Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

MUTWE WA KUFUNDA 46

Anweba Batwela mu Masongola Katataka, Tai Muchima pa Kwingijila Yehoba

Anweba Batwela mu Masongola Katataka, Tai Muchima pa Kwingijila Yehoba

“Yehoba bo bulume bwami . . . Muchima wami waketekela mwi aye.”—SALA. 28:7.

LWIMBO 131 “Akya Kyasambakanya Lesa”

BIJI MU UNO MUTWE *

1-2. (a) Mambo ka batwela mu masongola katataka o bafwainwa kuketekela mwi Yehoba? (Salamo 37:3, 4) (b) Tusakwisamba pa ka mu uno mutwe?

 NANCHI muji pepi kutwela mu masongola nyi, inyi mwasongola nangwa kusongolwa katataka? Inge byobyo kiji, twaketekela mubena kutengela kwikala bwikalo bwawama na muntu ye mwatemwa bingi. Nangwa byonkabyo, mu masongola mwikala makatazho, kabiji kuji bintu byanema byafwainwa kufuukula baji mu masongola. Byo muba kimye kyo mwikala na makatazho ne byo mufuukula bintu byo bikalengela kwikala na lusekelo mu masongola enu nangwa ne. Umvwe mwaketekela mwi Yehoba, mukafuukulanga bintu byawama bikalengela masongola enu kukosa ne kwikala na lusekelo. Inge mwakana kulondela maana a Lesa, mukekala na makatazho mu masongola enu kabiji kechi mukekala na lusekelo ne.​—Tangai Salamo 37:3, 4.

2 Nangwa kya kuba uno mutwe waamba kikatakata pa batwela mu masongola katataka, bino waamba pa makatazho akonsha kwikala na bonse baji mu masongola. Waamba pa byo twakonsha kufunjilako ku banabalume ne banabakazhi ba kishinka banembwa mu Baibolo. Byapichilemo bano bantu banembwa mu Baibolo bitufunjisha bintu byanema byo twakonsha kwingijisha mu bwikalo bwetu bonse, kubikapotu ne mu masongola. Kabiji tusakufunda byo twakonsha kufunjilako ku bamo baji mu masongola ano moba.

ÑANYI MAKATAZHO AKONSHA KWIKALA NA BATWELA MU MASONGOLA KATATAKA?

Ñanyi bintu byakonsha kulengela batwela mu masongola katataka kubula kwingilako pakatampe mwingilo wa Yehoba? (Monai mafuka 3-4)

3-4. Ñanyi makatazho akonsha kwikala na batwela mu masongola katataka?

3 Bantu bamo bakonsha kutundaika batwela mu masongola katataka kwikalanga bwikalo bo batela ku bantu bavula amba bo bwikalo bwawama. Bansemi ne bakilongo bakonsha kutundaika batwela mu masongola katataka kutendeka kusema baana aku batwelatu mu masongola. Nangwa balunda bo banemeka ne bakilongo bakonsha kwibatundaika kupota nzubo ne kupotelamo bipe byavula pa kuba’mba betobwelenga bwikalo.

4 Umvwe ba mulume ne mukazhi babula kujimuka, bakonsha kufuukula bintu byakonsha kwibalengela kwikala na nkongole ikatampe. Inge kyaikala bino, kyakonsha kulengela bonse babiji kwingilanga maola avula pa kuba’mba bataane mali a kubwezha nkongole. Bakonsha kwingilanga kimye kyabaya kya kuba kechi bakonsha kwikalapo na kimye kya lufunjisho lwa Baibolo lwa pa bunke, kupopwela kwa kisemi, ne kwingila mwingilo wa kusapwila ne. Bano ba mulume ne mukazhi bakonsha kushalanga ne ku kupwila na mambo a kwingila maola avula ku nkito nangwa na mambo kuchina’mba nkito yakapwa. Umvwe kyaikala bino, bakashalapo bintu byawama biya na mambo a kwingilako pakatampe mwingilo wa Yehoba.

