1-2. Twakonsha kulondela byepi lujimuno luji pa Byambo bya Maana 4:25? Ambaipo byauba bamo.

FWANYIKIZHAI bino bintu. Nyenga wakoma ubena kulanguluka pa bintu byawama byo eyowanga kala. Nangwa kya kuba ano moba bwikalo bwanji bwakatazha, bino watwajijila kwingijila Yehoba papelela bulume bwanji. (1 Ko. 15:58) Pa juba pa juba ufwanyikizha kuba’mba uji mu ntanda ipya pamo na balongo banji ne balunda nanji. Nyenga mukwabo wavuluka’mba mukwabo mwina Kilishitu wamufichishe ku muchima, bino wafuukulapo kulubakotu. (Kolo. 3:13) Mulongo wayukishatu bulongo bintu byo alubankenye kunyuma, bino wafuukulapo kutatu muchima pa kutwajijila kwikala wa kishinka kwi Yehoba kufuma luno kuya ne kulutwe.—Sala. 51:10.

² Ñanyi kintu kipasha kyauba bano bena Kilishitu basatu? Bonse bavuluka byamwekele kunyuma, bino kechi batwajijila kulanguluka pa bino bintu ne. Pakuba ‘meso abo abena kutalatu kulutwe.’—Tangai Byambo bya Maana 4:25.

3. Mambo ka o twafwainwa ‘kutajilangatu kulutwe’?

³ Mambo ka o kyanemena ‘kutalangatu kulutwe’? Byonkatu muntu byo akonsha kukankalwa kwenda bulongo kuya kulutwe inge kya kuba ubena kwendatu na kutala kunyuma, ne atweba kechi twakonsha kuyilako palutwe mu mwingilo wa Yehoba inge kya kuba tubena kulangulukatu pa byo twapichilemo kunyuma ne.—Luka 9:62.

4. Ñanyi bintu byo tusakwisambapo mu uno mutwe?

⁴ Mu uno mutwe, tusakwisamba pa bintu byakonsha kwitulengela kulangulukangatu pa bintu byamwekele kala. * Bino bintu ke: (1) kutonga bwikalo bwa kala, (2) kizhingijisha, ne (3) kukizhamo  kwizhachisha. Byo tusakwisambanga pa bino bintu, tusakumona mafunde a mu Baibolo byo akonsha kwitukwasha kubula kulangulukangatu pa “bintu bya kunyuma ne,” bino twafwainwa kukanamina “bintu bya kulutwe.”—Fili. 3:13.

5. Kinembelo kya Musapwishi 7:10 kyaamba’mba ñanyi kintu kyo twafwainwa kubula kuba?

⁵ Tangai Musapwishi 7:10. Kino kyepelo kechi kyaamba’mba kyatama kwipuzha’mba: “Mambo ka moba a kala o awamine kukila ano?” ne. Kuvuluka bintu byawama byamwekele kala ke bupe bwitupa Yehoba. Bino kino kyepelo kyaamba’mba: “Kange mwambe’mba, ‘Mambo ka moba a kala o awamine kukila ano?’ ne.” Ko kuba’mba, lukatazho luji pa kwesakanya bintu byo byajinga kala ne byo biji luno ne kulunguluka’mba byonse bijiko luno byatama bingi. Mu Baibolo mukwabo, kino kyepelo kyatuntululwa’mba: “Kange mwambe’mba, ‘Mambo ka bintu o byawamijile bingi mu moba a kala?’ ne. Mambo kwipuzha bino kumwesha kubula maana.”

6. Mambo ka o kyatamina kutwajijila na kulanguluka’mba moba a kala awamine bingi? Ambaipo kimo kyamwekele.

⁶ Mambo ka o kyatamina kutwajijila na kulanguluka’mba bwikalo bwetu kala bwawamine bingi? Kutonga bwikalo bwa kala kwakonsha kwitulengela kulangulukatu pa bintu byawama byo twiyonga kala. Nangwa kwakonsha kwitulengela kukepesha makatazho o twapitangamo. Langulukai pa byaubile bena Isalela. Byo bafumine mu Ijipita, bafikenejiletu kulubamo bwikalo byo bwakatezhe mu kyo kya kyalo. Balangulukilengatu pa kajo kawama ko beyowanga. Baambile’mba: “Twavuluka masabi atutu o twajanga mu Ijipita, bibimbi, bainamunwa, kanyenze ne galiki!” (Bala. 11:5) Nanchi kine bajinga kano kajo ‘kyatutu’ nyi? Ine. Bena Isalela bamanamanga bingi; pa kyo kya kimye, bebayanjishanga bingi mambo bajinga bazha mu Ijipita. (Lupu. 1:13, 14; 3:6-9) Bino palutwe kacheche, balubilemo bya malwa byo bapichilengamo ne kutendeka kutonga bwikalo bwa kala. Bateletu muchima pa bintu byawama byo beyonga, kechi batele  muchima pa bintu byawama bibobijile Yehoba ne. Byubilo byabo byazhingijishe Yehoba.—Bala. 11:10.

