amba: “Byo mwayuka Lesa nangwa’mba byo mwayukanyikwa kwi Lesa, mambo ka o mubena kubwelela jibiji ku bintu bya bwanyike byabula kukosa kabiji byatutu ne kukeba kwikala mu buzha bwabyo jibiji?” (Nga. 4:9) Ke kintu kyanema bingi ‘kuyukanyikwa kwi Lesa,’ Mfumu wa bilengwa byonse. Wipana kwikala mulunda wa kine kine ne atweba. Yehoba wituyuka bulongo byo tuji, witutemwa kabiji ukeba’mba twikele balunda nanji. Kyo kyo etulengejile.—Sapwi. 12:13, 14.

5. Twafwainwa kuba byepi pa kuba’mba Lesa e tuyuke?

5 Twayuka’mba Mosesa wajinga mulunda na Yehoba. Byo asashijile Yehoba amba amubuule bulongo mashinda anji, Yehoba wamukumbwile’mba: “Nkoba kino kintu kyo walomba, mambo waubilwa bibusa kabiji nakuyuka jizhina.” (Lupu. 33:12-17) Ne atweba Yehoba wakonsha kwitubila bibusa inge wituyuka byo tuji. Pano twakonsha kuba byepi pa kuba’mba Yehoba e tuyuke? Twakonsha kuba bino inge twamutemwa ne kwipana kwi aye.—Tangai 1 Kolinda 8:3.

6, 7. Ñanyi kintu kyakonsha kwitulengela konauna bulunda bwetu na Yehoba?

6 Nangwa byonkabyo, twafwainwa kutwajijila kukosesha bulunda bwetu na Shetu wa mwiulu. Byonka byajinga bena Kilishitu ba mu Ngalatiya Paulo bo anembejile nkalata, ne atweba twafwainwa kuchinuzhuka kwingijila “bintu bya bwanyike byabula kukosa kabiji byatutu” bya mu ino ntanda, byavwangamo kukeba kutumbalala mu ino ntanda. (Nga. 4:9) Bano bena Kilishitu batanshi bayukile Lesa kabiji nabo bayukanyikilwe kwi aye. Pano bino, Paulo waambile’mba bano bonka balongo batendekele ‘kubwela jibiji’ ku bintu byatutu. Onkao o mambo kyajingatu nobe Paulo ubena kwibambila’mba: “Mambo ka o mubena kubwelela jibiji ku bintu byatutu kabiji bya bumbulwa maana byo mwashile?”

7 Nanchi kintu kya uno mutundu kyakonsha kwitumwekela ne atweba nyi? Ee. Byonka byo kyajinga kwi Paulo, byo twayukile Yehoba kimye kitanshi, twakaine kutumbalala mu ino ntanda ya kwa Satana. (Tangai Filipai 3:7, 8.) Kampe twakaine kufunda kufika palepa, nangwa kutwela nkito ya peulu nangwa busulu bukatampe bwakonsheshe kwitulengela kwikala na mali avula. Nangwa kampe twajinga na kya bupe kya bunyimbi nangwa kya kukaya makayo kyakonsheshe kwitulengela kuya nkuwa ne kunonka, pano bino, byonse twibisankijilepo. (Hebe. 11:24-27) Kechi kyafwainwa kuyilamo kwilangulusha pa kufuukulapo kuleka bino bintu ne kumona nobe twashalapo pa bintu byawama ne. Kwikala na ino milanguluko kwakonsha kwitulengela kukeba kubwelela jibiji bintu “byabula kukosa kabiji byatutu” bya mu ino ntanda.

IBIKAIKO KUBA’MBA MUYUKANYIKWE KWI YEHOBA

8. Ñanyi kintu kiketukwasha kukeba kuyukanyikwa kwi Yehoba ne kwitusanchila?

8 Twakonsha kuba byepi pa kuba’mba tutwajijile kuyukanyikwa kwi Yehoba kechi kuyukanyikwa mu ino ntanda ne? Pa kuba’mba tube bino, twafwainwa kuvulukanga bishinka bibiji byanema. Kitanshi, Yehoba uvuluka bonse bamwingijila mu bukishinka. (Tangai Bahebelu 6:10; 11:6.) Yehoba wanemeka bingi bakalume banji ba kishinka kabiji umona’mba ke ‘kubula koloka’ inge wabula kuta muchima bakalume banji ba kishinka. Yehoba “wayuka banji.” (2 Timo. 2:19) Yehoba “wayuka mashinda a bantu baoloka” kabiji wayuka bya kwibapokolola mu meseko.—Sala. 1:6; 2 Pe. 2:9.

9. Ambaipo byamwekele bimwesha’mba Yehoba wayuka bantu banji.

9 Bimye bimo, Yehoba ukwasha bantu banji mu mashinda a kukumya. (2 Moba 20:20, 29) Akilangulukai Yehoba byo apulwishe bantu banji pa Kalunga Kachila kimye kyo bebapupijilenga ku nzhita ikatampe ya kwa Felo. (Lupu. 14:21-30; Sala. 106:9-11) Kino kintu kyajinga kya kukumya kabiji kyalengejile bantu kutwajijila na kwambapo pa myaka 40. (Yosh. 2:9-11) Kitutundaika bingi inge twavuluka butemwe ne bulume bwa Yehoba byo apulwishe bantu banji kala mambo katatakatu ne atweba baketulukuke ku Gogi wa Magogi. (Ezi. 38:8-12) Pa kyo kya kimye, tukasangalala bingi byo twafuukulapo luno kuyukanyikwa kwi Lesa kechi ku ino ntanda ne.