5. Mwafunjilako ka ku ba Klaus ne ba Marisa?

5 Byapitamo bantu bavula bimwesha’mba kuta muchima pa kukeba kwikala na bintu byavula bya mu bwikalo kechi kuleta lusekelo ne. Langulukai pa kishinka kyafunjile ba mulume ne mukazhi abo ba Klaus ne ba Marisa. * Byo besongweletu, bonse babiji baingilanga nkito pa kuba’mba bakekalenga bwikalo bwawama. Nangwa byonkabyo, kechi bajinga na lusekelo mu bwikalo bwabo ne. Ba Klaus baambile’mba: “Twajinga na bintu byavula bingi, bino kechi twajingapo na bikonkwanyi bya kwingilako pakatampe mwingilo wa Lesa ne. Kwambatu kine, bwikalo bwetu kechi bwawamine ne, twajinga bingi na bijikila.” Kampe ne anweba mwimwena kuba’mba kuta muchima pa kukeba kwikala na bintu byavula kechi kwimuletela lusekelo ne. Inge byo byo kiji, kange mulefulwe ne. Kulanguluka pa byawama byaubile bamo na luno lukatazho kwakonsha kwimukwasha. Patanshi, twayai twisambe pa banabalume basongola byo bakonsha kufunjilako ku byaubile Mfumu Yehoshafwata.

KETEKELAI MWI YEHOBA BYONKA BYAUBILE MFUMU YEHOSHAFWATA

6. Mfumu Yehoshafwata walondejile byepi byambo byanembwa pa Byambo bya Maana 3:5, 6 kimye nzhita ikatampe kyo yaishile na kulwa na bantu banji?

6 Anweba banabalume basongola, nanchi bimye bimo mingilo yenu imukookesha nyi? Inge byobyo kiji, musakufunjilako kwi Mfumu Yehoshafwata. Yehoshafwata byo ajinga mfumu, wajinga na mwingilo wa kuzhikijila kisaka kyonse. Waingijile byepi uno mwingilo mukatampe? Yehoshafwata waingijile papelejile bulume bwanji kuzhikijila bantu. Wakoseshe masakwa a mizhi ya Yuda ne kunengezha nzhita ikatampe ya bashilikale bakijile pa 1,160,000. (2 Moba 17:12-19) Byo papichile kimye, Yehoshafwata waikele na lukatazho lukatampe. Nzhita ikatampe ya bena Amonyi, bena Moabu, ne banabalume ba ku kibunji kya mitumba kya Seila bamuzakamishe aye, kisemi kyanji ne bantu banji. (2 Moba 20:1, 2) Yehoshafwata waubile byepi? Walombele kwi Yehoba kumukwasha ne kumukosesha. Kino kyo aubile kyakwatankana na lujimuno lwa maana luji pa Byambo bya Maana 3:5, 6. (Tangai.) Lulombelo lwa kwipelula lwa kwa Yehoshafwata lwanembwa pa 2 Byambo bya Moba 20:5-12, lumwesha byo aketekejile mwi Shanji wa mwiulu wa butemwe. Yehoba wakumbwile byepi lulombelo lwa kwa Yehoshafwata?

7. Yehoba wakumbwile byepi lulombelo lwa kwa Yehoshafwata?

7 Yehoba waambile kwi Yehoshafwata kupichila mu mwina Levi wa jizhina ja Yahaziela. Yehoba waambile’mba: “Itanchikai, imanaitu, kabiji mukamona Yehoba byo akemupulusha.” (Moba 20:13-17) Abino byo baubile kechi byo byo kikala pa kulwa nkondo ne. Nangwa byonkabyo, ino mikambizho kechi yafumine ku bantu ne, bino yafumine kwi Yehoba. Yehoshafwata waubile byonka byo bamubuujile, mambo waketekejile mwi Lesa na muchima wanji yense. Kimye Yehoshafwata ne bantu banji kyo bayile na kusambakana balwanyi babo, wabikile banyimbi babujile bilwilo kulutwe ya banabalume bajinga na bilwilo. Yehoba washinjile balwanyi banji byonkatu byo amulayile Yehoshafwata.​—2 Moba 20:18-23.