7. Ki ka kyakwashishe nyenga umo kuchinuzhuka kutonga bwikalo bwa kala?

⁷ Twakonsha kuchinuzhuka byepi kutonga bwikalo bwa kala? Langulukai pa nyenga watendekele kwingijila pa Betele mu Brooklyn mu 1945. Byo papichile myaka, wasongwelwe ku mulongo mo baingijilanga pa Betele, kabiji batwajijile kwingijila pa Betele pa myaka yavula. Pano bino, mu 1976, mwatawanji wakolelwe. Waambile’mba mwatawanji byo ayukile’mba kechi usakukosa ne, wamubuujile jifunde jawama bingi jakonsheshe kumukwasha mu bwikalo bwanji. Wamubuujile’mba: “Masongola etu ajinga a lusekelo bingi. Bantu bavula kechi bekalapo na lusekelo lo twajinga nalo ne.” Bino wamutundaikile ne kuba’mba: “Nangwa kya kuba kechi ukalubamo bintu byawama byo twiyonga saka tukiji babiji ne, bino kuta muchima pa bwikalo bwa kala ne. Mu kuya kwa kimye, bulanda bukayanga na kukepa. Kukizhamo kuba binyenga nangwa kumvwa kutama ku muchima ne. Ukasekelenga na mambo a kuba’mba twiyowelenga bino bintu ne kwingijila Yehoba pamo. Kuvuluka bintu ke bupe bwitupa Lesa.” Nanchi kechi mwaswa kuba’mba bino byambo byawamine nenyi?

8. Nyenga yetu wamwenejilemo byepi mu byambo byamubuujile mwatawanji?

⁸ Uno nyenga yetu walondejile byamubuujile mwatawanji. Waingijile Yehoba mu bukishinka kufikatu ne byo afwile saka aji na myaka 92. Myaka icheche saka akyangye kufwa, waambile’mba: “Inge nalanguluka pa myaka 63 yo naingila mwingilo wa Yehoba wa kimye kyonse, nakonsha kwamba’mba naikala bwikalo bwa lusekelo.” Mambo ka? Walumbulwile’mba: “Kintu kilengela kwikala na lusekelo ke kwikala na balongo ne banyenga ne luketekelo lwikala na bano balongo ne banyenga mu Paladisa pano pa ntanda, ne kwingijila Mulenga wetu, Lesa yenka wa kine, Yehoba myaka ne myaka.” * Twakonsha kufunjilako byavula ku uno nyenga wazanzhile meso anji pa bwikalo bwa kulutwe.

9. Byonka byaamba Bena Levi 19:18, ñanyi kimye po kyakonsha kukatazha kulekelako mambo mukwetu wituba kyatama?

⁹ Tangai Bena Levi 19:18. Bimye byavula kitukatazha bingi kulekelako muntu mambo inge kya kuba wituba kyatama mukwetu mwina Kilishitu, mulunda netu, nangwa mulongo wetu. Nyenga bamulangulukijile ku nyenga mukwabo amba wamwibila mali. Mu kuya kwa kimye uno nyenga waambijile mukwabo amba waiba mali, wayile na kulomba lulekelo lwa mambo. Bino nyenga ye babepejile wazhingijile bingi kabiji kechi walekele kulanguluka pa kino kyo bamubile ne. Nanchi ne anweba mwakyumvwapo kala bino nyi? Nangwa kya kuba kechi bakitubapo kintu kya uno mutundu ne, bino atweba bavula bakituzhingijishapo kala ne kwamba’mba kechi nkekilubamo kyo bangubile ne.

10. Ki ka kyakonsha kwitukwasha inge twamona’mba twazhingila bingi?

¹⁰ Ki ka kyakonsha kwitukwasha inge twamona’mba twazhingila bingi? Kintu kimo kyakonsha kwitukwasha ke kuvuluka’mba Yehoba umona byonse. Uyuka byonse byo tupitamo, kubikapotu ne nshiji ituba bantu. (Hebe. 4:13) Kechi umvwa bulongo inge ke tumaname ne. (Isa. 63:9) Kabiji walaya kuba’mba ukafumyapo byatama byonse ne nshiji.—Rev. 21:3, 4.

