1-2. (a) Kwesakana na byaamba Efisesa 6:16, mambo ka o twafwainwa kwikela na “jikebo jikatampe ja lwitabilo”? (b) Ñanyi mepuzho o tusakukumbula?

NANCHI muji na “jikebo jikatampe ja lwitabilo” nyi? (Tangai Efisesa 6:16.) Ee, muji najo. Byonkatu jikebo jikatampe byo jizhikijila mubiji, lwitabilo lwenu lwimuzhikijila ku byubilo byatama biji mu ino ntanda, nabiji bulalelale, bukapondo ne bikwabotu byabula kukwatankana na mizhilo ya Lesa.

² Nangwa byonkabyo, tubena kwikala mu “moba a kupelako,” kabiji lwitabilo lwetu lukatwajijila kwesekwa. (2 Timo. 3:1) Mwakonsha kupesapesa byepi jikebo jenu ja lwitabilo pa kuba’mba muyuke inge jakosa nangwa ne? Kabiji mwakonsha kuba byepi pa kuba’mba mutwajijile kukwachisha ku jikebo jenu? Twayai twisambe mikumbu ya ano mepuzho.

3. Bashilikale balama byepi makebo abo, kabiji mambo ka?

³ Mu kimye kyanembejilwengamo Baibolo, bashilikale baikalanga na makebo o balamikapo kiseba. Bashilikale bashinganga manyi ku makebo pa kuba’mba kiseba kibule konaika ne byela bibule kuba kabuwa. Inge mushilikale wamona kuba’mba jikebo janji jaonaika, wijilungishanga pa kuba’mba ejingijishenga kimye kyonse inge kwaikala nkondo. Kino kyakwatankana byepi na lwitabilo lwenu?

4. Mambo ka o mwafwainwa kutalatalanga biji jikebo jenu ja lwitabilo, kabiji mwakonsha kuba byepi bino?

⁴ Byonkatu byajinga bashilikale ba kala, ne anweba mwafwainwa kutalatalanga jikebo jenu jikatampe ja lwitabilo ne kwijiwamisha pa kuba mwikalenga benengezha kimye kyonse  kulwa nkondo. Atweba bena Kilishitu tubena kulwa nkondo ya ku mupashi kabiji pa balwanyi betu paji ne bapashi batama. (Efi. 6:10-12) Bino kafwako muntu mukwabo wakonsha kwimuwamishishanga jikebo jenu ja lwitabilo ne. Mwakonsha kushiinwa byepi kuba’mba lwitabilo lwenu lukatwajijila kukosa inge mwaesekwa? Patanshi, mwafwainwa kulomba bukwasho kwi Lesa. Kabiji mwafwainwa kwingijishanga Mambo a Lesa kwimukwasha kuyuka Lesa byo emumona. (Hebe. 4:12) Baibolo waamba’mba: “Ketekela mwi Yehoba na muchima wobe yense, kabiji kange uketekele mu milangwe yobe ne.” (Maana 3:5, 6) Pano akilangulukai pa bintu bimo byo mwapichilemo katataka ne byo mwaubile. Nanchi mwajinga na lukatazho lwa kubula mali nyi? Abya mwavulukile mulaye wa Yehoba uji pa Bahebelu 13:5 wa kuba’mba: “Kechi nkakusha ne, kabiji kechi nkakulekelela ne” nyi? Nanchi uno mulaye wimukwashishe kuketekela kuba’mba Yehoba ukemukwasha nyi? Inge byo byo mwaubile, ko kuba’mba mwalama bulongo jikebo jenu ja lwitabilo.

5. Ñanyi bintu byo mwakonsha kutaana inge kya kuba mwapesapesa biji lwitabilo lwenu?

⁵ Mwakonsha kukumya bingi pa byo mwakonsha kutaana inge kya kuba mwatalatala bulongo biji lwitabilo lwenu. Mwakonsha kutaana byo mubula kuba bulongo byo mwabujile kuyuka. Kampe mwakonsha kutaana kuba’mba bijikila, byambo bya bubela, ne kulefulwa byaonauna lwitabilo lwenu. Mwakonsha kuzhikijila byepi lwitabilo lwenu pa kuba’mba lubule kufwa?