Batwela mu masongola katataka bakonsha kutangizhako mwingilo wa Yehoba mu bwikalo bwabo kupichila mu kulomba, kufunda Baibolo (Monai mafuka 8, 10)

8. Banabalume basongola bakonsha kufunjilako ka ku byaubile Yehoshafwata?

8 Anweba banabalume basongola, mwakonsha kufunjilako ku byaubile Yehoshafwata. Muji na mwingilo wa kulama bulongo kisemi kyenu. Onkao mambo, mwafwainwa kwikizhikijila. Inge mwaikala na makatazho, mwakonsha kulanguluka’mba mwakonsha kwiapwisha na bulume bwenu. Bino chinuzhukainga kuketekela mu bulume bwenu. Pakuba lombai kwi Yehoba kwimukwasha saka muji bunke bwenu. Kunungapo, lombai na muchima yense saka muji na bakazhi benu. Kabiji kebai lutangijilo lwa Yehoba kupichila mu kufunda Baibolo ne mabuku anengezha jibumba ja Lesa, ne kulondela byo mufunda. Bantu bamo kechi bakonsha kuswa bintu byo mufuukula byaimena pa byaamba Baibolo ne, kabiji bakonsha ne kwimwambila’mba maana mufwao. Bakonsha kwamba’mba kwikala na mali ne bintu byo mwakonsha kupotamo kwakonsha kuzhikijila kisemi kyenu. Bino vulukainga byaubile Yehoshafwata. Waketekejile mwi Yehoba, kabiji wamwesheshe bino kupichila mu bintu byo aubile. Yehoba watwajijile kwikala ne Yehoshafwata mambo wajinga wa kishinka, ne anweba kechi ukemusha ne. (Sala. 37:28; Hebe. 13:5) Ñanyi bintu bikwabo ba mulume ne mukazhi byo bafwainwa kuba pa kuba’mba bekale na lusekelo mu masongola abo?

TAI MUCHIMA PA KWINGIJILA YEHOBA BYONKA BYAUBILE NGAUZHI ISAYA NE MUKAZHANJI

9. Mwakonsha kwambapo’mba ka pa ngauzhi Isaya ne mukazhanji?

9 Ngauzhi Isaya ne mukazhanji banemekele bingi kwingijila Yehoba mu bwikalo bwabo. Isaya wajinga ngauzhi, kabiji kyamweka mukazhanji naye wajinga na mingilo yo aingilanga ya bungauzhi mambo wajinga “ngauzhi wa mukazhi.” (Isa. 8:1-4) Isaya ne mukazhanji batele muchima pa kupopwela Yehoba mu bwikalo bwabo. Baikala bakumwenako ku bonse baji mu masongola lelo jino.

10. Kufunda bungauzhi bwa mu Baibolo kwakonsha kukwasha byepi ba mulume ne mukazhi kwingilako pakatampe mwingilo wa Yehoba?

10 Baji mu masongola lelo jino bakonsha kulondela Isaya ne mukazhanji kupichila mu kwingijila Yehoba papelela bulume bwabo. Bakonsha kukosesha luketekelo lwabo mwi Yehoba kupichila mu kufunjila pamo bungauzhi bwa mu Baibolo ne kumona byo bubena kufika. * (Titu. 1:2) Bafwainwa kulangulukapo byo bakonsha kuba pa kukwashako kufika kwa bungauzhi bwa mu Baibolo. Bakonsha kukwashako kufikizha bungauzhi bwa kwa Yesu bwa kuba’mba mambo awama akasapwilwa pano pa ntanda ponse apa bino mpelo ikafike. (Mat. 24:14) Inge ba mulume ne mukazhi bayuka’mba bungauzhi bwa mu Baibolo bubena kufika, kikebalengela kwingilako pakatampe mwingilo wa Yehoba.