10. Ñanyi kishinka kikwabo kyo twafwainwa kuvulukanga pe Yehoba?

10 Twafwainwa kuvulukanga kishinka kya bubiji kyanema kya kuba’mba: Yehoba wakonsha kwitukwasha ne kwitufweta mu mashinda o tubula ne kuketekela. Umvwe bantu ke bobetu bintu byawama kuba’mba bayukanyikwe ku bantu, kechi bakatambulapo mfweto kwi Yehoba ne. Mambo ka? Batambwila jimo mfweto yabo mambo bakeba kwibatota ku bantu. (Tangai Mateo 6:1-5.) Nga aba bo babula kusanchila pa bintu byawama byo bobila bakwabo? Yesu waambile’mba, Shanji “umona byafyamika,” umona byo boba kabiji ukebafweta. Umona byonse byawama byo boba ne kwibafweta. Pano bino, bimye bimo Yehoba witufweta kwa kubula ne kuketekela. Twayai twisambeko pa bantu bamo bo apesheshe.

KAMWALE WIPELWILE WATAMBWIJILE MUNEMA YE ABUJILE KUKETEKELA

11. Yehoba wamwesheshe byepi amba wanemekele kamwale Maliya?

11 Yehoba wasajile kamwale wipelwile aye Maliya kwikala inanji Mwananji aye Yesu. Maliya waikalanga mu muzhi mucheche watelwanga’mba Nazala, muzhi wajinga kwalepa na Yelusalema kwajinga nzubo ya Lesa yabayile bingi. (Tangai Luka 1:26-33.) Mambo ka Maliya o bamupejile uno mwingilo wanema? Malaika Ngabaliela wamubuujile’mba “waubilwa bibusa kwi Lesa.” Byambo Maliya byo abuujile mulongo wanji aye Elisabeta byamwesheshe’mba wanemekele bingi bulunda bwanji ne Yehoba. (Luka 1:46-55) Yehoba wamonanga byaubanga Maliya, kabiji wamupele mwingilo ye abujile kuketekela na mambo a bukishinka bwanji.

12, 13. Yehoba wanemekele byepi Yesu byo asemekelwe ne kimye kyo bamutwajile ku nzubo ya Lesa pa kupitapo moba 40?

12 Yesu byo asemekelwe, Yehoba kechi wanemekele babinemanga ne bantangi ba mu Yelusalema ne ba mu Betelema kupichila mu kwibabuula’mba Yesu wasemwa ne. Yehoba watumine bamalaika kuya na kubuulañana kusemwa kwa mwananji ku bakafunga bajinga mungye na kusopa matanga. (Luka 2:8-14) Kepo bano bakafunga bayile na kumona mwana wasemenwe. (Luka 2:15-17) Maliya ne Yosefwa bafwainwa baumvwine bingi bulongo pa kumona jishinda Yesu jo bamunemekejilemo. Jishinda jubilamo Yehoba bintu japusana na Diabola mo obila bintu. Kimye Satana kyo atumine bashayuka ba tubangabanga kuya na kumona Yesu ne bansemi banji, muzhi wa Yelusalema yense waumvwine nkuwa ya kusemwa kwa kwa Yesu, kabiji bantu bonse bazhingijile. (Mat. 2:3) Kino kyalengejile baana bavula babujile mambo kufwa.—Mat. 2:16.

13 Byo papichile moba 40 kufuma pasemekejilwe Yesu, Maliya wafwainwe kuya na kupana mulambo kwi Yehoba mu nzubo ya Lesa mu Yelusalema kwalepele makilomita 9 kufuma ku Betelema. (Luka 2:22-24) Maliya byo ayilenga pamo ne Yosefwa ne Yesu wafwainwa wazhinaukilenga inge kya kuba ñanga wa Lesa ukobapo kimo kikamwesha’mba wanemeka mwingilo ukengila Yesu. Yesu bamunemekele, pano bino kechi mu jishinda jaketekejilenga Maliya ne. Yehoba waingijishe “muntu wajinga waoloka” aye Shimeona ne ngauzhi wamukazhi aye Ana wafwijilwe wajinga na myaka 84, kwamba’mba Yesu ukekala Mesiasa walaiwe nangwa amba Kilishitu.—Luka 2:25-38.

