“MWABUKA byepi mwane?”

Kwa kubula ne kuzhinaukatu ne, mwakingijishapo bino byambo pa kwimuna muntu. Kampe mwamwimwine ne mu kuboko nangwa kumupakachilamo. Ñimwino ne byambo bingijisha bantu byapusana pusana kwesakana na mpunzha, pano bino mashinda a kwiimwinamo epasha bingi. Kubula kwimuna muntu nangwa kubula kukumbula inge betwimuna, kwakonsha kumwesha’mba kechi tuji na butemwe ne, nangwa kechi tuji na byubilo byawama ne.

Bino kechi bantu bonse batemwa kwimuna bakwabo ne. Bamo bakankalwa kwimuna bakwabo na mambo a bumvu nangwa na mambo a kwilengulula bene. Bakwabo kibakatazha kwimuna bantu baji na kikoba kyapusana na kyabo, bafuma mu bisho bingi, nangwa na mambo a kifulo kyo bajipo. Nangwa byonkabyo, lwimu lwanema bingi.

Iipuzhai anweba bene amba: ‘Ñanyi bintu byawama bifuma mu kwimuna bantu? Kabiji Mambo a Lesa akonsha kumfunjishapo ka pa kwimuna bantu?’

Mutumwa Petelo byo akwashishe muntu wa mu kisaka kikwabo aye Koneleusa kwiya mu kipwilo kya bena Kilishitu, waambile’mba: “Lesa kechi uji na misalululo ne.” (Byu. 10:34) Mu kuya kwa kimye, Petelo wanembele’mba Lesa “ukeba’mba bonse balapile.” (2 Pe. 3:9) Javula bino byambo twibingijisha ku muntu ubena kufunda bukine. Bino Petelo watundaikile bena Kilishitu amba: “Nemekainga bantu bonse, saka mutemwa balongo bonse mwaya ntanda.” (1 Pe. 2:17) Nanchi kechi kyakonsha kuwama atweba kwimuna bakwetu bafuma mu bisho ne nkomeno yapusana pusana nenyi? Kuba bino kukamwesha’mba twibanemeka kabiji twibatemwa.

Mutumwa Paulo watundaikile balongo mu kipwilo amba: “Itambwilainga anwe bene na bene, byonkatu Kilishitu byo etutambwijile.” (Loma 15:7) Paulo waambilenga kikatakata pa balongo ‘bamukoseshanga bingi.’ Lelo jino, balongo ne banyenga bakebewa kwibakosesha mambo Satana ubena kulukuka bingi bantu ba Lesa.—Kolo. 4:11, tubyambo twa munshi; Lum. 12:12, 17.

Mashimikila anembwa mu Baibolo amwesha’mba lwimu lukwasha bingi bantu kwikala bakasuluka.

Kimye byo kyafikile kya kuba’mba Lesa avilwile Mwananji mu jivumo ja kwa Maliya, Yehoba patanshi watumine malaika kuya na kwisamba ne Maliya. Malaika watendekejilepo kwamba’mba: “Mutende obewa ye baubila bibusa, Yehoba uji ne obewa.” Bino “muchima wanji [Maliya] walukuchile bingi” mambo kechi wayukile kyalengejile malaika kumwambila bino byambo ne. Malaika byo amwene kino, waambile’mba: “Kwakamwa ne, Maliya, mambo waubilwa bibusa kwi Lesa.” Wamulumbulwijile’mba ke kyaswa muchima wa Lesa kuba’mba akemite ne kusema Mesiasa. Ponkapo Maliya muchima waikele kabiji wakookejile ne kukumbula’mba: “Akitalai! Muzha wa mukazhi wa Yehoba! Kimmwekele monka mo mwaambila.”—Luka 1:26-38.

Uno malaika wajinga muluwe wa Yehoba, pano bino, kechi walangulukile’mba wanema kya kuba wabula kwisamba na muntu mbulwakulumbuluka ne. Watendekejilepo lwimu. Twakonsha kufunjilako ka? Twafwainwa kwimunanga bakwetu ne kwibatundaika. Na byambo bichechetu twakonsha kukwasha bakwetu kuyuka kuba’mba kine baji mu jibumba ja Yehoba.