6. Ñanyi bijikila bimo byawama?

⁶ Bijikila bimo bijitu bulongo, nabiji kukeba kusangajika Yehoba ne Yesu. (1 Ko. 7:32) Inge twalenga mambo a bulala, twikala na kijikila kya kukeba kuwamisha bulunda bwetu ne Lesa. (Sala. 38:18) Kabiji tukeba kutokesha ku muchima benakwetu ne kulama bulongo ba mu kisemi kyetu ne kukwasha bena Kilishitu bakwetu.—1 Ko. 7:33; 2 Ko. 11:28.

7. Kwesakana na byaamba Byambo bya Maana 29:25, mambo ka o twafwainwa kubujila kuchina bantu?

⁷ Pakuba kukizhamo kwikala na bijikila kwakonsha konauna lwitabilo lwetu. Kimo kimye twakonsha kutwajijila na kwakamwa na mambo a kubula kajo ne bivwalo. (Mat. 6:31, 32) Onkao mambo, pa kuba’mba tukepesheko bino bijikila, twakonsha kukeba kwikala na bintu byavula. Twakonsha ne kwikala na muchima wa kutemwa mali. Inge kyaikala bino, lwitabilo lwetu mwi Yehoba lwakonsha kukooka ne bulunda bwetu ne aye bwakonsha konaika. (Mako 4:19; 1 Timo. 6:10) Nangwa twakonsha kwikala na bijikila bikwabo biya na mambo a kukeba kutalwa bulongo ku bantu. Na mambo a kino, twakonsha kutendeka kuchina kwitwendeleka nangwa kwitumanyika ku bantu kukila byo tuchina kufichisha Yehoba ku muchima. Pa kuba’mba tubule kufwa mu kino kitewa, twafwainwa kusashijila Yehoba kuba’mba etupe lwitabilo lwakosa ne bulume bwa kuchinchika makatazho.—Tangai Byambo bya Maana 29:25; Luka 17:5.

8. Twafwainwa kuba byepi inge twaumvwa byambo bya bubela?

⁸ Satana, “shanja bubela,” wingijisha bantu bo atangijila kusampanya bubela pe Yehoba ne pa balongo ne banyenga yetu. (Yoa. 8:44) Bimye bimo, bansatuki basampanya bubela pa jibumba ja Yehoba pa makeyala abo a pa Intaneti ne pa TV ne mu mashindatu akwabo. Buno bubela ke ‘miketo ya mujilo’ imo ya kwa Satana. (Efi. 6:16) Twafwainwa kuba byepi inge muntu ke ambe bya bubela pa jibumba ja Lesa? Kange mutelekeko ne! Mambo ka? Mambo tuji na lwitabilo mwi Yehoba kabiji twaketekela  balongo betu. Kechi twisamba na bansatuki nangwa pachechetu ne. Kabiji kechi tuswisha muntu nangwa kintu nabiji muchima wa kukeba kuyuka bintu kwitulengela kutendeka kwipachika na bansatuki ne.

9. Kulefulwa kwakonsha kwitulengela kwikala byepi?

⁹ Kulefulwa kwakonsha kukookesha lwitabilo lwetu. Bimye bimo tulefulwa na mambo a makatazho o tupitamo. Kechi twakonsha kulengulula kino kishinka ne. Bino kechi twafwainwa kulangulukangatu pa makatazho etu kimye kyonse ne. Inge ke tube bino, twakonsha kulubako ku luketekelo lwa bwikalo bwawama bwitulaya Yehoba. (Lum. 21:3, 4) Kulefulwa kwakonsha kwitukookesha ne kwitulengela kuleka kwingijila Yehoba. (Maana 24:10) Bino kintu kya uno mutundu kange kiketumwekele ne.