11. Tumwenamo byepi inge twalekelako bakwetu mambo?

¹¹ Kabiji twafwainwa kuvulukanga’mba inge twalekelako muntu mambo, tumwenamo atweba bene. Kino kyo kyavulukile nyenga ye babepejile. Mu kuya kwa kimye, walekejileko mukwabo mambo. Wayukile’mba inge twalekelako bakwetu mambo, Yehoba naye witulekelako mambo etu. (Mat. 6:14) Wayukile’mba kyamubile mukwabo kyatamine, bino wafuukwilepo kumulekelako mambo ne kulubako. Kyafuminemo, uno nyenga waikele na lusekelo ne kuta muchima pa kwingijila Yehoba.

12. Kinembelo kya 1 Yoano 3:19, 20 kitufunjishapo ñanyi kishinka?

¹² Tangai 1 Yoano 3:19, 20. Bonsetu bimye bimo twizhachisha pa bintu bimo. Bamo bezhachisha pa bintu byo baubile saka bakyangye kufunda bukine. Bakwabo bezhachisha na mambo bintu byo balubankenye saka babatizhiwa kala. (Loma. 3:23) Kya kine kuba’mba tukeba kuba byawama, bino “atweba bonse twituntula javula.” (Yako. 3:2; Loma 7:21-23) Nangwa kya kuba kwizhachisha kechi kumvwanyika bulongo ne, bino kwakonsha kwitukwasha. Mambo ka? Mambo kwizhachisha kwakonsha kwitulengela kupimpula bwikalo bwetu ne kufuukulapo kubula kubwezhapo bintu byo twalubankeny.—Hebe. 12:12, 13.

13. Mambo ka o twafwainwa kuchinuzhukila kukizhamo kwizhachisha?

¹³ Pano bino, kukizhamo kwizhachisha, ke kutwajijilatu na kumvwa kutama ku muchima nangwa kya kuba twalapijile kabiji Yehoba witulekelako mambo etu. Kwizhachisha kwa uno mutundu kechi kwawama ne. (Sala. 31:10; 38:3, 4) Mambo ka? Langulukai pa nyenga umo watwajijiletu na kwizhachisha pa mambo o alengele kala. Waambile’mba: “Nalangulukanga’mba mbena kutayatu kimye kwingila na ngovu mu mwingilo wa Yehoba mambo kampe kechi nkapuluka ne.” Ne atweba bavula yo milanguluko yo twakonsha kwikala nayo. Onkao mambo, kyanema bingi kuba’mba twashinda kano kakose ka kukizhamo kwizhachisha. Mambo ka? Mambo Satana wakonsha kusangalala bingi inge twaleka kwingijila Yehoba, bino saka etulekelako mambo.—Esakanyaiko 2 Kolinda 2:5-7, 11.

14. Twakonsha kushiinwa byepi kuba’mba Yehoba ukeba kwitulekelako mambo?

¹⁴ Pano bino, twakonsha kwipuzha’mba, ‘Nakonsha kuyuka byepi amba Yehoba wandekelako mambo?’ Kwipuzha buno bwipuzho kumwesha’mba wakonsha kwitulekelako mambo. Mu myaka ya kunyuma, Kyamba kya  Usopa kyaambile’mba: “Twakonsha kutwajijila na kubwezha-bwezhapo kulubankanya. Kyakonsha kwikala bino na mambo a kuba’mba twakankelwe kushinda kino kyubilo saka tukyangye kutendeka kwingijila Lesa. . . . Kechi mwafwainwa kukakilwa ne. Kange mulanguluke’mba mwalenga mambo abula kulekelwa ne. Satana ye ukeba’mba mulangulukenga bino. Kishinka kya kuba’mba mumvwa bulanda ne kwizhachisha anweba bene ke kishiino kimwesha’mba Yehoba wakonsha kwimulekelako mambo. Twatwajijilai kwipelula ne kulomba kimye kyonse kwi Lesa kuba’mba emulekeleko mambo ne kwimutokesha ne kwimukwasha. Mwafwainwa kulomba kwi aye byonkatu mwana byo anyemena kwi bashanji inge uji mu lukatazho. Nangwa mubwezhepo bimye byavula kulubankanya, Yehoba ukemukwasha na mambo a lusa lwanji lukatampe.” *

15-16. Bamo baumvwine byepi byo bayukile’mba Yehoba watwajijila kwibakwasha?