TANGIZHAIKO BUFUMU PATANSHI BYONKA BYAUBILE PILISILA NE AKWILA

11. Ñanyi mwingilo waingijilenga Pilisila ne Akwila, kabiji mambo ka?

11 Batwela mu masongo bakitwala bakonsha kufunjilako ku ba mulume ne mukazhi Bayudea baikalanga mu muzhi wa Loma abo ba Pilisila ne Akwila. Bafunjile mambo awama aamba pe Yesu kabiji baikele ke bena Kilishitu. Bano ba mulume ne mukazhi baikalanga bwikalo bwawama. Nangwa byonkabyo, bwikalo bwabo bwapimpwilwe kya kubazhimukilatu kimye Mfumu wa Loma aye Kaludiusa kyo akambizhe Bayudea bonse kufumamo mu Loma. Langulukai kino byo kyapimpwile bwikalo bwa ba Pilisila ne Akwila. Bashile mpunzha yo bayukile ne kuya na kukeba nzubo ya katataka ne kutendeka jibiji busulu bwabo bwa kulenga matente. Nanchi kukatazha kwa bwikalo kwibalengejile kuleka kutangizhako mwingilo wa Yehoba mu bwikalo bwabo nyi? Kyamweka mwayuka mukumbu wa buno bwipuzho. Ku mpunzha ya katataka ko bayile ku Kolinda, Akwila ne Pilisila baingijilenga pamo na kipwilo ne mutumwa Paulo kukosesha balongo. Mu kuya kwa kimye, bavilukijile mu mizhi ikwabo mwakebewenga basapwishi. (Byu. 18:18-21; Loma 16:3-5) Bapayankene bingi mu bwikalo bwabo kabiji bajinga na lusekelo.

12. Mambo ka ba mulume ne mukazhi o bafwainwa kwibikila bikonkwanyi mu mwingilo wa Yehoba?

12 Baji mu masongola lelo jino, bakonsha kulondela Pilisila ne Akwila kupichila mu kutangizhako Bufumu patanshi mu bwikalo bwabo. Kimye kyawama ba mulume ne mukazhi kwisamba pa bintu byo bakobanga ke kimye kyo bakyangye kutwela mu masongola. Umvwe ba mulume ne mukazhi bebikila bikonkwanyi mu mwingilo wa Yehoba ne kwingijila pamo kwibifikizha, bakemwena mupashi wa Yehoba byo akebakwashanga. (Sapwi. 4:9, 12) Langulukai pa byaubile ba Russell ne ba Elizabeth. Ba Russell baambile’mba, “Saka tukyangye kwisongola, twisambijile jimo pa bikonkwanyi byetu mu mwingilo wa Yehoba.” Ba Elizabeth baambile’mba, “Twisambijile jimo bino pa kuba’mba inge kulutwe tukakebenga kufuukula kuba bintu bikwabo, tukamona kuba’mba abino bintu kechi bitulengela kukankalwa kufikizha bikonkwanyi byetu ne.” Bwikalo bwa ba Russell ne ba Elizabeth bwibaswishishe kuvilukila ku Micronesia kwakebewenga basapwishi ba Bufumu.

Batwela mu masongola katataka bakonsha kutangizhako mwingilo wa Yehoba mu bwikalo bwabo kupichila mu kwibikila bikonkwanyi (Monai jifuka 13)

13. Kwesakana na byaamba Salamo 28:7, ñanyi bintu bikafumamo inge twaketekela mwi Yehoba?

13 Byonka byaubile ba Russell ne ba Elizabeth, baji mu masongola bavula bafuukulapo kwingijisha kimye kyabaya mu mwingilo wa kusapwila ne kufunjisha bantu kukila kutaya kimye kyabo ku bintu bikwabo. Inge ba mulume ne mukazhi bebikila bikonkwanyi mu mwingilo wa Yehoba ne kwingijila pamo kwibifikizha, mukafuma bintu byavula byawama. Bakemwena Yehoba byo ebata muchima, luketekelo lwabo mwi aye lukabaya, kabiji bakekala bingi na lusekelo.​—Tangai Salamo 28:7.