10. Mwafunjilako ka ku nkalata yanembele nyenga umo?

¹⁰ Langulukai pa nyenga umo wa ku United States byo atwajijila kukosesha lwitabilo lwanji saka abena kulama bamwatawanji bakolwa. Mu nkalata yo atumine ku ofweshi mukatampe wa ntanda yonse, wanembele’mba: “Tubena kupita mu makatazho akatampe kabiji bimye bimo tukooka, bino luketekelo lwetu lwatwajijila kukosa. Nsanta bingi pa byonse bitupa Yehoba bibena kukosesha lwitabilo lwetu ne kwitutundaika. Lujimuno lo tutambula ne lutundaiko bitukwasha bingi. Bitukwasha kutwajijila kwingijila Yehoba ne kuchinchika meseko a kwa Satana.” Byambo byaambile uno nyenga bitufunjisha kuba’mba twakonsha kuleka kukizhamo kwikala na bijikila. Mu ñanyi jishinda? Monainga makatazho o mupitamo kuba’mba meseko abena kufuma kwi Satana. Ketekelai kuba’mba Yehoba ye Nsulo ya lutekenesho. Kabiji nemekai kajo ka ku mupashi ko etupa.

11. Pa kuba’mba tuyuke inge lwitabilo lwetu lwakosa, ñanyi mepuzho o twafwainwa kwiipuzha?

¹¹ Nanchi mwamona kuba’mba lwitabilo lwenu lubena kukebewa kwilukosesha nyi? Nanchi mu bañondo bacheche bapitapo mwachinuzhukile kukizhamo kwikala na bijikila nyi? Abya mwakaine kuteleka ne kwipachika na bansatuki pa bubela bo basampanya nyi? Nanchi mwachinuzhukile kulefulwa nyi? Inge byo byo mwaubile, ko kuba’mba lwitabilo lwenu lwakosa. Bino mwafwainwa kujimuka mambo Satana uji na bilwilo bikwabo byo engijisha pa kwitulwisha. Twayai twisambeko pa kilwilo kimo kyo engijisha.

12. Kukebesha bintu byavula kwakonsha kwitulengela kuba ka?

¹² Kukebesha bintu byavula kwakonsha kwitulengela kulabikwa ne kukankalwa kulama bulongo jikebo jetu ja lwitabilo. Mutumwa Paulo waambile’mba: “Kafwako mushilikale uba busulu ne, pa kuba’mba atalwe bulongo ku yewa wamutwezhezhe bushilikale.” (2 Timo. 2:4) Bashilikale bena Loma kechi bebaswishishe kuba busulu ne. Ñanyi kintu kyakonsheshe kumweka inge mushilikale walengulula uno muzhilo?

13. Mambo ka mushilikale o afwainwa kubula kwivwanga mu busulu?

¹³ Fwanyikizhai kino. Jibumba ja bashilikale jiya lukelokelo na mapoko abo na kufunda bya kulwa nkondo, bino mushilikale umo washala. Uno mushilikale waya mu taunyi na kupotesha kajo mu shitolo wanji pa kisankanyi. Mabanga, bashilikale batalatala bilwilo byabo bya nkondo ne kunona mapoko abo. Bino awa uji na shitolo mu taunyi ubena kunengezha kajo ka kupotesha juba jikalondelapo. Lukelo byo bwakya, balwanyi bebalukuka kya kubazhimukilatu. Wepi mushilikale ukakonsha kuya na kulwa ne kusangajika muchima wa mukulumpe wabo? Kabiji wepi mushilikale ye mwakonsha kutemwa kwikala nanji kipikipi pa kulwa nkondo, awa winengezha nyi, inyi yewa walabamine na kunengezha kajo?

14. Byo tuji bashilikale ba Kilishitu, twafwainwa kunemeka ka?

¹⁴ Byonkatu biji bashilikale balondela mikambizho, ne atweba kechi tukeba kulabikwa na bintu bikwabo ne kufichisha muchima wa bakulumpe betu betupa mikambizho, ko kuba’mba Yehoba ne Kilishitu ne. Twayuka’mba kutokesha Yehoba ne Kilishitu ku muchima kyo kintu kyanema bingi kukila bintu bikwabo biji mu ino ntanda ya kwa Satana. Twafwainwa kwikalanga na kimye ne ngovu ya kwingijila Yehoba ne kutwajijila kulama bulongo jikebo jetu ja lwitabilo ne bilwilo bikwabo bya ku mupashi.

15. Ñanyi lujimuno lwitujimwineko Paulo, kabiji mambo ka?