¹⁵ Bantu ba Yehoba bavula kibatekenesha bingi pa kuyuka kuba’mba Yehoba watwajijile kwibakwasha. Mulongo umo kyamukwashishe ke kutanga mashimikila anembwanga mu Kyamba kya Usopa mu bibaaba bya kuba’mba “Baibolo Upimpula Bwikalo bwa Bantu.” Mu kibaaba kimo, nyenga waambile’mba na mambo a bintu byatama byamumwekejile mu bwikalo bwanji, kyamukatezhe kuswa kuba’mba Yehoba wakonsha kumutemwa. Abino byo byo alangulukanga pa myaka yavula kufuma kimye kyo abatizhiwe. Pano bino, byo alangulukilepo bingi pa bukuzhi, watendekele kupimpula milanguluko yanji. *

¹⁶ Jishimikila ja uno nyenga jakwashishe byepi mulongo? Wanembele’mba: “Byo najinga mwanyike, natambanga bipikichala bya mulekese, kabiji kyankatezhe bingi kuleka. Katataka papo, nabwezhezhepo kutamba bino bintu. Nalombele bukwasho bwa bakulumpe mu kipwilo, kabiji nashinda luno lukatazho. Bakulumpe bakwashishe kuyuka’mba Lesa wantemwa kabiji ukeba kundekelako mambo. Pano bino, bimye bimo, nemona nobe muntu wabula kunema, ne kumona nobe Yehoba kechi wakonsha kuntemwa ne. Kutanga jishimikila [ja uno nyenga] kwankwasha bingi. Pano nayuka kuba’mba inge kendanguluke’mba Lesa kechi wakonsha kundekelako mambo  ne, kijitu nobe mbena kwamba’mba kitapisho kya Mwananji kechi kyakonsha kuvweta pa mambo ami ne. Nachibile kino kibaaba ne kwikilama pa kuba’mba inge ino milanguluko ya kwilengulula ke iye mu muchima wami, natangapo ne kulanguluka-langulukapo.”

17. Mutumwa Paulo wachinuzhukanga byepi kukizhamo kwizhachisha?

¹⁷ Mashimikila a uno mutundu etuvululamo byajinga mutumwa Paulo. Saka akyangye kwikala mwina Kilishitu, walengele mambo avula bingi akatampe. Paul wavulukanga byo aubile, bino kechi walangulukangapo kimye kyonse pa bino bintu ne. (1 Timo. 1:12-15) Wamonanga bukuzhi amba bupe bwamupa Lesa. (Nga. 2:20) Onkao mambo, Paulo wachinuzhukilenga muteeto wa kukizhamo kwizhachisha ne kuta muchima pa kwingijila Yehoba na muchima yense.

18. Ñanyi bintu byo twafunda mu uno mutwe?

¹⁸ Ñanyi bintu byo twafunjilako ku bintu byo twisambapo mu uno mutwe? (1) Kuvuluka bintu byawama ke bupe bwafuma kwi Yehoba; pano bino, nangwa kya kuba bwikalo bwetu bwawamine kala, bino bwikalo bwetu bwa kulutwe mu ntanda ipya bukakilapo kuwama. (2) Bakwetu bakonsha kwitukozha ku muchima, bino inge twafuukulapo kwibalekelako mambo, tuta muchima pa kwingijila Yehoba. (3) Kukizhamo kwizhachisha kwakonsha kwitulengela kukankalwa kwingijila Yehoba na lusekelo. Onkao mambo, byonka byaubile Paulo, twafwainwa kushiinwa’mba Yehoba witulekelako mambo etu.

19. Twayuka byepi kuba’mba mu ntanda ipya kechi tukelangulushanga pa bintu byamwekele kala ne?

¹⁹ Tuji na luketekelo lwa kwikala na bumi bwa myaka ne myaka. Mu ntanda ipya ya Lesa, kechi tukelangulushangapo pa bintu byo twalubankenye kala ne. Baibolo waamba’mba: “Bintu bya kala kechi bakebivulukapo jibiji ne.” (Isa. 65:17) Akilangulukaipotu: Atweba bamo twakotelamotu mu mwingilo wa Yehoba, bino mu ntanda ipya tukabwela ku bwanyike. (Yoba 33:25) Onkao mambo, kange tute muchima pa bintu bya kala ne. Pakuba, twayai tuzanze meso etu ku bintu biji kulutwe.