KETEKELAI MU MILAYE YA YEHOBA BYONKA BYAUBILE MUTUMWA PETELO NE MUKAZHANJI

14. Mutumwa Petelo ne mukazhanji bamwesheshe byepi amba baketekejile mu mulaye uji pa Mateo 6:25, 31-34?

14 Baji mu masongola bakonsha kufunjilako ku byaubile mutumwa Petelo ne mukazhanji. Byo papichile bañondo batanu na umo kufuma kimye kitanshi kyo amonañene ne Yesu, mutumwa Petelo wafwainwe kufuukulapo kintu kyanema. Petelo waingilanga mwingilo wa kukwata masabi pa kuba’mba amwene ba mu kisemi kyanji bikebewa mu bwikalo. Onkao mambo, kimye Yesu kyo amwichile kuba’mba amulondelenga, Petelo walangulukilepo pa kisemi kyanji saka akyangye kufuukulapo. (Luka 5:1-11) Petelo wafuukwilepo kwingijila pamo ne Yesu mwingilo wa kusapwila. Wafuukwilepo kintu kyawama bingi. Kabiji twashiinwa kuba’mba mukazhanji waswishishe byafuukwile Petelo. Baibolo wamwesha kuba’mba Yesu byo asangwilwe, Petelo pa bimye bimo waendelanga pamo na mukazhanji. (1 Ko. 9:5) Na mambo kuba’mba mukazhanji wajinga na byubilo bya bwina Kilishitu, kyalengejile Petelo kukasuluka pa kufundako banabalume ne banabakazhi bena Kilishitu baji mu masongola. (1 Pe. 3:1-7) Petelo ne mukazhanji baketekejile mu mulaye wa Yehoba wa kuba’mba ukebapa bya mu bwikalo inge batangizhako Bufumu mu bwikalo bwabo.​—Tangai Mateo 6:25, 31-34.

15. Mubena kufunjilako ka ku byaubile ba Tiago ne ba Esther?

15 Umvwe kya kuba papitako myaka kufuma po mwatwelejile mu masongola, mwakonsha kuba byepi pa kuba’mba mutwajijile kwingilako pakatampe mwingilo wa Lesa? Jishinda jimo jakonsha kwimukwasha ke kufunjila ku byaubapo bakwenu baji mu masongola. Mwakonsha kutanga bibaaba biji na mutwe wa kuba’mba “Bepaine na Muchima Yense.” Abino bibaaba byakwashishe ba mulume mukazhi abo ba Tiago ne ba Esther bekala ku Brazil kukebesha kuya na kwingijila kwakepa basapwishi. Ba Tiago baambile’mba: “Byo twatangile mashimikila aamba pe Yehoba byo abena kukwasha bakalume banji ano moba, ne atweba twakebele kwimwena Yehoba byo aketukwasha.” Mu mwaka wa 2014, bafuukwilepo kuvilukila ku kyalo kya Paraguay, ko babena kwingijila mu nyaunda mwambiwa mulaka wa Kipotogizi. Ba Esther baambile’mba: “Kinembelo kimo kyo twatemwa bingi ke Efisesa 3:20. Byo tubena kwingila mwingilo wa Yehoba, tubena kwimwena kufika kwa byambo biji pa kino kinembelo.” Mu ino nkalata yo anembejile bena Efisesa, Paulo walayile’mba Yehoba uketupa bintu byavula kukila pa byo tulomba. Uno mulaye wafika pa bimye byavula bingi.