Paulo wayukile balongo bavula bingi mu bipwilo byajinga monse mu Asha Maina ne mu Europe. Mu makalata anji waimwine bantu bavula bingi bo atongwele pa mazhina. Twakonsha kumona kino mu Loma kitango 16. Paulo watumine mitende ku bena Kilishitu bakwabo. Watongwele Fibe, “nyenga yetu,” kabiji watundaikile  balongo amba, “mumutambwile mwi Nkambo monka mwafwainwa bazhijikwa ne kumukwasha mu byonse byo akakajilwa.” Paulo waimwine Pilisila ne Akwila, kabiji waambile’mba “kechi yami yenka nasantatu ne, bino ne bipwilo byonse bya ba mu bisaka bya bantu.” Kabiji waimwine ne bakwabo bo twabula kuyuka bulongo lelo jino. Waambile’mba: “Imunai mutemwe wami Epanetusa,” kubikapotu ne “Tilifena ne Tilifosa, banabakazhi bengila na ngovu mwi Nkambo.” Kine, Paulo waimunanga balongo ne banyenga.—Loma 16:1-16.

Fwanyikizhai lusekelo lo bajinga nalo pa kuyuka’mba bebavuluka. Kino kyafwainwa kyakoseshe butemwe bo batemenwe Paulo ne bo betemenwe bene na bene. Kabiji kumvwa ino mitende, kwatundaikile bena Kilishitu bakwabo kutwajijila kwikala bakosa mu lwitabilo. Kya kine, kwimuna bakwetu ne kwibabuula byo twibata muchima, kwakonsha kukosesha bulunda ne lukwatankano pakachi ka bakalume ba Lesa ba kishinka.

Paulo byo afikile ku kitulu ya Mputeoli byo ayilenga ku Loma, bena Kilishitu bakonkakwa baishile na kumutambwila. Byo ebamwenetu palepa byobya, Paulo “wamusanchijile Lesa ne kukosa wakosele.” (Byu. 28:13-15) Bimye bimo tumwemweselatu nangwa kusokona pa kwimuna bakwetu. Nangwatu lwimu lwa uno mutundu nalo lwakonsha kutundaika muntu, kampe wapopomenwa nangwa uji na bulanda.

Mwana wa bwanga Yakoba wakebelenga kujimunako bakwabo. Bena Kilishitu bamo balekele kwikala ba kishinka kabiji baikele balunda na bya pano pa ntanda. (Yako. 4:4) Bino akimonai Yakoba byo atendekele ino nkalata:

“Amiwa Yakoba kalume wa Lesa ne wa Nkambo Yesu Kilishitu, ku mikoka 12 yapalañena mu mapunzha apusana pusana: Mutende!” (Yako. 1:1) Kwa kubula ne kuzhinaukatu ne, pa kutanga ino nkalata kibapelejile kumvwina lujimuno mambo jishinda jo ebemwijilemo jamwesheshe’mba aye ne abo bajitu pamo ku meso a Lesa. Kine, lwimu lwakonsha kulengela ne mwisambo wakosa kutendeka bulongo.

Pano bino, lwimu lwawama lwafwainwa kwikala lwipi lwafuma panshi ya muchima kabiji lumwesha butemwe bwa kine. Byo byo twafwainwa kwimunanga bakwetu nangwatu inge kyamweka nobe kechi batako muchima ne. (Mat. 22:39) Juba jimo nyenga ku Ireland wafikile pa Nzubo ya Bufumu saka kwashalatu kakimye kacheche kuba’mba kupwila kutatule. Byo atwelelenga bukiji bukiji mu Nzubo ya Bufumu, mulongo umo waalulukile wamwemwesela ne kwamba’mba, “Byepi? Naumvwa bingi bulongo kwimumona.” Nyenga wayiletu kishinshi waikala pa kipona.

Byo papichile milungu icheche, uno nyenga wayile ku mulongo ne kumubuula’mba wapichilenga mu lukatazho pa nzubo. Waambile’mba: “Aja juba nazhingijile bingi kya kuba kechi nakebelenga ne kuya ku Nzubo ya Bufumu ne. Kafwako nangwa kimo kyo mvulukapo pa kupwila ko twajinga nako joja juba ne, kyo mvulukakotu ke lwimu lwenu. Lwandengejile kukasuluka. Nasanta bingi.”

Uno mulongo kechi wayukilepo’mba lwimu lwakonsha kutundaika muntu ne. Waambile’mba: “Nyenga byo ambuujile’mba byambo bichechetu byo naambile byamukwashishe, ne amiwa kyandengejile kumvwa bingi bulongo.”

Solomone wanembele’mba: “Tayai kajo kenu pa mema, mambo mukekataana jikwabo umvwe papita moba avula.” (Sapwi. 11:1) Inge saka twimuna bantu, kikatakata bena Kilishitu bakwetu, tukebatundaika kabiji ne atweba tukatundaikwa bingi. Onkao mambo, kange tulengulule buwame buji mu kwimuna bakwetu ne.