¹⁵ Twafwainwa kwikala bajimuka kimye kyonse. Mambo ka? Mutumwa Paulo witujimwineko’mba “aba bakebesha bunonshi” ‘basenduka mu lwitabilo.’ (1 Timo. 6:9, 10) Kyambo kya kuba’mba ‘basenduka’ kimwesha kuba’mba  twakonsha kulabikwa kupichila mu kukebesha kwikala na bintu byabula kunema. Twakonsha kutendeka kuta muchima wetu pa “bintu bya kukosama ne mu bya kusakasaka bipayañana.” Kange tuleke bino bya kusakasaka kujimba mizhazhi mu muchima wetu ne, pakuba twafwainwa kwibimonanga byonka byo biji kuba’mba ke bilwilo byakonsha kwitwipaya.

16. Jishimikila janembwa pa Mako 10:17-22 jafwainwa kwitutundaika kulanguluka pa ñanyi mepuzho?

¹⁶ Kampe tuji na mali a kupota bintu byavula byo tukeba. Nanchi kyatama kupota bintu byo tukeba bino byabula kunema nyi? Ine, kechi kyatama ne. Bino akilangulukai pa ano mepuzho: Nangwa kya kuba tuji na mali a kupota kyokyo kintu, nanchi tuji na kimye ne bulume bwa kwikingijisha ne kwikilama bulongo nyi? Kikwabo, abya twakonsha kutendeka kutemwa bingi bintu byo tuji nabyo nyi? Nanchi kutemwa bintu byo tuji nabyo kwakonsha kwitulengela kuba byonka byaubile nsongwalume wakaine kuswa lwito lwa kwa Yesu lwa kwingijila Lesa pakatampe nyi? (Tangai Mako 10:17-22.) Kyanema bingi kwikala bwikalo bwapeela ne kwingijisha kimye kyetu ne bulume mu kuba kyaswa muchima wa Lesa.

17. Ñanyi kishinka kyo twafwainwa kubula kulubamo?

¹⁷ Kange tulubemo kuba’mba tuji mu nkondo kabiji twafwainwa kwinengezhezha jimo kulwa pa juba pa juba ne. (Lum. 12:17) Balongo ne banyenga  kechi bakonsha kwitusendelako jikebo jetu ja lwitabilo ne. Atweba bene twafwainwa kukwachisha jikebo jetu.

18. Mambo ka bashilikale ba kala o bakwachishanga makebo abo?

¹⁸ Mu myaka ya kala, mushilikale bamunemekanga na mambo a kubula moyo pa kulwa nkondo. Bino kyakonsheshe kumulenga bumvu inge kya kuba wabwela ku nzubo kwa kubula jikebo janji. Shayuka wa bintu bya kala mwina Loma aye Tacitus wanembele’mba: “Kyajinga kintu kya bumvu inge mushilikale washa jikebo janji.” Kino kyo kishinka kimo kyalengelanga bashilikale kukwachisha ku makebo abo.

19. Twafwainwa kuba byepi pa kuba’mba tutwajijile kukwachisha ku jikebo jetu ja lwitabilo?

¹⁹ Tukwachisha jikebo jetu ja lwitabilo kupichila mu kupwila kimye kyonse ne kubuulako bantu jizhina ja Yehoba ne Bufumu bwanji. (Hebe. 10:23-25) Kikwabo, tulomba kwi Lesa ne kutanga Mambo anji pa juba pa juba ne kwingijisha lujimuno lo tutaanamo. (2 Timo. 3:16, 17) Inge saka tuba bino, kafwako kilwilo Satana kyo akengijisha kikengila kwi atweba ne. (Isa. 54:17) “Jikebo jikatampe ja lwitabilo” jiketuzhikijila. Twafwainwa kwikala bakosa ne kukwatankana pamo na balongo ne banyenga mu kipwilo. Kechi tukashindatu makondo o tulwa pa juba pa juba ne, bino kyakilamo kunema, tukekala bingi na lusekelo pa kwikala ku lubaji lwa kwa Yesu kimye kyo akashinda nkondo yo akalwa ne Satana ne bantu banji.—Lum. 17:14; 20:10.