Batwela mu masongola katataka bakonsha kutangizhako mwingilo wa Yehoba mu bwikalo bwabo kupichila mu kulomba maana ku boba babanda mu masongola (Monai jifuka 16)

16. Bakitwala batwela mu masongola bakonsha kwipuzha bañanyi inge bakeba kwingilako pakatampe mwingilo wa Lesa?

16 Bakitwala batwela mu masongola bakonsha kufunjilako ku bakwabo baji mu masongola bya kuketekela mwi Yehoba. Bamo baji mu masongola baingila mwingilo wa kimye kyonse pa myaka yavula. Inge mukeba kwingilako pakatampe mwingilo wa Yehoba, mwakonsha kwibepuzha bemubuulako bya kuba. Jino ke jishinda jikwabo jo mwakonsha kumwesheshamo’mba mwaketekela mwi Yehoba. (Maana 22:17, 19) Bakulumpe mu kipwilo nabo bakonsha kukwasha bakitwala batwela mu masongola kwibikila bikonkwanyi mu mwingilo wa Lesa ne kwibifikizha.

17. Ñanyi kintu kyamwekejile ba Klaus ne ba Marisa, kabiji tubena kufunjilako?

17 Nangwa byonkabyo, bimye bimo twakonsha kukeba kwingilako pakatampe mwingilo umo wa Yehoba, bino Yehoba wakonsha kwitupako mwingilo mukwabo. Langulukai pa kyamwekejile ba Klaus ne ba Marisa bo twisambapo kala. Byo papichiletu myaka isatu kufuma po batwelejile mu masongola, bashile nzubo yabo ne kwipana kuya na kwingila mwingilo wa buntungi pa musampi wa mu Finland. Nangwa byonkabyo, bebabuujile’mba basakwingilakotu bañondo batanu na umo. Kimye kitanshi, baumvwine bingi kutama. Bino kechi pabanjile ne, bebechile kutanwa ku sukulu wa kufunda mulaka wa Arabic, kabiji luno babena kwingijila mu nyaunda mo bamba mulaka wa Arabic mu kyalo kikwabo. Ba Marisa bashimikizhe’mba: “Najinga na moyo wa kuba bintu byo nkyangye kubapo, onkao mambo, naketekejiletu mwi Yehoba. Nemwena Yehoba byo etukwasha mu mashinda o twabujilenga ne kuketekela. Kino kyalengela luketekelo lwami mwi Yehoba kukoselako.” Byonkatu byo kyajinga ku bano bakalume ba Lesa, mwafwainwa kushiinwa kuba’mba Yehoba ukemukwasha inge mwamuketekela na muchima wenu yense.

18. Baji mu masongola bafwainwa kuba byepi pa kuba’mba batwajijile kuketekela mwi Yehoba?

18 Masongola ke bupe bwafuma kwi Yehoba. (Mat. 19:5, 6) Yehoba ukeba baji mu masongola kwiyowanga buno bupe. (Maana 5:18) Anweba bakitwala mwatwela mu masongola, langulukai pa byo mubena kwingijisha bumi bwenu. Nanchi mubena kuba bintu bimwesha’mba musanta pa bupe bwimupa Yehoba nyi? Mubuulai Yehoba mu lulombelo. Kebai mu Mambo anji mafunde o mwakonsha kwingijisha mu bintu byo mubena kupitamo. Kabiji umvwinainga bimufundako Yehoba. Shiinwai kuba’mba mukekala na lusekelo mu masongola enu inge mwatangizhako mwingilo wa Yehoba mu bwikalo bwenu!

LWIMBO 132 Pano twi Umo

^ jifu. 5 Bintu bimo byo tufuukulapo kuba byakonsha kwitulengela kwingijisha kimye ne ngovu yetu mu mwingilo wa Yehoba nangwa ne. Kikatakata batwela mu masongola katataka bakonsha kufuukula bintu bikalengela bwikalo bwabo kuwama nangwa ne. Uno mutwe usakwibakwasha kufuukula bintu bikebalengela kwikala na lusekelo mu bwikalo bwabo.

^ jifu. 5 Mazhina amo apimpulwa.

^ jifu. 10 Funjilaipo bishinka bikwabo biji mu bitango 6, 7, ne 19 mu buku wa kuba’mba Yehoba Pano Wabwezha Bupopweshi bwa Kine!