14. Yehoba wafwetele byepi Maliya?

14 Kyajinga byepi kwi Maliya? Nanchi Yehoba watwajijile kumunemeka pa kukomesha Yesu ne kumulama bulongo nyi? Ee, wamunemekele. Lesa watangijile banembi ba Baibolo kunemba byonse byo byaubilenga Maliya mu Baibolo. Kyamweka Maliya kechi wakonsheshe kwendela pamo ne Yesu pa myaka isatu ne kichika yo aingijilenga mwingilo wanji ne. Kampe Maliya saka afwilwa kala, onkao mambo washajile ku Nazala. Nangwa kya kuba kechi washinkilwepo pa mingilo yavula yaingijile Yesu ne, bino washinkilwepo pa lufu lwanji. (Yoa. 19:26) Palutwe kacheche, Maliya wajinga pamo na baana ba bwanga ba kwa Yesu mu Yelusalema mu moba anangijilenga ku juba ja Pentekosita kimye kyo batambwijile mupashi wazhila. (Byu. 1:13, 14) Kyamweka naye washingilwe pamo na bonse bataainweko. Umvwe washingilwe, ko kuba’mba ukekala ne Yesu mwiulu myaka ne myaka. Ino ke mfweto yanema bingi pa mwingilo ye aingijile.

YEHOBA WAMWESHESHE BYO ATEMENWE MWANANJI

15. Yehoba wamwesheshe byepi amba watemwa Mwananji?

15 Yesu kechi wakebelenga kumunemeka ku bantangi ba bupopweshi nangwa bamulwila ntanda ne. Kyamweka Yesu watundaikilwe bingi byo umvwine jiwi ja Yehoba kufuma mwiulu pa bimye bisatu kumwesha byo amutemenwe. Yesu byo abatizhiwetu mu Mukola wa Yodano, Yehoba waambile’mba: “Uno ye Mwanami ye natemwa, mo mmwena lusekelo.” (Mat. 3:17) Kyamweka Yoano Mubatizhi ye yenkatu waumvwineko bino byambo. Bino byo kwashajiletu mwaka uno kuba’mba bamwipaye, batumwa banji basatu baumvwine Yehoba byo aambile pe Yesu amba: “Uno ye Mwanami ye natemwa, mo mmwena lusekelo. Mumvwinai.” (Mat. 17:5) Kabiji byo kwashajiletu moba acheche Yesu kumwipaya, Yehoba waambile jikwabo kwi aye kufuma mwiulu.—Yoa. 12:28.

Mwafunjilako ka kwi Yehoba byo anemekele Mwananji? (Monai mafuka 15-17)

16, 17. Ñanyi kintu kya kubula kuketekela Yehoba kyo aubijile Yesu pa kumwesha byo amunemekele?

16 Nangwa kya kuba Yesu wayukile’mba bakamubepela’mba wa mwenga ne kufwa lufu lwatama, walombele’mba kyaswa muchima wa Yehoba kyubiwe kechi kyaswa muchima wanji ne. (Mat. 26:39, 42) “Wachinchikile pa kichi kya lumanamo, kabiji kechi wateleko muchima ku bumvu ne,” mambo wakebelenga kuyukanyikwa kwi Shanji, kechi ku ntanda ne. (Hebe. 12:2) Yehoba wamwesheshe byepi byo anemekele Yesu?

17 Yesu byo ajinga pano pa ntanda, walombele kwikala na lukumo lo ajinga nalo kimye kyo ajinga na Shanji mwiulu. (Yoa. 17:5) Baibolo kechi waambapo’mba Yesu wakebelenga kwikala na lukumo lwakila pa lo ajinga nalo kala ne. Kechi waketekejilenga kutambula munema wakilamo na mambo a kuba kyaswa muchima wa Yehoba pano pa ntanda ne. Bino Yehoba waubilepo byepi? Wamubijile kintu kikatampe kupichila mu kumusangula ne kumupa “kifulo kikatampe” ne kumupa kintu kyabujile kutambulapo muntu mukwabo pa kyo kya kimye, ko kuba’mba bumi bwa kubula kufwa. * (Fili. 2:9; 1 Timo. 6:16) Ino ke mfweto yanema bingi yo bapele Yesu pa bukishinka bwanji.

18. Ñanyi kintu kyafwainwa kwitukwasha kuchinuzhuka kukeba kuyukanyikwa mu ino ntanda?

18 Ñanyi kintu kiketukwasha kuchinuzhuka kukeba kuyukanyikwa mu ino ntanda? Twafwainwa kuvulukanga’mba kimye kyonse Yehoba uvuluka bakalume banji ba kishinka kabiji wibafweta mu mashinda o babula ne kuketekela. Onkao mambo, kechi twayuka Yehoba byo aketufweta kulutwe ne. Bino byo tubena kuchinchika makatazho ne meseko aji mu ino ntanda ibi, twafwainwa kuvulukanga’mba ino ntanda ibena kupita. (1 Yoa. 2:17) Shetu wa butemwe aye Yehoba ‘waoloka kabiji kechi wakonsha kuvulama mingilo yetu ne butemwe bo twamwesha jizhina janji ne.’ (Hebe. 6:10) Kwambatu kine, Lesa kechi uketulubamo ne, kabiji uketufweta mu mashinda o tubula ne kuketekela.

^ jifu. 17 Ino mfweto kechi wiiketekejile ne, mambo mu Binembelo bya Kihebelu kechi batongolamo bumi bwa kubula kufwa ne.